Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • pr karoa 3 rau 10-16
  • Aonega Hereana Abia Gabuna Tamona

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Aonega Hereana Abia Gabuna Tamona
  • Mauri ena Anina be Dahaka? Edena Bamona Oi Davaria Diba?
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Idaunega Bukana
  • Saiens Herevadia Maorodia
  • Sivarai Momokanidia
  • Ena Hereva Idia Hamomokani Heheni
  • Inai Dainai Ia Idau Vaitani
  • Peroveta Herevadia Ia Hamomokanidia
  • Eda Henanadai Ia Haerelaidia
  • Bible be Dirava ena amo la Mai Eiava?
    Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai
  • Dirava Dibaia Dalana Ia Hahedinaraia Bukana
    Diba ese Mauri Dekenai Ita Ia Hakaua Lao
  • Saiens ese Bible ena Gabu Ia Abia, A?
    Noga!—1991
  • Baibel—Dirava amo Ia Mai Bukana
    Baibel be Dahaka ia Hadibaia?
Ma Haida Itaia
Mauri ena Anina be Dahaka? Edena Bamona Oi Davaria Diba?
pr karoa 3 rau 10-16

3

Aonega Hereana Abia Gabuna Tamona

1 Unai aonega hereana herevadia be Baibel lalonai a? Mauri ena anina henanadaidia edia haere momokanidia be Baibel ese ita ia henia diba a?

2 Momokani, Baibel ena hereva do ita tahua be namo. Badina ta be ia be buka idau hereana, buka oredia iboudiai hegeregeredia lasi. Inai murinai ai torea herevadia mani oi lalodia.

Idaunega Bukana

3 Baibel ese buka iboudiai, buka helaga idia gwauraidia bukadia danu, be ia gunalaidia; lagani 3,500 bamona idia lao vadaeni ena kahana haida idia toredia. Ena buka 66 ginigunana be Mose ese ia torea neganai, lagani 1,000 idia do noho ela bona Buddha bona Confucius edia nega, bona lagani 2,000 idia do noho ela bona Muḥammad ena nega.

4 Tanobada besena ena matamana sivaraina be Baibel lalonai idia torea. Dirava ese taunimanima ia do karadia lasi neganai tanobada ia karaia sivaraina danu be ia lalonai idia torea.

5 Tomadiho bukadia idaudia, bona buka idaudia danu, gunaguna imadia amo idia toredia hanai gaudia, ta ta mo idia do noho. To Baibel eiava ena kahana haida, Heberu gado o Greek gado ai imadia amo idia toredia hanai gaudia, 11,000 bamona idia noho, idia haida be nega sisina murinai revareva ginigunadia amo idia toredia hanai. Ena be haida ese Baibel iboudiai idia hadikadia ore toho, to unai revareva be idia do noho.

6 Bona Baibel be gabu momo herea ai idia hariharilaidia, buka iboudiai ia hereadia. Baibel eiava ena kahana bilion toi bamona be gado 2,000 bamona ai idia hariharilaidia. Idia gwau tanobada taudia 100 100 amo 98 98 ese Baibel na sibodia edia gado ai idia davaria diba. Buka idauna ta be unai bamona lasi.

7 Idaunega bukana idauna ta ena hereva idia maoro lasi, Baibel ena hereva idia maoro hegeregerena. Saiens taudia, akioleji taudia, bona diba taudia ma haida ese Baibel ena sivarai idia hamomokanidia loulou.

Saiens Herevadia Maorodia

8 Ena be Baibel be saiens bukana ta bamona idia torea lasi, to ia ese saiens momokanina herevadia ia hamomokanidia. To idaunega bukadia idaudia, buka helaga idia gwauraidia gaudia, lalodiai be gori herevadia, hereva kereredia, bona hereva koikoidia. Baibel ena saiens herevadia maorodia hani mani oi lalodia:

9 Tanobada be guba padanai ia noho dalana. Gunaguna, Baibel idia torea neganai, taunimanima ese unai idia laloa davari toho. Haida idia laloa ia be elefant hani edia dorudia latadiai ia noho bona unai elefant be matabudi badana latanai idia gini. Aristotle, Greek aonega tauna lagani 400 B.C.E. murinai ia noho, be ia gwau tanobada be guba padanai ia noho diba lasi. Ia gwau guba gaudia be bolo badadia, galasi bamona gaudia, edia kopidia ai idia hekamokau; bolo ta be ma ta lalonai ia noho. Ia gwau tanobada be lalona momokani gauna enai ia hekamokau, bona hisiu be murimuri momokani gauna enai idia hekamokau.

10 To Baibel ese unai lalohadai kavakavadia ia gwauraidia lasi. Lagani 1473 B.C.E. bamona ai ia gwau: “ [Dirava ese] tanobada ia atoa, gau ta latanai lasi.” (Iobu 26:⁠7) Diba taudia idia gwau unai hereva, tanobada be guba padanai ia noho herevana, be ta ese unai nega lalonai ia torea be hoa gauna. Buka ta ladana Theological Wordbook of the Old Testament ia gwau: “Iobu 26:7 ese unai negai idia diba tanobadana ia hahedinaraia guba padanai ia noho; saiens taudia be gabeai idia davaria gauna be ia ese ia gwauraia guna.”

11 Baibel ena hereva maorona ese Aristotle na lagani 1,100 amo ia gunalaia. To Aristotle ia mase murinai iena lalohadai be lagani 2,000 bamona lalodiai idia hahedibalaia! Bena lagani 1687 C.E. lalonai, Sir Isaac Newton ese hereva ta ia halasia, ia gwau ia davaria siahu ta ladana graviti amo guba gaudia bona tanobada idia veria heheni dainai, tanobada be guba padanai ia noho. To Baibel be guna ia gwau tanobada be “gau ta latanai lasi,” bena lagani 3,200 bamona idia ore murinai unai ia davaria.

12 Oibe, lagani 3,500 bamona idia lao vadaeni, Baibel ia hereva maoro, ia gwau tanobada be gau ta latanai lasi; unai hereva be graviti bona heau taravatudia, saiens taudia ese vanegai mo idia lalo-pararalaidia gaudia, hegeregeredia. Diba tauna ta ia gwau: “Iobu be hereva momokani edena bamona ia diba? Dirava ese ena lauma amo Buka Helaga ia havaraia herevana idia gorea taudia ese inai henanadai idia haerelaia be auka.”

13 Tanobada ena oromana. The Encyclopedia Americana ia gwau: ‘Nega matamanai taunimanima idia laloa tanobada be pata aukana ta bamona. . . . Tanobada ia kuborukuboru herevana be momo ese idia abia dae lasi ela bona lagani 1500 C.E. murinai.’ Gadobada ai idia laolao taudia gunadia haida idia gari, edia lagatoi be tanobada palakapalakana isena amo do idia moru garina. To unai murinai kampasi idia iusilaia dainai, gadobada ai idia laolao daudau diba. Buka ma ta ia gwau, unai laolao ese idia hahedinaraia “tanobada ia kuborukuboru, dia palakapalaka taunimanima momo be guna idia laloa bamona.”

14 To, nega daudau ia do noho ela bona unai bamona idia laolao neganai, lagani 2,700 bamona idia lao vadaeni, Baibel ia gwau Dirava be “tanobada kuboruna ataiai ia noho.” (Isaia 40:22) Inai hereva “kuboruna” be Heberu herevana ta ida idia hahegeregerea, unai hereva ena anina ma ta be “kuborukuboru, bolo ta bamona.”

15 Anina be, ena be gunaguna taunimanima momo ese tanobada be guba padanai ia noho dalana bona ena oromana idia lalodia kerere, to edia lalohadai ese Baibel idia hakererea lasi. Badina be Baibel ia havaraia Diravana ese guba bona tanobada ia karadia dainai, ia diba tanobada be gau ta latanai lasi, bona ena oromana danu be ia diba. Unai dainai, ena lauma amo Baibel ia havaraia neganai, ia naria, lalohadai kereredia be ia lalonai do idia toredia garina.

16 Mauri gaudia edia tauanidia. Genese 2:7 ia gwau: “Iehova Dirava ese taunimanima tano ena kahu amo ia karaia.” The World Book Encyclopedia ia gwau: “Mauri gaudia edia anina idauidau iboudiai be mauri lasi gaudia lalodiai idia noho danu.” Anina be, mauri gaudia, taunimanima danu, edia anina gaudia iboudiai be tano lalonai danu. Unai ese Baibel ena hereva, Dirava ese mauri gaudia na kahu amo ia karadia herevana, ia hamomokania.

17 “Ta ta ena bese ena bese ai.” Baibel ia gwau Dirava ese tau ginigunana mai adavana ia karadia bena taunimanima iboudiai be idia edia amo idia vara. (Genese 1:​26-28; 3:20) Ma ia gwau, unai hegeregerena gwarume, manu, bona animal danu “ta ta ena bese ena bese ai” idia vara. (Genese 1:​11, 12, 21, 24, 25) Saiens taudia idia davaria mauri gaudia iboudiai be unai dala amo idia vara. Ta be dala idauna amo ia vara lasi. Saiens tauna Raymo ia gwau: “Mauri ese mauri ia havaraia; sel ta ta iboudiai lalodiai unai ia vara hanaihanai. To mauri lasi gauna ese mauri edena bamona ia havaraia? Saiens taudia mauri ena anina idia tahua ese inai henanadai badana idia haerelaia maoromaoro diba lasi. . . . Gunaguna mauri lasi gauna be mauri gauna ai ia lao. . . . Genese ia torea tauna ena hereva be maoro reana.”

Sivarai Momokanidia

18 Idaunegai idia vara gaudia sivaraidia be Baibel lalonai idia torea maoromaoro momokani. Buka ta ladana A Lawyer Examines the Bible ese unai kara inai bamona ia gwauraia: “Sivarai koikoidia, gori bona hereva koikoidia idia gwauraidia taudia ese idia sivarailaidia gaudia idia vara gabudia bona negadia idia gwauraidia hedinarai goevagoeva lasi; ai loea taudia emai taravatu ta idia utua unai, . . . to Baibel ena sivarai lalodiai, idia sivaralaidia gaudia idia vara negadia bona gabudia idia gwauraidia hedinarai goevagoeva bona maoromaoro.”

19 The New Bible Dictionary ia gwau: “ [Aposetolo edia Kara revarevana ia torea tauna] ese iena nega lalonai idia vara gaudia ia gwauraidia; ia ese siti majistret, provinsi edia gavana, pavapava maragidia, bona unai bamona taudia ma haida ia gwauraidia momo; gabu ta ta ai idia noho taudia edia dagi idauidau edia ladadia ia gwauraidia maoromaoro.”

20 The Union Bible Companion lalonai, S. Austin Allibone ia gwau: “Sir Isaac Newton . . . ese danu idaunega revarevadia ia tahudia bona Buka Helaga ia tahua namonamo. Iena lalohadai ienai be dahaka? Ia gwau: ‘Lau ese hereva momokani ena toana momo be Taravatu Matamatana lalonai lau davaridia; buka idaudia ta be ia ida ia hegeregere lasi.’ Doketa Johnson ia gwau Iesu be Kalvari ai ia mase sivaraina, Evanelia lalodiai idia torea hegeregerena, hamomokania gaudia be momo, Iulio Kaisara be Kapitolo ai ia mase sivaraina hamomokania gaudia be momo lasi.”

21 Hari buka be ma ia gwau: “Evanelia sivaraina ia gorea tauna oi nanadaia, badina be dahaka ia abia dae Kaisara be Kapitolo ai ia mase, o Pavapava Charlemagne be Pope Leo Ihatoina ese West kahana ena Pavapava ai ia halaoa lagani 800 ai? . . . Edena bamona oi diba tau ta ladana Charles Ginigunana [England ena] be guna ia noho, ena kwarana idia utua oho, bena Oliver Cromwell be ena gabunai ia lohia? . . . Idia gwau Sir Isaac Newton ese graviti taravatuna ia davaria. . . . Unai tatau idia gwauraidia herevadia iboudiai be ita abidia dae, badina be sivaraidia hamomokanidia gaudia idia noho. . . . Unai gau ita gwauraidia hedinarai neganai, bema haida ese idia abidia dae lasi, ita gwau idia kavakava o idia lalo-duhu.”

22 Hari buka be ma ia gwau: “Vadaeni, Buka Helaga hamomokania gaudia momo ita hahedinaraidia neganai idia gwau idia abia dae lasi taudia be edena bamona do ita gwauraidia? . . . Momokani, ita diba . . . edia lalodia idia kerere;​—⁠idia ura lasi edia hekokoroku do ia hamanaua bona mauri dalana idauna do idia rakalaia totona do ia doridia gauna be do idia abia dae.”

Ena Hereva Idia Hamomokani Heheni

23 Buka ta mani oi laloa, Roma Basileiana ena nega ai idia torea matamaia bena nega daudau herea lalonai torea taudia idauidau momo ese ena kahana ta ta idia toredia, ela bona hari inai negai idia haorea. Bema torea taudia haida be tuari taudia, pavapava, hahelaga taudia, haoda taudia, mamoe naridia taudia, bona doketa, oi laloa ena hereva idia hamomokani heheni bona idia hesiriu namonamo a? Lasi, ani? Vadaeni, ena be Baibel be unai bamona idia torea, to ena hereva badadia bona maragidia idia hamomokani heheni.

24 Buka 66 be Baibel lalonai idia haboudia; unai buka be tatau 40 ese lagani 1,600 lalodiai idia toredia; 1513 B.C.E. ai idia hamatamaia bona 98 C.E. ai idia haorea. Unai tatau edia dagi bona edia gaukara be idauidau, bona idia momo be dala lasi do idia hedavari. To Baibel be mai ena sinado badana tamona, bona ena hereva idia hesiriu namonamo, matamana amo ela bona dokona, tau tamona ese ia torea bukana bamona. Bona, ena be haida idia laloa West kahana taudia ese idia torea, to gau be Ist kahana taudia ese.

25 Idaunega toretore taudia momo ese edia kwalimu bona edia kara namodia mo idia gwauraidia, to Baibel torea taudia ese sibodia edia kerere idia gwauraidia, bona edia king bona edia gunalaia taudia edia danu. Numera 20:​1-13 bona Deuteronomi 32:​50-52 ai, Moses ese sibona ena kerere sivaraidia ia toredia. Iona 1:​1-3 bona 4:1 ai, Iona ese sibona ena kerere ia gwauraidia. Mataio 17:​18-20; 18:​1-6; 20:​20-28; bona 26:⁠56 ese Iesu ena hahediba taudia edia kerere idia gwauraidia. Baibel torea taudia idia gwau Dirava ena lauma ese ia rohedia, bona edia kara momokani ese edia hereva ia hamomokania.

Inai Dainai Ia Idau Vaitani

26 Baibel sibona ese ia hahedinaraia dahaka dainai ena hereva be idia maoromaoro bona idia hamomokani heheni. Ia hahedinaraia Siahu Ibounai Diravana, guba bona tanobada ia havaradia Diravana, ese Baibel danu ia havaraia. Ia ese Baibel torea taudia ia hagaukaradia, ena siahu amo ia hasiahudia bena Iena hereva idia toredia.

27 Baibel lalonai aposetolo Paulo ia gwau: “Buka Helaga ena hereva ibounai be Dirava ena Lauma ese ia havaraia. Bona inai hereva be mai ena siahu, hereva momokani ita dekenai do ia hadibaia.” Bona aposetolo Paulo be ma ia gwau: “Dirava ena hereva ai mailaia neganai, umui kamonai henia bona umui abia dae. Oibe, umui abia dae momokani, taunimanima edia hereva bamona lasi, to Dirava ena hereva momokani bamona.”​—⁠2 Timoteo 3:​16, 17; 1 Tesalonika 2:⁠13.

28 Unai hegeregerena, Baibel be ia havaraia Diravana tamona ena darana ena amo. Bona iena siahu be bada dainai, haida ese ena hereva do idia mogea garina ia naria ema bona hari be haraga. Baibel revarevadia gunadia ia diba momo tauna, Sir Frederic Kenyon, be 1940 ai ia gwau: “Daradara havaraia gauna ginigabena idia kokia vadaeni; hari ita diba goevagoeva Baibel lalonai ita duahidia herevadia be idaunegai idia toredia herevadia hegeregeredia.”

29 Taunimanima ese reidio bona televisen amo hereva bona laulau na guba ena gabu daudaudia amo bona hua amo tanobada idia siaidia mai diba. Roketi ese planeti amo laulau idia siaidia mai, unai planeti bona tanobada edia padadia be kilomita milion milion. Taunimanima bona reidio ena siahu ia havaradia Diravana danu ese unai ia karaia diba. Momokani, iena siahu bada amo hereva bona laulau be ia abidia hidi Baibel do idia torea taudia dekediai ia siaidia be haraga.

30 Bona tanobada bona idia noholaia gaudia ese idia hahedinaraia Dirava ese taunimanima ia lalodia. Ia ura taunimanima do ia durudia, ia bona ena palani idia ediai be do idia diba totona. Unai dainai ia sibona bona ena palani be buka ta lalonai ia gwauraia hedinarai goevagoeva.

31 Mani inai oi laloa, Dirava ese ia havaraia bukana ena hereva ese taunimanima be edia tubudia bona edia tamadia edia ududia amo idia kamonai herevadia ia hereadia. Badina be taunimanima ese edia ududia amo idia gwauraidia herevadia be sibodia edia lalohadai hegeregeredia idia haidaudia, bona uru haida lalodiai edia anina idia mogea. To Dirava ena lauma ese ia havaraia bukana be unai bamona idia hakererea haraga diba lasi. Bona buka momo be buka ta amo idia toredia hanai diba bona gado idauidau ai idia toredia hanai diba. Unai dainai, Dirava ese unai dala amo ita ia hadibaia be maoro, ani? Momokani, unai be maoro momokani, badina be ia gwau ia be unai bamona ia karaia vadaeni.

Peroveta Herevadia Ia Hamomokanidia

32 Bona Baibel be mai ena peroveta herevadia, edia anina idia vara vadaeni bona idia vara noho. Unai ese dala idau hereana amo ia hahedinaraia Dirava ese ena lauma amo ia havaraia.

33 Turo hadikaia ore karana, Babulono ena moru, Ierusalem haginia lou karana, Medo-Parasa bona Greece pavapavadia idia gini tore bena idia moru daladia, be Baibel lalonai idia gwauraia goevagoeva guna. Unai peroveta herevadia be maoromaoro momokani dainai, haida ese idia goredia toho, idia gwau unai gau idia vara murinai haida ese idia toredia.​—⁠Isaia 13:​17-19; 44:​27–45:1; Esekiel 26:​3-6; Daniel 8:​1-7, 20-22.

34 Iesu ena peroveta herevadia, Ierusalem do idia hadikaia ore herevadia, be 70 C.E. ai idia hamomokanidia. (Luka 19:​41-44; 21:​20, 21) Bona ‘nega dokona’ herevadia, Iesu bona aposetolo Paulo ese idia gwauraidia, edia anina be iseda nega lalonai idia vara.​—⁠2 Timoteo 3:​1-5, 13; Mataio 24; Mareko 13; Luka 21.

35 Taunimanima ta, ena be ena aonega be bada, to do idia vara gaudia be unai bamona ia gwauraidia guna diba lasi. Siahu ibounai bona aonega ibounai Diravana mo sibona ese. “Peroveta hereva gunadia be tau ta ese sibona ena ura dekenai ia gwauraia lasi. Lasi momokani. To Lauma Helaga ese helaga taudia ia hasiahua momokani dainai, idia ese Dirava ena hereva idia gwauraia.”​—⁠2 Petero 1:​20, 21.

Eda Henanadai Ia Haerelaidia

36 Dala momo amo Baibel ese ia hahedinaraia Dirava ese ena lauma amo ia havaraia. Ia haerelaidia henanadaidia haida be inai: Dahaka dainai taunimanima ese tanobada idia noholaia? Dahaka dainai hisihisi momo idia vara? Dahaka do ia vara ita dekenai? Eda noho be edena bamona do ia namo? Ia hahedinaraia Dirava ese ena palani hegeregerena taunimanima bona tanobada ia karadia bona ena palani do ia hagugurua. (Isaia 14:24) Baibel ese danu tomadiho momokani bona davaria dalana ita ia hadibalaia. Ia mo sibona lalonai be aonega hereana, eda henanadai badadia ia haerelaidia aonegana unai.​—⁠Salamo 146:3; Hereva Lada-isidia 3:5; Isaia 2:​2-4.

37 Ena be Baibel hamomokania gaudia be momo, to idia gwau idia abia dae taudia iboudiai ese ena hereva idia badinadia a? Idia gwau Keristen dalana idia badinaia besedia, Kerisendom unai, be mani oi lalodia. Nega daudau lalonai idia be mai edia Baibel. To edia lalohadai bona edia kara ese Dirava ena aonega hereana idia hahedinaraia momokani a?

[Study Questions]

1, 2. Dahaka dainai Baibel ita tahua be namo?

3, 4. Baibel ena lagani be hida?

5. Baibel ena revareva gunadia, imadia amo idia toredia gaudia, hida be idia do noho?

6. Baibel be gabu hida ai idia hariharilaidia?

7. Baibel ena maoro be edena bamona?

8. Baibel ese saiens herevadia ia gwauraidia maoro a?

9, 10. Baibel ese idaunega lalohadai kereredia ia gwauraidia lasi, to ia gwau tanobada be guba padanai edena bamona ia noho?

11, 12. Edena negai taunimanima idia diba Iobu 26:7 ena hereva be momokani?

13. Gunaguna taunimanima idia laloa tanobada ena oromana be edena bamona, to dahaka dainai edia lalohadai idia haidaua?

14. Baibel ese tanobada ena oromana edena bamona ia gwauraia, bona unai be edena negai?

15. Dahaka dainai edia lalohadai kereredia ese Baibel idia hakererea lasi?

16. Mauri gaudia edia anina ese Baibel ena hereva edena bamona ia hamomokania?

17. Mauri gaudia be edena bamona idia vara?

18. Loea ta ese Baibel ena sivarai edena bamona ia gwauraidia?

19. Buka ta ese Baibel ena sivarai edena bamona ia gwauraidia?

20, 21. Baibel tahua tauna ta ese Baibel ena sivarai edena bamona ia gwauraidia?

22. Dahaka dainai haida idia abia dae lasi Baibel ena hereva be momokani?

23, 24. Dahaka dainai Baibel ena hereva idia hamomokani heheni be hoa gauna?

25. Baibel torea taudia edia kara momokani ese dahaka hereva ia hamomokania?

26, 27. Dahaka dainai Baibel ena saiens herevadia bona ena hereva idaudia be maoromaoro momokani?

28. Vadaeni, Baibel be edeseni amo?

29. Dirava ese hereva ia siaidia dalana be dahaka ida ita hahegeregerea diba?

30. Dirava ia ura taunimanima ese iena palani idia ediai be do idia dibaia a?

31. Dahaka dainai Dirava ese ia havaraia bukana ena hereva ese udu herevadia idia hereadia?

32-34. Dahaka be Baibel lalonai, buka idauna ta lalonai lasi?

35. Dahaka dainai Dirava mo sibona ese Baibel ena peroveta herevadia ia havaradia diba?

36. Baibel ese ita dahaka ia hamaorolaia?

37. Kerisendom edena bamona ita henanadailaia?

[Pictures on page 11]

Sir Isaac Newton ia laloa guba gaudia bona tanobada be idia veria heheni dainai tanobada be guba padanai ia noho

Diba taudia idia gwau Baibel ena hereva, tanobada be guba padanai ia noho herevana, be ta ese unai nega lalonai ia torea be hoa gauna

[Picture on page 12]

Gunaguna haida idia gari, edia lagatoi be tanobada palakapalakana isena amo do idia moru garina

[Picture on page 13]

Iesu Keriso sivaraina hamomokania gaudia be momo; Iulio Kaisara, Pavapava Charlemagne, Oliver Cromwell, bona Pope Leo Ihatoina sivaraidia hamomokanidia gaudia be momo lasi

[Picture on page 15]

Tito ena Ikoukou Roma ai ese ia hamomokania lagani 70 C.E. ai Ierusalem idia hadikaia ore, Iesu ia peroveta hegeregerena

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia