Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w00 10/1 rau 8-12
  • Baibel Duahia Karana—Namo Bona Moale Ia Havaraia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Baibel Duahia Karana—Namo Bona Moale Ia Havaraia
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Naria Taudia ese Baibel Idia Duahia be Gau Badana
  • Matamata Taudia Bona Buruka Taudia ese Idia Karaia be Gau Badana
  • Baibel Duahia Karana​—⁠Atoa Guna
  • Oiemu Duahiduahi Karana ese Dahaka Ia Hahedinaraia?
  • Baibel Duahia Dalana
  • Baibel Duahia Karana Moalelaia
  • Dina Iboudiai Baibel Duahia Karana Ena Namo
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Duahiduahi Karana Oi Goadalaia
    Tiokratik Haroro Sikuli amo Heduru Oi Abia
  • Hereva Duahia Bona Laloatao Dalana
    Tiokratik Haroro Sikuli amo Heduru Oi Abia
  • Dirava Ena Hereva Oi Moalelaia
    Tiokratik Haroro Sikuli amo Heduru Oi Abia
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
w00 10/1 rau 8-12

Baibel Duahia Karana​—⁠Namo Bona Moale Ia Havaraia

“Dina bona hanuaboi do oi tahua.”​​—⁠IOSUA 1:⁠8.

1. Duahiduahi karana, bona Baibel duahia karana ita gwauraia badabada, ena namo haida be dahaka?

ANINA bada gaudia duahia karana ese namo bada ia havaraia. France ena politikol aonega tauna, Montesquieu (Charles-Louis de Secondat), ia gwau: “Lau dekenai, stadi be hanaihanai mauri ena lalo-hesiku ia haorea gauna hereadaena. Lau davaria lalohisihisi ibounai be hora tamona ena duahiduahi karana ese ia haorea diba.” Dala hereadaena ai, Baibel duahia karana dekenai unai hereva be momokani. Dirava ena lauma amo ia hasiahua salamo torea tauna ia gwau: “Lohiabada ena Taravatu be ia namo momokani. Ia ese taunimanima edia lauma ia hamauria lou. Lohiabada ena hadibaia hereva be momokani vadaeni. Idia ese aonega lasi taudia dekenai, aonega idia henia. Lohiabada ena Taravatu be idia maoromaoro vadaeni. Unai Taravatu idia badinaia taudia ese, moale idia davaria noho.”​—⁠Salamo 19:​7, 8.

2. Dahaka dainai idia hanaia laganidia ai Dirava ese Baibel ia gimaia, bona ia ura unai buka dekenai iena taunimanima be dahaka idia karaia?

2 Iehova Dirava be Baibel Havaraia Tauna dainai, lagani handred momo lalodiai unai buka idia inai henia taudia, tomadiho bona gavamani taudia, edia dagedage karadia dikadia amo ia gimaia. Iena ura be “taunimanima ibounai ese mauri do idia davaria, bona hereva momokani do idia diba” dainai, dala ia karaia iena Hereva be taunimanima ibounai ese idia abia totona. (1 Timoteo 2:⁠4) Haida idia laloa gado 100 amo tanobada ena taunimanima 80 pesen be hereva do idia kamonai diba. Baibel ena hereva ibounai be gado 370 ai idia halasia vadaeni, bona Baibel ena kahana haida be ma gado bona hereva daladia 1,860 ai idia torea. Iehova ia ura ena taunimanima ese iena Hereva do idia duahia. Ia ese iena hesiai taudia, ena Hereva idia laloa bada taudia, oibe, dina ta ta idia duahia taudia, ia hanamodia.​—⁠Salamo 1:​1, 2.

Naria Taudia ese Baibel Idia Duahia be Gau Badana

3, 4. Iehova ena hahegani Israela ena king taudia dekenai be dahaka, bona dahaka badina idauidau dainai hari Keristani elda taudia dekenai unai hahegani be mai anina?

3 Iehova be Israela besena ese king tauna ta do idia abia negana ia herevalaia neganai, ia gwau: “Iena basileia dekenai king dagi ia abia neganai, king ese Dirava ena Taravatu bona hadibaia hereva ena buka ta, hahelagaia taudia Levi taudia dekena amo ia abia gauna, be ia sibona do ia torea hanai, buka ta dekenai. Inai buka be ia dekenai do ia noho, bona ia ese iena mauri dinadia ibounai lalonai do ia duahia. Unai dekena amo, king be Lohiabada matauraia kara dekenai do ia manada, bona buka ena taravatu bona oda ibounai do ia kamonai henia, bona karaia momokani. Unai bamona ia karaia neganai, king be do ia hekokoroku lasi, do ia laloa lasi, ia ese iena varavara Israela taudia ia hereaia. Bona ia ese danu Taravatu dekena amo do ia raka siri lasi, idiba kahanai o lauri kahanai.”​​—⁠Deuteronomi 17:​18-​20.

4 Iehova ese Israela ena king ai do idia lao taudia ibounai ia haganidia, Dirava ena taravatu bukana do idia duahia, ena badina mani ita laloa: (1) “unai dekena amo, king be Lohiabada matauraia kara dekenai do ia manada, bona buka ena taravatu bona oda ibounai do ia kamonai henia, bona karaia momokani”; (2) “unai bamona ia karaia neganai, king be do ia hekokoroku lasi, do ia laloa lasi, ia ese iena varavara Israela taudia ia hereaia”; (3) “bona ia ese danu Taravatu dekena amo do ia raka siri lasi, idiba kahanai o lauri kahanai.” Hari inai negai, Keristani naria taudia ese Dirava idia gari henia, ena taravatu idia badinaia, edia tadikaka edia ataiai sibona idia abia isi lasi, bona Iehova ena hahegani amo idia siri lasi be gau badana, ani? Dina ta ta iboudiai Baibel idia duahia be mai anina bada idia dekenai, idaunegai Israela ena king taudia dekenai unai be mai anina bada hegeregerena.

5. Vanegai sibona Hakaua Oreana be Brens Komiti taudia ia tore henidia neganai, edia hereva Baibel duahia karana dekenai be dahaka, bona dahaka dainai Keristani elda taudia ibounai ese unai sisiba idia badinaia be namo?

5 Hari inai negai Keristani elda taudia be gaukara bada herea idia karaia, unai dainai dina ta ta iboudiai Baibel duahia karana be mai ena hekwarahi. Hegeregere, Iehova ena Witnes taudia edia Hakaua Oreana taudia bona tanobada hegegemadai Brens Komiti taudia be gaukara bada herea idia karaia tataudia. To, vanegai sibona Hakaua Oreana ese Brens Komiti iboudiai dekenai ia siaia revarevana ta be dina ta ta iboudiai Baibel duahia bona stadi namonamo karadia ia herevalaia badabada. Unai revareva ia gwau, unai ese iseda lalokau Iehova dekenai bona hereva momokani dekenai do ia habadaia, bona “ita do ia durua iseda abidadama, moale, bona haheauka ita hahedinaraia noho ela bona dokona hereadaena.” Elda taudia ibounai Iehova ena Witnes taudia edia kongregesen lalodiai idia diba unai be mai anina. Dina ta ta iboudiai Baibel idia duahia karana ese idia do ia durua bena do idia “kara mai aonega ida.” (Iosua 1:​7, 8, NW ) Idia dekenai, Baibel duahia karana be “mai ena namo hadibaia totona, sisiba henia totona, hamaoromaoroa totona, bona kara maoromaoro ai diba henia totona.”​​—⁠2 Timoteo 3:​16, Revised Standard Version.

Matamata Taudia Bona Buruka Taudia ese Idia Karaia be Gau Badana

6. Dahaka dainai Iosua be Israela iduhu ibounai bona idau bese taudia vairanai Iehova ena taravatu herevadia ibounai ia duahia badabada?

6 Idaunegai, Revareva Helagadia edia kopi be ta ta sibona ese ia gaukaralaia lasi, unai dainai Baibel duahiduahi be hebou taudia vairanai idia karaia. Iehova ena heduru amo Iosua ia kwalimu bona Ai hanua ia hamorua murinai, Ebala Ororona bona Gerisima Ororona vairanai Iosua ese Israela ena iduhu ia haboudia. Unai sivarai ia gwau: “Iosua ese Taravatu hereva ibounai ia duahia hedinaraia, hanamoa hereva, bona hadikaia hereva danu, Taravatu Buka lalonai idia torea hegeregerena. Mose ena Taravatu hereva ibounai be Iosua ese unuseni idia hebou Israela taudia ibounai dekenai ia duahia hedinaraia. Hebou lalonai be hahine mai edia natudia danu, bona idau bese taudia, Israela taudia edia huana dekenai noho taudia danu.” (Iosua 8:​34, 35) Matamata taudia bona buruka taudia, bese korikori taudia bona idau bese taudia, be edia kudouna bona lalona dekenai Dirava ena hahenamo idia mailaia karadia bona iena badu idia havaraia karadia do idia torea bamona be gau badana. Baibel duahia hanaihanai karana be unai kahana dekenai ita do ia durua bada.

7, 8. (a) Daidia be hari inai negai unai “idau bese taudia” bamona, bona dahaka dainai dina ta ta iboudiai Baibel idia duahia be namo? (b) Edena dala haida ai Iehova ena taunimanima huanai idia noho “natudia” be Iesu ena haheitalai idia tohotohoa diba?

7 Hari inai negai, Iehova ena hesiai taudia milioni momo be lauma dalana ai unai “idau bese taudia” bamona. Guna, idia be tanobada ena dala hegeregerena idia noho, to edia mauri idia haidaua. (Efeso 4:​22-​24; Kolose 3:​7, 8) Namona be hanaihanai Iehova ena taravatu namo bona dika dekenai do idia laloa lou. (Amosa 5:​14, 15) Unai bamona idia karaia totona dina ta ta iboudiai Dirava ena Hereva duahia karana ese idia do ia durua.​​—⁠Heberu 4:​12; Iamesi 1:⁠25.

8 Danu, Iehova ena taunimanima huanai “natudia” momo idia noho, bona edia tama sina ese Iehova ena taravatu idia hadibadia, to namona be idia sibona idia diba momokani iena ura be maoromaoro. (Roma 12:​1, 2) Edena bamona idia karaia diba? Israela dekenai, hahelaga taudia bona tatau badadia be inai hahegani idia abia: “Inai Taravatu do umui duahia hedinarai, idia ibounai do idia kamonai. Taunimanima ibounai do umui haboua, tau bona hahine, memero bona kekeni, bona idau taudia, emui hanua dekenai idia noho danu. Vadaeni do idia kamonai, edia lalona be do idia kehoa, bona Lohiabada emui Dirava do idia gari henia. Bona inai Taravatu ena hereva ibounai do idia badinaia, bona edia kara do idia karaia. Edia natudia be inai Taravatu idia do diba lasi. Vadaeni do idia kamonai, bona do idia diba. Unai neganai Lohiabada, emui Dirava do idia gari henia.” (Deuteronomi 31:​11-13) Iesu be Taravatu henunai ia do noho neganai, mauri lagani 12 ai ia hahedinaraia ena Tamana ena taravatu lalo-pararalaia karana ia ura bada. (Luka 2:​41-​49) Gabeai, vaia ena kara ia lao tomadiho rumana lalonai Baibel duahiduahi ia kamonai bona ia karaia danu. (Luka 4:​16; Kara 15:21) Matamata taudia ai hagoadaia Iesu ena haheitalai idia tohotohoa, dina ta ta iboudiai Dirava ena Hereva idia duahia karana amo bona hebou dekenai idia lao hanaihanai karana amo, badina unuseniai Baibel idia duahia bona stadilaia.

Baibel Duahia Karana​—⁠Atoa Guna

9. (a) Dahaka dainai ita duahia gaudia ita abia hidi namonamo be gau badana? (b) Inai magasin ginigunana ia halasia edita tauna ese Baibel stadilaia heduru gaudia ia herevalaia neganai, dahaka ia gwau?

9 Aonega tauna King Solomona ia gwau: “Inai kara do oi naria namonamo. Buka momo idia torea noho, doko lasi, bona edia anina do oi tahua neganai, oi dekenai hesiku do ia havaraia.” (Hadibaia Tauna 12:12) Danu, hari idia halasia buka momo duahia be hesiku ia havaraia sibona lasi, to momokani lalona ia hadikaia diba. Unai dainai ita abia hidi namonamo be mai anina bada. Baibel stadilaia bukadia ita duahia bona Baibel danu ita duahia be gau badana. Inai magasin ginigunana ia halasia edita tauna ia gwau: “Inai do umui laloaboio lasi: Baibel be iseda Hahetoho Gauna, bona ena be iseda heduru bukadia be Dirava ena amo, to idia be ‘heduru gaudia’ mo, bona Baibel ena gabunai ita atodia lasi.”a Unai dainai, ena be Baibel herevalaia bukadia ita gaukaralaia, to Baibel ita duahia be gau badana.

10. “Hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” be edena bamona idia hahedinaraia badabada Baibel duahia karana be mai anina bada?

10 “Hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” be unai gauna idia lalo-pararalaia dainai, Haroro Sikuli ena program lalonai Baibel duahiduahi ena sediual idia atoa danu. (Mataio 24:45) Idia atoa Baibel duahiduahi sediual be lagani 7 lalonai Baibel ibounai duahia totona. Unai sediual be mai ena namo ita ibounai dekenai to unai be vareai matamata taudia, Baibel ibounai idia do duahia ore lasi taudia, durua bada totona. Misinari taudia totona Watchtower Bible School of Gilead dekenai idia lao taudia bona Hesiai Gaukara Hadibaia Sikuli dekenai idia lao taudia bona Betele famili taudia matamatadia ese idia karaia karana ta be lagani tamona lalonai Baibel ibounai idia duahia. Oi sibona eiava ruma bese ida, herevana edena sediual oi badinaia, to oi karaia totona unai Baibel duahia karana oi atoa guna.

Oiemu Duahiduahi Karana ese Dahaka Ia Hahedinaraia?

11. Edena dala ai bona dahaka dainai Iehova ena hereva ita abia hanaihanai be gau badana?

11 Bema emu Baibel duahiduahi ena sediual badinaia totona oi hekwarahi noho, reana sibona inai bamona oi nanadaia be namo: ‘Lauegu duahiduahi eiava TV itaia karadia be edena dala ai Iehova ena Hereva lau duahia karana do ia hanamoa eiava hadikaia?’ Mose ese ia torea​​—⁠bona Iesu ese ia gwauraia lou​​—⁠herevana oi laloatao, ia gwau “aniani sibona dekena amo taunimanima do idia mauri lasi, to Dirava ena uduna dekena amo idia mai hereva ibounai ese mauri ia henia.” (Mataio 4:4; Deuteronomi 8:⁠3) Iseda tauanina durua totona iseda mauri dinadia ta ta iboudiai aniani do ita ania be namo, unai hegeregerena lauma dalanai ita goada noho totona dina ta ta iboudiai Iehova ena lalohadai ita abia be gau badana. Dina ta ta iboudiai Dirava ena lalohadai be Baibel duahia karana amo ita abia diba.

12, 13. (a) Dirava ena Hereva do ita ura henia dikadika ena mamina be aposetolo Paulo ese edena bamona ia haheitalaia? (b) Paulo ese rata ena haheitalai ia gaukaralaia dalana be edena dala ai Petero ese ia gaukaralaia dalana amo ia idau?

12 Bema ita abia dae Baibel “be taunimanima edia hereva lasi, to ia be Dirava ena hereva momokani,” do ita ura henia bada, beibi ese sinana ena rata ia ura henia bada hegeregerena. (1 Tesalonika 2:13) Aposetolo Petero be unai haheitalai ia gaukaralaia, ia gwau: “Beibi matamata ese rata ia ura dikadika bamona, umui ese lauma ena rata goevagoeva do umui ura henia. Badina be unai rata umui inua neganai, emui lauma do idia tubu daekau, bona Dirava ena hamauria do umui davaria. Buka Helaga ia hereva bamona, ia gwau, ‘Umui sibona ese Lohiabada ena bogahisihisi ena mamina umui abia vadaeni.’ ” (1 Petero 2:​2, 3) Bema ita sibona eda mauri lalonai “Lohiabada ena bogahisihisi” ita mamia momokani, Baibel duahia karana do ita ura dikadika.

13 Namona be ita laloatao unai hereva dekenai Petero ese rata ena haheitalai ia gaukaralaia dalana be aposetolo Paulo ese ia gaukaralaia dalana amo ia idau. Vara matamata beibi be rata amo ena tauanina durua gaudia ibounai ia abia diba. Petero ena haheitalai ese ia hahedinaraia ita ‘tubu daekau bona hahemauri ita davaria’ totona heduru gaudia ibounai be Dirava ena Hereva lalonai idia noho. To, Paulo be haida ese rata do idia inua ena haheitalai ia gaukaralaia, unai amo sibona idia gwauraia lauma dalanai tau badadia haida edia aniani namonamo lasi karana ia hahedinaraia. Heberu Keristani taudia dekenai ia torea revarevana lalonai, Paulo ia gwau: “Nega ia ginidae vadaeni, umui be hadibaia taudia do umui halaoa totona. To umui be do diba maragi taudia. Unai dainai tau ta ese Dirava ena hereva, diba hamatamaia gaudia umui dekenai ia hadibaia lou be namo. Badina umui be rata sibona umui inua diba, umui be do hegeregere lasi aniani korikori do umui ania. Rata ia inua tauna be do beibi bamona. Ia be maoro bona kerere edia toana ia diba lasi. To aniani korikori be tau badadia idia ania diba. Idia sibona ese edia lalona idia hadibaia lou, hadibaia lou, ela bona idia manada vadaeni. Unai neganai idia be maoro bona kerere edia toana idia diba namonamo.” (Heberu 5:​12-14) Baibel duahia namonamo karana ese iseda lalo-parara do ia habadaia bona lauma gaudia dekenai iseda ura do ia hanamoa.

Baibel Duahia Dalana

14, 15. (a) Baibel Torea Tauna ese ita dekenai dahaka hahenamo ia henia? (b) Edena dala ai Dirava ena aonega amo namo ita abia diba? (Haheitalai haida gwauraia.)

14 Baibel duahia karana mai ena namo bada herea be duahia karana amo ia matamaia lasi, to guriguri karana amo ia matamaia. Guriguri be hahenamo namo hereana ta. Unai be hegeregere buka ta mai ena hereva dobudia oi itaia matamaia neganai, unai buka ia torea tauna oi noia, oi duahia gwauraia gauna oi lalo-pararalaia totona oi do ia durua. Unai be oi do ia durua bada herea dalana! Baibel Torea Tauna, Iehova, ese oi dekenai unai hahenamo ia henia. Aposetolo taudia edia nega lalonai, hakaua oreana tauna ta be ena tadikaka ia tore henidia, ia gwau: “Bema umui ta be aonega lasi, namona be Dirava do ia noia, vadaeni Dirava ese aonega ia dekenai do ia henia. Badina be Dirava ese taunimanima ibounai dekenai gau namodia ia henia noho. Bona tau ta bema ia be gau ta lasi, vadaeni Dirava do ia noia neganai, Dirava ese do ia badu henia lasi. To unai tau ia noinoi neganai, namona be ia abidadama sibona, bona daradara lasi.” (Iamesi 1:​5, 6) Hari inai nega lalonai Hakaua Oreana be hanaihanai ita ia hagoadaia mai guriguri ida Baibel ita duahia totona.

15 Aonega ena anina be diba gaukaralaia namonamo. Unai dainai emu Baibel oi do kehoa lasi neganai, Iehova oi noia oi do ia durua, oiemu duahiduahi lalonai oiemu mauri lalonai do oi badinaia gaudia oi itaia totona. Oi dibaia gaudia matamatadia be oi diba gaudia gunadia danu oi hakapua. Oi dibaia vadaeni “hereva momokani” dekenai oi atoa vareai. (2 Timoteo 1:​13) Dirava ena hesiai taudia gunadia edia mauri sivaraidia oi laloa dobu, bena sibona oi nanadaia unai bamona negadiai dahaka do oi karaia.​​—⁠Genese 39:​7-9; Daniela 3:​3-6, 16-​18; Kara 4:​18-​20.

16. Iseda Baibel duahia karana amo namo bada bona anina bada ita davaria totona, dahaka heduru herevadia haida idia henia?

16 Rau momo oi duahia ore totona oi duahiduahi lasi. Oi duahia namonamo. Oi duahia gauna oi lalohadailaia. Hereva badana ta dekenai oi daradara neganai, heduru siridia oi itaia, bema emu Baibel dekenai unai idia printaia danu. Bema unai hereva ia do hedinarai namonamo lasi, nouti oi torea gabeai do oi tahua totona. Oi duahiduahi lalonai, oi ura oi laloatao herevadia oi makaia eiava oi torea hanai. Buka ena isena dekenai nouti eiava heduru siridia oi torea diba. Bema oi laloa siri haida be nega ta haroro gaukara lalonai do oi gaukaralaia, ena hereva badana oi torea bena oiemu Baibel murinai, Baibel herevadia edia indeks dekenai oi sekea.b

Baibel Duahia Karana Moalelaia

17. Dahaka dainai Baibel duahia karana ita moalelaia?

17 Salamo torea tauna ese moale taudia ia herevalaia neganai, ia gwau idia be “Lohiabada ena Taravatu dekenai idia moale, bona Lohiabada ena Taravatu idia laloa, dina bona hanuaboi ibounai lalonai.” (Salamo 1:⁠2) Namona be iseda Baibel duahia karana be maduna metauna ta lasi to moale gauna ta. Moale gauna ai ia lao dalana ta be oi dibaia gaudia edia namo oi laloa hanaihanai. Aonega tauna King Solomona ia gwau: “Aonega ia davaria tauna be [ia] moale . . . Aonega ese oiemu mauri do ia hanamoa, bona aonega dainai, oiemu mauri be mai maino danu do oi noho. Aonega idia davaria taudia be idia moale, bona aonega ese mauri namona, idia dekenai do ia henia.” (Aonega Herevadia 3:​13, 17, 18) Aonega abia totona ita karaia gaukara be mai anina, badina be ena dala be namo, maino, moale, bona mauri idia havaraia.

18. Baibel duahia sibona lasi to dahaka danu be mai anina, bona hereva gabena ai dahaka do ita herevalaia?

18 Oibe, Baibel duahia karana be namo bona moale ia havaraia. To unai sibona be hegeregere, a? Kerisendom dubu taudia be lagani handred momo lalonai Baibel idia duahia, “nega ibounai diba idia tahua noho, to hereva momokani idia davaria diba lasi.” (2 Timoteo 3:⁠7) Baibel duahia karana ese huahua ia havaraia totona, namona be ita abia dibana be iseda mauri lalonai do ita badinaia bona iseda haroro bona hadibaia gaukarana lalonai do ita gaukaralaia totona ita duahia. (Mataio 24:14; 28:​19, 20) Unai bamona ia vara totona, ita hekwarahi bona stadi daladia namodia ita badinaia be gau badana, bona unai kara be moale bona anina namona ia havaraia diba, sivarai gabena ai do ita itaia hegeregerena.

[Footnotes]

a Jehovah’s Witnesses​​—⁠Proclaimers of God’s Kingdom, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese idia halasia bukana, rau 241 itaia.

b Gima Kohorona, May 1, 1995 gauna, rau 16-17 ai, “Emu Baibel Duahia Karana Ena Anina Habadaia Daladia” itaia.

Riviu Henanadai

• Edena sisiba Israela ena king taudia do idia badinaia be mai anina bada hari inai negai naria taudia dekenai, bona dahaka dainai?

• Hari inai negai daidia be unai “idau bese taudia” bona unai “natudia” bamona, bona dahaka dainai dina ta ta iboudiai idia ese Baibel idia duahia be gau badana?

• Edena dala namodia ai “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” ese ita idia durua Baibel ita duahia hanaihanai totona?

• Edena dala ai Baibel duahia karana amo namo bona moale korikori do ita abia?

[Picture on page 9]

Dina ta ta iboudiai elda taudia ese Baibel idia duahia be gau badana

[Picture on page 10]

Vaia Iesu ena kara be tomadiho rumana ai Buka Helaga duahia karana lalonai ia vareai

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia