INTAVIU | RACQUEL HALL
Iuda Hahinena ta be ena Tomadiho ia Laloa Lou Karana ia Herevalaia
Racquel Hall ena sinana be Iuda hahinena bona ena tamana be Austria tauna, to ia be Iuda tomadihona ia abia dae. Iena sinana ena tama sina be Zion dubu taudia, bona 1948 ai idia be Israel dekenai idia lao, unai nega ai Israel be edia indipendans idia abia. Awake! ese Racquel ia nanadaia dahaka dainai ena Iuda tomadihona ia laloa lou.
Mani emu sivarai sisina oi herevalaia.
Lau be lagani 1979 ai United States dekenai lau vara. Egu mauri lagani be 3 neganai, egu tama sina idia divos. Egu sinana ese lau ia naria bona Iuda tomadihona ena dala be lau dekenai ia hadibaia bena lau be yeshivas, eiava Iuda sikuli dekenai ia atoa. Egu mauri lagani be 7 neganai, Israel dekenai ai lao bona lagani ta ai noho, bona kibbutz komiuniti ena sikuli dekenai lau lao. Bena gabeai lau bona sinagu be Mexico dekenai ai lao.
Ena be unuseniai sinagoga be lasi, to egu Iuda sene karadia lau badinaia. Sabati dinana ai kandolo lau gabudia, bona emai Iuda toretore helagadia (Torah) lau duahia, bona guriguri bukana (siddur) lau gaukaralaia. Sikuli gabuna ai hanaihanai egu klas turadia lau hamaoroa egu dubu be dubu ginigunana. Guna momo ese idia gwauraia New Testament lau duahia lasi, ia be Iesu Keriso ena haroro gaukara bona hahediba herevadia ia herevalaia. Oibe, egu sinana ese lau ia koua badina ia ura lasi, Iesu ena hahediba herevadia ese egu lalohadai idia hadikaia.
Dahaka dainai emu lalona oi hadaia New Testament oi duahia totona?
Egu mauri lagani be 17 neganai, United States dekenai lau giroa lou egu sikuli lau haorea totona. Unuseniai, egu Keristani turana ta ese lau ia hamaoroa bema Iesu lau abia dae lasi, egu mauri be anina lasi.
Lau haere: “Iesu idia abidadama henia taudia edia tomadiho be anina lasi.”
Ia henanadai: “New Testament oi duahia vadaeni, a?”
Lau gwau: “Lasi.”
Ia gwau: “Bema unai bamona oi hereva, anina be oi diba lasi gauna ta dekenai emu lalohadai oi gwauraia kava noho.”
Iena hereva ese lau ia gwadaia, badina hanaihanai lau gwau gau ta ita dibaia namonamo lasi bena ita haere be kavakava karana. Lau hemarai dainai, iena Baibel lau abia lao ruma bena New Testament lau duahia matamaia.
Oi duahia gauna ese edena bamona oi ia durua?
Lau hoa badina, New Testament idia torea taudia be Iuda taudia. Danu, lau itaia Iesu be kara namo bona manau Iuda tauna, badina ia ura taunimanima ia durua, bona ia kara auka henidia lasi. Danu laiberi dekenai lau lao bona Iesu idia herevalaia bukadia lau abia. To, unai buka ese idia hamomokania lasi, Iesu be Mesia. Unai buka haida ese idia hahedinaraia Iesu be Dirava—lau daradara bada. Iesu be daika dekenai ia guriguri—ia sibona, a? Danu, Iesu be ia mase. To, Baibel ese Dirava be inai bamona ia gwauraia: “Oi be oi mase diba lasi.”a
Edena bamona unai henanadai edia haere oi davaria?
Hereva momokani be sibona ia hakoikoia diba lasi, bona egu lalona lau hadaia hereva momokani lau tahua totona. Unai dainai, nega ginigunana siddur bukana lau gaukaralaia lasi, to mai kudouna ibounai bona mai taitai ida Dirava lau guriguri henia. Lau guriguri ore murinai, iduara dekenai haida idia pidipidi. Unai be Iehova ena Witnes hahine rua. Lau dekenai buklet ta idia henia. Unai buklet amo Iehova ena Witnes taudia ida lau stadi, bona unai amo lau abia dae edia hahediba herevadia be Baibel amo. Hegeregere, Witnes taudia idia abia dae Iesu be “Dirava ena Natuna”b bona “Dirava ese ia havaraia tauna ginigunana”c bona ia be toi tamona dirava ena kahana lasi.
Unai murinai, Mexico dekenai lau giroa lou bona Witnes taudia ida Mesia idia perovetalaia herevadia lau stadilaia. Lau hoa badina peroveta herevadia be momo herea! Ena be unai gaudia lau dibaia, to lau do daradara noho. Lau laloa: ‘Iesu sibona be hegeregere Mesia ena maduna do ia abia, a?’ bona ‘Edena bamona bema ia be koikoi tauna bona Mesia ena maduna ia tohotohoa noho?’
Dahaka ese emu lalona ia haidaua?
Witnes taudia ese peroveta herevadia amo idia hahedinaraia koikoi tauna ta ese Mesia ena maduna do ia abia lasi. Hegeregere, lagani 700 mai kahana gunanai, peroveta tauna Mika ia gwau, Mesia be Betelehema, Iudead dekenai do ia vara. Daika ese ia vara gabuna ia biagua diba? Isaia ia gwau, Mesia be taravatu utua tauna ta bamona do ia mase, to taga taudia ida do idia guria.e Peroveta taudia ese idia gwauraia gaudia ibounai be Iesu dekenai idia guguru.
Hamomokania gauna dokona be Iesu ena tubuna taudia. Baibel ia gwau Mesia be King Davida ena bese amo do ia vara.f Idaunegai Iuda taudia ese edia bese taudia edia ladadia idia torea, unai amo edia famili bona ma haida do idia diba. Unai dainai, bema Iesu be Davida ena bese amo ia vara lasi, iena inai taudia ese unai hereva be gabu ibounai ai do idia gwauraia! To unai idia karaia lasi, badina Iesu be Davida ena bese tauna bona ta ese unai ia hakoikoia diba lasi. Danu hutuma ese idia boiria, “Davida ena Natuna.”g
Lagani 70 C.E. ai,—unai be Iesu ia mase bena lagani 37 murinai—Ierusalema be Roma tuari taudia ese idia hadikaia neganai, bese taudia edia lista idia boio eiava lahi ese idia araia ore. Unai dainai, Mesia ena ladana be ena bese taudia edia lista ai idia torea totona, lagani 70 C.E. be do lasi neganai ia hedinarai be maoro.
Edena dala ai oi dibaia gaudia ese oi ia durua?
Deuteronomi 18:18, 19 ese ia hahedinaraia Dirava ese Israela ai Mose bamona peroveta tauna ta do ia siaia. Dirava ia gwau: “Bema idia ese egu ladana ai ia hereva tauna idia kamonai henia lasi, vadaeni lau ese unai taudia edia kara dainai davana do lau henia.” Baibel ena kahana ibounai lau stadilaia goevagoeva karana amo lau hamomokania, Nasareta tauna Iesu be unai peroveta tauna.
c Apokalupo 3:14, King James Version.
f Isaia 9:6, 7; Luka 1:30-32. Mataio karoa 1 ai Iesu ena tamana ena bese taudia edia ladana ia noho, bona Luka karoa 3 ai ena sinana ena bese taudia edia ladana ia noho.