Karoa 15
Dahaka Dainai Lau Hemarai Bada?
HANEULATO ta ese niuspepa ta ia tore henia; ia gwau: “Taunimanima iboudiai ese lau idia hamaoroa lau be hane namo.” To ma ia gwau: “Lauegu hekwakwanai be inai: Bema ta lau vaira henia lau hereva henia neganai, lauegu vairana ena toana ia idau ia lao bona lau hereva namonamo diba lasi . . . Gaukara gabunai haida idia gwau lau hekokoroku badina be taunimanima lau hereva henidia lasi. . . . Lau hekokoroku lasi, lau hemarai sibona.”
Taunimanima haida edia kara idia nanadailaidia neganai, 10 10 amo 8 8 idia gwau nega haida idia hemarai, bona 4 4 idia gwau hari idia hemarai. Momokani, idau nega amo ema bona hari vaia edia kara taunimanima haida idia hemarai. Baibel ia gwau, Dirava ia ura Mose be iena gwaukau tauna ai do ia lao, to Mose ia ura lasi, ia hemarai dainai. (Esodo 3:11, 13; 4:1, 10, 13) Keristen tauna Timoteo danu be haroro dekenai bona ena dagi ena siahu gaukaralaia karana dekenai ia hemarai.—1 Timoteo 4:12; 2 Timoteo 1:6-8.
Hemarai ena Anina
Hemarai ena anina be inai: Ta be idau taudia o siahu taudia o ena bamodia bogaragidiai ia noho neganai, ena lalona ia manoka bamona. Kekeni vairadiai memero haida be unai bamona, bona memero vairadiai kekeni haida be unai bamona. Haida idia igo diho, edia kudouna idia heudeheude, bona idia hereva diba lasi. Haida be edia lalona idia biagua diba lasi dainai idia herevahereva momo. To ma haida idia davaria, edia lalohadai eiava edia ura idia gwauraia hedinarai be auka herea.
To hemarai be mai ena namo. Hemarai be manau bona manada bamona, bona Dirava ia ura ita be ‘ia ida do ita raka hebou mai eda manau ida.’ (Mika 6:8) Bema ita hekokoroku lasi bona ita lalo-manau, namo do ita davaria diba. Hemarai taudia momo be kamonai namonamo taudia. To, bema iseda ura karadia haida ita karaia diba lasi badina be ita hemarai dainai, bona bema hemarai ese iseda hetura karana, iseda gaukara, bona iseda lalona ena mamina ia hadikaia, namona be iseda hemarai hamaragia dalana ita tahua!
Hari hekwakwanai ena anina ita lalo-pararalaia guna be namo. (Hereva Lada-isidia 1:5) Hemarai be emu lalona ena mamina ta. Unai mamina oi abia bena oi manadalaia, haida be oi dekenai idia karaia karadia o idia gwauraia herevadia dainai. Oi laloa taunimanima ese oi idia ura henia lasi. Oi laloa taunimanima ma haida ese oi idia hanaia. Oi laloa bema taunimanima oi tura henidia toho, kerere do idia vara. Oi laloa dika do ia vara, bona nega momo ia vara badina oiemu lalohadai hegeregerena oi kara mai emu gari ida.
Hemarai ena Anina Oiemu Mauri Dekenai
Bema oi hemarai, o oi herevahereva lasi, o sibomu emu mauri oi laloa momo dainai haida oi lalodia lasi, reana taunimanima do idia laloa oi hekokoroku, o oi ura lasi oi tura henidia, o oi lalo-hesiku, o oi be diba lasi tauna. Sibomu oi laloa neganai, haida idia herevalaia noho herevadia oi kamonaia namonamo be auka. Unai dainai edia hereva oi laloa lasi, bena oi garilaia bada gauna ia vara—idia vairadiai oiemu toana be diba lasi tauna ena toana bamona.
Anina be, hemarai amo sibomu emu dala oi koua. Hemarai ese oi ia koua dainai, oiemu lalohadai oi gwauraia hedinarai diba lasi, bena oi ura lasi gaudia o karadia oi abidia dae kava. Taunimanima hedavari henidia bona tura matamatadia davaridia karadia amo ia vara moalena bona oiemu mauri do idia hanamoa karadia be oi reaia. Taunimanima ese oiemu hetura karana idia reaia danu.
Hemarai Haorea Dalana
Bema nega taina daudau lalonai dala oi tahua, emu kara do oi haidaua diba. Oi gari lasi, ta be ena lalona dekenai oi do ia gwauraia dika garina. Reana ia be sibona ia laloa noho, dahaka do ia gwau bona dahaka do ia karaia. Danu, bema ia ese oi ia hevasehalaia, oi diba ia be mai ena hekwakwanai. “Iena dekena tauna ia gwauraia dika tauna be darana lasi.” (Hereva Lada-isidia 11:12) Tura korikoridia ese emu tauanina ena toana do idia laloa lasi, to oiemu kara korikoridia do idia laloa.
Danu, namona be oi laloa goada toho. Ita ta lasi ia goevadae; ita ibounai be mai eda goada bona mai eda manoka. Iseda lalohadai bona iseda ura be idauidau. Ena be ta ese oiemu lalohadai ta ia abia dae lasi, to emu lalona dekenai oi gwau lasi oi ia dadaraia unai.
Taunimanima oi lalohadailaidia maoromaoro be namo. Guna ia hemarai tauhauna ta ia gwau: “Lauegu kara lau tahua neganai egu kerere rua lau davaria . . . Ginigunana be, nega momo lau be sibogu lau laloa. Taunimanima edia lalohadai lauegu hereva dekenai lau laloa momo. Iharuana be, egu lalona dekenai taunimanima lau gwauraidia dika—lau abidadama henidia lasi bona lau laloa idia ese lau do idia matauraia lasi.”
Hari tauhau ese Iehova ena Witness taudia edia hebou ta dekenai ia lao. Ia gwau: ‘Unuseniai, lau ia durua bada herevana ta lau kamonai. Haroro tauna ia gwau, bema taunimanima oi lalokau henidia do oi lalo-namo henidia, do oi lalo-dika henidia lasi. Unai dainai lau diba taunimanima lau gwauraidia dika be maoro lasi. Sibogu dekenai lau gwau: “Taunimanima ese lau do idia bogaia hisi bona lau do idia kara namo henia.” Bena taunimanima lau abidadama henidia matamaia. Lau diba haida ese lau do idia laloa kerere, to unai be edia hekwakwanai.’
Ma ia gwau: “Unai neganai lau diba namona be egu kara amo lalokau do lau hahedinaraia—ma haida durudia dalana do lau tahua be namo. Memero kekeni lau durudia toho guna. Bena gabeai, ma haida lau vadivadi henidia. Lau diba edia dabu hegeregeredia do lau durudia be namo.” Unai amo ia diba Iesu ena hereva Luka 6:37, 38 (NW) ai be momokani: “Emui lalona dekenai taunimanima umui gwauraidia kerere lasi, bena idia ese umui do idia gwauraia kerere lasi . . . Umui henia lao, bena do idia henia umui dekenai. . . . Badina be umui henia lao hegeregerena, ma do idia henia umui dekenai.”
Oi Karaia Matamaia
Unai dainai namona be taunimanima oi tura henidia toho—oi hanamodia bona oi hereva henidia toho. Reana dina ena siahu o medu oi herevalaia. Bema ta ese oi ia haere henia lasi, unai be ia sibona ena kerere, oiemu lasi. Bema emu hereva oi mogea, oi laloa lasi oi kerere unai. Bema haida ese emu hereva idia kirikirilaia, oi danu oi kiri. Bema oi gwau, “Be, egu hereva lau mogea unai,” unai ese oi do ia durua emu hemarai do oi koua totona, bena emu hereva do oi gwauraia noho diba.
Namona be dabua goevadia mai edia toana namona oi karaia. Unai neganai oiemu toana do ia namo dainai do oi hemarailaia lasi, bena umui herevalaia gauna do oi laloa namonamo diba. Oi gini maoromaoro, to emu tauanina oi ha-aukaia lasi. Moale toana oi hahedinaraia bona oi kiri. Oi hereva henia tauna oi vaira henia, bona ia hereva neganai oi lado henia eiava oi haere henia.
Bema taunimanima vairadiai oi haroro gwauraia, eiava moni gaukarana abia totona gaukara biaguna ta oi hereva henia gwauraia, namona be oi hegaegae namonamo guna. Do oi gwauraia herevana oi gwauraia lou gwauraia lou guna, bena emu malana do ia metau lasi. Unai kara do oi manadalaia haraga lasi, to emu kara amo namo do ia vara neganai, emu lalona ese do ia goadalaia.
Dirava ese ia henia diba heduruna oi laloaboio lasi. Israel besena ena pavapava ginigunana, Saulo, be matamanai ia hemarai bada. (1 Samuel, karoa 9 bona 10) To tuari negana ia ginidae neganai, “Dirava ena lauma be Saulo dekenai ia mai,” bena Israel taudia be tuari lalonai ia hakaudia neganai idia kwalimu.—1 Samuel, karoa 11.
Hari inai negai, Keristen memerodia bona kekenidia edia gaukara ta be, Dirava bona ia gwauhamatalaia negana matamatana be ma haida do idia hadibalaidia. (Mataio 24:14) Unai sivarai namona oi harorolaia bona Siahu Ibounai Diravana ena ladana ai oi hereva dainai, oiemu lalona do ia goada diba, bena oi be sibomu do oi laloa momo lasi. Bema mai emu abidadama ida Dirava oi hesiai henia, momokani oi do ia hanamoa bona oi do ia durua emu hemarai do oi haorea totona.
Inai Henanadai Herevalaia
◻ Hemarai ena anina be dahaka, bona taunimanima vairadiai hemarai tauna be edena bamona ia kara? Oi be unai bamona oi karaia a?
◻ Dahaka dainai hemarai tauna be taunimanima ida idia noho neganai ena lalona ia goada lasi?
◻ Edena dala amo hemarai tauna ese gau haida ia reaia?
◻ Hemarai haorea daladia haida be dahaka? Unai dala haida amo emu hemarai oi haorea, a?
[Blurb on page 121]
Hemarai tauna ese taunimanima edia hebamo ia reaia bona ma gau namodia haida ia reaia danu
[Box on page 124]
Hemarai do oi haorea diba daladia be inai:
Oi ura do oi haorea, bona oi laloa haorea dalana ia noho
Lalohadai kereredia oi negedia bona edia gabu ai kara namodia oi karaia
Oi karaia diba karadia namodia oi tahudia
Lalo-hekwarahi negea dalana oi dibaia
Oi karaia gwauraia karadia oi hegaegaelaia namonamo guna
Kwalimu loulou karana amo emu lalona oi hagoadaia
Inai oi laloatao: Taunimanima edia lalohadai be idauidau, bona oi sibomu lasi to ma haida danu idia hereva kerere o idia kara kerere
Oiemu diba gaukara haida dekenai oi habadaia bona gaukara matamatadia danu oi dibaia
Dala oi tahua lalokau hahedinaraia totona bona ma haida durudia totona
Dabua namodia oi karaia bona mai emu lalo-goada ida oi kara
Dirava ese ia henia heduruna dekenai oi tabekau
Keristen heboudia dekenai kara haida oi karaia, bona oi abia dae herevadia oi gwauraia hedinarai
[Pictures on page 123]
Hemarai tauna ia laloa taunimanima ese ia idia matauraia lasi
[Picture on page 125]
Taunimanima oi tura henidia toho—oi kiri henidia, oi hanamodia, bona idia ida umui hereva-hereva