Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 12/1 rau 20-23
  • Egu Mauri Lagani be 100, to Lau Goada Noho

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Egu Mauri Lagani be 100, to Lau Goada Noho
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Egu Lalona Lau Haidaua
  • Hahetoho Lau Haheaukalaia
  • Mai Hoa Bada Vadivadina
  • Egu Adavana Ia Mase ​—Lau Haheauka Noho
  • Lau Moale Badina Iehova Ena Ura Lau Karaia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu—2011
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 12/1 rau 20-23

Egu Mauri Lagani be 100, to Lau Goada Noho

RALPH MITCHELL ESE IA SIVARAILAIA

Egu tamana ena lata be 170 sentimita bamona bona ia be Metodis haroro tauna ta. Lagani rua rua eiava toi toi lalonai, taoni maragidia ta ta edia dubu dekenai idia siaia lao, hegeregere Asheville, North Carolina, U.S.A., bona unuseniai February 1895 lalonai lau vara. Unai dainai lau tubu noho lalonai Kerisendom lau manadalaia.

LAU laloatao, lau be mero matamata neganai, hebou haida dekenai, “kara dika idia taitailaia patana” dekenai lau idia hakaua lao, lauma helaga amo do lau honu totona. Idia gwau unai dala amo “tomadiho do lau abia.” Lau idia hamaoroa egu kara dika do lau gwauraidia hedinaraia, Taravatu Ten do lau badinaia, bona kara namo do lau karaia. Unai amo, do lau mase neganai guba dekenai do lau lao. Lau sibona dekenai lau hereva, lau gwau: ‘Lau laloa do lau lao hel dekenai, badina lau be hegeregere lasi guba dekenai do lau lao.’ Lau laloa taunimanima badadia sibona​—hegeregere haroro taudia bona ma haida​—ese Baibel ena taravatu ibounai idia badinaia.

To lagani 13 lau do abia lasi neganai, dubu lalonai kara koikoi lau itaia. Hegeregere, egu tamana ese iena ruma bese durulaia monina ia gaukaralaia, hebouhebou badana dekenai bisop dekenai moni bada do ia henia totona. Ia laloa unai kara dainai bisop ese ia be taunimanima momo idia lao dubuna dekenai do idia siaia. Haroro tauna ta lau laloatao, emai gabu dekenai ia be kotini ia birulaia danu. Ia ura dikadika dagi badana ia abia, unai dainai ia ese kotini pusedia 100 ia hoihoilaia bena moni bada herea ia abia lao unai hebouhebou dekenai. Hebouhebou taudia kahirakahira iboudiai be haroro taudia. Idia edia amo moni ibounai idia abia murinai​—unai kotini birulaia haroro tauna ia gini tore haraga bona ia lolo badabada, ia gwau: “Bisop dekenai inai sibona do umui henia, a? Bema haroro taudia ta ta ese K5.00 idia henia, unai K5.00 K5.00 latanai, lau ese K10.00 K10.00 do lau atoa!” Moni ibounai K1,000.00 mai kahana idia gogoa, bona bisop ese unai tau be naria elda tauna ai idia halaoa, bena egu tamana be ia henunai ia gaukara. Lau abia dae lasi unai abia hidi karana be Dirava amo ia mai. Unai nega amo tomadiho karadia ibounai lau abidadama henidia lasi.

United States be tuari ginigunana lalonai ia vareai neganai, ami lalonai lau vareai. Lau laloatao, ami haroro taudia idia gwau emai tano totona do ai tuari goadagoada be namo; unai ese egu lalohadai, tomadiho ura henia lasi lalohadaina unai, ia habadaia momokani. Lauegu ura be do lau mauri, egu sikuli do lau haorea, bena do lau headava. Lau laloa tomadiho karana be anina lasi egu nega vaira lalonai.

Egu Lalona Lau Haidaua

Lagani 1922, kekeni ta ladana Louise lau ura henia. Ia be Katolik dubu ia badinaia auka kekenina, bona ai ura headava neganai, ia ura Katolik dubu dekenai do ai headava. Lau be tomadiho karana ta lau ura lasi, unai dainai ena lalona ia hegeregere ai be gavamani ena opesi ta, New York Siti dekenai do ai headava.

Matamanai tomadiho dainai ai hepapahuahu lasi. Lau hamaoroa lau be tomadiho lau abidadama henia lasi bona do ai herevalaia lasi neganai do ai noho namonamo. Bena, lagani 1924 ela bona 1937 lalonai, emai natudia idia vara​—murina, murina, ela bona memero be ima bona kekeni be ima! Louise ia ura emai natudia be Katolik sikuli dekenai do idia lao. Lau ura lasi egu natudia ese dubu hahediba ta do idia abia, unai dainai ai hepapahuahu.

Lagani 1939 ena matamanai, gau ta ia vara bena egu lalohadai tomadiho dekenai lau haidaua vaitani. Henry Webber bona Harry Piatt, Iehova ena Witness taudia rua, be egu ruma, Roselle, New Jersey dekenai idia mai. Lau lalo-parara haraga idia ura lau inai henia gauna​—tomadiho​—do ai kikilaia. Lau moale lasi, badina egu hanua dekenai pasto taudia be inai hereva ‘Do oi ala-ala lasi idia gwauraia lalonai, ami haroro taudia idia gwau, ‘Emui tano totona umui tuari.’ Koikoi bada herea unai! Lau laloa unai Witness taudia rua edia lalohadai do lau hamaoromaoroa. Lau gwau: “Mani umui dekenai gau ta lau hereva. Bema umui emui tomadiho be momokani, vadaeni tomadiho idaudia iboudiai be koikoi. To bema idia ta be momokani, idia oredia bona umui emui danu be koikoi. Tomadiho momokani be tamona sibona.” Lau hoa dikadika, badina egu hereva idia abia dae!

Gabeai, idia ese lau idia noia egu Baibel do lau abia bona 1 Korinto 1:10 do lau kehoa. Lau duahia, ia gwau: “Lauegu varavara taudia e, iseda Lohiabada Iesu Keriso ena ladana dainai umui lau noia, umui parara lasi. Hereva tamona do umui gwauraia, bona do umui gaukara hebou mai lalona tamona danu.” Unai siri lau hoalaia. To ma danu, lau gari, unai tatau ruaosi ese tomadiho dalana idauna ta dekenai lau do idia abia vareai garina. To lau ese gau matamatana ta lau dibaia vadaeni​—Keristani taudia idia parara be namo lasi. Egu lalonai lau be mai egu henanadai momo. Hegeregere, Ita mase neganai souli dekenai dahaka ia vara? Lau ura dikadika idia ida unai henanadai ai kikilaia! To, lau laloa unai ese hepapahuahu do havaraia egu ruma bese lalonai.

Bena idia ta ia gwau: “Ai ura pura vairai do ai giroa mai, bona do ita kiki lou.” Lau ura hemataurai dalana ai do lau siaidia oho, to egu adavana ia hereva, ia gwau: “Ralph, idia ura diba edena negai do idia giroa mai be namo.” Unai ese lau ia hahoaia, badina ia be Katolik hahinena goadana! Lau laloa, ‘Reana ai ese lalo-tamona ai tomadiho herevadia haida do ai abia dae diba.’ Unai dainai Henry Webber bona Harry Piatt lau hamaorodia, wiki vairai Friday do idia giroa mai.

Vadaeni, unai dina ai Iehova ena Witness taudia ida Baibel lau stadilaia matamaia. Daudau lasi murinai, lau idia boiria, hebouhebou dekenai do lau lao, Madison Square Garden, New York Siti dekenai. Tadikaka Joseph F. Rutherford ese June 25, lagani 1939 ai ia harorolaia hereva ladana “Gavamani bona Maino,” lau laloatao goevagoeva. Lau be unai hebouhebou taudia 18,000 bogaragidiai. Tano idauidau ai telefon amo hereva idia kamonai taudia danu oi duahidia neganai, unai hereva idia kamonai taudia ibounai be 75,000.

To, hebouhebou ia heau namonamo lasi. Katolik pris Charles Coughlin idia badinaia taudia idia gwau hebouhebou do idia hadikaia, bona unai idia karaia momokani. Tadikaka Rutherford ena hereva huanai, taunimanima handred mai kahana be, mai badu danu idia lolo bona idia boiboi badabada, idia gwau, “Heil Hitler!” bona “Viva Franco!” Regerege be bada herea dainai, telefon amo hereva idia kamonai taudia be unai regerege idia kamonaia danu! Miniti 15 lalonai, geiti naria taudia ese unai orea taudia edia regerege idia koua. To unai kara idia vara noho lalonai, Tadikaka Rutherford be iena hereva ia do henia noho, ia gari lasi, bona iena hereva idia kamonai taudia ese imadia idia patapataia idia hagoadaia totona.

Vadaeni, unai neganai lauegu ura ia bada. Dahaka dainai Katolik pris ta ese Iehova ena Witness taudia inai henia karana ia gunalaia? Lau laloa reana Tadikaka Rutherford ena haroro lalonai ia gwauraia herevadia gaudia be momokani​—bona haroro taudia ese idia ura lasi taunimanima be unai hereva do idia kamonai. Unai dainai Baibel lau stadilaia noho bona lauma dalanai lau goada lau lao. Vadaeni, October lagani 1939 lalonai, egu gwauhamata Iehova dekenai lau hahedinaraia, ranu lalonai bapatiso lau abia neganai. Egu natudia haida be unai lagani murinai idia bapatiso, bona egu adavana, Louise be lagani 1941 lalonai ia bapatiso.

Hahetoho Lau Haheaukalaia

Hereva momokanina lau abia dae murinai, egu sinana ia mase, bona ia guria totona North Carolina dekenai lau giroa lao. Egu lalona ia hegeregere lasi, egu sinana ena guria herevana idia karaia neganai Metodis dubu lalonai do lau vareai. Unai dainai, lau do lao lasi neganai, egu tamana lau rini henia bona lau noia mase mauana be funeral home dekenai do ia noho ela bona do lau ginidae. Ia gwau ia namo, to lau ginidae neganai, idia be dubu dekenai idia lao noho, bona idia laloa idia ida do lau lao.

Lau lao lasi, bona unai ese egu bese lalonai hepapahuahu ia havaraia. Ena be guna egu taihuna Edna bona lau be ai hetura namo herea, to emai sinana ai guria murinai, lau ia hereva henia lasi. Revareva lau toredia ia dekenai, to ia haere henidia lasi. Siahu negadia ibounai, Edna be Siti Koledi dekenai tisa kosi ia karaia totona ia mai New York dekenai negadiai, lau lao itaia totona. To ia gwau ia bisi bona ia ura lasi lau ia itaia. Vadaeni, lau lao itaia lou lasi, badina toana be lau habadua sibona. Gabeai, lagani momo herea idia ore murinai, lau itaia lou.

Egu natudia 6 be pepe idia saluti henia lasi dainai, lagani 1941 ai sikuli amo idia hadokodia, United States bona Canada dekenai memero kekeni momo dekenai idia karaia bamona. Gavamani ena taravatu hegeregerena sikuli hahediba abia totona, Witness taudia ese sibodia edia sikuli ladadia Basileia Sikuli idia karaia. Egu natudia ese Lakewood, New Jersey dekenai hotele gunana ta dekenai idia karaia sikulina dekenai idia lao. Unai ruma dekenai, sitori ginigunana dekenai be Kingdom Hall, sikuli daiutuna, kisini, bona aniani gabuna idia noho. Sitori iharuana dekenai be kekeni edia mahuta daiutu bona sitori ihatoina dekenai be memero edia mahuta daiutu idia noho. Ia be sikuli namo hereana. Unuseniai idia noho natudia be Saturday bona Sunday sibona idia lao edia ruma bese dekediai. Gabu daudau momokani ai idia noho natudia be pura rua rua murinai idia lao.

Iehova ena Witness taudia ese edia ful-taim haroro taudia idia gwauraia painia taudia, bona hereva momokani lau abia matamaia laganidia lalonai, lau ura dikadika painia tauna ai do lau lao. Lagani 1941 ai, St. Louis, Missouri ena hebouhebou dekenai, tadikaka ta ese ena natudia 12 ia naridia bona painia gaukarana ia karaia danu dalana ia herevalaia. Lau laloa, ‘Bema ia be mai ena natudia 12 to ia painia diba, ena be lau be mai egu natudia 10 to do lau painia diba.’ To egu mauri ia hegeregere lasi do lau painia ela bona lagani 19 idia ore murinai. Vadaeni, October 1, 1960, ai regula painia gaukarana amo Iehova lau hesiai henia matamaia.

Mai Hoa Bada Vadivadina

Lagani 1975 lalonai, egu taihuna Edna ese lau ia rini henia. Unai neganai lauegu mauri lagani be 80, bona lagani 20 lalonai lau itaia lasi bona iena gadona lau kamonai lasi. Ia be peleini diho gabuna amo ia rini, lau ia noia ia bona iena adavana do lau udaia. Lau moale bada Edna lau itaia lou dainai, to hoa bada gauna be unai murinai do ia vara. Ruma dekenai ai lao noho neganai, iena adavana ia gwau, “Ena tomadiho ia haidaua hahinena ta ia noho.” Iena hereva ena anina lau diba lasi. Ruma dekenai ai ginidae neganai, ia hereva lou, ia gwau, “Ena tomadiho ia haidaua hahinena ta ia noho inai.” Egu adavana be maoromaoro ia lalo-parara. Ia giroa egu taihuna dekenai bona ia nanadaia ia gwau, ia henanadai, “Edna, oi be Witness ta a?” Edna ia haere, ia gwau, “Oibe.”

Edna be edena bamona hereva momokani ia abia dae? Lagani 1972 lalonai, emai hetura karana lau hanamoa lou toho totona, Gima Kohorona sabskripsen be ia dekenai lau siaia. Lagani ta murinai, Edna ia gorere bada herea bona ruma ia rakatania diba lasi. Unai magasin be ena teibolo dekenai idia do noho edia ikumi lalonai. Ia ura diba magasin be dahaka idia herevalaia, unai dainai tamona ia kehoa bona ia duahia matamaia. Unai magasin ia duahia ore murinai ia laloa, ‘Inai be hereva momokanina!’ Iehova ena Witness taudia be iena ruma dekenai idia vadivadi neganai, ia ese unai Gima Kohorona magasin iboudiai ia duahia ore vadaeni. Ia ese Baibel stadi ia abia dae, bona murinai Iehova ena Witness ta ai ia lao.

Egu Adavana Ia Mase ​—Lau Haheauka Noho

Egu adavana, Louise, ese suga gorere ia davaria, bona ena gorere ia bada ia lao ela bona lagani 1979 lalonai, iena lagani be 82 neganai, ia mase. Louise ia mase neganai, unai be hegeregere egu kahana ta ia mase danu. Lau dara doko. Lau diba lasi dahaka do lau karaia. Nega vaira totona palani lau karaia lasi, bona hahegoada lau abia be namo. Loaloa hesiai tauna ta ladana Richard Smith ese lau ia hagoadaia egu painia gaukara do lau karaia noho totona. Lau davaria egu lalona ia hagoadaia bada gauna be, mase ai edia lalokau taudia idia boio taudia edia lalona lau hagoadaia karana.

Watch Tower Society be lagani 1979 ai Israel dekenai laolao ta idia hegaegaelaia neganai, egu ladana lau henia. Unai laolao ese lau ia hagoadaia bada, bona egu hanua dekenai lau giroa lou neganai, maoromaoro painia gaukarana dekenai lau vareai lou. Unai nega amo lagani ta ta iboudiai lalodiai, gabu daudau eiava ai gaukaralaia momo lasi teritorina emai tano ena kahana idauna ta dekenai lau lao. Ena be lau buruka momokani, to lau ese unai gaukara namona lalonai lau vareai.

Lau laloa idia hanai laganidia lalonai, lau ese taunimanima ibounai 50 lau durudia mauri ia lao henia dalana idia rakalaia totona. Egu natudia momo be hereva momokani lalonai. Egu natudia kekeni rua be idia regula painia. Bona egu natuna kekeni ma ta, Louise Blanton, be Iehova ena Witness taudia edia hedikwota, Brooklyn, New York dekenai iena adavana George danu ia gaukara. Bona egu natuna merona ta be lagani momo lalodiai elda gaukarana ia karaia.

Momokani, iseda tubuna ginigunadia amo ita abia goevadae lasi maurina dainai, ita ibounai be ita gorere bona ita mase diba. (Roma 5:12) Momokani, lauegu mauri lalonai gorere bona hisihisi lau davaria. Hari, lauegu aena laurina ai roki gorerena lau davaria. Nega haida ia hisihisi bada, to unai ese egu gaukara ia koua lasi. Bona lau guriguri unai ese lau do ia koua lasi. Lau ura do lau gaukara noho. Egu ura badana be painia gaukara do lau karaia noho, Iehova bona iena ura do lau gwauraia hedinarai ela bona dokona.

[Picture on page 23]

Lau bona egu natuna kekeni Rita

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia