Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • yp karoa 36 rau 289-295
  • Egu TV Raraia Karana be Edena Bamona Do Lau Naria Namonamo?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Egu TV Raraia Karana be Edena Bamona Do Lau Naria Namonamo?
  • Memero Kekeni—Edia Henanadai Haere Maorodia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Egu Kara be Edena Bamona Do Lau Naria Namonamo?
  • Bema TV be Lasi, Famili Edia Moale Do Ia Bada, A?
    Noga!—1995
Memero Kekeni—Edia Henanadai Haere Maorodia
yp karoa 36 rau 289-295

Karoa 36

Egu TV Raraia Karana be Edena Bamona Do Lau Naria Namonamo?

TAUNIMANIMA momo herea, memero kekeni bona taunimanima badadia danu, ese TV raraia karana idia hadokoa diba lasi. America memerodia bona kekenidia edia kara idia tahua neganai, idia davaria, lagani 18 idia abia neganai idia momo ese hora 15,000 lalodiai TV idia raraia vadaeni! Unai kara idia manadalaia momokani taudia ese idia hadokoa be auka herea.

“Televisen lau dadaraia be auka herea. Lau koua diba lasi . . . Lau koua gwauraia neganai egu imana edia goada ia ore. Unai dainai hora momo lalodiai ia vairanai lau helai.” Unai be mero ta ena hereva lasi, to kolesi ena tisa ta ena! To memero kekeni danu be TV idia raraia kava hanaihanai. Idia haida idia gwauhamata TV do idia raraia lou lasi ela bona pura ta do ia ore, to unai pura ia do ore lasi neganai haida be inai bamona idia hereva:

“Lau lalo-metau bada . . . Lau kavakava.”​—⁠Kekeni ta ladana Susan.

“Lau laloa unai kara do lau hadokoa diba lasi, badina TV lau ura henia bada dainai.”​—⁠Kekeni ta ladana Linda.

“Nega ibounai lau ura dikadika do lau raraia. Hanuaboi ai, 8 okoloka ela bona 10 okoloka, egu ura be bada herea.”​—⁠Mero ta ladana Louis.

Unai hegeregerena, unai “TV lasi Purana” ia ore neganai, unai memero kekeni momo ese TV idia raraia lou haraga mai edia moale bada ida. To namona be edia kara ita kirikirilaia lasi, badina be TV raraia hanaihanai karana ese hekwakwanai momo ia havaradia. Unai hekwakwanai haida be inai:

Sikuli ai idia kwalimu lasi: U.S. ena gavamani oreana ta ia gwau, TV idia raraia momo taudia momo be “sikuli ai idia kwalimu lasi, bona duahiduahi karana idia manokalaia momokani.” Buka ta ladana The Literacy Hoax ia gwau: “Televisen dekenai idia itaia gaudia dainai memero kekeni maragidia idia laloa, diba do idia tahua haraga mai edia hekwarahi lasi, gadara idia moalelaia hegeregerena.” Unai dainai, TV ia raraia hanaihanai merona o kekenina be reana stadi karana do ia hekwarahilaia bada.

Duahiduahi idia goadalaia lasi: Edena negai buka ta oi abia bena ena hereva ibounai oi duahia ore? West Germany dekenai, buka hoihoilaia taudia edia orea ena gwaukau tauna be mai ena lalohisihisi ida ia gwau: “Iseda bese taudia eda kara be inai: Gaukara murinai iseda ruma dekenai ita giroa lou bena televisen ita raraia ela bona ita mahuta. Ita duahiduahi momo lasi, guna ita karaia bamona.” Unai hegeregerena, ripoti ta Australia amo be ia gwau: “Australia memerodia bona kekenidia momo edia televisen raraia horadia ese edia duahiduahi horadia idia hanaia nega 7.”

Edia ruma bese taudia ida idia hebamo heheni lasi: Keristen hahinena ta ia gwau: “Egu ruma bese taudia ese TV idia raraia momo dainai . . . lau laloa lau idia dadaraia. Lauegu matana ai idia be idau taudia hegeregeredia.” Oi danu oi davaria TV dainai oi bona emu ruma taudia umui hebamo heheni momo lasi, a?

Lahedo: Haida idia laloa, TV idia raraia taudia idia helai kava sibona dainai, “[memero kekeni] idia laloa edia ura gaudia do idia abia kava hekwarahi lasi, bona edia lalona idia goada lasi.”

Gau dikadia idia hahedinarai henidia: Televisen ena program dekenai idia hahedinaraia loulou gaudia haida be inai: motuka idia bampa, bomu idia pou, taunimanima be kaia amo idia gwadadia o ipidi amo idia pididia, o kung fu dalanai edia aena amo idia botadia. Ripoti ta ia gwau, United States dekenai mero o kekeni ta be lagani 14 ia do abia lasi neganai, taunimanima 18,000 idia aladia mase be TV ai do ia itaia, bona heatu bona ruma bona kohu hadikadia kava karadia momo danu.

