Ena be Taunimanima Idia Gwau-Edeede to Paradaiso Do Idia Abia Diba
NEGA ia hanai vadaeni. Tau bona hahine ginigunadia be kopi kavakava bona hemarai lasi maurina ai idia noho lasi. Dabua idia atoa—animal ena kopina amo dabua idia karaia. Idia be Eden umana ena vareai dalana murimuri ai idia gini. Idia be uma idia rakatania. Idia vairanai gabuna idia raraia. Ta ese ia naria lasi tanona sibona idia itaia. Ia hedinarai goevagoeva Dirava ese unai tano ia hanamoa lasi. Idia vairanai be ava ginigini sibona. Dirava ena hahegani be inai tano be do idia biagua tanona, ani? Oibe, harihari, tau bona hahine ginigunadia be unuseni idia noho to Eden umana do idia habadaia totona lasi.
2. Badina be dahaka tau bona hahine be Paradaiso umana dekenai idia vareai lou toho diba lasi?
2 Idia itaia tano ena toana be idau neganai, badina be dahaka idia giroa lasi bona Paradaiso umana dekenai idia vareai lou? Unai be lalohadai namona, to uma ena vareai dalana dekenai oi itaia. Guna, uma dekenai idia noho neganai idia itaia lasi mauri gaudia, kerubi, idia gini; bona lahi kaia ta, sibona ia giroa hanaihanai, ia noho. Tau bona hahine be dala lasi unai gaudia idia raka hanaia, uma dekenai idia vareai lou totona!—Genese 3:24.
3. Dahaka ia vara dainai tau bona hahine ginigunadia edia noho toana ia idau momokani?
3 Dahaka ia vara vadaeni? Saiens taudia bamona ita daradara lasi, idia be gau ta idia daradaralaia lagani tausen momo lalonai. Unai sivarai ita diba. Tau bona hahine ginigunadia be idia headava dinanai bema gau maragidia dekenai edia guba Tamana idia badinaia Dirava ese idia ia hadibaia gaudia do idia abia diba. Taravatu tamona sibona amo, aniani taravatuna ta amo, edia badinaia goevagoeva karana ia tohoa: Namo lasi idia be ‘kara namona bona kara dikana hadibaia auna ena huahua’ idia ania. (Genese 2:16, 17) Bema idia ania bona Dirava ena taravatu idia utua, do idia mase momokani. Adam, Dirava ena peroveta tauna, ese iena hahine, ia murina ia vara maurina unai, ia hadibaia. To ita hoa, badina na·chashʹ, unai gaigai, ia gwau Dirava ese Adam ia hadibaia koikoi, ia ese ‘kara namona bona kara dikana hadibaia auna ena huahua’ ia taravatua neganai. Gaigai ese hahine ia koia dainai hahine ia laloa ia be Dirava ena taravatu ia utua bona ia taravatua au huahuana ia ania neganai, ia be Dirava bamona ai do ia lao, bona sibona ena lalohadai hegeregerena do ia karaia. Sibona do ia diba dahaka be maoro bona dahaka be dika.—Genese 3:1-5.
Ia be Gori Sivaraina Lasi
4 Unai hereva ita abia dae diba, a? Unai be gori sivaraina ta, a? Hari inai negai, ita be diba momo taudia dainai, unai be ita dadaraia sivaraina ta, a? Lasi. Hari toretore tauna ta, hereva momokani torea tauna ta, ia idia abia hidi aposetolo tauna ta, ese unai hereva ia abia dae, bona ia diba ia torea gaudia be momokani. Aposetolo Paulo be Keristen kongregesen, diba momo hanua Korinto dekenai, inai bamona hereva ia torea: “Gaigai ese Heva ia koia hegeregerena lauegu gari be laloa idauidau ese umui do idia hakaua kerere, vadaeni Keriso dekena amo do umui siri.”—2 Korinto 11:3.
4, 5. Aposetolo Paulo be edena dala ai ia hahedinaraia gaigai ese hahine ginigunana ia koia be gori sivaraina lasi?
5 Bema Paulo ia laloa unai sivarai be gori sibona, ia be Korinto taudia dekenai unai bamona do ia tore henidia lasi, badina idia be Greek tomadiho koikoi ena gori momo idia diba vadaeni. Aposetolo Paulo be Heberu Revarevadia, idia ia gwauraia “Dirava ena hereva,” amo ia hereva, ia gwau “gaigai ese Heva ia koia.” (1 Tesalonika 2:13) Ma danu, aposetolo Paulo ese Keristen elda tauna ta, guna ia oda henia “hereva momokani, . . . [ia] badinaia noho” tauna, ia tore henia neganai, ia gwau: “Dirava ese Adam ia karaia guna, Heva be gabeai. Bona [Satana] ese Adam ia koia lasi, to hahine sibona ia koia. Vadaeni hahine ese Dirava ena taravatu ia utua.”—2 Timoteo 1:13; 1 Timoteo 2:13, 14.
6. (a) Adam ese Dirava ia gwau-edeede henia karana be edena bamona hahine ena gwau-edeede amo ia idau? (b) Badina be dahaka ita diba hahine ese gaigai ia herevalaia neganai, ia hereva koikoi lasi?
6 Gaigai ese hahine ia koia be sivarai momokanina ta, ia be gori ta lasi; hahine ena gwau-edeede karana, taravatua au huahuana ia ania neganai, ese dika ia havaraia sivaraina be sivarai korikorina ta. Ia be Dirava ia gwau-edeede henia murinai, iena adavana ia veria ia danu ia aniani, to tau ia aniani ena badina be ta ese ia koia dainai lasi. (Genese 3:6) Idia be Dirava dekenai edia kara ena badina idia gwauraia sivaraina be inai: ‘Tau ia haere, ia gwau: “Oi ese lau dekenai oi henia hahine be unai au huahua ia henigu, bona lau ania.” Iehova Dirava be hahine dekenai ia gwau: “Dahaka oi karaia?” Hahine ia gwau: “Gaigai ese lau ia koia bona lau ania.” ’ (Genese 3:12, 13) Hahine ese na·chashʹ, gaigai ia gwauraia lasi ia be sivarai kava ta bamona, bona Iehova Dirava ia gwau lasi ena hereva be koikoi herevana, eiava gori ta. Ia be gaigai ia kara henia, hegeregere gaigai be hahine ia veria Ia, iena Dirava bona Havaraia Tauna, dekenai ia gwau-edeede totona. Bema ia be gori ta ena gaigai ia kara henia, Dirava ese sibona ena dagi do ia hadikaia.
7. (a) Bible ena sivarai ese edena bamona Dirava ena hahemaoro karana gaigai dekenai ia herevalaia? (b) Hahine ginigunana ia koia gaigaina ese edena bamona ita danu ia koia diba? (Namona be paragraf henunai herevana oi gwauraia danu).
7 Eden umana lalonai Dirava ese, gaigai ia hahemaoro henia sivarai be inai: ‘Vadaeni Iehova Dirava ese gaigai ia gwau henia, ia gwau: “Unai bamona oi karaia dainai oiemu kerere davana do oi abia. Oi sibona inai kerere davana do oi karaia. Hari ia lao bona hanaihanai oiemu bogana dekenai do oi rau, bona tano ena kahu do oi ania. Lau ese tuari do lau karaia oi bona hahine huanai; Gaigai natuna bona hahine natuna dohore idia tuari. Ia ese oiemu kwarana do ia haberoa, bona oi ese iena aena geduna do oi haberoa.” ’ (Genese 3:14, 15) Kota taudia be hereva momokani idia kamonai henia bona hahemaoro idia henia, idia be gori idia kamonai henia lasi. Iehova Dirava ia kavakava lasi, ia be gori sivaraina ena gaigai ta ia kota henia dainai lasi, to ia be ia noho gaigai korikorina ta ia hahemaoro henia, ia ese ena kara ena davana ia abia diba. Bema gaigai ese ita ia koia dainai ita laloa ia noho momokani lasi, eiava ia be gori sibona, eiava tanobada dekenai dika ia vara be iena kerere dainai lasi, unai be kiri gauna lasi, to ia be lalo-hisihisi gauna ita dekenai.a
8. Dirava be hahine dekenai dahaka hahemaoro herevana ia henia, bona unai dainai hahine ena natuna kekenidia bona ena tubuna kekenidia be dahaka do idia abia?
8 Sivarai dekenai, hahine ese gaigai ia herevalaia be sivarai momokanina ta, unai dainai tau ena hahine ena sivarai be inai bamona: ‘Hahine dekenai ia hereva, ia gwau: “Emu rogorogo ena hekwarahi, do lau habadaia, bona oiemu hisihisi, mara neganai. To oiemu adavana do oi ura henia noho, bona ia ese oi do ia biagua.” ’ (Genese 3:16) Adam dekenai ia headava neganai, Dirava ese ia hanamodia neganai, unai bamona hereva ia gwauraia lasi. Idia dekenai ia gwau: “Emui bese umui havaraia, do umui hutuma.” (Genese 1:28) Dirava be guna unai bamona ia hereva neganai, idia goevadae tau bona hahine idia laloa lasi hahine ena rogorogo be hisihisi bada gauna, bona idia laloa lasi tau ese do ia biagua auka. To, hahine ese unai hahemaoro herevana ia abia neganai, iena natuna kekenidia bona iena tubuna kekenidia, uru momo dekenai, be hisihisi do idia abia.
Adam Ia Hahemaoro Henia Neganai Dirava Ese Sibona Ena Taravatu Ia Abia Isi
9 Hahine ese tau ia veria ia gwau-edeede totona dainai, iena mauri dalana be edena bamona do ia idau? Dirava be tau dekenai ia gwau: ‘Kara namona bona kara dikana hadibaia auna ena huahua oi ania lasi, badina be inai au huahua oi ania dinana dekenai do oi mase momokani.’ (Genese 2:17) Dirava, Hahemaoro Ia Henia Tauna, be momokani Adam do ia hamasea ia ese au huahua ta ia ania dainai, a? Unai hahemaoro karana ena anina oi laloa! Edia headava dina dekenai idia abia helaro namona do ia hadikaia. Adam bona Eva ese tanobada ibounai be goevadae taudia amo do idia hahonua diba lasi, maino dekenai do idia noho diba lasi, tanobada paradaisona dekenai, bona maino dekenai edia Dirava bona guba Tamana ida do idia noho diba lasi! Dirava ese sibona ena ura taunimanima dekenai do ia hadikaia, a? Ia be taunimanima edia tama bona sina ginigunadia do ia hamasea ore, bona ena ura taunimanima edia noho gabuna dekenai do ia hadikaia, a? To Dirava ena hereva, Bible ena sivarai lalonai, oi kamonai:
9, 10. (a) Dirava ese dahaka sisiba Adam dekenai ia henia, bona Dirava ese unai hahemaoro do ia karaia momokani neganai, dahaka do ia vara? (b) Dirava ese Adam edena bamona ia hahemaoro henia?
10 ‘Bona Adam danu ia gwau henia, ia gwau: “Oiemu adavana dekenai oi kamonai. Lau taravatua au huahuana oi ania vadaeni. Unai bamona oi karaia dainai, tano do ia dika oi dekenai. Gaukara auka do oi karaia oiemu mauri dinadia ibounai, aniani do oi davaria totona. Au ginigini bona ava ginigini danu tano dekenai do idia vara oi dekenai, bona ava edia anina do oi ania. Do oi varahu bona do oi gaukara auka tano ena anina abia totona. Ia lao bona tano dekenai do oi giroa lou, badina be tano dekena amo oi mai. Oi be tano dekenai karaia gauna, bona tano dekenai do oi giroa lou.” ’—Genese 3:17-19.
11. Dirava badinaia karana ena anina ese edena bamona ia hahedinaraia Dirava ese Adam ia hahemaoro henia be maoro?
11 Ena be Dirava ia ura tanobada paradaiso be tatau bona hahine goevadaedia amo ia honu, bona idia be lalokau bona maino dekenai idia noho hebou, Paradaiso umana tanobada ibounai lalonai idia naria, to unai hahemaoro hereva ena anina be tau be do ia mase. Tau ese hahine ia kamonai henia. Ia be Dirava ia kamonai henia lasi, Dirava ia gwau ‘kara namona bona kara dikana hadibaia auna ena huahua’ ia ania lasi. Bema ia ese iena Dirava, Havaraia Tauna, ia badinaia lasi, nega ibounai ia ese iena natudia do ia hadibaia do idia kamonai totona, a? Ia be haheitalai namona idia dekenai, Iehova Dirava badinaia karana ia hadibaia totona, a?—1 Samuel 15:22 danu hahegeregerea.
12, 13. (a) Adam ena kara dika ese edena bamona iena natudia do ia hadikaia? (b) Badina be dahaka ia maoro lasi Adam be Paradaiso eiava tanobada dekenai do ia mauri hanaihanai?
12 Adam ena natudia be Dirava ena taravatu do idia badinaia goevagoeva diba, guna ia danu ia goevadae neganai ia karaia diba bamona? Natudia be tama sina edia kara idia abia dainai, iena manoka bona Dirava ia badinaia lasi karana, do ia henia hanai iena natudia dekenai, ani? Idia be ma ta do idia kamonai henia danu, ani? Tanobada ena sivarai amo unai henanadai edia haere ita diba.—Roma 5:12.
13 Unai tau ese hahine ta ia laloa momo dainai, lalokau dekenai Dirava badinaia goevagoeva karana ia rakatania. Vadaeni, Paradaiso dekenai eiava tanobada ena gabu ma ta dekenai do ia mauri ela bona hanaihanai be maoro, a? Bema tanobada dekenai do ia noho hanaihanai diba iena kara dika dekenai, unai ese Dirava ena taravatu do ia abia isi bona Iena hahemaoro henia kara hereana do ia hahedinaraia, a? Eiava Dirava ena taravatu matauraia lasi karana do ia hadibaia bona do ia hahedinaraia Dirava ena hereva ita tabekau henia lasi, a?
Eden Umana amo Ia Lulua
14 Bible ese ita ia hadibaia Dirava be edena bamona ia lalohadai unai kara dekenai: ‘Bona Iehova Dirava ese boromakau edia kopina dekena amo dabua ia karaia, Adam bona Eva dekenai, bona idia dekenai dabua ia atoa. Iehova Dirava ia gwau: “Hari inai tau be ita hegeregere ia lao vadaeni, badina be kara namo bona kara dika ia diba. Mauri auna ena huahua ia ania noho be ia dika, mauri hanaihanai ia abia garina. Unai dainai Iehova Dirava ese Eden uma gabu dekena amo ia lulua, bona ia vara amo tanona dekenai ia siaia, tano do ia geia noho totona. Dirava ese tau ia lulua, bona Eden uma gabu ena dina ia daekau kahana dekenai kerubi ia haginidia, bona lahi kaia ia atoa. Unai kaia be ia duduia kahana ibounai dekenai. Inai ese mauri auna dekenai lao dalana ia koua momokani.” ’—Genese 3:21-24.
15. (a) Adam bona iena adavana be idia kopi kavakava dainai idia hemarai neganai, Dirava ese edena bamona hebogahisi ia hahedinaraia? (b) Edena dala ai tau bona hahine ginigunadia be Eden umana amo idia lulua? (c) Adam bona iena adavana be Eden umana ena murimuri ai dahaka gau idaudia idia davaria?
15 Hahemaoro Henia Diravana ese hebogahisi ia hahedinaraia badina ia diba kara dika taudia Adam bona iena adavana idia hemarai idia kopi kavakava dainai. Bible ia hereva lasi, to ia ese idia sibodia idia karaia dabua fig raurau amo, ia kokidia bona dabua ia karaia animal edia kopina amo. (Genese 3:7) Animal edia kopina amo idia karaia dabua idia noho daudau sisina bona edia kopina do idia naria, Eden umana ena murimuri ai idia noho ava ginigini ese do idia kakasia garina. Edia kara dika dainai edia lalona idia dika, unai dainai idia be Dirava ena matana amo idia hunia, Eden ena uma dekenai. (Genese 3:8) Ia ese idia ia hahemaoro henia murinai, Dirava ese uma amo ia luludia. Idia be east kahana dekenai ia luludia lao, bona nega sisina murinai, idia davaria idia be uma ena murimuri ai idia noho, bona do idia giroa lou diba lasi ela bona hanaihanai. Do idia gaukara lasi unai uma bona ena Paradaiso ena hetoana, tanobada ena gabu ibounai dekenai, idia habadaia totona. Hari, idia be tubutubu gaudia ena flaoa amo paraoa do idia ania, to unai ese idia do ia hagoadaia lasi mauri hanaihanai idia abia totona. Idia be “mauri ena au” dekenai idia ania diba lasi. Nega ia lao murinai—unai nega ena lata be hida?—do idia mase be namo!
Iehova Ena Ura Ginigunana Ia Boio Lasi
16 Inai mauri gaudia rua tano kahuna amo idia vara taudia be ia dekenai idia kara dika dainai, Dirava ia ura tanobada, hua, dina bona hisiu, do ia araia ore, a? Bema unai bamona ia karaia, anina be iena ura hereadaena ginigunana do ia boio, ani? Bona anina be unai ibounai ia vara na·chashʹ ta ese ia havaraia dikana dainai. Gaigai ta ese Dirava ena ura ia koua diba, a? Adam bona Eva idia headava dinanai, ia ese ia hanamodia bona iena ura ia gwauraia: tanobada ibounai be taunimanima goevadaedia amo do idia hahonua, idia ese tano ibounai do idia biagua bena do ia namo Eden umana ena toana namona hegeregerena, bona maino dekenai taunimanima iboudiai ese mauri gaudia iboudiai tano bona davara dekenai idia biagua namonamo. Dirava ena ura ia guguru momokani, havaraia dinadia 6 edia lagani daha daha momo dekenai ia ese ia hegaegaelaia gaukarana ia ore! Ita laloa unai ura namona do ia boio, gaigai ta ena kara dainai bona tau bona hahine ginigunadia edia kara gageva dainai, a? Lasi momokani!—Isaia 46:9-11.
17. Dirava ena ura dina namba 7 dekenai be dahaka bona unai dina ena dokonai dahaka do ia vara?
17 Unai nega be do laga-ani dinana, Iehova Dirava ena dina namba 7. Ia gwau unai dina do ia hanamoa bona do ia hahelagaia. Gau ta ese unai dina do ia hadikaia lasi, bona dahaka dika ia vara unai dina dekenai, ia ese do ia koua ia be gau namona ai ia lao totona, bona unai dina ia hanamoa totona. Dina namba 7 do ia ore neganai, tanobada ibounai be helaga gabuna ai do ia lao, Dirava ena ura be guba ai bona tanobada dekenai do ia guguru, bona taunimanima goevadaedia ese do idia karaia.—Mataio 6:10 danu hahegeregerea.
18, 19. (a) Badina be dahaka tau bona hahine ginigunadia edia natudia, hisihisi dekenai idia noho taudia, be do idia moale diba? (b) Gabeai, Gima Kohorona haida ese dahaka do idia herevalaia?
18 Dirava ia laloa daradara lasi. Iena ura ia laloaboio lasi. Ia be sibona ena hereva ia hamomokania Ia be Hereva Momokani Tauna bamona; ia ese ia herevalaia gauna bona ia ura karaia gauna do ia karaia, bona sibona ia hanamoa. (Isaia 45:18) Unai kara dika tau bona hahine ginigunadia edia goevadae lasi, hisihisi idia mamia natudia, idia moale diba, badina Dirava ese iena ura ginigunana do ia hagugurua bona idia be hanaihanai namo do idia davaria. Iena laga-ani dinana ena lagani daha momo idia hanai vadaeni, bona unai dina ena dokona kahanai ia ese hahenamo bada negana do ia mailaia. Iena laga-ani dinana ena “hanuaboi” ia ore gwauraia, bona idia hanai vadaeni havaraia dinadia 6 hegeregeredia, “daba” be do ia mai. Unai “daba” be ena hereadae negana dekenai do ia ginidae neganai, bona mauri gaudia iboudiai ese Dirava ena diba lasi urana ena hagugurua toana do idia itaia neganai, do idia toretore diba, do idia gwau: ‘Adorahi ia ore, bona daba ia mai, be dina namba 7.’ Unai be hoa gauna momokani do ia vara!
19 Unai ibounai ita laloa neganai ita hoa bada herea! Bona Gima Kohorona ma haida dekenai, Dirava ena taravatu idia badinaia bona idia lalokau henia taudia ese Paradaiso dekenai do idia davaria hahenamodia do ai herevalaia.
[Footnotes]
a Apokalupo 12:9 dekenai, Satana Diabolo idia gwauraia “idaunegai gaigaina;” bona Ioane 8:44 dekenai, Iesu Keriso ese ia gwauraia ia be “koikoi ibounai edia tamana.”
Dahaka Oi Gwau?
◻ Badina be dahaka tau bona hahine ginigunadia ese edia Paradaiso noho gabuna idia haboioa?
◻ Badina be dahaka ita diba gaigai ese Eva ia koia be gori sivaraina lasi?
◻ Dirava ese dahaka hahemaoro herevana hahine dekenai ia henia?
◻ Dirava ese dahaka hahemaoro herevana Adam dekenai ia henia, bona badina be dahaka unai ese Dirava ena taravatu ia abia isi?
◻ Badina be dahaka Dirava ia lalo-daradara lasi iena ura tanobada Paradaisona be taunimanima goevadaena amo ia hahonua urana dekenai?
1. Nega ia lao vadaeni, to tau bona hahine ginigunadia be edeseniai idia noho bona unai gabu ena toana be edena bamona?
14. Bible sivarai ese Dirava ena hahemaoro karana Adam bona iena adavana dekenai edena bamona ia herevalaia?
16. Dirava be dahaka ia ura lasi, bona badina be dahaka?