Oi Ia Lalokau Henia Diravana Oi Lalokau Henia
“Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia mai emu lalona ibounai, mai emu lauma ibounai, mai emu kudouna ibounai.”—MATAIO 22:37.
1, 2. Dahaka dainai mai anina bada taravatuna idia henanadailaia?
IESU ena negai idia noho Farisea taudia be henanadai ta idia hepapahuahulaia. Mose ena Taravatu 600 mai kahana lalonai, edena taravatu be mai anina bada? Unai be boubou gaudia ia herevalaia taravatuna, a? Badina Dirava ese edia kara dika ia gwauatao bona Ia idia tanikiu henia totona boubou gaudia idia henia be namo. Eiava unai mai anina bada taravatu be kopina utua taravatuna, a? Unai taravatu danu be mai anina bada, badina kopina utua karana ese ia hahedinaraia, Iehova be Aberahamo ida gwauhamata ta ia karaia.—Genese 17:9-13.
2 To, edia lalohadai idia ura lasi haidaua taudia idia gwau, Dirava ese ia henia taravatu ibounai—herevana ia be taravatu badana eiava lasi—be mai anina bada, unai dainai taravatu ta ese ma ta ia hereaia lasi. Farisea taudia ese idia hepapahuahulaia henanadai be Iesu dekenai idia gwauraia. Reana idia ura gau ta do ia hereva, bena unai amo ia do idia samania. Vadaeni, Farisea ta be Iesu ia nanadaia: “Taravatu dekenai, edena hereva be ia bada herea momokani?”—Mataio 22:34-36.
3. Iesu ia gwau edena taravatu be hereadae?
3 Iesu ese ia henia haere be mai anina bada ita dekenai. Badina ia ese tomadiho momokani lalonai mai anina bada gauna ia gwauraia. Iesu be Deuteronomi 6:5 ena hereva ia gwauraia: “ ‘Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia mai emu lalona ibounai, mai emu lauma ibounai, mai emu kudouna ibounai.’ Inai be taravatu bada herea momokani. Ia be ginigunana.” Ena be Farisea taudia be taravatu tamona totona idia henanadai, to Iesu ese ma ta ia gwauraia. Unai be Levitiko 19:18 ena hereva ia gwauraia: “Iharuana be inai, ginigunana hegeregerena, ‘Oiemu badibadinai tauna dekenai oi lalokau henia, oi sibona oi lalokau henia bamona.’ ” Bena Iesu ese ia hahedinaraia unai taravatu rua be mai anina bada tomadiho momokani dekenai. Iesu ia diba Farisea taudia ese taravatu ma haida—ginigunana amo ela bona dokona—do idia henanadailaia. Unai dainai, edia hereva ia koua totona, ia gwau: “Inai hereva ruaosi be taravatu bona peroveta taudia edia hereva ibounai edia anina idia haboua.” (Mataio 22:37-40) Inai stadi lalonai, ita be taravatu ginigunana do ita herevalaia. Dahaka dainai Dirava ita lalokau henia be namo? Edena dala ai unai ita hahedinaraia? Bona edena dala ai do ita habadaia? Unai henanadai edia haere ita diba be gau badana, badina Iehova ita hamoalea totona, mai iseda kudouna ibounai, lauma ibounai, bona lalona ibounai ida Ia ita lalokau henia be namo.
Lalokau be mai Anina Bada
4, 5. (a) Dahaka dainai Iesu ena haere be Farisea tauna ese ia hoalaia lasi? (b) Gabua boubou bona boubou gaudia be Iehova ese ia laloa bada lasi, to dahaka ia laloa bada?
4 Toana be Iesu ia nanadaia Farisea tauna be Iesu ena haere dekenai ia hoa lasi. Ia diba tomadiho momokani lalonai Dirava lalokau henia karana be mai anina bada, to momo be unai kara idia hahedinaraia lasi. Dubu ai, Shema eiava abidadama idia gwauraia hedinarai herevadia idia gwauraia badabada, bona unai hereva lalonai Deuteronomi 6:4-9, ena hereva ia noho. Bona Iesu be unai siri ia gaukaralaia. Mareko ese unai sivarai be inai bamona ia gwauraia, Farisea taudia ese Iesu idia hamaoroa: “Hadibaia tauna e, oi hereva momokani, oiemu hereva be maoromaoro. Dirava ia tamona, ta lasi, ia sibona. Tau ta ese Dirava dekenai do ia ura henia mai ena kudouna ibounai, mai ena lalona ibounai, mai ena goada ibounai, iena badibadinai tauna danu do ia ura henia, ia sibona ia ura henia bamona, unai kara ese boubou karadia ibounai ia hereaia.”—Mareko 12:32, 33.
5 Momokani, gabua boubou bona boubou idauidau be taravatu hegeregerena do idia karaia, to Dirava ia laloa bada gauna be inai, ena hesiai taudia ese mai edia kudouna ibounai ida ia do idia lalokau henia. Dirava idia lalokau henia dainai idia henia manu maragina be Iehova ese ia laloa bada, to badina kererena dainai idia bouboulaia mamoe tausen momo be Dirava ese ia abia dae lasi. (Mika 6:6-8) Iesu ese Ierusalema ena dubu dekenai ia itaia ogogami vabu ta ena sivarai, mani oi laloa. Maua dekenai ia udaia moni rua be manu maragina ta do oi hoia diba lasi. To, mai kudouna ibounai ida Iehova ia lalokau henia dainai unai kontribusen ia henia, unai dainai Iesu ese ena kontribusen ia laloa bada, to moni bada idia udaia taga taudia ia laloa bada lasi. (Mareko 12:41-44) Unai dainai, herevana iseda noho dalana be edena bamona, to bema ita hahedinaraia Iehova ita lalokau henia, Ia ese unai ia laloa bada. Bona unai ita diba ese ita ia hagoadaia!
6. Paulo be lalokau ia herevalaia neganai, dahaka ia gwau?
6 Aposetolo Paulo ia hahedinaraia, lalokau be mai anina bada tomadiho momokani dekenai, ia gwau: “Bema taunimanima edia gado idauidau lau hereva diba, aneru edia gado danu, to egu lalokau be lasi neganai, egu hereva be auri idia botaia, o gaba idia toua kava bamona. Bema peroveta siahuna lau abia, bona Dirava ena hunia gaudia lau diba, aonega ibounai danu, bona bema egu abidadama dekena amo ororo lau kokia diba, to egu lalokau be lasi neganai, lau be anina lasi gauna bamona. Bema egu kohu ibounai ogogami taudia dekenai lau henia, bona bema egu tauanina lau henia, do idia gabua ore totona, to egu lalokau be lasi neganai, lau be namo lasi.” (1 Korinto 13:1-3) Momokani, iseda tomadiho karana lalonai bema ita ura Iehova ita hamoalea, lalokau be mai anina bada. To, edena dala ai Iehova dekenai iseda lalokau ita hahedinaraia diba?
Iehova Dekenai Iseda Lalokau Ita Hahedinaraia Dalana
7, 8. Edena dala ai Iehova dekenai iseda lalokau ita hahedinaraia diba?
7 Taunimanima momo idia gwau, lalokau be hemami goadana ta bona ita biagua diba lasi, unai lalokau be mero bona kekeni huanai ia vara gauna. To lalokau korikori be hemami ta sibona lasi, ia be iseda kara amo ita hahedinaraia diba. Baibel ese lalokau ia herevalaia neganai, ia gwau ia be “dala namo herea momokani” bona ita “tahua goadagoada” be namo. (1 Korinto 12:31; 14:1) Keristani taudia be lalokau idia hahedinaraia be namo, “hereva sibona dekena amo lasi, to mai kara, bona mai momokani danu.”—1 Ioane 3:18.
8 Iehova ita lalokau henia karana ese iseda lalona ia veria iseda hereva bona kara amo Ia ita hamoalea bona iena lohia siahuna ita abia isi totona. Ita ia durua tanobada bona Dirava ese ia abia dae lasi karadia ita dadaraia totona. (1 Ioane 2:15, 16) Dirava idia lalokau henia taudia be kara dika idia inai henia. (Salamo 97:10) Bema Dirava ita lalokau henia, iseda dekena taudia danu do ita lalokau henia, unai be stadi gabena ai do ita herevalaia. Danu, Dirava dekenai iseda lalokau ita hahedinaraia dalana ta be, Ia ita badinaia. Baibel ia gwau: “Dirava ita lalokau henia ena anina be inai: Dirava ena taravatu do ita badinaia.”—1 Ioane 5:3.
9. Edena dala ai Iesu ese Dirava dekenai ena lalokau ia hahedinaraia?
9 Iesu ese Dirava lalokau henia karana ena anina ia hahedinaraia namo herea. Lalokau ese ena lalona ia veria dainai, ena guba maurina ia rakatania bona taunimanima bamona tanobada ai ia noho. Danu lalokau ese ia hagoadaia ena kara bona ia hadibaia gaudia amo ena Tamana ia hanamoa totona. Lalokau dainai “Dirava ia kamonai henia ela bona ia mase.” (Filipi 2:8) Unai Dirava badinaia karana dainai abidadama taudia be Dirava ese ia lalonamo henia diba. Paulo ia gwau: “Tau tamona [Adamu] ese Dirava ia kamonai henia lasi dainai, taunimanima momo be kara dika taudia idia halaoa, unai bamona danu, tau tamona [Keriso Iesu] ena kamonai dainai, taunimanima momo be do idia maoromaoro Dirava ena vairanai.”—Roma 5:19.
10. Dahaka dainai Dirava ita badinaia neganai, ita hahedinaraia Dirava ita lalokau henia?
10 Iesu bamona, Dirava ita badinaia karana amo iseda lalokau ita hahedinaraia. Iesu ese ia lalokau henia bada aposetolo tauna, ia gwau: “Lalokau ena anina be inai: Dirava ena taravatu do ita badinaia.” (2 Ioane 6) Iehova idia lalokau henia taudia be idia ura Ia ese idia ia hakaudia. Idia laloparara edia mauri dalana be sibona idia naria diba lasi dainai, Dirava ena aonega dekenai idia tabekau bona ena hakaua dalana idia badinaia. (Ieremia 10:23) Idia be idaunegai Berea taudia bamona, Dirava ena hereva idia abia dae neganai, idia ura bada Dirava ena ura idia karaia. (Kara 17:11) Dirava ena ura idia lalopararalaia namonamo totona, Buka Helaga idia tahua namonamo, unai ese idia ia durua Dirava badinaia karana amo edia lalokau idia hahedinaraia totona.
11. Dirava ita lalokau henia mai iseda kudouna ibounai, lalona ibounai, bona goada ibounai, ena anina be dahaka?
11 Iesu ia hereva bamona, mai iseda kudouna, lalona, bona goada ibounai ida Dirava ita lalokau henia be namo. (Mareko 12:30) Unai bamona lalokau be kudouna amo ia mai, bona iseda hemami, ura, bona lalohadai amo ita hahedinaraia. Badina Iehova ena kara, taravatu, bona ura dekenai diba ita abia vadaeni. Iseda mauri bona goada ibounai ita gaukaralaia Iehova ita hesiai henia bona hanamoa totona.
Iehova Ita Lalokau Henia Ena Badina
12. Dahaka dainai Dirava ia ura ia ita lalokau henia?
12 Iehova ita lalokau henia ena badina ta be Ia ura iena kara do ita hahedinaraia. Dirava be lalokau ena badina bona unai kara dekenai haheitalai namona ia hahedinaraia. Lauma helaga ese ia hasiahua tauna, aposetolo Ioane ia gwau: “Dirava be lalokau.” (1 Ioane 4:8) Taunimanima be Dirava ena toana hegeregerena ia karaia, unai dainai lalokau ita hahedinaraia diba. Momokani, Iehova be mai lalokau ida ia lohia. Ia ura ena lohia henunai do idia noho taudia be Ia idia hesiai henia taudia, badina idia be iena kara maoromaoro lohia dalana do idia ura henia. Momokani, lalokau be mai anina bada taunimanima huanai maino bona noho namona ia havaraia totona.
13. (a) Dahaka dainai Israela taudia be inai hahegani idia abia: “Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia”? (b) Dahaka dainai Iehova ita lalokau henia be maoro?
13 Iehova ita lalokau henia ena badina ta be, ita totona gau momo herea ia karaia vadaeni. Iesu ese Iuda taudia dekenai ia gwauraia gauna mani oi laloa: “Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia.” Idia be idia diba lasi diravana ta do idia lalokau henia lasi, to idia ia lalokau henia Diravana do idia lalokau henia. Iehova be edia Dirava. Ia ese Aigupito amo idia ia hamauria bona Gwauhamata Tanona ia henia, idia ia gimaia, ia naria, bona mai lalokau ida ia matahakani henia. Bona hari, Iehova be iseda Dirava, iena Natuna ia henia mauri davalaia boubouna ia karaia totona, unai amo mauri hanaihanai ita abia diba. Unai dainai Iehova ia ura ia do ita lalokau henia! “Dirava ese ita ia lalokau henia guna” dainai, Ia ita lalokau henia be maoro.—1 Ioane 4:19.
14. Edena dala ai Iehova ena lalokau karana, be tama sina ese edia natudia dekenai idia hahedinaraia lalokauna bamona?
14 Iehova ese taunimanima ia lalokau henia karana be tama sina ese edia natuna dekenai idia hahedinaraia lalokauna bamona. Ena be tama sina be goevadae lasi taudia, to edia natudia idia lalokau henia dainai lagani momo lalonai idia gaukara goadagoada edia natudia idia naria totona. Bona edia ura gaudia bona kohu idia reaia edia natudia idia durua totona. Tama sina ese edia natudia idia hadibaia, idia hagoadaia, idia durua bona idia matahakani henia, badina idia ura edia natudia do idia moale bona mauri namona do idia abia. Unai dainai tama sina be natudia amo dahaka idia ura? Idia ura edia natudia be idia do idia lalokau henia bona edia namo totona idia hadibaia gaudia be edia kudouna ai do idia atoa bona badinaia. Unai hegeregerena, iseda guba Tamana goevadaena danu ia ura ita totona ia karaia gaudia ibounai dainai, Ia ita lalokau henia.
Dirava Lalokau Henia Karana Habadaia
15. Dirava dekenai lalokau ita hahedinaraia totona, gau ginigunana be dahaka ita karaia?
15 Ita be Dirava ita itaia lasi bona ena gadona ita do kamonai lasi. (Ioane 1:18) To, ita ia boiria ia ita tura henia totona. (Iamesi 4:8) Edena bamona ita karaia diba? Ta ita lalokau henia totona, gau ginigunana be ita ura do ita tura henia tauna ita diba, badina ita diba lasi tauna ita lalokau henia be ia auka. Iehova be ita dekenai Baibel ia henia vadaeni, unai amo Ia do ita dibaia namonamo. Unai dainai Iehova be iena orea amo ita ia hagoadaia Baibel ita duahia hanaihanai totona. Baibel ese ita dekenai Dirava, iena kara, bona lagani tausen momo gunanai taunimanima ia kara henia dalana ia hadibaia. Unai bamona sivaraidia ita laloa dobu neganai, iseda laloparara bona lalokau do ia habadaia.—Roma 15:4.
16. Edena dala ai Iesu ena hesiai gaukara ita laloa neganai, unai ese iseda lalokau Dirava dekenai do ia habadaia?
16 Iehova lalokau henia karana ita hagoadaia totona, namona be Iesu ena mauri bona hesiai gaukara ita laloa. Badina Iesu ese iena Tamana ena kara ia hahedinaraia namo herea, unai dainai ia gwau: “Lau ia itaia tauna ese egu Tamana danu ia itaia.” (Ioane 14:9) Iesu ese vabu ta ena natuna be mase amo ia hatorea isi lou karana ese emu kudouna ia hamarerea, a? (Luka 7:11-15) Ena be ia be Dirava ena Natuna bona tau hereadaena, to mai manau ida ena hahediba taudia edia aena ia huria, unai kara ese emu lalona ia hamarerea, a? (Ioane 13:3-5) Ena be ia be tau badana bona aonega tauna, to taunimanima ibounai, natudia danu, be idia gari lasi ia dekenai idia lao totona, unai ese emu lalona ia veria, a? (Mareko 10:13, 14) Unai gaudia ita laloa dobu neganai, ita be Petero ese ia gwauraia Keristani taudia bamona: “Umui ese Iesu umui itaia lasi, to umui lalokau henia.” (1 Petero 1:8) Bema iseda lalokau Iesu dekenai ia bada ia lao, Iehova dekenai iseda lalokau do ia bada ia lao danu.
17, 18. Iehova ese mai lalokau ida dahaka harihari gaudia ia henia, bona unai ita lalohadailaia karana ese iseda lalokau ia dekenai do ia habadaia?
17 Dirava dekenai iseda lalokau ita habadaia dalana ma ta be, mauri ita moalelaia totona ia henia gaudia momo herea ita laloa, hegeregere Ia ese ia havaraia gaudia edia hairai, aniani gaudia idauidau, tura namodia edia hebamo karana, bona ita idia hamoalea gaudia idauidau ma haida. (Kara 14:17) Iseda Dirava ita dibaia noho lalonai, iena kara namo bona hariharibada karana dainai Ia do ita tanikiu henia. Dirava ese oi totona ia karaia gaudia ibounai mani oi laloa. Unai dainai Iehova oi lalokau henia be namo, ani?
18 Dirava amo ita abia harihari gaudia be momo. Idia ta be nega idauidau ai Iehova ita guriguri henia diba, bona ita diba Ia ese iseda ‘guriguri do ia kamonai.’ (Salamo 65:2) Iehova ese iena natuna dekenai siahu ia henia, ia lohia bona taunimanima ia hahemaoro henia totona. To, Ia ese tau ta, eiava Iesu, ia abia hidi lasi iseda guriguri idia kamonai henia totona. Ia sibona ese iseda guriguri ia kamonai. Iehova ese ita ta ta ia lalokau henia bona ia laloa bada dainai, ita ura Ia kahirakahira ita lao.
19. Edena gwauhamata namodia dainai ita be Iehova kahirakahira ita lao?
19 Ita be Iehova kahirakahira ita lao diba bema Iehova ese taunimanima dekenai ia henia hahenamo ita laloa. Ia gwauhamata gorere, lalohisihisi bona mase do ia haorea momokani. (Apokalupo 21:3, 4) Taunimanima idia goevadae neganai, ta do ia lalohisihisi lasi, lalometau lasi, eiava dika do ia davaria lasi. Hitolo, ogogami, bona tuari be do idia ore. (Salamo 46:9; 72:16) Tanobada be paradaiso ai do ia lao. (Luka 23:43) Iehova be ita ia lalokau henia dainai, unai hahenamo do ia mailaia.
20. Iehova lalokau henia karana ena namo be Mose ese edena bamona ia gwauraia?
20 To, badina namodia momo idia noho Dirava ita lalokau henia totona bona unai lalokau ita habadaia diba. Dirava oi lalokau henia noho dainai, oi ura Ia ese oi ia hakaua, a? Oi sibona ese unai do oi abia hidi. Mose be Iehova lalokau henia karana ena namo ia diba. Idaunegai, Mose ese Israela taudia ia hamaoroa: “Mauri do umui abia hidi, vadaeni umui bona emui natudia do umui mauri noho. Lohiabada emui Dirava do umui lalokau henia, bona iena hereva do umui kamonai henia, bona Lohiabada do umui badinaia namonamo. Unai neganai ia be emui mauri ena badina, bona ia ese mauri lagani momo herea umui dekenai do ia henia.”—Deuteronomi 30:19, 20.
Oi Laloatao, A?
• Dahaka dainai Iehova ita lalokau henia be mai anina bada?
• Edena dala ai Dirava dekenai iseda lalokau ita hahedinaraia diba?
• Iehova ita lalokau henia ena badina haida be dahaka?
• Edena dala ai iseda lalokau Iehova dekenai ita habadaia diba?
[Picture on page 22]
Ita ibounai ese ita hahedinaraia lalokauna be Iehova ese ia laloa bada
[Pictures on page 25]
“Lau ia itaia tauna ese egu Tamana danu ia itaia.”—Ioane 14:9