Britain tauna ladana William Belson ese ia davaria, TV ai idia hahedinaraia dagedage karadia idia moalelaia memerodia momo ese “dagedage karadia momokanidia idia karaia.” Ma ia gwau, dagedage karadia be TV ai idia raraia dainai, “hereva mirodia idia gwauraia, gadara ai idia dagedage, dagedage herevadia amo haida idia hagaridia toho, hereva be haba ai idia torea kava, bona uindo idia hamakohidia.” Ena be reana oi laloa TV ese oi unai bamona do ia hakererea diba lasi, to mani inai oi laloa: Ena be Belson ese ia nanadaidia neganai unai memero idia gwau dagedage karadia idia ura henia lasi, to unai bamona kara be TV ai idia raraia loulou dainai, edia lalona ese metairametaira idia abia dae.

To gau badana be inai: Dagedage karadia be TV ai idia raraia hanaihanai taudia be Dirava ese ia lalo-namo henidia lasi, badina be “dagedage karadia ia ura henia tauna ia inai henia.”​—⁠Salamo 11⁠:⁠5.

Egu Kara be Edena Bamona Do Lau Naria Namonamo?

To TV be mai ena namo danu. Buka torea tauna ladana Vance Packard ia gwau: “U.S. ena televisen dekenai idia hahedinaraia gaudia momo be namo . . . Nega momo adorahi ena program ai idia ese laulau namo hereadia amo animal idauidau edia kara idia hahedinaraia. Televisen ai idia ese mavaru namodia, drama namodia bona miusik namona idia hahedinaraia danu. Anina bada gaudia idia vara neganai, TV ai idia hahedinaraia namo herea.”

To, gau namodia abia karana ai emu sikele oi hanaia be namo lasi. (Hereva Lada-isidia 25⁠:27 itaia.) Bona, bema emu lalona oi biagua diba lasi dainai program dikadia oi koua lasi, namona be aposetolo Paulo ena hereva oi laloa; ia gwau: “Namo lasi inai kara ta ese oi do ia biagua.” (1 Korinto 6⁠:12) Vadaeni, dahaka do oi karaia be namo, TV raraia karana ese oi do ia biagua lasi totona?

Buka torea hahinena ladana Linda Nielsen ia gwau: “Emu lalona do oi biagua totona, namona be oi laloa guna dahaka dahaka do oi karaia be namo.” Gau ginigunana be, emu kara, hari oi karaia loulou karadia, be oi tahudia namonamo. Oi be dahaka dahaka oi raraia? Dina dina iboudiai oi be hora hida lalodiai televisen oi raraia? Ruma ai oi ginidae neganai, maoromaoro oi kehoa a? Edena negai oi koua? Oi laloa program hida be pura ta lalonai do oi reaia diba lasi? Unai henanadai edia haere be reana do oi hoalaia.

Bena oi raraia loulou gaudia edia anina oi laloa namonamo be namo. Baibel ia henanadai, ia gwau: “Taia ese hereva ia mamidia toho, udu ese aniani ia mamia toho bamona, ani?” (Iobu 12⁠:11) Unai dainai, program oi mamidia toho mai emu lalo-parara ida, bona emu tamana sinana edia sisiba oi badinaia. Unai amo do oi diba edena program do oi raraidia be namo. Haida ese edia lalona idia hadaia guna dahaka dahaka do idia raraia, bena unai program sibodia edia nega ai TV idia kehoa! Ma haida ese sibodia edia taravatu idia atoa, idia gwau sikuli dinadia ai televisen do idia raraia lasi, eiava dina ta ta ai hora tamona tamona ai do idia raraia.

To bema TV ese oi ia dibagania bada, dahaka do oi karaia be namo? Ruma bese ta ese unai hekwakwanai idia kokia dalana be inai: “Emai televisen be daiutu idauna ta, ia lalonai ai vareai momo lasi daiutuna, lalonai ai atoa, bena ta be ruma lalonai ia vareai neganai ia kehoa haraga diba lasi.” Unai hegeregerena, reana namona be emu televisen be seipi lalonai oi udaia, bena do oi kehoa haraga diba lasi.

Unai memero kekeni, idia gwau pura ta lalonai TV do idia raraia lasi taudia, be unai pura lalonai kara namodia idaudia idia karaia. Kekeni ta ia gwau: “Lau be egu sinana ida ai herevahereva. Televisen lau raraia lasi dainai iena hereva lau kamonai namonamo diba mai egu ura ida.” Unai pura lalonai kekeni ma ta be aniani ia nadua toho. Mero ta ladana Jason ia kimaikimai, buka ia duahia bona kone dekenai ia loaloa mai ena moale ida.

Wyant ena sivarai, rau 292 bona 293 dekenai ai torea, ese TV raraia karana biagua namonamo dalana ma ta ia hahedinaraia; dalana be inai: “Lohiabada ena gaukara do umui karaia goadagoada.” (1 Korinto 15⁠:58) Oi danu ese do oi davaria, bema Dirava kahirakahira dekenai oi lao, bema Baibel ena anina be buka namodia amo do oi stadilaia, bona bema Dirava ena gaukara oi goadalaia, unai ese oi do ia durua, TV raraia hanaihanai karana do oi hadokoa totona. (Iakobo 4⁠:⁠8) Momokani, emu TV raraia karana do oi hamaragia neganai, oi ura henia bada gaudia haida do oi reaia. To TV ena hesiai tauna ta bamona program iboudiai oi itaia loulou, ena badina be dahaka? (1 Korinto 7⁠:​29, 31 itaia.) Aposetolo Paulo hegeregerena, oi be sibomu do oi kara auka henia be namo; ia gwau: “Lauegu tauanina lau botaia momokani, bona iena ura lau karaia lasi.” (1 Korinto 9⁠:27) Unai bamona oi karaia be namo, TV ena hesiai tauna ai oi lao be dika, ani?

Inai Henanadai Herevalaia

◻ Memero kekeni haida be edena bamona idia hekwakwanai TV raraia karana dekenai?

◻ TV raraia momo karana ese taunimanima edena bamona ia hadikadia diba?

◻ TV raraia karana naria namonamo daladia haida be dahaka bona dahaka?

◻ Dahaka be TV raraia karana ena gabu ai do oi karaia diba?

[Blurb on page 295]

“Lau lalo-metau bada . . . Lau kavakava.”​— Susan, pura ta lalonai TV ia raraia lasi kekenina

[Box on page 292, 293]

Guna TV Ia Raraia Hanaihanai Merona be Ta ese Ia Henanadai Henia

Henanadai Tauna: Emu mauri laganidia be hida neganai, TV raraia hanaihanai karana oi karaia matamaia?

Wyant: Egu mauri laganidia be 10 bamona neganai. Sikuli amo lau giroa mai bena ruma ai lau ginidae negadiai, maoromaoro TV lau kehoa. Komiki bona maragidia edia program lau itaia guna. Bena tanobada ena sivarai idia hahedinaraia neganai, . . . aniani lau tahua. Unai murinai TV dekenai lau giroa lou, bena lau raraia ela bona lau mahuta gwauraia.

Henanadai Tauna: Edena negai emu turadia oi bamodia?

Wyant: TV be lauegu turana.

Henanadai Tauna: Gadara negana oi davaria lasi, a?

Wyant: [ia kiri] Lau be gadara lau goadalaia lasi. Nega ibounai TV lau raraia dainai gadara lau manadalaia lasi. Basketbol dekenai lau hegeregere lasi momokani. Nega ibounai eksasais kalasi ai lau idia abia hidi lasi. To unai negai egu tauanina be eksasais amo lau hagoadaia be namo, do lau heagi totona lasi, to moale do lau davaria totona.

Henanadai Tauna: Eksam ai oi kwalimu, a?

Wyant: Komiuniti sikuli ai lau be hegeregere. Hanuaboi momokani ai egu houmwok lau karaia. To haisikuli ai lau hekwarahi bada, badina be stadi daladia kereredia lau manadalaia dainai.

Henanadai Tauna: Unai TV raraia momo karana ese oi ia hadikaia, a?

Wyant: Oibe. Idia kiki hebou taudia bogaragidiai lau noho negadia haida ai, lau hereva lasi, to lau raraidia sibona, TV ai idia hereva heheni taudia lau raraidia hegeregerena. Lau ura taunimanima do lau tura henidia momokani diba.

Henanadai Tauna: To harihari oi ese lau oi haere henia namonamo. Emu hekwakwanai oi hanaia vadaeni, ani?

Wyant: Haisikuli ai lau vareai murinai TV amo lau siri matamaia. . . . Witness memerodia lau bamodia bona lauma dalanai lau goada lau lao matamaia danu.

Henanadai Tauna: Unai ena anina emu TV raraia karana dekenai be dahaka?

Wyant: Lauma gaudia lau laloa bada neganai, lau diba guna lau raraidia gaudia momo be Keristen taudia ese idia raraidia be maoro lasi. Danu, lau laloa Baibel stadilaia karana bona Keristen heboudia totona hegaegae karana do lau goadalaia be namo. Unai anina be, egu TV raraia karana lau hamaragia momokani. To unai bamona lau karaia be auka herea, badina be Saturday daba ena komiki program lau ura henia bada. To Keristen tadikakana ta kongregesen lalonai ese lau ia noia, Saturday dabai lau be ia ida do ai haroro loaloa hebou. Unai ese egu kara, Saturday daba daba iboudiai TV raraia karana, be ia hadokoa. Gabeai lau ese egu TV raraia negana lau hakwadogia momokani.

Henanadai Tauna: Hari inai negai oi be edena bamona?

Wyant: Bema TV lau kehoa, gaukara ta lau karaia diba lasi. Unai dainai nega momo lau kehoa lasi. Oibe, hua haida idia lao vadaeni egu TV ia dika, bona lau be hanamoa dalana lau tahua lasi ema bona hari.

[Picture on page 291]

TV be haida ese idia raraia hanaihanai

[Picture on page 294]

Televisen be do oi kehoa haraga diba lasi gabunai oi atoa be namo, bena oi do ia dibagania bada lasi

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia