Hanamoa Dalana Ia Noho
“Dala rua idia noho: Inua karana hadokoa bena oi namo eiava oi inua ela bona oi mase.”—Inuinu karana ia negea tauna ta ena hereva.
MANI oi laloa, hanuaboi ta mai hoa bada danu oi toreisi badina emu ruma be lahi ese ia gabua. Nega sisina lalonai taunimanima ese oi idia durua bona lahi umui habodoa. Unai murinai ruma lalonai oi vareai lou bona gau ibounai oi laloaboio diba, a? Reana lasi ani? Ruma toana be ia dika momokani, bona kapena taudia ese do idia gaukaralaia guna bena gabeai ruma do oi noholaia lou diba.
Inuinu kekero manadalaia tauna ena namo dala danu be unai bamona. Sisina sisina do ia vara ia lao bona ia namo momokani. Oibe, lagani momo lalodiai iena mauri be inuinu kekero muramura ese lahi bamona ia araia. Henunai ai toredia heduru daladia ese inuinu kekero manadalaia tauna do ia durua diba.
1. Emu Inai Oi Dibaia
Buka Helaga ia gwau tauanina ena ura dikadia “ese emui lauma idia tuari henia noho.” (1 Petero 2:11) Greek gado ai “lauma idia tuari henia noho” anina korikori be “tuari gaukara karaia,” bona tuari eiava habuatari ia herevalaia.—Roma 7:23-25 itaia danu.
Tuari namona tauna ese ena inai ena tuari dalana ia stadilaia, unai hegeregerena inuinu kekero manadalaia tauna ese inuinu kekero ia vara dalana, bona ia bona ena dekena taudia edia mauri ia hadikaia dalana do ia tahua goevagoeva.a—Heberu 5:14.
2. Inuinu bona Lalohadai Dalana Haidaua
Doketa tauna ta ia gwau, “Mero karukaru ena kara bona inuinu kavabuna ia negea neganai lalohadai maoromaoro do ia davaria.” Anina be inuinu sibona do ia ore lasi to mero bamona ena lalohadai danu do ia haidaua.
Buka Helaga be inai sisiba ia henia: “Dirava ese emui lalona do ia hagiroa, do idia matamata, bona idau momokani.” (Roma 12:2) “Emu mauri gunana mai ena dika dabua gunana bamona umui kokia vadaeni.” (Kolose 3:9) Bema ena kara be ia haidaua to ena lalohadai be ia idau lasi neganai, inuinu kekero manadalaia tauna ese ena kara ia hunia gauna ma ta do ia tahua eiava ena kara ia hunia gauna gunana do ia lou henia.
3. Oi Ia Kamonai Henia Lalo-Parara Turana Oi Abia
Buka Helaga ena aonega hereva ta ia gwau: “Sibona ia noho tauna ese sibona ena ura dikadia ia tahua, aonega korikorina ia dadaraia.” (Hereva Lada-isidia 18:1) Ena be ia inuinu lasi, to inuinu kekero manadalaia tauna be nega haida ia sibona do ia koia bona do ia gwau unai hekwakwanai be ia noho lasi ia dekenai. Unai dainai do ia tura henia tauna be lalo-parara bona lalo-auka do ia gaukaralaia be namo. Bema emu turana be guna inuinu kekero karana ia manadalaia tauna ta to unai kara ia negea vadaeni, ia ese oi do ia durua namonamo diba.—Hereva Lada-isidia 27:17 itaia danu.
4. Oi Boga Auka
Hekwakwanai hanamoa dala be metaira metaira do ia vara ela bona gabeai do ia namo momokani. Inuinu kekero manadalaia tauna ena mauri ia hanamoa totona nega ita henia be gau badana. Oibe, sedira moni o moni gaukara ai eiava ruma bese lalonai hekwakwanai idia noho. Bema unai maduna idauidau ia huaia diba lasi neganai, salamo torea tauna ena hahegani ia laloatao be namo, ia gwau: “Emu maduna be Iehova latanai oi tahoa kau, ia ese oi do ia abia isi. Ia ese kara maoromaoro tauna do ia naria hanaihanai, do ia marere lasi totona.”—Salamo 55:22.
5. Hebamo Namodia Oi Abia
Namona be inuinu kekero manadalaia tauna ese sibona dekenai inai bamona ia henanadai: “Egu turadia ese kekero muramura inua kara lau negea idia moalelaia eiava nega hanaihanai egu lalona veria totona ‘nega gunadia’ idia herevalaidia?” Hereva Lada-isidia 18:24 ia gwau: “Haida be idia turana koikoi do idia hahedika totona, to turana namona ena kara ese tadikaka korikori ena kara ia hanaia momokani.” Oibe, iseda aonega bona lalo-parara ita gaukaralaia neganai do ita diba maoromaoro edena turadia be tura momokani o tura dikadia.
6. Hekokoroku Kava Lasi
“Egu mamina be hereadae—do lau inuinu lou mamina lau abia lasi!” Bema inuinu kekero manadalaia tauna be unai bamona ia hereva neganai, ia ese sibona ia koia noho. Vaia ta ese unai bamona kara dika ta ia negea neganai ena hemami be ia namo herea, to unai mamina namona ena lata be nega kwadogi sibona. Buka ta ladana, Willpower Not Enough, ena hahegoada herevana be inai: “Namona be emu lalohadai oi hamaoromaoroa. Badina bema emu lalohadai be ia maoromaoro lasi neganai do oi moru lou diba bona oi gini lou dalana be do ia auka momokani.”—Hereva Lada-isidia 16:18 itaia danu.
7. Naria Namonamo Dika Ma Haida Oi Manadalaia Garina
Momo ese inuinu kekero karana idia negea, to dika karadia ma haida idia manadalaia, hegeregere idia aniani namonamo lasi, eiava nega ibounai idia gaukara, eiava laki moni o kasi gadara idia karaia bona kara ma haida danu. To bema unai bamona gau ta o kara ta ia karaia ena inuinu kekero urana hamasea totona, unai be hegeregere sibona ia koia bamona.
8. Ruma Bese ai Gau Momo Idia Idau
Badina idia laloa idia be unai hekwakwanai idia hanaia vadaeni, nega momo inuinu kekero manadalaia kara idia negea taudia ese edia hekwakwanai hanaia momokani dala idia hadikaia! Dahaka dainai? Badina lalohadai maoromaoro abia kara be gau matamata ia dekenai. Oibe, kekero maurina ia manadalaia dainai unai ese ia veria diba. Ma danu, inuinu kekero manadalaia tauna ia kekero lasi neganai ruma bese ena mauri be hegeregere ia idau bamona. Unai dainai ruma bese taudia ta ta ese edia lalohadai bona kara do idia haidaua be namo. Oibe, hekwakwanai hanaia totona ruma bese ibounai idia gaukara hebou be gau badana.—1 Korinto 12:26 itaia danu.
9. Naria Namonamo Oi Dika Lou Garina
Hekokoroku, hebamo dikadia, dika kara ma haida manadalaia, bona sibona oi noho momo karadia ese oi do idia doria diba emu kara gunana dekenai oi giroa lou totona. Bema nega haida emu ura be unai karadia dekenai oi giroa lou totona, namona be emu turana namona danu oi herevalaia.
Gunaguna inuinu kekero ia manadalaia tauna ta ia gwau: “Inuinu kekero manadalaia taudia iboudiai ese unai kara idia hadokoa. To haida be idia do mauri noho lalonai unai kara idia hadokoa.”
[Footnotes]
a Heduru abia gabu momo be hegeregere hospital eiava inuinu koua hadibaia gabudia idia noho. Noga! ese unai bamona dala ta ia gwauraia hidi lasi. Bema ta ia ura Buka Helaga ena hereva hegeregerenai ia mauri neganai, namona be ia naria namonamo dika Buka Helaga ena taravatu ia utua garina. Bema oi be Iehova ena Witness tauna ta, mani The Watchtower, May 1, 1983, rau 8-11 oi itaia.
[Box on page 7]
Gorere Muramura Ia Abia be Gau Badana Neganai
Muramura ta lalonai bema alcohol ia noho bona inuinu ia negea tauna ese ia inua, ena ura inuinu karana dekenai do ia havaraia lou diba.
Doketa ta ia gwau: “Bema unai tauna be huahua hadokoa muramurana ia inua bona unai muramura lalonai alcohol ia noho, vadaeni inuinu kekero do ia manadalaia lou diba.” Bema gorere muramura ta ia abia, namona be inuinu tauna be . . .
1. Chemist dekenai ia henanadai unai muramura lalonai dahaka dahaka idia atoa.
2. bema mai dalana, unai muramura ia do inua lasi negadiai ena turana ta ia boiria mai.
3. ia inua muramura ena bada do ia torea namonamo.
4. gorere ia ore neganai unai muramura ia inua noho lasi.
5. gorere ia ore neganai ia inua lasi muramurana do ia negea.