Iehova ese Ena Natudia Momo Dekenai Hairai Ia Henia
“[Dirava] ia ura iena natuna taudia momo ese iena hairai do idia abia. Unai dainai ia ese Iesu ia hisihisi henia, bona unai hisihisi dekena amo, Dirava ese iseda Hamauria Tauna korikori, bona gunalaia tauna momokani, Iesu ia halaoa vadaeni.”—HEBERU 2:10.
1. Dahaka dainai ita diba momokani Iehova ena ura taunimanima totona be do ia guguru?
IEHOVA ese tanobada ia havaraia, ia latanai taunimanima edia bese goevadaena ese mauri hanaihanai do idia moalelaia totona. (Hadibaia Tauna 1:4; Isaia 45:12, 18) Momokani, iseda tamana ginigunana Adamu ese kara dika ia karaia bona unai dainai ena natudia dekenai kara dika bona mase ia henia. To Dirava ena ura taunimanima totona be ena Gwauhamata Garana, Iesu Keriso, amo do ia guguru. (Genese 3:15, NW; 22:18, NW; Roma 5:12-21; Galatia 3:16) Iehova ese taunimanima ia lalokau henia dainai, “iena Natuna tamona sibona ia vara, ia henia vadaeni ita dekenai, do idia abidadama henia taudia ibounai be do idia mase lasi, to mauri hanaihanai do idia abia.” (Ioane 3:16) Bona lalokau dainai Iesu ese ‘ena mauri ia atoa diho, taunimanima momo edia dika davana karaia totona.’ (Mataio 20:28) Unai kara, “taunimanima ibounai hamauria” karana, ese Adamu ia haboioa ura kwalimu bona helaro ia hoia lou bona ia dainai taunimanima ese mauri hanaihanai do idia abia diba.—1 Timoteo 2:5, 6; Ioane 17:3.
2 Lagani ta ta Kara Dika ena Davana Karaia Dinana ai idia karaia gaudia ese Iesu ena mauri davalaia boubouna ena siahu gaukaralaia dalana idia laulaulaia. Unai dina dekenai, Israela ena hahelaga tauna badana ese kara dika boubouna totona boromakau tau ia bouboulaia guna bona palai dubu, bona gabeai dubu helaga, ena Helaga Herea Gabuna dekenai ia noho Taravatu Maua vairanai ena rara sisina ia negea. Unai ia karaia ia sibona, iena ruma bese, bona Levi iduhu taudia totona. Unai hegeregerena, Iesu Keriso ese Dirava dekenai ena rara ena davana ia henia, ena lauma ‘tadikaka’ edia kara dika ia kokia guna totona. (Heberu 2:12; 10:19-22; Levitiko 16:6, 11-14) Kara Dika ena Davana Karaia Dinana dekenai, hahelaga tauna badana ese kara dika boubouna totona nanigosi ta ia bouboulaia danu bona Helaga Herea Gabuna dekenai ena rara sisina ia negea, unai dala ai Israela ena hahelaga lasi iduhu 12 taudia edia kara dika ia kokia. Unai hegeregerena, Hahelaga Tauna Badana Iesu Keriso ese abidadama taudia totona ena mauri rarana ia henia, unai amo edia kara dika ia kokia.—Levitiko 16:15.
Hairai Ia Henia
3. Heberu 2:9, 10 ena hereva hegeregerena, lagani 1,900 lalonai, Dirava ese dahaka ia karaia?
3 Lagani 1,900 lalonai, Dirava ese gau badana ta ia karaia Iesu ena ‘tadikaka’ totona. Aposetolo Paulo ese unai ia herevalaia, ia gwau: “Harihari Iesu ita itaia, ladana bada ia abia vadaeni. Guna nega sisina sibona, ia be aneru henunai ia noho. Inai bamona kara ia vara ena badina be inai: Dirava ena hariharibada dekena amo, Iesu be taunimanima ibounai dainai do ia mase totona. Ia ese inai hisihisi bona mase ia abia dainai, Dirava ese hairai bona mataurai dekena amo Iesu ia hanamoa bada. Dirava ese gau ibounai ia karaia, bona gau ibounai ia naria noho. Bona ia ura iena natuna taudia momo ese iena hairai do idia abia. Unai dainai ia ese Iesu ia hisihisi henia, bona unai hisihisi dekena amo, Dirava ese iseda Hamauria Tauna korikori, bona gunalaia tauna momokani, Iesu ia halaoa vadaeni. Inai bamona kara Dirava ese ia karaia, be maoro momokani.” (Heberu 2:9, 10) Unai Hamauria Tauna be Iesu Keriso, tanobada ai taunimanima bamona ia noho negana lalonai ia hisihisilaia gaudia amo kamonai karana goevadaena ia dibaia. (Heberu 5:7-10) Iesu be Dirava ese ena lauma natuna ai ia halaoa tauna ginigunana.
4 Iehova ese ena lauma helaga, eiava ena gaukara siahuna, ia gaukaralaia karana amo Iesu be ena lauma Natuna ai ia halaoa, guba hairaina ia abia totona. Iesu bona Ioane Bapatiso be idia ruaosi sibona idia noho neganai, Iesu be ranu dekenai bapatiso ia abia, unai amo ia hahedinaraia Dirava dekenai sibona ia henia. Luka ena Evanelia bukana ia gwau: “Taunimanima ibounai Ioane ese ia bapatiso henia neganai, Iesu danu ia bapatiso henia. Vadaeni ia guriguri noho neganai, guba ia kehoa. Bona Lauma Helaga ia diho, pune manu bamona, Iesu ena kwarana dekenai ia kamokau. Bona gado ta guba dekena amo ia boiboi diho, ia gwau, ‘Oi be lauegu Natuna, lauegu lalokau, lau be lau moale oi dekenai.’ ” (Luka 3:21, 22) Ioane be lauma helaga ia itaia, Iesu latanai ia diho bona Iehova ena hereva ia kamonai, ia ese Iesu ia gwauraia Iena Natuna lalokauna. Unai neganai bona ena lauma helaga amo, Iehova ese Iesu be ‘hairai do idia abia natudia’ ginigunana ai ia halaoa.
5. Iesu ena boubou amo namo idia davaria taudia ginigunadia be daidia, bona edia namba be hida?
5 Iesu ena ‘tadikaka’ be ena boubou amo namo idia davaria taudia ginigunadia. (Heberu 2:12-18) Matahanai lalonai, aposetolo Ioane ese idia ia itaia, idia be Siona Ororo dekenai, Mamoe Ena Natuna, ia toreisi lou vadaeni Lohiabada Iesu Keriso, ida idia noho bona hairai idia abia vadaeni. Ioane ese edia namba ia hahedinaraia danu, ia gwau: “Ma lau itaia, Mamoe ena Natuna be Siona Ororo dekenai ia gini. Ia danu be taunimanima 144,000 idia gini, iena ladana, bona iena Tamana ena ladana be edia baguna dekenai Dirava ese ia torea. . . . Bona idia be taunimanima ginigunadia Dirava bona Mamoe ena Natuna ese idia abia, edia. Koikoi hereva nega ta idia gwauraia lasi, idia be kerere lasi momokani.” (Apokalupo 14:1-5) Unai dainai guba dekenai ‘hairai idia abia natudia momo’ edia namba be 144,001 sibona—Iesu bona ena lauma tadikaka unai.
“Dirava Ena amo Idia Vara”
6, 7. Daidia be “Dirava ena amo idia vara” bona unai ena anina idia dekenai be dahaka?
6 Iehova ese ena natudia ai ia halaoa taudia be “Dirava ena amo idia vara.” Aposetolo Ioane be unai bamona taudia ia tore henia neganai, ia gwau: “Dirava ena natuna taudia ese kara dika do idia karaia noho lasi, badina be Dirava ena mauri be idia edia lalona dekenai ia noho. Bona unai taudia idia kara dika noho diba lasi, badina Dirava [“ena amo idia vara,” NW].” (1 Ioane 3:9) Unai hereva “Dirava ena mauri” ena anina be Dirava ena lauma helaga. Ena lauma helaga bona ena hereva momokanina dainai, unai 144,000 taudia ta ta idia “vara lou” bona guba helarona idia abia.—1 Petero 1:3-5, 23.
7 Tanobada ai ia vara negana amo Iesu be Dirava ena Natuna, goevadae tauna Adamu be “Dirava ena natuna” hegeregerena. (Luka 1:35; 3:38) To, Iesu ena bapatiso murinai, mai anina bada gauna be Iehova ia gwau: “Oi be lauegu Natuna. Lau lalokau henia oi. Lau moale bada oi dekenai.” (Mareko 1:11) Lauma helaga ia bubua lalonai unai hereva ia gwauraia dainai, ia hedinarai goevagoeva unai negana ai, Dirava ese ena lauma Natuna ai Iesu ia halaoa. Ena anina be unai negana ai Iesu ia “vara lou” bona gwaumaoro ia abia, Dirava ena lauma Natuna ena mauri guba dekenai do ia abia lou. Ia bamona, ena lauma tadikaka 144,000 idia “vara lou.” (Ioane 3:1-8; Gima Kohorona, November 15, 1992, rau 3-6 itaia.) Iesu bamona danu, Dirava ese idia ia horoa bona ia hagania sivarai namona harorolaia gaukarana idia karaia.—Isaia 61:1, 2; Luka 4:16-21; 1 Ioane 2:20, NW.
Ena Natudia ai Idia Lao Hamomokania Gaudia
8. Dahaka ese idia hamomokania (a) Iesu be lauma helaga amo Dirava ena Natuna ai ia lao (b) ena hahediba taudia ginigunadia be lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao?
8 Gau haida ese idia hamomokania Iesu be lauma helaga amo Dirava ena Natuna ai ia lao. Ioane Bapatiso ese lauma ia itaia, Iesu latanai ia diho bona Dirava ena hereva ia kamonai, ia gwau hari Mesia ai ia horoa tauna be ena lauma Natuna. To edena dala ai Iesu ena hahediba taudia be do idia diba lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao? Iesu be guba dekenai ia daekau dinana ai, ia gwau: “Ioane be, ranu dekenai bapatiso ia karaia, to dina momo do ia ore lasi neganai, Lauma Helaga dekenai bapatiso do umui abia.” (Kara 1:5) Pentekoste dinana, lagani 33 C.E. ai, Iesu ena hahediba taudia be ‘lauma helaga dekenai bapatiso idia abia.’ Lauma helaga ia diho neganai, “guba dekena amo karaharaga regena ta ia diho mai, lai bada ena regena hegeregere,” bona hahediba taudia ta ta edia kwarana latanai “lahi ena malana hegeregere idia hedinarai.” Hoa gauna badana be hahediba taudia be “gado idauidau dekenai idia hereva, Lauma Helaga ese idia dekenai ia henia hegeregere.” Idia itaia bona idia kamonai gaudia ese idia hamomokania, Keriso murinai idia raka taudia ese Dirava ena natudia edia guba hairaina do idia abia dalana ia kehoa vadaeni.—Kara 2:1-4, 14-21; Ioela 2:28, 29.
9. Dahaka ese ia hamomokania Samaria taudia, Korenelio, bona aposetolo taudia edia negai taunimanima ma haida be lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao?
9 Nega sisina murinai, evanelia tauna Filipo be Samaria dekenai ia haroro. Ena be Samaria taudia ese ena haroro sivaraina idia abia dae bona bapatiso idia abia, to Dirava ese ena lauma natudia ai idia ia halaoa karana ia hamomokania gaudia be lasi. Aposetolo taudia Petero bona Ioane idia guriguri bona unai abidadama taudia latanai edia imana idia atodia neganai, dala ta ai unai idia itaia taudia dekenai ia hedinarai ‘lauma helaga idia abia’ vadaeni. (Kara 8:4-25) Unai ese ia hamomokania abidadama Samaria taudia be lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao. Unai hegeregerena, lagani 36 C.E. ai, Korenelio bona Idau Bese taudia ma haida ese Dirava ena hereva momokanina idia abia dae. Petero bona ia idia bamoa abidadama Iuda taudia “idia hoa, badina be Lauma Helaga ese idau bese taudia dekenai ia diho dainai. Badina be, idia kamonai be, gado idauidau dekenai idia hereva, bona Dirava idia hanamoa noho.” (Kara 10:44-48) Aposetolo taudia edia negai idia noho Keristani taudia momo ese “lauma ena harihari gaudia” idia abia, hegeregere gado idauidau ai idia hereva. (1 Korinto 14:12, 32) Unai dainai idia diba goevagoeva idia be lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao vadaeni. To Keristani taudia gabedia be edena bamona do idia diba lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao, eiava lasi?
Lauma Helaga ese Ia Gwauraia Hedinarai
10, 11. Roma 8:15-17 ena hereva hegeregerena, Dirava ena lauma bona Keriso ida do idia lohia taudia edia lauma idia hereva hebou ena anina be mani oi gwauraia.
10 Keristani horoa taudia 144,000 ibounai idia diba momokani Dirava ena lauma idia abia. Paulo be unai ia herevalaia, ia gwau: “Dirava ese umui ia henia Laumana ese hesiai taudia mai gari danu umui ia halaoa lasi. Lasi, to Dirava ese umui ia henia Laumana ese Dirava ena natuna umui ia halaoa vadaeni. Unai dainai Lauma ena siahu dekena amo, Dirava dekenai ita hereva henia neganai, ‘Tamagu e, lauegu Tamana lalokau e!’ ita gwauraia diba. Dirava ena Lauma, bona iseda lauma danu idia hereva hebou, idia gwauraia, ita be Dirava ena natuna. Bema ita be Dirava ena natuna neganai, ita ese Dirava ena bese taudia do idia abia hanamoa gaudia be ita danu do ita abia, bona Dirava ese Keriso ia henia hanamoa gaudia do ita abia danu. Badina bema Keriso danu ita hisihisi nega tamona, be ia danu iena hairaina do ita abia nega tamona.” (Roma 8:15-17) Horoa Keristani taudia idia mamia idia be edia guba Tamana ena ruma bese taudia, edia lalohadai mai siahuna be idia be ena natudia. (Galatia 4:6, 7) Idia diba vaitani Dirava ese ena lauma natudia ai idia ia halaoa vadaeni, bona guba Basileiana lalonai Keriso ida do idia lohia. Unai ibounai lalonai, Iehova ena lauma helaga be mai anina bada.
11 Dirava ena lauma helaga ena siahu henunai, horoa taudia edia lauma, eiava edia lalohadai mai siahuna, ese idia ia doria bona Dirava ena Hereva ia gwauraia guba helarona idia abia dae sibodia edia. Hegeregere, Baibel ena hereva Iehova ena lauma natudia dekenai idia duahia neganai, maoromaoro idia diba unai hereva be mai anina idia dekenai. (1 Ioane 3:2) Idia diba ‘idia bapatiso neganai, Keriso Iesu danu idia hakapua tamona’ bona ena mase dekenai idia bapatiso danu. (Roma 6:3) Idia diba momokani idia be Dirava ena lauma natudia, bona Iesu bamona, do idia mase, do idia toreisi lou, bona guba hairaina do idia abia taudia.
12 Ta be lauma natuna ai ia lao be ia sibona ese unai gauna ia tahua dainai ia vara lasi. Lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao taudia idia ura lasi guba dekenai do idia lao ena badina be hari tanobada dekenai hisihisi idia abia dainai. (Iobu 14:1) Lasi, Iehova ena lauma ese horoa taudia korikoridia lalonai helaro bona ura idauna ta ia havaraia, vaia taunimanima ese idia laloa gauna lasi. Lauma natudia ai idia lao taudia idia diba, tanobada paradaisona lalonai ta be ia goevadae bona ena ruma bese taudia bona turadia ida mauri hanaihanai ia moalelaia be noho namo hereana ta. To, unai bamona mauri be edia kudouna ena ura goadana lasi. Horoa taudia lalonai, guba maurina abia ena helaro be goada momokani dainai, tanobada bona idia ura henia gaudia iboudiai ia dekenai, be mai edia ura ida idia rakatania.—2 Petero 1:13, 14.
13 Unai bamona taudia edia lalona ai Dirava ese do ia henia guba maurina ena helaro be goada momokani dainai, edia lalohadai be Paulo ena lalohadai bamona, ia gwau: “Ita diba: Inai tanobada dekenai ita noho palai ruma, iseda tauanina, bema ia dika neganai, Dirava ese iena ruma ta guba dekenai be ita dekenai do ia henia. Inai ruma be taunimanima ese idia karaia lasi, to ia be noho hanaihanai gauna. Momokani, iniseni ia noho ruma dekenai ita noho neganai be ita tai noho, ita ura bada iseda guba ruma dekenai ita noho. Vadaeni guba ruma dekenai ita noho neganai, ita be mai iseda guba tauanina. Inai tanobada palai ruma dekenai ita noho neganai, iseda maduna metau dainai ita tai noho. Ita ura momokani lasi iseda tanobada tauanina ita kokia, to ita ura iseda guba tauanina do ita atoa, vadaeni mauri ese mase ena gabu do ia abia. Iseda mauri dekenai inai senisi do ia vara totona, Dirava ese iseda dala ia karaia hegaegae vadaeni. Bona ia ese iena Lauma Helaga ita dekenai ia henia vadaeni, momokani ena toana bamona.” (2 Korinto 5:1-5) Paulo ia “ura bada” do ia toreisi lou bona guba dekenai mase diba lasi laumana ai do ia lao. Taunimanima edia tauanina ia herevalaia neganai, ia moru diba palai ruma ena laulau herevana ia gaukaralaia, bema ruma ida ia ita hahegeregerea, ia be goada lasi bona taunimanima be nega kwadogi sibona ia lalonai idia noho. Ena be guba maurina do idia abia toana, lauma helaga, idia abia Keristani taudia be tanobada dekenai, ia mase diba tanobada tauanina idia abia, idia diba “Dirava ese ruma ta,” ia mase diba lasi bona ia bodaga diba lasi lauma tauanina, idia dekenai do ia henia. (1 Korinto 15:50-53) Paulo bamona, mai momokani ida idia gwau diba: “Iseda lalona bona kudouna idia goada noho, bona ita ura bada iseda tanobada tauanina ita rakatania, vadaeni Lohiabada [ida guba dekenai] do ita noho.”—2 Korinto 5:8.
Gwauhamata Idaudia Lalonai Idia Vareai
14 Lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao Keristani taudia idia diba momokani gwauhamata idaudia rua lalonai idia vareai. Iesu ese idia ta ia gwauraia, ena Memorial karaia dalana ia matamaia totona hatubua muramura lasi paraoana bona uaina ia gaukaralaia neganai. Uaina kapusi ia herevalaia, ia gwau: “Inai kapusi be maino karaia gwauhamata matamatana lauegu rarana dekenai, umui totona do ia bubua.” (Luka 22:20; 1 Korinto 11:25) Gwauhamata matamatana taudia be daidia? Iehova Dirava bona lauma Israela taudia—Iehova ena ura be guba hairaina do idia abia taudia unai. (Ieremia 31:31-34; Galatia 6:15, 16; Heberu 12:22-24) Iesu ia bubua rarana dainai gwauhamata matamatana ena anina ia vara, bona ia ese bese idauidau amo taunimanima ia abia hidi Iehova ena ladana idia abia totona, bona lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao Keristani taudia be Aberahamo ena “garana” ena kahana ai ia halaodia. (Galatia 3:26-29; Kara 15:14) Unai gwauhamata matamatana dainai lauma Israela taudia ibounai ese hairai do idia abia, do idia toreisi lou bona guba dekenai doko diba lasi maurina do idia abia. Ia be “noho hanaihanai gwauhamata” dainai, ena namo be do ia noho hanaihanai. Lagani 1,000 Lohia Negana lalonai bona ia murinai, unai gwauhamata matamatana be dala idaudia ai do idia gaukaralaia eiava lasi be gabeai do ita itaia.—Heberu 13:20.
15 Iehova ena ura be “natudia momo” ese ‘hairai do idia abia’ bona idia ta ta be guba Basileia gwauhamatana lalonai idia vareai danu. Iesu ese unai gwauhamata, ia bona ena aena gabunai idia raka taudia huanai ia karaia gauna, ia herevalaia, ia gwau: “Metau bona dibagani be lau dekenai idia ginidae negadia lalonai, umui ese lau umui badinaia noho, lau umui rakatania lasi. Unai dainai, egu Tamana ese Basileia ta ia henia lau dekenai hegeregerena, lau danu Basileia ta lau henia inai, umui dekenai. Vadaeni lauegu Basileia lalonai, egu pata dekenai do umui aniani, bona do umui inuinu, bona terona ena latanai do umui helai, vadaeni Israela iduhu 12 dekenai do umui kota henia.” (Luka 22:28-30) Pentekoste 33 C.E. ai, Iesu ese lauma helaga amo ena hahediba taudia ia horoa neganai, unai Basileia gwauhamatana ia matamaia. Unai gwauhamata be Keriso bona ia ida idia lohia taudia huanai do ia noho ela bona hanaihanai. (Apokalupo 22:5) Vadaeni, lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao Keristani taudia idia diba momokani idia be gwauhamata matamatana bona Basileia gwauhamatana lalonai idia noho. Unai dainai, Lohiabada ena Anibou ita karaia neganai, tanobada dekenai idia do noho horoa taudia oredia sibona ese paraoa, Iesu ena kara dika lasi tauanina ia laulaulaia gauna idia ania, bona uaina, ena mase dekenai ia bubua bona gwauhamata matamatana ia hamomokania rara goevadaena ia laulaulaia gauna, idia inua.—1 Korinto 11:23-26; Gima Kohorona, February 1, 1990, rau 19-23 itaia.
Idia Ia Boiria, Ia Abia Hidi, Bona Ia Idia Abidadama Henia
16, 17. (a) Unai 144,000 taudia ibounai ese hairai do idia abia totona, dahaka idia karaia be gau badana? (b) Unai “king 10” be daidia, bona tanobada dekenai idia do noho Keriso ena ‘tadikaka’ oredia be edena bamona idia kara henidia?
16 Iesu ena boubou, mauri davalaia boubouna, ena siahu be 144,000 taudia totona ia gaukaralaia guna, unai dala amo Dirava ese idia ia boiria guba maurina idia abia totona, bona idia ia abia hidi karana be ena lauma amo ena natudia ai idia ia halaoa. To momokani, hairai do idia abia totona, namona be do idia ‘gaukara goada, inai boiboi, bona inai abia hidi do idia hamomokania totona,’ bona gau badana be edia abidadama do idia rakatania lasi ela bona idia mase. (2 Petero 1:10; Efeso 1:3-7; Apokalupo 2:10) Tanobada dekenai idia do noho horoa taudia oredia be edia kara maoromaoro idia badinaia noho, ena be politikol oreadia ibounai idia laulaulaia “king 10” ese idia dagedage henidia. Aneru ta ia gwau: “Idia ese Mamoe ena Natuna do idia tuari henia, to Mamoe ena Natuna be do ia kwalimu. Badina be inai: Ia be lohia ibounai edia Lohia, bona king ibounai edia King. Iena kwalimu, be Mamoe ena Natuna idia badinaia taudia, bona ia idia abidadama henia taudia ese danu do idia abia nega tamona, idia be ia ese ia abia hidi vadaeni taudia.”—Apokalupo 17:12-14.
17 Tanobada lohia taudia be Iesu, “king ibounai edia King” dekenai gau ta idia karaia diba lasi, badina ia be guba dekenai ia noho. To idia ese ena ‘tadikaka’ oredia, tanobada dekenai idia do noho taudia, dekenai edia badu idia hahedinaraia. (Apokalupo 12:17) Unai kara be Dirava ena tuari Aramagedono dekenai do ia ore, unai negana ai “king ibounai edia King” bona ena ‘tadikaka’—Dirava ese ia boiria, ia abia hidi, bona ia idia abidadama henia taudia—do idia kwalimu momokani. (Apokalupo 16:14, 16) Unai nega idia naria noho lalonai, lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao Keristani taudia be idia bisi bada herea. Hari, Iehova ese hairai ia do henidia lasi neganai, dahaka idia karaia?
Oiemu Haere be Dahaka?
◻ Dirava ese ‘hairai do ia henia’ daidia dekenai?
◻ Inai hereva “Dirava ena amo idia vara” ena anina be dahaka?
◻ Edena dala ai ‘Dirava ena lauma’ be Keristani taudia haida ida ia hereva hebou?
◻ Lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao taudia be edena gwauhamata taravatudia lalonai idia vareai?
2. Israela taudia ese Kara Dika ena Davana Karaia Dinana ai idia karaia gaudia ese Iesu ena mauri davalaia boubouna ena siahu gaukaralaia dalana be edena bamona idia laulaulaia?
4. Edena negai bona edena dala ai Iesu be Dirava ena lauma Natuna ai ia lao?
12. Dirava ena lauma ese horoa Keristani taudia edia lalona ai dahaka ia havaraia?
13. Korinto Iharuana 5:1-5 ena hereva hegeregerena, Paulo be dahaka ia “ura bada,” bona unai ena anina lauma helaga amo Dirava ena natudia ai idia lao taudia dekenai be dahaka?
14. Iesu ese ena Memorial idia karaia dalana ia hamatamaia neganai, edena gwauhamata ia gwauraia guna, bona ena anina be dahaka lauma Israela taudia dekenai?
15. Luka 22:28-30 ena hereva hegeregerena, Iesu murinai idia raka horoa taudia be edena gwauhamata ma ta lalonai idia vareai matamaia, bona edena negai?
[Picture on page 15]
Pentekoste 33 C.E. ai, gau haida ese idia hamomokania guba hairaina abia dalana ia kehoa vadaeni