Iehova Idia Abidadama Henia Dainai, Idia Gwauhamata Bona Idia Bapatiso
“Iehova oi abidadama henia, kara namo oi karaia; tanobada dekenai oi noho mai emu abidadama ida.”—SALAMO 37:3.
1. Tanobada ena aonega taudia be dahaka idia gwau, unai dainai ita diba taunimanima gunalaidia taudia abidadama henidia karana be kavakava karana?
DAIDIA ita abidadama henidia diba? Taunimanima gunalaidia taudia ita abidadama henidia diba a? Edia sivarai ese ia hahedinaraia, goevadae lasi taudia abidadama henidia karana be kavakava karana. Tanobada ena aonega taudia ese unai idia diba! Unai dainai Europe ena bisinesi taudia edia magasin ta ladana Vision lalonai ta ia gwau, “Taunimanima ta lasi ese hari inai nega dikana hanamoa dalana ia diba.” Bona moni gaukaralaia daladia edia sivarai torea tauna ladana Robert Heilbroner ia gwau: “Ma gau ta ita laloa momo. Gauna be, ita laloa inai kara biagua tauna be lasi; ta ia hegeregere lasi ita dekenai idia vara haraga hekwakwanaidia do ia hamaoromaorodia.”
2. Saiens taudia edia gaukara dainai, namo sibona ita davaria a?
2 Momokani, saiens taudia be mai edia diba bada, to oi laloa unai diba ese taunimanima ia durudia momokani, a? Lasi, ani? Buka torea tauna ta ladana Lewis Mumford ia gwau: “Guna haida idia laloa masini matamatadia bona taunimanima edia diba bada amo taunimanima edia noho do idia hanamoa, . . . to unai bamona ia vara lasi.” Taunimanima edia gaukara dainai ia vara gauna dikana ta be medu mai ena muramura dikana. Unai medu ese gohu bona sinavai bona au milion momo ia hadikadia. To unai sibona lasi; raskol karadia, dagedage karadia, taunimanima hagaridia karadia, ala-ala karadia, drag ania karadia, kekero, sihari kava karadia dainai idia vara goreredia, bona ogogami danu be idia bada idia lao. Unai ibounai ese ia hahedinaraia taunimanima gunalaidia taudia ita abidadama henidia be anina lasi.
3. Bible ia gwau, daika ita abidadama henia be namo?
3 Dirava ena Hereva ena sisiba be namo, ia gwau: “Lohia taudia oi abidadama henidia lasi, tanobada tauna ena natuna danu oi abidadama henia lasi; idia dekenai be hahemauri ta lasi. Ena lauma ia lasi neganai, ena tano dekenai ia giroa lou; unai dina dekenai ena lalohadai idia ore.” (Salamo 146:3, 4) Bema taunimanima ita abidadama henidia diba lasi, daika ita abidadama henia diba? Bible ena hereva hegeregerena, guba bona tanobada ia havaraia Diravana ita abidadama henia diba; ia gwau: “Iehova ia abidadama henia tauna be namo; ena heabidadama be Iehova.”—Ieremia 17:7.
Dahaka Dainai Iehova Ita Abidadama Henia be Namo?
4. Iehova ena kara badadia 4 be dahaka, bona badina be dahaka unai kara dainai ita abidadama henia be namo?
4 Badina namodia dainai Iehova ita abidadama henia diba. Unai badina ta be, ia be mai ena kara namodia; karadia be lalokau, aonega, siahu, hahemaoro goevagoeva, bona ma kara hereadia haida danu. Bible ia gwau ia be mai ena siahu bada, unai dainai ena ladana ta “Siahu Ibounai ena Dirava” ia hatoa. (Genese 28:3) Iehova ita abidadama henia ena badina namona ta be unai, ani? Bona ta ese Iehova ia halusia diba lasi, bona ta ese ena palani ia koua diba lasi. Danu, ia be gau iboudiai ia diba. Matamana neganai dokona ia gwauraia—vaira neganai do idia vara gaudia iboudiai be ia diba vadaeni. To danu, diba ibounai bona aonega ibounai be ia lalonai idia noho, ia havaraia gaudia ese idia hahedinaraia hegeregerena. Iena gaukara ibounai lalonai kerere ta ia karaia lasi. (Isaia 46:10; Roma 11:33-35) Unai sibona lasi, Iehova be momokani bona maoromaoro. Ia koikoi diba lasi. (Deuteronomi 32:4; Tito 1:2; Heberu 6:18) Ena kara hereadaena be lalokau, unai dainai Bible ia gwau: “Dirava be lalokau.”—1 Ioane 4:8, 16.
5. Edena sivarai Bible lalonai idia torea be idia hahedinaraia Dirava ita abidadama henia diba?
5 Iehova ena kara taunimanima dekenai ese edia hahedinaraia ia be hereva momokani Diravana mai ena siahu ibounai, mai ena aonega, mai ena hahemaoro goevagoeva, bona mai ena lalokau danu. Mose ese Israel taudia ia hamaorodia, Iehova ese idia lalokau henia bona ena taravatu idia badinaia taudia ia bogadia hisi bona ena gwauhamata idia dekenai ia hamomokania. (Deuteronomi 7:9) Mose be ia do vara lasi neganai, Iehova ese ia garina ia gari tauna Noa mai ena bese danu be Abata amo ia harohodia mauri. Lahi ese Sodom bona Gomora ia haoredia neganai, Dirava ese kara maoromaoro tauna Lot mai ena natuna kekenidia ruaosi danu ia hamauridia. Gabeai, Dirava ese Israel taudia na Egypt amo ia hakaudia lasi, bena ena gwauhamata Abraham dekenai hegeregerena, Kanana tanona ia henidia. (Genese 7:23; 17:8; Gen 19:15-26) Bona danu, Iehova ese Heberu uhaudia toiosi be lahi amo ia hamauridia, bona Daniel be laion edia guri amo ia hamauria, ani?—Daniel 3:27; 6:23.
6. Hari inai negai, edena sivarai ese idia hamomokania Iehova ita abidadama henia diba?
6 Iseda nega lalonai, Iehova ena Witness taudia dekenai idia vara gaudia ese idia hahedinaraia Iehova ita abidadama henia diba. Haheitalai ta be inai: Adolf Hitler ia gwau Germany dekenai idia noho Iehova ena Witness taudia iboudiai be do ia hamasedia ore. To idau, Hitler bona ena Nazi politikol pati idia ore, bona hari inai nega lalonai Witness taudia 119,000 bona ma haida be Germany lalonai idia noho. Iehova ena Witness taudia momo edia sivarai na Gima Kohorona bona Noga! magasin lalodiai idia torea; unai sivarai ese idia hahedinaraia goevagoeva Iehova ita abidadama henia momokani diba.
Momo ese Iehova Idia Abidadama Henia Lasi ena Badina
7. Tau ta be ena tomadiho idia nanadailaia neganai, dahaka ia gwau?
7 To, hari inai negai, taunimanima momo ese Iehova idia abidadama henia lasi! Iehova ena kara idia diba vadaeni taudia momo danu ese idia abidadama henia lasi. Magasin ta ladana U.S. Catholic ia gwau: “Taunimanima iboudiai ta ta idia vadivadi henidia, idia nanadaidia edena tomadiho idia ura henia; tau ta idia nanadaia neganai ia gwau, ‘Iehova ena Witness taudia ese idia abia dae hahediba herevadia lau danu lau abia dae—to lau ura lasi edia orea lalonai do lau vareai momokani.’ ” Hari magasin ia gwau: “Iehova ena Witness tauna ta, ia gwauhamata vadaeni tauna, ena kara be tamona—ia vareai momokani mai ena lalona ibounai ida.”
8. Edena bamona taudia idia ura Iehova ena hesiai gaukara do idia karaia momokani?
8 Dahaka dainai haida idia ura lasi do idia vareai momokani? Badina edia lalona idia maoro momokani lasi. Iesu ena parabole ta lalonai ia gwau, huahua idia havaraia taudia ese hereva momokani “mai edia lalona maoromaoro bona goevagoeva” ida idia abia dae. (Luka 8:15) Oibe, lalo-maoro lasi taudia ese hereva momokani idia ura henia lasi. Lalo-maoro be gau badana. Hekokoroku taudia danu ese Dirava ena Hereva momokani idia ura henia lasi danu. Lalo-manau taudia sibodia ese idia ura henia. (Iakobo 4:6) Gau ta dekenai idia dabu lasi bona sibodia be kara maoromaoro taudia idia gwauraia taudia danu ese hereva momokani idia ura henia lasi. To, hereva momokani idia ura henia taudia be inai: idia diba lauma gaudia idia tahua be namo, bona kara maoromaorona hitolona idia hitolo bona ranu masena idia ranu mase, bona hari inai negai idia vara kara dika rohorohodia idia taitailaia bona idia ganaganalaia taudia.—Mataio 5:3, 6; Esekiel 9:4.
Iehova Ia Abidadama Henia Tauna ese Ia Gwauhamata Henia
9, 10. (a) Ta ese Iehova ia abidadama henia totona, namona be dahaka ia karaia guna, bona lalo-maoro taudia be dahaka idia karaia? (b) Unai taudia ese daika idia abidadama henia?
9 Taunimanima ese Iehova idia abidadama henia totona, namona be ena sivarai idia kamonai guna. “To idia abidadama henia lasi taudia be edena bamona Lohiabada do idia noinoi henia diba? Bona iena sivarai idia kamonai lasi taudia be edena bamona do idia abidadama diba? Bona bema haroro tauna be lasi neganai edena bamona do idia kamonai?” (Roma 10:14) Iehova ena hesiai taudia idia haroro neganai, lalo-maoro taudia ese edia hereva idia abia dae, gunaguna Tesalonika ai idia noho taudia momo ese idia karaia bamona. Paulo ese unai taudia ia tore henidia, ia gwau: “Dirava ena hereva ai mailaia neganai, umui kamonai henia bona umui abia dae. Oibe, umui abia dae momokani, taunimanima edia hereva bamona lasi, to Dirava ena hereva momokani bamona. Badina be Dirava ese umui abidadama taudia emui lalona dekenai ia gaukara noho.”—1 Tesalonika 2:13.
10 Unai bamona lalo-namo taudia ese Iehova idia dibalaia neganai, idia abidadama henia diba. Unai be gau badana, badina “tau ta bema Dirava ia abidadama henia lasi neganai ia hegeregere lasi Dirava ena ura do ia badinaia. Badina be bema tau ta be Dirava kahirakahira ia ura lao neganai, ia ese Dirava ia mauri noho do ia abidadama henia guna. Bona unai tau ena abidadama be inai bamona, Dirava idia tahua taudia ibounai be davana namona Dirava ese do ia henidia.” (Heberu 11:6) Ma gau badana be Dirava ena Natuna ita abidadama henia. “Hahemauri be ia sibona ese ia henia diba. Badina be tanobada ibounai lalonai ladana idauna ta Dirava ese ia henia lasi, ita do ia hamauria totona”—oibe, Iesu Keriso ena ladana sibona ia henia.—Kara 4:12.
11. Ta ese Iehova ia abidadama henia dainai, edena sisiba, Petro ese ia henia sisibana unai, do ia badinaia?
11 Ta ese Iehova Dirava bona ena Hereva bona ena Natuna Iesu Keriso ia abidadama henidia neganai, ena abidadama ese ia doria, aposetolo Petro ena sisiba Iuda taudia dekenai ia badinaia totona; ia gwau: “Inai dekenai umui emui lalona umui giroa, bona Dirava ese emui kara dika do ia kokia. Gabeai Lohiabada ese goada matamata do ia henia umui dekenai.” (Kara 3:19) Ta ese Iehova bona iena taravatu ia dibaia neganai, ia diba Dirava ia ura Iesu Keriso murinai do ia raka. Petro ia gwau: “Dirava ese umui ia boiria unai bamona do umui hisihisi totona. Badina be Keriso ese umui dainai hisihisi ia abia. Vadaeni iena kara toana umui dekenai ia hedinaraia, iena murinai do umui raka totona. Iena aena gabudia do umui raka.” (1 Petro 2:21) Unai ena anina be Iesu ese ia gwauraia goevagoeva, ia gwau: “Tau ta bema ia ura lauegu murina dekenai do ia raka, ia sibona ena ura do ia laloa lasi, iena satauro do ia huaia, lauegu murina dekenai do ia raka.” (Mataio 16:24) Anina be ta ese Iehova Dirava ia gwauhamata henia, iena ura do ia karaia bona Iesu Keriso ena aena gabudia ai do ia raka.
Dirava Gwauhamata Henia be Gwauhamata Hereadaena
12. Kerisendom ese inai hereva “gwauhamata” be edena bamona ia gwauraia momo?
12 Kerisendom lalonai, ta be Keristen tauna ta ai ia lao dalana idia herevalaia neganai, inai hereva “gwauhamata” idia gwauraia momo. Unai hegeregerena, United States ena Evangelical taudia idia gwau: “Gau badana be ta ia gwauhamata Iesu do ia badinaia.” Roman Katolik haroro tauna ta be “Katolik tomadiho gwauhamatana” ta ia herevalaia. Katolik fada ta ese ena kara, politik lalonai ia vareai karana, ena maoro be inai bamona ia gwauraia: “Politik lalonai lau vareai be lauegu gwauhamata (fada gaukara karaia gwauhamatana) ena kahana ta.” Momokani, taunimanima ta be gwauhamata idauidau nega tamonai ia gwauraia diba, hegeregere, ia gwauhamata bisinesi gaukarana ta do ia karaia, politik gaukarana ta do ia karaia, bona tomadiho gaukarana ta do ia karaia.
13. Dirava gwauhamata henia ena anina be dahaka?
13 To, Iehova Dirava dekenai ita gwauraia gwauhamatana ena anina ese unai gwauhamata edia anina ia hanaia. Dirava dekenai ita gwauraia gwauhamatana ena anina be, sibona eda tauanina be ia ita henia gwauraia, iena hesiai gaukara do ita karaia bona ia do ita kamonai henia totona. Taunimanima momo idia ura lasi unai bamona gwauhamata do idia gwauraia. Unai dainai edia tomadiho be koukouna mo, anina lasi. Edia tomadiho herevadia idia kamonai mai edia moale ida, to sibodia edia ura karadia idia tahua guna.
14 Dirava ia gwauhamata henia tauna be ena mauri lalonai Dirava ena ura badinaia karana ia tahua guna. Namona be ia ese Iesu ia gwauraia haheganina badana ia badinaia; gauna be inai: “Lohiabada oiemu Dirava oi ura henia, mai oiemu lalona ibounai, mai oiemu lauma ibounai, mai oiemu aonega ibounai, mai oiemu goada ibounai.” Iesu ia gwau namona be Iehova sibona ena hesiai gaukara ita karaia, ia gwau: “Tau ta lasi biaguna rua edia hesiai gaukara ia karaia diba. Badina be ta do ia badu henia, to ta be do ia lalokau henia, o ta be do ia abia dae, ma ta be do ia abia dae lasi. Dirava bona kohu momo danu edia hesiai gaukara do oi karaia diba lasi.”—Mareko 12:30; Mataio 6:24.
Dahaka Dainai Ranu Lalonai Ita Bapatiso?
15 Dahaka dainai ta ese bapatiso ia abia, Dirava dekenai ia gwauraia gwauhamatana hahedinaraia totona? Bema ta ia ura Iehova ena Witness tauna ta ai ia lao, bona bema ia ura taunimanima do idia gwauraia Keristen tauna, Iesu Keriso murinai ia raka tauna, ia badinaia diba dalana tamona be unai. “Dirava ena hereva ia gwauraia maoro tauna namona,” Iesu, be dala maorona ia haheitalaia—Ioridane Sinavaina lalonai bapatiso ia abia. Ioane ese edia kara dika amo idia helalo-kerehai taudia ia bapatisodia neganai, ia daradara badina be Iesu be ia dekenai ia lao bapatiso abia totona, to Iesu ese ia hamaoroa, ia gwau: “Mani oi karaia, badina be inai bamona dala dekenai Dirava ena ura gauna be do ita karaia.” (Mataio 3:13-17; Apokalupo 1:5) Unai dala amo Dirava ena Natuna ese taunimanima vairadiai ena abidadama ia hahedinaraia—sibona ia henia Iehova dekenai. Idia ura Dirava ena ura do idia karaia taudia ese iena kara idia tohotohoa be namo.
16. Iesu ese edena hahegani bapatiso dekenai ia henia ia murinai idia raka taudia dekenai? Dahaka ese ia hahedinaraia unai hahegani idia badinaia?
16 Unai sibona lasi, to Iesu be ena Tamana guba dekenai ia lou henia gwauraia neganai, ia murinai idia raka taudia ia hamaorodia, ia gwau: “Umui lao bese ibounai be diba tahua taudia do umui halaoa, bona Tamana, Natuna, Lauma Helaga ena ladanai do umui bapatiso henia idia dekenai. Bona idia dekenai do umui hadibaia umui dekenai lau henia hereva ibounai be do idia badinaia.” (Mataio 28:19, 20) Aposetolo edia Kara bukana lalonai idia torea sivaraidia ese idia hahedinaraia, Iehova ena hahediba taudia ese unai hahegani idia badinaia mai edia goada ibounai ida.—Kara 2:40, 41; 8:12; 9:17, 18; 19:5.
17. Ta ia bapatiso neganai, bema ranu sisina be ena kwarana dekenai ia atoa, dahaka dainai unai be bapatiso momokani lasi?
17 Edena dala amo bapatiso idia abia? Ta ese edia kwarana dekenai ranu sisina ia atoa, Kerisendom ena tomadiho taudia momo edia kara hegeregerena a? Lasi vaitani! Iesu be bapatiso ia abia, bena “ranu ia rakatania.” Unai ese ia hahedinaraia goevagoeva, Iesu be bapatiso ia abia neganai ranu lalonai ia vareai. (Mareko 1:9, 10) Bapatiso dalana be tamona sibona, badina be inai hereva “bapatiso,” be Greek hereva ta amo idia hahanaia, unai hereva ena anina be “ranu lalonai atoa.”—Kara 8:36-39.
18. Dahaka dainai ranu lalonai diho karana be Dirava gwauhamata henia karana ena toana momokanina?
18 Unai bamona bapatiso be Dirava gwauhamata henia karana ena toana maorona. Ta be ranu lalonai ia diho neganai, anina be iena kara gunadia ia masetanidia bamona. Ranu amo ia daekau neganai, anina be mauri dalana matamatana dekenai ia mauri lou bamona. Headava hebouna ese tau matamatana bona hahine matamatana ia durudia edia headava idia laloa bada totona; unai hegeregerena, ta be taunimanima vairadiai ranu lalonai do ia diho neganai, unai kara ese do ia durua ena gwauhamata bona ena bapatiso ia laloa bada totona. Ita diba momokani, ta ia bapatiso dainai iena gwauhamata Iehova dekenai do ia laloaboio diba lasi, ena mauri lalonai ia vara gauna hereadaena do ia gwauraia. Ia hahedinaraia, sibona ena ura tahua karana ia rakatania vadaeni bona unai nega amo ela Iehova Dirava ena hesiai gaukara sibona do ia karaia.
19. Bapatiso abia ena badina ma ta be dahaka?
19 Danu, namona be ita diba ranu lalonai bapatiso ita abia guna be namo, Iehova vairanai iseda lalona idia goeva totona. Petro Ginigunana 3:21 (NW ) ese unai ia hahedinaraia goevagoeva, ia gwau: “Unai hegeregerena be bapatiso, harihari umui ia hamauria noho, (tauanina ena miro kokia oho karana lasi, to Dirava umui noia, emui lalona do ia hagoevaia,) Iesu Keriso be mase amo ia toreisi lou dainai.”
Ta ena Lagani be Hida Neganai Ia Bapatiso Diba?
20. Dahaka dainai natu maragidia idia hegeregere lasi bapatiso do idia abia?
20 Iesu ena hereva Mataio 28:19, 20 lalonai ese idia hahedinaraia Iesu ena hahediba taudia ai idia lao vadaeni taudia ese bapatiso idia abia be maoro. Unai dainai, beibi ta o natu maragina ta ia hegeregere lasi bapatiso be Bible ena hahegani hegeregeredia do ia abia. Natu maragina ese Dirava bona Iena Natuna Iesu Keriso ia abidadama henidia diba lasi, bona Dirava ena Hereva ia abia dae diba lasi. Beibi ta ia lalo-parara diba lasi lauma helaga be Dirava ena gaukara siahuna; ena kara dika gunadia amo ia helalo-kerehai diba lasi bona ia gwauhamata diba lasi Dirava ena ura do ia karaia.
21. Memero kekeni idia bapatiso be maoro a?
21 To, Iehova ena orea taudia haida edia kerere be ia idau. Keristen tama sina momo idia naria ela bona edia natudia edia lagani be 17 idia hanaia bena bapatiso idia herevalaia idia dekenai. Nega haida sivarai ai kamonai, memero kekeni haida be sibodia edia ura dainai edia mauri idia gwauhamatalaia Dirava dekenai. Sivarai ta be inai: Kongregesen ena elda ta ena natuna ta, lagani 13 ia do abia lasi merona, be mai ena momokani ida ia ura bapatiso do ia abia. Unai dainai ena tamana ese ma elda toi ia hadibadia, bena idia ese bapatiso abia gwauraia taudia dekenai idia henia henanadaidia unai mero idia henia, iena diba tahua totona. Idia henanadai henia murinai, idia gwau ena be iena mauri laganidia be bada lasi, to ia be hegeregere Iehova Dirava ena hesiai tauna ta hegeregerena bapatiso do ia abia. Vanegai, Bahamas dekenai Pioneer Service School dekenai idia lao pioneer taudia rua, tadikaka ta mai ena adavana unai, edia natuna kekenina ena lagani be 10 sibona to bapatiso ia abia vadaeni!
22. Tama sina ese edia natudia edia lalona dekenai Keristen karadia idia haginidia neganai, edia natudia ese dahaka do idia karaia?
22 Tama sina haida edia kara be hegeregere lasi. ‘Lahi ese ia araia diba lasi’ gaudia amo Keristen karadia be edia natudia edia lalona dekenai idia haginidia a? (1 Korinto 3:10-15) Unai bamona idia karaia totona, namona be tama sina ese Iehova tomadiho henia karana goevana idia tahua guna edia mauri lalonai. Danu, namona be tama sina ese Deuteronomi 6:6, 7 bona Efeso 6:4 ai idia torea sisiba herevadia idia badinaia. Bema unai bamona idia karaia, reana edia natudia do idia ura do idia bapatiso haraga, bena do idia koudia be namo ela bona idia hegeregere; gabeai do idia hekwarahi lasi, edia natudia ha-uradia karana dekenai.
23. Ta ia gwauhamata bona ia bapatiso vadaeni neganai, dahaka danu ia karaia be namo?
23 Ta ese Iehova ia gwauhamata henia bona bapatiso ia abia neganai, ia hahedinaraia Iehova ia abidadama henia. Namona be unai murinai ena abidadama ia hahedinaraia noho. Hereva gabena, ladana “Iehova ida Ita Gaukara Hebou mai Iseda Kamonai Ida,” ese ita do ia durua, unai ena anina ita lalo-pararalaia totona.
Edena Bamona Do Oi Haere?
◻ Dahaka ese ia hahedinaraia taunimanima ita abidadama henidia be anina lasi?
◻ Iehova ena kara be dahaka dahaka, unai kara dainai ita abidadama henia be namo?
◻ Dahaka dainai Iehova ita abidadama henia anina be ita gwauhamata henia sibona lasi, to mai iseda lalona ibounai ida sibona be ia ita henia?
◻ Tama sina ese edia natudia edena bamona idia ha-uradia diba, idia do bada momokani lasi neganai Iehova idia gwauhamata henia totona?
14. Dahaka dainai ta be Iehova Dirava ia gwauhamata henia sibona be hegeregere lasi?
15. Taunimanima vairadiai Iesu ese edena bamona ia hahedinaraia Dirava ia abidadama henia?
[Picture on page 14]
Hahemauri Diravana Badana, Iehova ita abidadama henia diba.