Badinaia Karana Idia Hahedinaraia Taudia Oi Itaia!
“Lohiabada e, daika ese oi dekenai do ia gari henia lasi? Daika ese oiemu ladana do ia hanamoa lasi? Badina be oi sibona be Helaga [“badinaia karana oi hahedinaraia,” NW].”—APOKALUPO 15:4.
JOSEPH F. RUTHERFORD, lagani 1917 ai C. T. Russell ena gabunai Watch Tower Society ena presiden ai ia lao tauna, ese Russell ena mase herevana be inai bamona ia hamatamaia: “Charles Taze Russell ese Dirava ia badinaia, Keriso Iesu ia badinaia, bona Mesia ena basileia ia badinaia. Ia badinadia mai ena lalona ibounai ida—oibe, ia badinadia ela bona mase.” Momokani, ia ese Iehova Dirava ena hesiai tauna ta mai ena kamonai ia hanamoa bada unai. Bema ita gwau ta be Dirava badinaia karana ai ia kwalimu—ia badinaia mai ena lalona ibounai ida—hahenamo herevana ma ta ese unai hahenamo herevana ia hereaia diba lasi.
2 Badinaia karana ita hahedinaraia be auka. Badina be dahaka? Badina be ma ta ita badinaia neganai, siboda eda ura do ita tahua guna lasi. Dirava idia badinaia lasi taudia mai ladana bada be Kerisendom ena haroro taudia. Bona hari inai negai tau bona hahine momo ese edia adavadia idia badinaia lasi. Momo idia heudahanai. Bona bisinesi lalodiai danu taunimanima momo ese badinaia karana idia hahedinaraia lasi. Buka ta ia gwau: “Bisinesi biagudia bona dagi bada taudia momo . . . idia laloa hari inai negai kavakava taudia bona haida ese idia koia haraga diba taudia sibodia ese edia kampani idia badinadia.” “Badinaia karana idia hahedinaraia badabada” taudia be taunimanima ese idia matauraia lasi. Bisinesi ta ena presiden ia gwau: “Namona be oi be sibona emu ura oi badinaia guna.” Ta be unai bamona ia hereva neganai ia ese unai hereva, badinaia karana, ena anina ia hagagevaia. Unai hereva dainai Mika 7:2 ena hereva ita laloa; ia gwau: “Tano dekenai, tau ta ese Dirava ia badinaia lasi.”
3 Satani bona ena demoni ese ita idia inai henia bada; idia gaukara goada, Dirava badinaia karana amo ita do idia veria siri totona. Unai dainai Efeso 6:12 ai aposetolo Paulo ese Keristani taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Iseda tuari be taunimanima danu lasi. Iseda tuari be lauma dikadia danu, guba dekenai idia noho. Ma danu inai tanobada ia gunalaia lauma dika badana, mai ena siahu taudia, bona tanobada ena dibura lohiadia, be ita ese ita tuari henidia noho.” Oibe, namona be inai sisiba ita kamonai henia: “Do umui laloa maoromaoro, bona naria namonamo. Umui dekenai ia tuari henia tauna, Satani, be laiona mai ena boiboi bada bamona. Ia ese hunia dekenai ia raka loaloa noho, do ia ania ore taudia ia tahua noho.”—1 Petero 5:8.
4 Ma gau ta dainai badinaia karana ita hahedinaraia be auka; gauna be, siboda eda ura tahua urana, iseda tamana bona sinana amo ita abia urana unai. Genese 8:21 ai Dirava ese unai ia herevalaia, ia gwau: “Taunimanima . . . be maragi negana dekena amo, edia laloa be dika”—bona sibodia edia ura idia tahua. Ita ibounai eda hekwakwanai be aposetolo Paulo ena hegeregerena; ia gwau: “Kara namodia lau ura karaia neganai, be lau karaia diba lasi. Bona kara dikadia lau ura lasi karaia neganai, be lau karaia inai.”—Roma 7:19.
Badinaia Karana be Kara Hereadaena
5 Inai hereva “badinaia karana” be hereva badana ta. Unai dainai Insight on the Scriptures bukana ia gwau: “Toana be English gado herevadia be hegeregere lasi, idia amo Heberu gado herevana bona Greek gado herevana edia anina korikori do idia hahedinaraia, to Dirava bona ena hesiai lao henia karana idia herevalaia neganai, inai English gado herevana, ‘loyalty’ (Motu gado ai, badinaia karana), be hegeregere, badina be unai hereva ena anina ma haida be abidadama henia karana bona kamonai henia karana.”a Gima Kohorona gunana ta ese “badinaia karana” ia herevalaia, ia gwau: “Abidadama, gaukara, lalokau, maduna, tau ta o orea ta badinaia. Unai hereva idauidau be edena dala ai idia hegeregere? Idia be badinaia karana hahedinaraia daladia idauidau.” Oibe, kara namodia idauidau be badinaia karana ena anina ena kahana ta ta. Namona be inai ita laloa: Nega momo Baibel ese Dirava badinaia karana bona kara maoromaoro ia herevalaia hebou.
6 Unai kara ena anina ita lalo-pararalaia totona, heduru herevadia be inai: ‘Badinaia karana ena anina ta be, ta be mai ena abidadama bona mai ena kamonai ida kara ta do ia karaia noho, hedibagani negana ai do ia manoka lasi bona do ia marere lasi.’ ‘Unai hereva, badinaia karana, anina be ta ese ena gwauhamata ia hamomokania, eiava ia ese orea ta eiava hakaua herevadia, ia laloa idia be maoro gaudia, ia badinaia noho; anina be vaia kara ta ia karaia noho sibona lasi, to unai kara do ia rakatania totona haida ese ena lalona idia ania toho neganai, unai lalo-ani ia dadaraia.’ Unai dainai, hetoho, badu, bona dagedage abia negadiai Dirava idia kamonai henia noho taudia be “Dirava badinaia taudia” ita gwauraia be maoro.
7 To reana haheitalai ta ita laloa be namo, tau ta o orea ta badinaia karana bona vaia kara ta badinaia karana edia idau ia hedinarai totona. United States ena west kahana ai ranu pisirai gabuna ta ia noho, bona kahirakahira hora ta ta ibounai lalonai ranu ia pidia daekau. Unai kara be vaia ia karaia hanaihanai dainai, ladana idia hatoa, Old Faithful (Vaia Ena Kara Ia Badinaia Noho Tau Burukana). Baibel ese mauri lasi gaudia, hua danu, ia gwauraia vaia edia kara idia badinaia gaudia. Salamo 89:37 be hua ena kara dainai inai ia gwauraia: “Hua ese taunimanima dekenai do ia hedinaraia, lauegu hereva be momokani.” Dirava ena hereva idia gwauraia do idia idau lasi gaudia. Apokalupo 21:5 ia gwau: “Helai gabuna badana latanai ia helai Diravana ia hereva, ia gwau, ‘Harihari be gau ibounai lau karaia matamata inai.’ Ma lau dekenai ia hereva, ia gwau, ‘Harihari inai hereva do oi torea, badina ia be maoromaoro bona momokani vadaeni, bona inai hereva do umui abidadama henia diba.’ ” Unai iboudiai be vaia edia kara idia badinaia noho gaudia, ita abia dae bona hamomokania diba gaudia, to idia hegeregere lasi, mai edia ura ida ma kara ta eiava tau ta idia badinaia, eiava mauri ena kara goeva karadia idia hahedinaraia totona.
Iehova be Badinaia Karana Ia Hahedinaraia Tauna Hereadaena
8 Momokani, badinaia karana dekenai, Iehova Dirava be haheitalai hereadaena. Iehova be taunimanima ia rakatanidia lasi, bona iena Natuna ia henia, taunimanima ese mauri hanaihanai do idia abia totona. (Ioane 3:16) Ieremia 3:12 ai Iehova ia gwau: “Kara koikoi Israela bese taudia e, lau dekenai do umui giroa mai! Lau be mai egu bogahisihisi, bona umui dekenai do lau badu lasi. Egu badu be do ia noho hanaihanai lasi.” Apokalupo 16:5 ese Iehova ia herevalaia, ia gwau: “Helaga [“Badinaia karana ia hahedinaraia,” NW] Diravana e, gunaguna oi noho, harihari oi noho.” Bona Salamo 145:17 ia gwau: “Lohiabada ena kara ibounai be maoromaoro, bona ia ese taunimanima ibounai dekenai ia bogahisihisi henia noho.” Momokani, badinaia karana dekenai Iehova be hereadae, unai dainai Apokalupo 15:4 ia gwau: “Lohiabada e, daika ese oi dekenai do ia gari henia lasi? Daika ese oiemu ladana do ia hanamoa lasi? Badina be oi sibona be helaga [“badinaia karana oi hahedinaraia,” NW].”
9 Israela besena sivaraina ese ia hamomokania Iehova ese iena bese taudia ia dadaraia haraga lasi. Israela Gunalaia Taudia edia nega lalonai, Israela taudia ese tomadiho momokani dalana amo idia raka siri loulou, to Iehova ese ia hebogahisi henidia loulou bona ia hamauridia loulou. (Gunalaia Taudia 2:15-22) Lagani 500 lalodiai, Israela be mai ena pavapava negana ai, Iehova ese unai bese ia dadaraia lasi.
10 Iehova ena badinaia karana dainai, iena bese taudia ia haheauka henia, 2 Sivarai 36:15, 16 ia hereva hegeregerena: “Lohiabada, edia sene taudia edia Dirava ese iena hereva gwauraia taudia, peroveta taudia ia siaia lao, ma ia siaia lao, iena bese taudia do ia sisiba henia totona, badina ia ese iena bese bona iena noho gabuna ia bogahisihisi henia. To idia ese Dirava ena hesiai taudia idia kirikirilaia, bona edia hereva idia negea. Iena peroveta taudia danu be idia ese idia hevaseha henia, ela bona Lohiabada ena badu iena bese taudia dekenai ia toreisi, bona inai badu hakerua dalana be lasi.”
11 Badinaia karana dekenai Iehova be hereadae dainai, aposetolo Paulo ese inai hereva ia torea Roma 8:38, 39 ai: “Badina be lau diba momokani vadaeni, gau ta ia goada lasi, mase o mauri, o aneru, o lohia herea taudia, o guba ena siahu gaudia, o harihari idia noho gaudia, o gabeai do idia vara gaudia, o ataiai gaudia, o dobu gabuna gaudia, o tanobada dekenai karaia gaudia, ta ese Dirava ena lalokau, Keriso Iesu iseda Lohiabada ese ia hedinaraia vadaeni gauna, dekena amo ita do ia kokia diba lasi.” Oibe, Iehova ese ita ia gwauhamata henia, ia gwau: “Lau ese umui do lau negea lasi, bona umui do lau rakatania lasi. Lasi bona lasi momokani.” (Heberu 13:5) Momokani, ita diba Iehova Dirava ese nega ta ita do ia negea lasi, bona unai ese iseda lalona ia hagoadaia!
Iesu Keriso, Iena Tamana Ia Badinaia Tauna
12 Iesu Keriso ese Iehova ena badinaia karana ia tohotohoa goevagoeva. Aposetolo Petero ena hereva be maoro; Salamo 16:10 ena hereva be Kara 2:27 ai ia gwauraia, ia gwau unai hereva be mai anina Iesu Keriso dekenai: “Badina be mase taudia edia gabu dekenai, lauegu lauma do oi rakatania lasi. Bona oiemu Helaga Tauna [“oi ia badinaia tauna,” NW] be bodaga do ia abia lasi, oiemu ura dainai.” Iesu Keriso be “badinaia tauna” ia gwauraia be maoro. Ia ese ena Tamana ia badinaia goevagoeva, bona Dirava ese ia gwauhamatalaia Basileiana ia badinaia goevagoeva danu. Iesu ena kara maoromaoro hadikaia totona, Satani ese ia dibagania, sibona ena ura do ia tahua totona. Diabolo be unai dala ai ia kwalimu lasi dainai, dagedage ia gaukaralaia, bena dokonai, Iesu be satauro ai idia hamasea dalana ia karaia. Iesu be ena Tamana guba ai, Iehova Dirava, badinaia dalana amo ia raka siri sisina lasi, lasi momokani.—Mataio 4:1-11.
13 Iesu Keriso ese ia murinai idia raka taudia ia badinaia noho, iena gwauhamata Mataio 28:20 ai hegeregerena: “Do umui kamonai bona laloa noho, lau be hanaihanai umui danu ita noho ela bona tanobada dokona.” Ena gwauhamata hamomokania totona, Pentekoste 33 C.E. amo ema bona hari, ia ese ena ekalesia ia gunalaia mai ena momokani ida.
Idia Goevadae Lasi to Badinaia Karana Idia Hahedinaraia Taudia
14 Vadaeni, goevadae lasi taudia be edena bamona? Dirava idia badinaia diba, a? Unai bamona ia karaia goevagoeva tauna ta be Iobu. Satani ese ia hepapahuahulaia gauna be Iobu dekenai ia hahedinaraia goevagoeva. Iobu ese Iehova Dirava ia badinaia mai ena momokani ida a, eiava sibona ena namo ia tahua dainai Dirava ena hesiai ia lao henia, a? Satani ia heagi, ia gwau Iobu hahekwarahia karana amo do ia veria diba, Iehova do ia rakatania totona. Iobu ena kohu ibounai ia boio vadaeni, ena natuna iboudiai idia mase vadaeni, bona ia gorere neganai, ena adavana ese ia hamaoroa, ia gwau: “Namona be Dirava ena ladana do oi hadikaia, vadaeni oi mase!” To Iobu ese Dirava ia badinaia noho bona ena adavana ia hamaoroa, ia gwau: “ ‘Oiemu hereva be kavakava. Bema Dirava ese gau namona ia henia neganai, ita abia dae mai moale danu, ani? Bema dika ia henia neganai do ita maumauraia, a?’ Iobu be hisihisi bada ia abia, to ia ese Dirava ena ladana ia hadikaia lasi momokani.” (Iobu 2:9, 10) Iobu ese ena turana koikoidia ia hamaoroa, ia gwau: “Dirava ese sedira lau do ia alaia mase, to lau ese ia dekenai do lau abidadama henia noho.” (Iobu 13:15) Iehova ese Iobu ia lalo-namo henia be ita hoalaia lasi! Iehova ese Elipasa, Temana tauna, ia hamaoroa, ia gwau: “Lau be oi bona oiemu turana ruaosi dekenai lau badu, badina be lauegu sivarai umui gwauraia maoro lasi, Iobu, lauegu hesiai tauna ese ia gwauraia hegeregerena.”—Iobu 42:7, 10-16; Iamesi 5:11.
15 Tatau bona hahine mai edia abidadama, Heberu karoa 11 ese ia gwauraia taudia, iboudiai be badinaia karana idia hahedinaraia taudia ita gwauraia diba. Dirava idia kamonai henia sibona lasi, to hekwarahi negadia ai danu ia idia badinaia noho. Baibel ia gwau, “Unai taudia ese Dirava idia abidadama henia dainai, idia ese . . . laiona edia uduna idia koua. Lahi siahu badadia momokani idia habodoa. Tuari kaia dekena amo idia heau mauri. . . . Ma haida be idia dagedage henidia taudia ese idia kirikirilaidia, idia kwadidia, auri dekenai idia guidia, bona dibura ruma lalonai idia koudia. Nadi dekenai idia hodoa, idia mase, iri dekenai idia utua kahana rua, idia mase, tuari kaia dekena amo idia aladia mase. Idia haida madi, mamoe kopina bona nanigosi kopina, dabua bamona idia karaia, idia loaloa. Idia be ogogami, hisihisi idia abia, bona taunimanima ese idia hadikadia.”—Heberu 11:33-37.
16 Keristani Greek Revarevadia ese aposetolo Paulo ena kara namo hereana idia gwauraia. Paulo ese ena hesiai gaukarana be Tesalonika ena Keristani taudia dekenai ia herevalaia bona iena hereva be momokani; ia gwau: “Umui diba, bona Dirava danu ia diba, umui emui huanai ai noho neganai, aiemai kara be goeva, maoromaoro, bona kerere lasi.” (1 Tesalonika 2:10) Paulo ena hereva 2 Korinto 6:4, 5 ai danu ese idia hamomokania ia be badinaia karana ia hahedinaraia tauna; ia gwau: “Aiemai kara ibounai dekena amo ai hedinaraia ai be Dirava ena hesiai taudia. Inai bamona kara ai karaia: Metau ibounai neganai ai haheauka, hisihisi neganai ai gini goada, hekwarahi bada neganai ai gaukara noho. Ai idia botaia vadaeni, dibura ruma lalonai ai idia atoa, taunimanima momo ese ai idia dagedage henia, gaukara bada ese kahirakahira ai ia hamasea, nega momo ai be mahuta dala lasi, nega momo ai hitolo.” Unai ibounai ese ia hamomokania aposetolo Paulo ena lalona ia namo, badina be Dirava ia badinaia dainai.
Inai Nega Lalonai Badinaia Karana Idia Hahedinaraia Taudia
17 Inai hereva ena paragraf ginigunana ese ia herevalaia tauna be haheitalai namona inai nega lalonai. Buka ta ladana Worldwide Security Under the “Prince of Peace” ena rau 146 ai, kwara herevana “Dibura Rumana Lalonai Badinaia Karana Idia Hahedinaraia” henunai ia noho herevana mani oi laloa. Ia gwau: “Watch Tower Society ena presiden, Joseph F. Rutherford, be dibura rumana ai ia noho negana lalonai, ia hahedinaraia Iehova ena orea ia badinaia noho; December 25, 1918 ai, inai hereva ia torea: ‘Babulonia ena hereva lau abia dae lasi, to egu Lohiabada ena hesiai lau lao henia toho mai egu kamonai ida, unai dainai lau be dibura rumana ai lau noho, bona unai dainai ia lau tanikiu henia. . . . Lau ura bada Ia ese lau Ia lalo-namo henia bona dibura rumana ai lau noho; lau ura lasi Dagedage Gauna ena ura lau karaia bona dibura rumana ai lau noho lasi bona tanobada taudia iboudiai ese lau idia hanamoa.’ ”b
18 Ma Keristani taudia momo, dagedage idia haheaukalaia taudia, ese badinaia karana namo hereana idia hahedinaraia. Badinaia karana idia hahedinaraia taudia haida be Iehova ena Witness taudia Germany ai, Nazi gavamani ena lohia negana lalonai. Edia kara be vidio ta ladana Purple Triangles ese ia hahedinaraia; unai vidio English gado ai be gabu momo ai idia halasia. Witness taudia momo Africa ai, hegeregere Malawi tanona ai idia noho taudia, edia haheitalai danu be namo herea. Unai tano ai, dibura ena gadi tauna ta ese Witness taudia edia badinaia karana ia gwauraia, ia gwau: “Edia abidadama idia negea diba lasi. Idia momo daekau sibona.”
19 Yearbooks of Jehovah’s Witnesses, vanegai laganidia ai idia halasia gaudia, idia duahia taudia ese Greece, Mozambique, bona Poland ai idia noho Keristani taudia korikoridia edia badinaia karana, idia hoalaia. Momo ese hisihisi bada herea idia ania, badina be haida ese idia dagedage henia dainai; ma haida be taunimanima ese idia alaia mase. Lagani 1992 Yearbook ena rau 177 dekenai be Keristani tataudia 9 Ethiopia ai edia laulau; idia ese Dirava idia badinaia noho ela bona haida ese idia alaia mase. Ita Iehova ena Witness taudia, ita moale, badina be idia momo edia haheitalai namo hereadia ese ita idia hagoadaia Dirava do ita badinaia noho totona, ani?
20 Bema hedibagani bona hetoho be nega ibounai ita dadaraia mai eda momokani ida, unai amo siboda eda lalona ena mamina ita hanamoa. Vadaeni, ita ura daika do ita badinaia? Bema Iehova Dirava ita badinaia, ita hamomokania Satani Diabolo be koikoi tauna badana! Bena ita ia karaia Diravana, Iehova, ese ita do ia lalo-namo henia bona davana namona, mauri hanaihanai mai moalena unai, be ita do ia henia. (Salamo 37:29; 144:15b) Dirava badinaia dalana be inai murinai do ai herevalaia.
[Footnotes]
a Baibel ensaiklopidia ta mai ena buka rua, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia gauna.
b Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia.
Edena Bamona Do Oi Haere?
◻ Badina be dahaka badinaia karana hahedinaraia be auka?
◻ Badina be dahaka inai hereva, “badinaia karana,” be hereva badana?
◻ Baibel ese daidia ia gwauraia, ena be idia be goevadae lasi taudia, to badinaia karana idia hahedinaraia?
◻ Inai nega lalonai daidia edia badinaia karana, be haheitalai namona?
[Study Questions]
1. C. T. Russell ena gabu ia abia tauna, J. F. Rutherford, ese Russell ena kara be edena bamona ia gwauraia?
2, 3. (a) Badina be dahaka badinaia karana ita hahedinaraia be auka? (b) Daidia ese Keristani taudia korikoridia edia Dirava badinaia karana, idia hadikaia toho?
4. Badinaia karana ita hahedinaraia be auka ena badina ma ta be dahaka?
5, 6. Badinaia karana be dahaka, bona ena anina be haida ese edena bamona idia gwauraia?
7. Badinaia karana bona vaia kara ta ia vara loulou edia idau be dahaka?
8. Baibel ese haheitalai hereadaena badinaia karana dekenai be edena bamona ia gwauraia hedinarai?
9, 10. Iehova ese Israela besena ia kara henidia neganai, edena bamona ia hahedinaraia ia badinadia?
11. Iehova ena badinaia karana ese iseda lalona be edena bamona ia hagoadaia?
12, 13. Dahaka ese Dirava ena Natuna ena badinaia karana ia hamomokania?
14. Iobu ese badinaia karana be edena bamona ia hahedinaraia?
15. Edena Baibel sivaraidia ese idia hamomokania Iehova Dirava ena hesiai taudia momo ese badinaia karana idia hahedinaraia?
16. Dahaka ese ia hamomokania aposetolo Paulo ese badinaia karana ia hahedinaraia?
17. J. F. Rutherford be dahaka ia gwau, unai amo ia hahedinaraia ena lalona ia hadaia auka Dirava do ia badinaia?
18, 19. Inai nega lalonai daidia ese badinaia karana idia hahedinaraia goevagoeva?
20. Bema Dirava ita badinaia noho, dahaka do ia vara?
[Picture on page 11]
Charles Taze Russell
[Picture on page 12]
Iesu be Iehova ia “badinaia tauna” korikorina
[Picture on page 13]
Ena be Iobu ia goevadae lasi, to Dirava ia badinaia
[Picture on page 14]
Paulo ese Iehova badinaia karana ia hahedinaraia namo herea