Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w97 5/1 rau 13-18
  • Gwaukau Taudia Koikoidia Dekenai Maino Do Ia Noho Lasi!

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Gwaukau Taudia Koikoidia Dekenai Maino Do Ia Noho Lasi!
  • 1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Sibodia Idia Gwauraia Maino Ena Gwaukau Taudia
  • UN, Maino Havaraia Oreana, A?
  • “Taitai Bada” Ena Badina
  • Maino Dirava ena Amo Edena Negai?
    1987 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Hehuni Gauna Badana ta Ena Anina Ia Hedinarai
    Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
  • Ita be Dirava Ena Maino Gwauraia Taudia
    1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Maino Momokanina—Daika Ena Amo?
    1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w97 5/1 rau 13-18

Gwaukau Taudia Koikoidia Dekenai Maino Do Ia Noho Lasi!

“Kara dika taudia be, dika momokani do idia davaria, . . . To manau taudia ese noho gabuna tano do idia abia, do idia helai namonamo, mai moale bona mai maino danu.”​—SALAMO 37:9, 11.

GWAUKAU taudia​—koikoidia eiava momokanidia? Baibel ena negai, koikoidia bona momokanidia idia noho. To hari inai nega be edena bamona? Daniela 12:​9, 10 ai, ita duahia gwaukau tauna ta guba amo ese Dirava ena peroveta tauna ia hamaoroa, ia gwau: “Inai hereva ena anina be do hunia bamona ia lao, ela bona dokona negana ia ginidae. Taunimanima momo ese tohoa dekena amo goeva do idia davaria, bona do idia kurokuro. Dika taudia be do idia kara dika noho, idia be diba do idia davaria lasi. To mai edia aonega taudia be diba do idia davaria.” Hari, ita be unai “dokona negana” ai ita noho. “Dika taudia” bona “aonega taudia” edia idau ita itaia goevagoeva, a? Oibe!

2 Karoa 57, siri 20 bona 21 ai, Dirava ena gwaukau tauna, Isaia, ena hereva ita duahia, ia gwau: “ ‘Kara dika taudia be davara ena hurehure bamona, idia laga-ani diba lasi. Unai hurehure ese miro bona kopukopu idia doria mai noho.’ Egu Dirava ia gwau, ‘Kara dika taudia dekenai, maino ia noho lasi.’ ” Unai hereva ese inai tanobada, hari inai negai lagani 2000 be kahirakahira neganai, ia gwauraia maoromaoro! Haida idia henanadai, ‘Ita be lagani 2000 do ita davaria, eiava?’ Gwaukau taudia mai edia aonega be ita dekenai dahaka idia hamaoroa?

3 Aposetolo Ioane ese Dirava amo aonega ia abia. Ioane Ginigunana 5:19 ia gwau: “Ita diba danu, ita be Dirava ena natuna taudia, bona Satani ese tanobada taudia ibounai ia gunalaia noho.” To, 144,000 lauma Israela taudia, ena orena taudia idia buruka idia lao to ita bogaraginai idia do noho taudia, be tanobada amo idia idau. Unai taudia hari inai negai idia bamoa taudia be “taunimanima momo herea . . . bese idauidau, iduhu idauidau, kopina idauidau, bona gado idauidau” amo, hari edia momo be milioni ima bamona, bona idia danu be aonega taudia. “Inai taudia be dagedage taudia ese idia hisihisi henia bada herea. To unai dagedage idia hanaia vadaeni.” Bona badina be dahaka davana namona do idia abia? Badina idia danu be Iesu ena boubou gauna idia abidadama henia, unai amo “edia dabua idia huria vadaeni Mamoe ena Natuna ena rarana lalonai, vadaeni edia dabua be kurokuro bona goeva momokani.” Idia be diari idia gwauraia taudia dainai, “dina bona hanuaboi idia ese Dirava ena hesiai gaukara idia karaia noho.”​—⁠Apokalupo 7:​4, 9, 14, 15.

Sibodia Idia Gwauraia Maino Ena Gwaukau Taudia

4 To, Satani ena tanobada oreana lalonai idia gwauraia maino ena gwaukau taudia be edena bamona? Isaia karoa 33, siri 7, ia gwau: “Kamonai! Boga auka taudia, be ariara dekenai, durua totona idia noinoi noho. Bona edia tanobada ena ladanai, maino idia karaia gwauraia taudia, be idia taitai bada noho.” Maino havaraia totona, tanobada ena siti badana ta amo ma ta dekenai idia lao haraga taudia edia kara be unai bamona momokani! Edia kara be anina lasi! Badina be dahaka? Badina be tanobada ena dika ena toana idia hanamoa toho, to unai dika ena badina idia koua toho lasi. Gau ginigunana be, idia lalo-parara lasi Satani, aposetolo Paulo ese ia gwauraia “inai tanobada ena dirava,” ia mauri noho. (2 Korinto 4:​4) Satani ese kara dika uhedia be taunimanima bogaraginai ia hadoa vadaeni, unai dainai taunimanima momo herea, tanobada lohiadia danu, be Efeso 4:​18, 19 ese ia gwauraia taudia bamona: “Edia laloa be dibura. Dirava ena mauri be idia davaria diba lasi, badina be idia dekena amo edia laloa idia koua, bona iena dala idia diba lasi. Idia be hemarai lasi momokani. Lebulebu daladia idia ura dikadika, bona matabodaga karadia idia tahua doko lasi.”

5 Hari inai negai goevadae lasi taudia edia orea ta lasi ese mataganigani, sibona edia ura tahua karana, bona ma haida inai henia karana, be taunimanima edia kudouna amo ia kokia diba lasi. Ita ia Havaraia Tauna, Siahu Bada Lohiabadana Iehova, sibona ese unai ia karaia diba! Ma danu, taunimanima haida sibona, manau taudia unai, edia lalona be ia hegeregere Dirava ena hakaua herevadia do idia badinaia. Salamo 37:​9-11 ese idia dekenai bona tanobada ena kara dika taudia dekenai do ia vara gauna edia idau ia hahedinaraia, ia gwau: “Kara dika taudia be, dika momokani do idia davaria, to Lohiabada idia abidadama henia taudia ese, edia tano dekenai do idia noho, mai namo danu. Nega daudau lasi lalonai kara dika taudia do idia ore.  . . . To manau taudia ese noho gabuna tano do idia abia, do idia helai namonamo, mai moale bona mai maino danu.”

6 Vadaeni, ia dika ia lao tanobadana ena tomadiho oreadia lalonai maino gwauraia taudia ita davaria diba, a? Ema bona hari, tomadiho edia sivarai be edena bamona? Histori ese ia hahedinaraia idia hanaia laganidia handred momo lalonai, tomadiho oreadia ese rara bubua karana dekenai idia vareai bona nega momo idia havaraia danu. Hegeregere, magasin ta ladana Christian Century, August 30, 1995 gauna, ese guna ena ladana idia hatoa Yugoslavia tanona ai ia vara heiriheiri ia herevalaia, ia gwau: “Bosnia ena kahana ta, Serb taudia ese idia biagua kahana ai, sibona idia haginia palamen lalonai pris taudia be vaira kahana ai idia helai, bona idia be tuari gabudia dekenai idia lao danu, unuseniai tuari ai idia vareai gwauraia oreadia bona edia tuari gaudia idia hanamoa.”

7 Lagani handred lalonai Kerisendom ese misinari gaukara ia karaia Africa dekenai, to namo ta ia havaraia lasi danu, Rwanda ai ia vara gauna ese ia hahedinaraia hegeregerena, bona unai tano taudia 80 pesen be Katolik taudia. The New York Times, July 7, 1995 gauna, ia gwau: “Golias, Katolik taudia edia magasin ta, Lyons [France] ai idia printaia gauna, ena palani be Rwanda ena pris taudia ma 27 bona sisita hani edia ladana do ia gwauraia hedinarai, ia gwau lagani gunana lalonai, Rwanda ai, idia ese taunimanima idia alaia mase eiava haida idia hagoadaia do idia aladia mase totona.” African Rights, taunimanima edia maoro ia tahua oreana ta London ai, ia gwau: “Namona be unai dubu oreana do idia hahemaoro henia, badina be ia hereva lasi, bona badina be ena pris, pasto, bona sisita taudia haida be unai bese alaia mase ore karana idia durua danu.” Unai be Israela ai ia vara gauna bamona, Iehova ena gwaukau tauna momokanina, Ieremia, ese Israela bona ena lohia taudia, ena hahelaga taudia, bona ena peroveta taudia danu edia “hemarai” ia gwauraia neganai, ma ia gwau: “Ogogami taudia . . . edia rarana be oiemu dabua ia hamiroa vadaeni.”​—Ieremia 2:​26, 34.

8 Nega momo Ieremia idia gwauraia nega dikana perovetalaia tauna, to Dirava ena maino gwauraia tauna idia gwauraia danu be maoro. Maino ia herevalaia negadia edia momo be guna Isaia ese ia gwauraia negadia edia momo hegeregerena. Iehova ese Ieremia ia gaukaralaia, hahemaoro herevana be Ierusalema latanai gwauraia totona, ia gwau: “Inai hanua Ierusalema idia haginia dinana dekena amo ia mai bona hari dina, ena noho taudia ese egu badu bona egu laloa siahu idia havaraia vadaeni. Unai dainai lau ese egu vairana dekena amo inai hanua do lau kokia ore, Israela bona Iuda bese taudia edia kara dika ibounai dainai. Idia ese lau idia habadua karadia idia karaia, edia king bona edia lohia taudia, edia hahelagaia taudia, bona edia peroveta taudia, Iuda bona Ierusalema dekenai noho taudia ese.” (Ieremia 32:31, 32) Unai ese Iehova ena hahemaoro herevana hari inai negai Kerisendom ena lohia taudia bona ena haroro taudia latanai ia laulaulaia. Maino korikori do ia vara totona, namona be unai dika bona dagedage idia havaraia taudia do idia kokia! Momokani, idia be maino gwauraia taudia lasi.

UN, Maino Havaraia Oreana, A?

9 United Nations be maino gwauraia oreana korikorina ai ia lao diba, a? June 1945 lalonai, dina 41 sibona idia do noho ela bona atom bomu ese Hiroshima ia hadikaia vaitani neganai, ia ese ena palani ia halasia bona ena matamana ai ia gwau: “do idia vara urudia be tuari ena dika amo do ia hamauridia.” United Nations oreana ena memba ai idia lao gwauraia besedia 50 edia gaukara be “[edia] goada do idia haboua, tanobada besedia edia maino bona noho namo do idia naria totona.” Hari inai negai, UN ena memba besedia be 185, bona idia ibounai idia gwau unai palani idia badinaia noho.

10 Idia hanaia laganidia lalonai, UN oreana idia hanamoa, to tomadiho gunalaia taudia ese idia hanamoa bada. April 11, 1963 ai, Pope John Namba 23 ese ena revareva, ladana “Pacem in Terris” (“Maino Tanobada Ai”) ia sainia, ia lalonai ia gwau: “Aiemai ura badana be United Nations oreana​—ena gaukara dalana bona ena moni​—do idia hegeregere iena gaukara badana bona namo hereana do ia karaia totona.” Gabeai, June 1965 ai, tomadiho gunalaia taudia, idia gwau tanobada taudia kahana rua amo kahana ta totona idia gaukara taudia unai, ese San Francisco ai, UN oreana ena lagani namba 20 idia hahelagaia. Lagani 1965 ai danu, Pope Paul Namba 6 ese UN oreana ia vadivadi henia neganai, ia gwau unai orea be “lalo-tamona bona maino helarona ginigabena.” Lagani 1986 ai, Pope John Paul Iharuana ese UN ena Bese Iboudiai edia Maino Laganina harorolaia karana ia gunalaia.

11 Ma danu, October 1995 ai, UN oreana ia vadivadi henia lalonai, pope ia gwau: “Hari dina ita ese Dirava ena Basileia Sivaraina Namona ita moalelaia.” To ia be momokani Dirava ena gwaukau tauna, Basileia sivaraina namona gwauraia tauna, a? Tanobada ena hekwakwanai ia herevalaidia, ia gwau: “Inai hekwakwanai ita davaridia lalonai, United Nations Oreana ena gaukara be edena bamona ita laloaboio diba?” Pope ese UN oreana ia laloa bada, Dirava ena Basileia ia laloa maragi.

“Taitai Bada” Ena Badina

12 UN oreana ena lagani namba 50 moalelaia karana ese “maino tanobada ai” do ia vara helarona korikorina ta ia hahedinaraia lasi. Unai ena badina ta be toretore tauna ta ese Canada ena niuspepa ta, The Toronto Star ai ia torea, ia gwau: “U.N. oreana be laiona ta mai ena isena lasi, taunimanima edia dagedage sivaraina ia kamonai neganai ia boiboi, to ia koridia diba lasi ela bona ena memba taudia ese ena isena koikoidia be ena uduna ai idia atoa guna.” Nega momo unai koria karana be maragi bona ia leiti. Maino gwauraia taudia hari tanobada lalonai, bona Kerisendom lalonai, ese Ieremia 6:​14 ena hereva idia gwauraia lou noho: “Idia ese egu bese taudia edia bero idia kumia noho, to idia gwau unai bero, be kopina kakasia gaudia sibona. Idia gwau, ‘Maino, maino,’ to maino be ia noho lasi.”

13 UN oreana ena seketere-general taudia be ta ta ena nega ena nega ai idia gaukara goada, bona danu mai edia momokani ida, UN do idia hakwalimua totona. To unai orea ena memba taudia 185, gau idauidau momo idia tahua taudia, ese tuari koua daladia, palani karaia daladia, bona moni gaukaralaia daladia idia heailaia loulou, unai amo idia ese ena kwalimu dalana idia koua. Seketere-general unai negai ese lagani 1995 ena ripoti lalonai, ia gwau, “taunimanima edia gari, tanobada hegegemadai niuklia hisihisina bada hereana do ia vara garina,” ia maragi ia lao dainai, unai ese dala ia kehoa, “bese idauidau do idia gaukara hebou, taunimanima iboudiai edia moni abia daladia bona edia noho daladia hanamoa totona.” To ma ia gwau: “Madi, idia hanaia laganidia haida lalonai tanobada ai idia vara gaudia sivaraina ese unai helaro namodia ia hakoikoia bada.” Momokani, maino idia gwauraia toho taudia be “idia taitai bada noho.”

14 California ena niuspepa ta, The Orange County Register, ena hereva kwarana ia gwau: “UN Oreana be Moni Bona Kara Maorodia Dekenai Ia Dabu.” Unai hereva ia gwau lagani 1945 ia lao 1990, tuari 80 idia vara, bona taunimanima milioni 30 idia mase. Ia ese October 1995 ena Reader’s Digest dekenai ia torea tauna ena hereva ia gwauraia, ia gwau “U.N. ena tuari karadia lalonai nega momo mai ‘diba lasi ami opesa taudia, oda idia badinaia lasi tuari taudia, dika idia havaraia taudia bamoa karadia, bona dika bada koua diba lasi karadia bona nega haida idia ese gari idia habadaia.’ Ma danu, ‘moni negea kava karana, koikoi karana, bona hadikaia karana edia bada dainai ita daradoko.’ ” The New York Times ena kahana ta ena ladana idia atoa “U.N. Ena Mauri Lagani be 50,” ena hereva kwarana be “Hakaua Namonamo Lasi Karana Bona Moni Negea Kava Karana ese U.N. Ena Ura Namona Idia Hadikaia.” England ai, London ena niuspepa, The Times, ese hereva ta ena sinado ia atoa “Ia 50 Bona Ia Manoka​—Namona be UN ese eksasais program ia matamaia do ia goada lou totona.” Momokani, ia be Ieremia karoa 8, siri 15 ai ita duahia bamona, ia gwau: “Ita ese maino totona ita naria, to gau namona ta ita davaria lasi. Mauri namona danu totona ita naria, to gari sibona ita dekenai ia vara.” Bona taunimanima be niuklia tuari dainai idia do gari noho. Ia hedinarai goevagoeva, UN be taunimanima edia maino gwauraia oreana lasi.

15 Unai dainai dahaka do ia vara? Iehova ena peroveta Herevana ese unai ia hahedinaraia goevagoeva. Gau ginigunana, tanobada ena tomadiho koikoi oreadia, UN oreana idia tura henia momo gaudia, dekenai dahaka do ia vara? Idia be dirava koikoi ia tomadiho henia badina tamona, idaunegai Babulonia, amo idia vara. Apokalupo 17:​5 ese idia ia gwauraia namo herea, ia gwau idia be “Babulonia badana, ariara hahine ibounai bona tanobada ena kara mirodia ibounai edia sinana.” Ieremia ese unai orea mai ena kara koikoi dekenai do ia vara hisihisina ia gwauraia. Ariara hahinena ta bamona, ena hahenamo herevadia koikoidia amo tanobada ena politikol taudia edia lalo-namo ia tahua, UN oreana ia hanamoa koikoi bona ia lalonai idia noho gavamanidia ia tura henia kerere. Idia be histori ia herevalaia tuaridia lalonai idia vareai gavamani badadia. Toretore tauna ta ese tomadiho tuarina India dekenai ia herevalaia, ia gwau: “Karl Marx ia gwau tomadiho be opium bamona taunimanima dekenai. To unai ia maoro momokani lasi, badina opium be hamahutaia gauna, idia ania dainai taunimanima idia mahuta bamona. Lasi, to tomadiho be kokein bamona. Ia ese dagedage karana ia havaraia bona ena hadikaia goadana be bada herea.” Unai toretore tauna ia maoro momokani lasi danu. Tomadiho koikoi be ruaosi bamona, ia hamahutaia bona ia hadikaia.

16 Vadaeni, kudou-momokani taudia be dahaka idia karaia be namo? Dirava ena gwaukau tauna Ieremia ese haere ia henia, ia gwau: “Babulonia dekena amo do umui heau mauri! Umui ibounai emui mauri do umui tahua! . . . Badina inai be Lohiabada ena davana henia negana!” Ita moale, badina taunimanima milioni momo be Babulonia Badana, tanobada hegegemadai tomadiho koikoi basileiana, ena magu amo idia heau vadaeni. Oi be idia ta, a? Bema oibe, oi ese Babulonia Badana be tanobada besedia ia hadikaia dalana oi lalo-pararalaia momokani: “Bese idauidau ese iena uaina idia inua, unai dainai unai bese idia kavakava lao.”​—Ieremia 51:​6, 7.

17 Nega daudau lasi murinai, Iehova ese UN ena memba taudia ‘kavakavadia’ do ia hakaua, tomadiho koikoi do idia tuari henia, Apokalupo 17:​16, 17 ese ia gwauraia hegeregerena: Idia ese “ariara hahine do idia badu henia. Do idia hadikaia momokani, iena dabua do idia kokia, kopina kavakava do idia rakatania. Vadaeni iena tauanina do idia ania, bona lahi dekenai do idia gabua.” Unai ese hisihisi badana, Mataio 24:​21 ese ia gwauraia gauna, do ia hamatamaia, bena unai hisihisi do ia bada ia lao ela bona Aramagedono, Siahu Ibounai Diravana ena dina badana tuarina, do ia vara. Idaunegai Babulonia hegeregerena, Babulonia Badana Ieremia 51:13, 25 ese ia gwauraia hahemaorona do ia abia: “ ‘Umui, sinavai momo edia badibadinai umui noho taudia e! Kohu momo taudia e, emui dokona be ia ginidae vadaeni inai, emui mauri edia varona be idia utua vadaeni.’ Lohiabada ia gwau: ‘Babulonia e, oi be ororo badana ta bamona, bona tanobada ena kahana ibounai, be oi ese oi hadikaia noho. To lau ese oi do lau hadikaia gwauraia. Lau ese egu imana dekena amo, oi do lau doria lao, bona oiemu ataiai nadi badadia, do lau doria diho lao, bona lahi dekena amo, oi do lau gabua ore momokani.’ ” Tomadiho koikoi ia ore murinai, Iehova ese unai tuari idia goadalaia besedia dikadia do ia hadikaia ore danu, iena dika ena davana ia henia dinana ai.

18 Tesalonika Ginigunana 5:3 ese kara dika taudia ia gwauraia: “Inai bamona hereva, ‘Maino bona gari lasi ita noho inai,’ taunimanima idia gwauraia noho neganai, karaharaga hisihisi dika momokani bona mase do ia ginidae! Rogorogo hahine ese mara ena hisihisi ia davaria haraga bamona unai hisihisi be do ia ginidae. Bona unai taunimanima do idia roho mauri diba lasi.” Unai taudia Isaia ese inai bamona ia gwauraidia: “Kamonai! . . . Edia tanobada ena ladanai, maino idia karaia gwauraia taudia, be idia taitai bada noho.” (Isaia 33:7) Momokani, Isaia 48:22 amo ita duahia hegeregerena, “Lohiabada ia gwau, ‘Kara dika taudia dekenai maino ia noho lasi.’ ” To Dirava ena maino gwauraia taudia momokanidia edia nega vaira be edena bamona? Hereva gabena ese unai do ia hahedinaraia.

Riviu Henanadai

◻ Edena hereva aukadia amo Dirava ena peroveta taudia ese gwaukau taudia koikoidia idia hahedinaraia?

◻ Dahaka dainai taunimanima edia oredia ese noho hanaihanai mainona idia havaraia diba lasi?

◻ Edena bamona maino gwauraia taudia momokanidia bona UN idia hanamoa taudia idia idau?

◻ Manau taudia be dahaka idia karaia be namo, Iehova ese ia gwauhamata mainona do idia moalelaia totona?

[Study Questions]

1. Dahaka dainai “dokona negana” ai, gwaukau taudia momokanidia bona koikoidia ita davaria diba?

2. Edena bamona Isaia 57:20, 21 ia guguru hari inai negai?

3. (a) Ioane Ginigunana 5:​19 dekenai edena hereva idauna ita davaria? (b) Apokalupo karoa 7 ese “aonega taudia” edena bamona ia gwauraia?

4. (a) Dahaka dainai Satani ena tanobada ena maino gwauraia taudia idia kwalimu diba lasi? (b) Efeso 4:​18, 19 ena anina hari inai negai be edena bamona?

5. (a) Dahaka dainai taunimanima edia oreadia ese maino idia havaraia diba lasi? (b) Salamo 37 ese edena hagoadaia herevana ia hahedinaraia?

6, 7. Edena sivarai ese ia hahedinaraia tanobada ena tomadiho oreadia be maino gwauraia taudia lasi?

8. Dahaka dainai ita gwau diba Ieremia be maino gwauraia tauna ta?

9. Edena bamona UN ia gwau ia be maino gwauraia oreana?

10, 11. (a) Edena bamona tomadiho gunalaia taudia ese UN durua herevadia idia gwauraia? (b) Edena dala ai pope taudia ese “Dirava ena Basileia Sivaraina Namona” idia gwauraia kerere?

12, 13. (a) Edena dala ai UN ese Ieremia 6:​14 bamona ia karaia? (b) Dahaka dainai Isaia 33:7 ese UN ena biaguna taudia ia herevalaia danu?

14. (a) Dahaka dainai ita gwau diba UN be moni bona kara maorodia dekenai ia dabu? (b) Edena bamona Ieremia 8:​15 ia guguru?

15. Edena dala ai idaunegai Babulonia bona ia amo idia vara tomadiho oreadia ese taunimanima idia hadikaia bona hamahutaia?

16. Dahaka dainai kudou-momokani taudia ese Babulonia Badana idia rakatania hari be namo? (Apokalupo 18:​4, 5 itaia danu.)

17. Edena hahemaoro karana be Babulonia Badana ese ia abia gwauraia, bona unai kara murinai dahaka do ia vara?

18. Edena negai bona edena dala ai Isaia 48:22 do ia guguru?

[Pictures on page 15]

Isaia, Ieremia, bona Daniela ese taunimanima edia maino havaraia karadia edia moru idia gwauraia guna

[Picture on page 16]

“Satani ese tanobada taudia ibounai ia gunalaia noho.”​—Aposetolo Ioane

[Picture on page 17]

“Edia laloa be dibura.”​—⁠Aposetolo Paulo

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia