Keriso—Peroveta Herevadia Edia Badina
“Iesu ia hedinaraia gauna, ese peroveta taudia ibounai edia lauma ia hasiahua noho.”—APOKALUPO 19:10.
1, 2. (a) Lagani 29 C.E. amo, Israela taudia be dahaka abia hidi do idia karaia? (b) Inai stadi lalonai dahaka do ita herevalaia?
INAI lagani be 29 C.E. Israela taudia be gwauhamata Mesiana idia herevalaia noho. Ioane Bapatiso ena haroro dainai taunimanima be Mesia ena mai idia laloa momo. (Luka 3:15) Ioane ia gwau ia be Keriso lasi. To, ia ese Nasareta tauna Iesu ia herevalaia: “Umui dekenai lau gwauraia hedinaraia inai, ia be Dirava ena Natuna.” (Ioane 1:20, 34) Daudau lasi murinai, hutuma be Iesu murinai idia lao ia hadibaia gaudia idia kamonai bona idia ia hanamoa totona.
2 Gabeai hua haida lalonai, Iehova ese gau momo amo ia hamomokania Iesu be iena Natuna. Baibel idia stadilaia vadaeni bona Iesu ia karaia karadia idia itaia taudia be unai hamomokania gaudia dainai Iesu idia abidadama henia diba. To, Dirava ena gwauhamata besena be abidadama idia hahedinaraia lasi. Momo idia abia dae lasi Iesu be Keriso, Dirava ena Natuna. (Ioane 6:60-69) Bema oi be unai negai oi noho, dahaka do oi karaia? Do oi abia dae Iesu be Mesia bona mai abidadama ida ia murinai do oi raka, a? Mani ita ese Iesu idia samania idia gwau Sabati dinana ena taravatu ia utua neganai, ia hahedinaraia ia be daika hamomokania gauna do ita itaia. Bona gabeai ena hahediba taudia ia hagoadaia totona ia henia hamomokania gaudia do ita itaia danu.
Iesu ese Hamomokania Gaudia Ia Hahedinaraia
3. Dahaka ia vara dainai Iesu ia ura ia hamomokania ia be daika?
3 Inai be lagani 31 C.E. ena Pasova negana. Iesu be Ierusalema dekenai. Hari sibona ia ese lagani 38 lalonai ia gorere tauna ia hanamoa. To, Iesu ese Sabati dinana ai unai hoa karana ia karaia dainai, Iuda taudia ese ia idia dagedage henia. Danu idia gwau ia ese Dirava ena ladana ia hadikaia badina ia gwau Dirava be ena Tamana, unai dainai idia ese dala idia tahua ia idia hamasea totona. (Ioane 5:1-9, 16-18) Iesu be badina badadia toi ia henia sibona ena maoro ia hamomokania totona, unai ese kudou-maoro Iuda taudia dekenai ia hahedinaraia Iesu be daika.
4, 5. Ioane ena haroro gaukara ena badina be dahaka, bona edena bamona ia karaia namonamo?
4 Ginigunana be, Iesu be Ioane Bapatiso, ia mai guna tauna, ena hereva amo ia hahedinaraia, ia gwau: “Umui be Ioane ena haroro ena anina do umui diba totona, emui taudia haida umui siaia vadaeni, bona umui lau hamaoroa momokani, Ioane ena hereva lauegu kara dekenai be ia maoro. Ioane be lamepa bamona ia araia, bona ia diari noho, bona umui ese nega sisina iena diari dekenai umui moale noho.”—Ioane 5:33, 35.
5 Ioane Bapatiso be “lamepa bamona ia araia, bona ia diari noho” badina Heroda ese koikoi dalanai dibura dekenai ia do atoa lasi neganai, Ioane be Dirava ese ia henia gaukarana, Mesia ena dala do ia hegaegaelaia gaukarana unai, ia hagugurua. Ioane ia gwau: “Israela dekenai [Mesia] do ia hedinaraia totona, taunimanima lau bapatiso henidia ranu dekenai. . . . Lauma Helaga lau itaia vadaeni, guba dekena amo ia diho, pune manu bamona, ia latanai ia kamokau. Lau be lau diba lasi ia, to Dirava ese ranu dekenai bapatiso karaia totona lau ia siaia. Unai neganai Dirava ese lau ia hadibaia, ia gwau, ‘Tauna be oi ese do oi itaia, Lauma Helaga be do ia diho, bona iena latanai do ia kamokau. Inai tauna ese Lauma Helaga dekena amo taunimanima do ia bapatiso henidia.’ . . . Lau ese lau itaia vadaeni, bona umui dekenai lau gwauraia hedinaraia inai, ia be Dirava ena Natuna.”a (Ioane 1:26-37) Ioane ia gwau Iesu be Dirava ena Natuna—gwauhamata Mesiana unai. Ioane be unai ia harorolaia goevagoeva dainai, ena be ia mase bona hua 8 idia ore vadaeni, kudou-maoro Iuda taudia momo idia gwau: “Ioane ese inai tau [dekenai] ia herevalaia gaudia ibounai be momokani.”—Ioane 10:41, 42.
6. Dahaka dainai Iesu ia karaia gaudia amo taunimanima idia abia dae diba Dirava ese Iesu ia durua?
6 Gabeai, Iesu ese badina ma ta ia gaukaralaia ia hamomokania totona ia be Mesia. Ena kara namodia amo ia hamomokania Dirava ese ia durua. Ia gwau: “Gau ta ese Ioane ena hereva lau totona ia hereaia momokani. Inai be lauegu gaukara, Dirava ese lau ia hamaoroa do lau karaia gaukaradia. Inai gaukara ese idia hedinaraia momokani, lauegu Tamana ese lau ia siaia vadaeni.” (Ioane 5:36) Danu Iesu ena inai taudia ese unai hamomokania gauna, hoa karadia momo danu, idia hakoikoia diba lasi. Haida be gabeai idia henanadai: “Edena bamona do ita karaia, badina be unai tau ese toa kara momo ia karaia?” (Ioane 11:47) To, haida be idia abia dae bona idia gwau: “Keriso do ia mai neganai, ia ese toa do ia karaia neganai, inai tau do ia hereaia, a?” (Ioane 7:31) Iesu idia kamonai henia taudia be Iesu danu idia noho dainai, Natuna dekenai Tamana ena kara idauidau idia itaia diba.—Ioane 14:9.
7. Edena dala ai Heberu Revarevadia ese Iesu idia hamomokania?
7 Ginigabena be Iesu ese idia hakoikoia diba lasi gauna ta ia gaukaralaia. Ia gwau: “Buka Helaga dekenai . . . inai hereva ese lau idia gwauraia noho! Badina be bema Mose umui abidadama henia momokani, be lau danu do umui abidadama henia. Badina be ia ese lauegu sivarai ia torea.” (Ioane 5:39, 46) Oibe, Keriso ia do vara lasi neganai idia noho witnes taudia momo ese Keriso ena sivarai idia torea, bona idia ta be Mose. Idia ese peroveta herevadia handred momo bona bese taudia ladadia edia lista idia toredia, bona idia ibounai be Mesia idia herevalaia. (Luka 3:23-38; 24:44-46; Kara 10:43) Bona Mose ena Taravatu be edena bamona? Aposetolo Paulo ia gwau: “Taravatu be iseda naria tauna bamona, ia mai bona Keriso ia ginidae.” (Galatia 3:24) Vadaeni, “Iesu ia hedinaraia gauna, ese peroveta taudia ibounai edia lauma [lalona eiava ura ibounai] ia hasiahua noho.”—Apokalupo 19:10.
8. Dahaka dainai Iuda taudia momo be Mesia idia abidadama henia lasi?
8 Unai hamomokania gaudia ibounai—Ioane ena haroro herevadia, Iesu ena siahu karadia bona kara namodia, bona Buka Helaga lalonai idia noho hereva momo—ese oi idia durua bona oi abia dae diba Iesu be Mesia, ani? Dirava bona ena Hereva ia lalokau henia momokani tauna be do ia abia dae haraga Iesu be Mesia bona do ia abidadama henia. To, Israela taudia be unai bamona lalokau idia hahedinaraia lasi. Iesu be ia idia inai henia taudia dekenai ia gwau: “Umui be lau diba, umui emui lalona dekenai Dirava ena lalokau be ia noho lasi.” (Ioane 5:42) Idia be ‘Dirava momokani amo ia mai hanamoa hereva idia tahua lasi,’ to ‘ta ta dekena amo, hanamoa hereva idia abia dae.’ Unai dainai Iesu ida idia lalo-tamona lasi, badina ia be ena Tamana bamona unai lalohadai ia abia dae lasi!—Ioane 5:43, 44; Kara 12:21-23.
Peroveta Matahanaina ese Ia Hagoadadia
9, 10. (a) Dahaka dainai Iesu ena hahediba taudia ese idia itaia matahanai be nega korikori ai ia vara? (b) Iesu be ena hahediba taudia dekenai dahaka gwauhamata namona ia henia?
9 Iesu ese ena Mesia dagina ia hamomokania gaudia ia gwauraia neganai, lagani ta ia hanaia vadaeni. Lagani 32 C.E. ena Pasova negana be ia ore vadaeni. Iesu idia abidadama henia taudia momo be reana dagedage, kohu tahua karana eiava mauri ena lalo-hekwarahi gaudia dainai, ia idia rakatania vadaeni. Reana ma haida be Iesu be king ai idia halaoa gwauraia neganai ia dadaraia karana dainai idia daradara eiava idia lalohisihisi. Iuda tomadiho gunalaia taudia ese Iesu idia tohoa neganai, ia ese guba amo toa ta ia henidia lasi, ia be daika ia hamomokania totona. (Mataio 12:38, 39) Unai kara ia karaia lasi dainai reana haida idia daradara. Danu, Iesu ese gau ta ia hahedinaraia, bona iena hahediba taudia ese idia abia dae totona be ia auka—“Ierusalema dekenai do ia lao, vadaeni hanua tau badadia bona dubu biagudia bona taravatu hadibaia taudia ese hisihisi momo do idia henia, bona do idia alaia mase.”—Mataio 16:21-23.
10 Hua nain eiava ten murinai, Iesu be “Tamana dekenai do ia lao.” (Ioane 13:1) Iesu be ena kamonai hahediba taudia ia laloa bada dainai, idia haida ia gwauhamata henia—toa ta guba amo—be idia dekenai do ia hahedinaraia; abidadama lasi Iuda taudia dekenai unai ia karaia lasi. Iesu ia gwau: “Umui lau hamaoroa momokani, haida idia gini inai, be do idia mase lasi, ela bona Taunimanima ena Natuna do idia itaia, mai ena Basileia danu do ia mai.” (Mataio 16:28) Iesu ia gwau lasi ena hahediba taudia haida do idia mauri noho ela bona Mesia Basileiana be lagani 1914 ai do ia gini. Lasi. To, Iesu ese ia herevalaia gauna be gabeai matahanai amo Basileia ena siahu dekenai ia mai neganai ena hairai be ena hahediba taudia toi dekenai do ia hahedinaraia. Unai matahanai be Iesu ena toana ia idau karana.
11. Iesu ena toana ia idau matahanaina oi gwauraia.
11 Dina siks murinai, Iesu ese ororo badana ta—reana Heremona ororona—dekenai Petero, Iamesi bona Ioane ia abidia lao. Unuseniai, “edia vairana dekenai Iesu ena toana ia idau, ena vairana be ia diaridiari dina bamona, iena dabua ia kurokuro momokani, diari bada bamona.” Peroveta taudia Mose bona Elia idia hedinarai danu bona Iesu ida idia herevahereva noho. Unai matahanai be reana hanuaboi ai ia vara dainai ia hedinarai namonamo. Petero ia laloa unai be momokani dainai ia ura Iesu, Mose bona Elia totona palai ruma toi do ia haginia. Petero ia do hereva noho lalonai, ori diarina ta ese idia ia koua bona gado ta idia kamonai ia gwau: “Egu Natuna be inai, lauegu lalokau Tauna. Lauegu lalona ia moale ia dekenai. Iena hereva do umui kamonai henia.”—Mataio 17:1-6.
12, 13. Edena dala ai Iesu ena toana ia idau matahanaina ese ena hahediba taudia ia hagoadaia, bona dahaka dainai?
12 Momokani, Petero be vanegai sibona ia gwau Iesu be “Keriso, Mauri Diravana ena Natuna.” (Mataio 16:16) To mani oi laloa, Dirava sibona ese ena horoa Natuna ia gwauraia hedinarai bona ena dagi ia hamomokania! Iesu ena toana ia idau matahanaina ese Petero, Iamesi bona Ioane ia hagoadaia bada herea! Edia abidadama ia goada dainai, idia hegeregere gabeai do idia vara gaudia idia haheaukalaia bona vaira negana ai kongrigeisen lalonai mai anina bada gaukara idia karaia totona.
13 Iesu ena toana ia idau matahanaina be unai hahediba taudia ese idia laloaboio lasi. Lagani 30 murinai, Petero ia gwau: “Tamana Dirava ese Keriso ena ladana ia hanamoa bada, bona hairai ia henia neganai, ai danu be unuseni ai noho. Unai neganai, hairai bada gabuna dekena amo Dirava ia hereva, ia gwau, ‘Inai be lauegu Natuna, lauegu lalokau, lau ese ia lau ura henia bada.’ Inai gado guba dekena amo ia diho, be ai ese ai kamonaia. Inai kara ia vara, be Iesu danu ororo helagana dekenai ai noho neganai.” (2 Petero 1:17, 18) Unai matahanai ese Ioane ena kudouna ia hamarerea danu. Unai ia vara bona lagani 60 murinai, Ioane ese ia gwauraia: “Iena hairai danu ita itaia. Inai hairai be Dirava ese ia henia, badina ia be Dirava ena Natuna tamona sibona.” (Ioane 1:14) To, Iesu be ena murinai idia raka taudia dekenai, ena toana ia idau matahanaina be matahanai ginigabena lasi.
Dirava Idia Kamonai Henia Taudia ese Lalo-Parara Idia Abia
14, 15. Edena dala ai aposetolo Ioane be do ia mauri noho ela bona Iesu ia giroa mai?
14 Iesu ia toreisi lou murinai, Galilea Gohuna ai ena hahediba taudia dekenai ia hedinarai. Unuseniai Petero ia hamaoroa, ia gwau: “Bema lau ura [Ioane] be do ia noho, ela bona do lau giroa mai, unai be edena bamona oi dekenai?” (Ioane 21:1, 20-22, 24) Unai hereva ese ia hahedinaraia aposetolo taudia haida amo aposetolo Ioane be do ia mauri daudau, a? Toana be unai bamona, badina ma lagani 70 bamona lalonai mai kamonai ida Iehova ia hesiai henia. To, Iesu be Ioane ena mauri ena daudau sibona ia laloa lasi.
15 Inai hereva, “ela bona do lau giroa mai” dainai, Iesu ena hereva ma ita laloatao, ia gwau: “Taunimanima ena Natuna do idia itaia, mai ena Basileia danu do ia mai.” (Mataio 16:28) Ioane do ia mauri noho ela bona Iesu ia giroa mai ena anina be, gabeai Ioane be peroveta matahanai ta lalonai Iesu ia itaia Basileia ena siahu ida ia mai. Ioane ena mauri dokonai, ia be Patamo motumotu dekenai ia noho, unai neganai “Lohiabada ena dina” ai do idia vara gaudia ibounai be Apokalupo bukana ena matahanai dekenai ia itaia. Unai matahanai ese Ioane ena lalona ia veria momokani dainai, Iesu ia gwau: “Oibe, momokani, lau be kahirakahira do lau mai” neganai, Ioane be ia gwau: “Amen. Lohiabada Iesu e, oi mai.”—Apokalupo 1:1, 10; 22:20.
16. Dahaka dainai iseda abidadama ita hagoadaia noho be gau badana?
16 Aposetolo edia negai idia noho kudou-maoro taudia ese idia abia dae Iesu be Mesia bona idia abidadama henia. Unai taudia ese do idia karaia gaukarana bona do idia davaria hahetoho dainai edia abidadama ia goada be namo, badina taunimanima momo be abidadama idia hahedinaraia lasi. Iesu be ia murinai idia raka kamonai taudia ia hagoadaia totona, idia dekenai ena Mesia dagina ia hamomokania gaudia bona peroveta matahanaina ia hahedinaraia. Hari, ita be “Lohiabada ena dina” ena dokona momokani ai ita noho. Daudau lasi, Keriso ese Satani ena kara dika tanobadana do ia haorea bona Dirava ena taunimanima do ia hamauria. Ita danu be iseda abidadama ita hagoadaia totona Iehova ese ia henia lauma gaudia ibounai ita abia dae be namo.
Dibura Bona Hisihisi Negana ai Ia Naridia
17, 18. Aposetolo edia negai, Iesu murinai idia raka taudia bona Dirava ena palani idia dadaraia taudia edia idau be dahaka, bona unai orea ta ta dekenai dahaka ia vara?
17 Iesu ia mase murinai, hahediba taudia be mai gari lasi ida Iesu ena hahegani idia badinaia, bona “Ierusalema dekenai, Iudea ibounai, Samaria ena kahana ibounai, do ia lao bona tanobada ena kahana ibounai” idia haroro. (Kara 1:8) Ena be hisihisi momo idia davaria, to Iehova ese lauma diarina bona hahediba taudia matamatadia amo, unai Keristani kongrigeisen matamatana ia hanamoa.—Kara 2:47; 4:1-31; 8:1-8.
18 To, sivarai namona idia dadaraia taudia edia dala be do ia dika ia lao momokani. Aonega Herevadia 4:19 ia gwau: “Kara dika taudia edia dala, be dibura masemase bamona. Idia be idia moru noho, to idia hekwakwanai gauna idia itaia diba lasi.” Lagani 66 C.E. ai Ierusalema idia hagegea neganai, “dibura” ia matamaia. Ita diba lasi Roma tuari taudia be dahaka dainai idia giroa, to lagani 70 C.E. ai idia giroa mai bona unai hanua idia hadikaia ore. Histori ia torea Iuda tauna Josephus ia gwau Iuda taudia milioni ta mai kahana idia mase. To, kamonai Keristani taudia be idia heau mauri. Dahaka dainai? Badina nega ginigunana ai Roma tuari taudia be Ierusalema idia gegea bena idia giroa lou neganai, Keristani taudia ese Iesu ena hahegani idia badinaia bona ororo dekenai idia heau lao.—Luka 21:20-22.
19, 20. (a) Dahaka dainai Dirava ena taunimanima idia gari lasi ena be inai tanobada ena dokona be kahirakahira? (b) Lagani 1914 ia lao henia laganidia lalonai, dahaka mai anina bada diba be Iehova ese ena taunimanima dekenai ia henia?
19 Iseda nega be unai nega hegeregerena. Ia mai noho hisihisi badana anina be Satani ena tanobada dikana do ia ore. To Dirava ena taunimanima idia gari lasi be namo, badina Iesu ia gwauhamata: “Umui kamonai bona laloa noho, lau be hanaihanai umui danu ita noho ela bona tanobada dokona.” (Mataio 28:20) Iesu be ena hahediba taudia ginigunadia dekenai iena guba hairaina, Mesia Pavapavana ena toana ia hahedinaraia, unai amo edia abidadama ia hagoadaia bona gabeai do idia vara gaudia totona idia ia hegaegaelaia. Hari be edena bamona? Lagani 1914 ai, ia be unai Pavapava ai ia lao vadaeni. Bona unai ese Dirava ena taunimanima edia abidadama ia hagoadaia momokani! Unai be helaro namo hereana vaira negana totona, bona Iehova ena hesiai taudia edia diba unai Mesia Basileiana dekenai ia bada ia lao. Inai dibura tanobadana lalonai, “kara maoromaoro taudia idia raka noho dalana, be daba rere bamona. Edia dala ena diari be ia bada lao noho, ela bona dina tubua momokani ia hedinarai.”—Aonega Herevadia 4:18.
20 Danu lagani 1914 ia do abia lasi neganai, horoa Keristani orea maragina be Lohiabada ena lou mai dekenai mai anina bada hereva momokani idia lalo-pararalaia matamaia. Hegeregere, idia lalo-parara Iesu ena lou mai be matana amo do idia itaia lasi, lagani 33 C.E. ai Iesu ia daekau neganai aneru rua ese hahediba taudia idia hamaoroa hegeregerena. Iesu be ori lalonai ia daekau bona ena hahediba taudia ese idia itaia diba lasi murinai, aneru idia gwau: “Inai Iesu, hari umui ia rakatania, bona guba dekenai ia daekau lao, be dohore ia giroa mai, hari umui itaia ia daekau hegeregerena.”—Kara 1:9-11.
21. Stadi gabena dekenai dahaka do ita herevalaia?
21 Iesu ia daekau neganai, ia murinai idia raka kamonai taudia sibona ese ia idia itaia. Iesu ena toana ia idau matahanaina be taunimanima momo ese idia itaia lasi, tanobada taudia be idia diba lasi dahaka ia vara. Keriso be Basileia siahuna ida ia giroa mai negana be unai bamona danu. (Ioane 14:19) Ena kamonai horoa hahediba taudia sibona ese ia lohia noho ena nega do idia diba. Hereva gabena ai, edena bamona unai diba ese idia ia hagoadaia, bona tanobada ai Iesu henunai do idia noho taunimanima milioni momo idia haboua noho gaukarana, do ita itaia.—Apokalupo 7:9, 14.
[Footnote]
a Toana be, Iesu ia bapatiso neganai, Ioane sibona ese Dirava ena gadona ia kamonai. Badina Iesu ese Iuda taudia ia hamaoroa, ia gwau: “[Dirava ena] gadona nega ta umui kamonai lasi, bona iena tauanina nega ta umui itaia lasi, lasi momokani.”—Ioane 5:37.
Oi Laloatao, A?
• Iesu idia samania idia gwau ia ese Sabati taravatu ia utua bona Dirava ena ladana ia hadikaia neganai, edena bamona ia hamomokania ia be Mesia?
• Edena dala ai Iesu ena hahediba taudia ginigunadia be Iesu ena toana ia idau matahanaina ese ia durudia?
• Iesu ia gwau Ioane do ia noho ela bona ia giroa mai, ena anina be dahaka?
• Lagani 1914 ai, dahaka be ia vara momokani?
[Pictures on page 3]
Iesu ese ena Mesia dagina idia hamomokania gaudia ia gwauraia