-
Iehova Ena Orea BadinaiaGima Kohorona—1988 | January 1
-
-
guna unai bamona lau karaia lasi, bena hereva momokani lau abia dae momokani. Lauegu lalona lau hadaia egu mauri do lau gwauhamatalaia, Iehova ena hesiai gaukara do lau karaia totona. Bena lagani haida idia ore murinai dala ia kehoa egu gwauhamata be bapatiso amo lau hahedinaraia.
Pioneer Gaukara Lau Abia Dae
Lagani 1932 ai, sikuli lau rakatania bena kosi ta lau karaia mota karaia bona naria gaukarana lau dibaia totona. Unai nega lalonai Britain dekenai, memero kekeni idia hagoadadia lasi hari idia hagoadadia bamona, pioneer gaukara do idia karaia totona. To lagani idia heau noho lalonai, lau diba egu goada be pioneer gaukara dekenai lau negea be namo.
Lagani 1938 lalonai ai stadilaia herevana ta lau laloa lou. Unai hereva ese ia hahedinaraia dahaka hahenamo do ita davaria diba bema Iehova ena orea lalonai do ita noho bona ena hahegani do ita badinaia neganai. Unai hereva be Gima Kohorona magasin lalodiai, Iona ena sivarai idia gwauraia gaudia unai. Iona ese ena hesiai gaukara ia dadaraia dainai ia dekenai idia vara gaudia idia gwauraia hedinarai. Unai sisiba herevana lau abia dae momokani, bona lau laloa namona be Iehova ena orea dekena amo lau abia gaukara iboudiai do lau karaia, herevana idia be dahaka dahaka. Unai neganai lau diba lasi gabeai lau do idia henia gaukaradia momo ese lau do idia tohoa.
Lau guriguri dahaka do lau karaia lau diba totona, bena haere lau davaria. Society ena hedikwota London dekena amo leta ta lau davaria, idia ura London ena Betele dekenai do lau vareai. Mai moale danu lau ura unai gaukara lau karaia egu hesiai gaukara lau habadaia totona. Unai dainai, April 1939 ai, lau be Harold King ida ai gaukara hebou, unai tau be gabeai misinari gaukara ia karaia China dekenai, bona ena haroro gaukara dainai komiunis dibura gabunai idia atoa bona unuseniai ia noho lagani momo lalodiai. Pikap masini karadia gaukarana ai karaia hebou. Bible ena sivarai be rekodi dekenai idia atoa bena rekodi bona pikap idia laohaidia ruma ta ruma ta dekenai, taunimanima ese Bible ena sivarai idia kamonai henia totona.
Harold bona lau ese unai pikap ai karadia noho lalonai, unai pikap amo Basileia ena sivarai do idia kamonaia taudia idauidau ai herevalaidia. Unai ese ai ia durua, badina ai diba aiemai gaukara be mai anina bada. Unai nega ia mai hari Betele dekenai gaukara idauidau lau idia henia, bona lau diba unai gaukara iboudiai be mai anina bada. Unai dainai mai moale danu lau gaukara, badina lau diba unai gaukara ibounai ese Basileia harorolaia gaukarana ia durua.
Gaukara Idauidau Lau Karaia
London ena Betele dekenai lau ginidae, bena nega sisina murinai kongregesen ta mai ena pablisa 200 mai kahana gunalaia dagina lau idia henia. Guna lau naria kongregesen ena pablisa be 10 sibona! Gabeai, 1941 ai, hebouhebou badana ta Leicester dekenai, Maikrafon Masini Depatmen lau naria. Ema bona unai negai lau ese maikrafon masini gaukaralaia dalana lau diba sisina mo.
Murinai lau idia siaia sekit naria gaukara lau karaia totona. Lagani 1943 ai unai gaukara be Britain dekenai idia hamatamaia neganai, sekit naria taudia 6 sibona ese unai gaukara idia karaia. Lau idia siaia unai gaukara be hua tamona sibona lalonai do lau karaia totona, to lagani toi mai kahana lalodiai kongregesen lau vadivadi henidia. Unai hekwarahi bada laganidia lalodiai, Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana idia do tuarilaia noho laganidia ai, lau ese hebouhebou badadia toi lau naridia—guna unai bamona gaukara lau karaia lasi.
Unai neganai, sekit naria gaukarana be idau, hari idia karaia bamona lasi. Hanaihanai ai loaloa, bona tuari laganidia lalodiai, Britain dekenai ai loaloa be auka momokani. Nega haida kongregesen ta lau rakatania ma kongregesen ta dekenai lau lao totona negadiai, baisikele dekenai lau guia badina lao dalana ma ta be lasi dainai. Hari, sekit naria tauna ese wiki ta ta ai kongregesen ta ta ia vadivadi henia, to guna, bema kongregesen be maragi, wiki tamona lalonai kongregesen 6 ai vadivadi henidia!
Dina tamona lalonai lau karaia gaudia be inai: Daba momokani, 5:30 dekenai lau toreisi; lau aniani murinai lau lao ma kongregesen ta dekenai. Lau ginidae murinai kongregesen ena rekod iboudiai be 8:00 dabai lau sekea hamatamaia. Adorahi kahana ibounai ai lao haroro totona, bena unai hanuaboi ai, hora tamona lalonai elda bona hesiai taudia ida ai hebou, bena murinai kongregesen dekenai hereva ta lau henia. Lau mahuta haraga lasi, 11:00 murinai lau mahuta diba, bona bema unai hanuaboi ai kongregesen ena ripoti lau torea, unai hora lau hanaia momokani. Monday iboudiai be ripoti torea haoredia negana, sibona egu stadi karaia negana, bona wiki vairanai totona gau haida hegaegaelaia negana.
Reana do oi gwau, ‘Unai wiki ena gaukara be bada herea.’ Oibe, gaukara be ia bada, to ai moale badina ena be unai tuari laganidia lalodiai orea ena hedikwota amo tadikaka ese revareva momo idia davaria lasi, to ai hagoadadia diba! Ai diba momokani kongregesen taudia ai durudia “edia abidadama ena goada ia bada daekau” noho totona.—Kara 16:5.
Betele Gaukara Lau Karaia Lou
April 1946 ai, lau idia boiria Betele gaukara lau karaia lou totona. Lau ura unai bamona lau karaia, to lau diba unai lagani toi mai kahana sekit naria gaukarana lau karaia neganai, unai ese lauma dalanai lau ia hagoadaia bada. Dirava ena orea lau matauraia bada danu, bona lau laloa Salamo 48:12, 13 ena hereva hegeregerena lau karaia, ia gwau: “Siona ai do umui loaloa, umui rakaia hegege, ena kohoro do umui duahidia, . . . ena ruma namodia do umui itadia loaloa.” Dirava ena taunimanima ida ai raka hebou momo dainai, unai ese egu lalokau ia habadaia ‘iseda orea tadikaka iboudiai’ dekenai.—1 Petro 2:17.
London Betele dekenai lau giroa lou murinai, printa gaukara momo lau naria, bona gabeai printa masini totona gau haida lau karaia danu. Bena September 1977 ai, Iehova ena Witness taudia edia Hakaua Oreana Brooklyn, New York, U.S.A. dekenai ena memba ta ai lau lao.
Nega haida, lau idia henia gaukara idia auka dainai, lau ura dadaraia. To, Iona ena sivarai lau laloatao; lau ura lasi iena kerere lau tohotohoa. Unai negadiai lau ese Salamo 55:22 ena gwauhamata herevana namona be sibona dekenai lau gwauraia loulou. Ena hereva be inai: “Emu maduna na Iehova latanai oi tahoa kau, ia ese oi do ia abia isi. Ia ese kara Maoromaoro tauna do ia naria hanaihanai, do ia marere lasi.” Lau ese unai hereva lau hamomokania vadaeni!
Bema gaukara ta ita karaia diba lasi, Iehova be unai ia diba bona unai gaukara ita do ia henia lasi. To gaukara ita ia henia neganai, iena goada sibona amo do ita karaia diba. Bona ma gau ta be inai, bema oi danu idia gaukara hebou tadikakadia oi lalokau henidia momokani, “mai lalo-tamona danu” oi do idia durua bona hagoadaia, unai gaukara oi hagugurua totona.—Sefania 3:9.
Hetura Namodia
Keristen tadikaka iboudiai be oiemu turadia, to idia haida be oiemu turadia namo hereadia. Lauegu turana namona ta ena ladana be Alfred Pryce Hughes, madi lagani 1978 lalonai ia mase. Lagani momo lalodiai ia be London branch ena naria tauna, bona gabeai ia be Branch Komiti ena memba ta. Britain ena tadikaka iboudiai ese idia ura henia bada, badina ia ese Iehova ena orea ia matauraia bada bona ena hereva ia badinaia, bona orea tadikaka iboudiai dekenai lalokau bada ia hahedinaraia. Danu, ia ese haroro gaukara ia ura henia dikadika. Ena mauri ibounai lalonai, herevana dahaka maduna ia huaia, to haroro gaukara ia goadalaia noho. Mai edia abidadama bada taudia, Pryce bamona, ida ai gaukara hebou dainai, lau idia durua bona hagoadaia, lau ese Iehova ena orea lau badinaia noho bona haroro gaukara lau karaia noho totona.
October 29, 1960 ai hahine ta lau adavaia; guna ia be nega daudau lalonai pioneer gaukara ia karaia bona Gilead sikuli ena kalasi namba 11 ia haorea bona Ireland dekenai misinari gaukara ia karaia. Unai hahine ena ladana be Mildred Willett, bona ai headava negana amo ia mai hari, lau ia hagoadaia noho egu Betele gaukara lau hagugurua noho totona.
Mildred ena sinana be lagani 1965 ai ia mase, to ia do mauri neganai ena natuna ia sisiba henia, ia gwau, “Iehova oi mama henia lasi.” Mildred ese ena sinana ena hereva ia laloaboio lasi, bona unai hereva ese ia durua, ovataim gaukara lau karaia negadiai ia maumau lasi totona. Iena kara ese lau ia durua, lau idia henia gaukaradia be mai egu moale ida do lau karaia totona. Haroro gaukara dekenai ai ese ekspiriens namodia momo ai abia.
Ekspiriens ta be inai: Tau ta mai adavana be Bible amo ai stadi henidia, bona lauma dalanai idia tubu haraga, gwauhamata idia karaia bona bapatiso idia abia bona hanaihanai haroro gaukara idia karaia. Ai moale bada! Bena kara haraga idia hebou lou lasi, to edia kara ena badina ai diba lasi. Mildred bona lau ai lalohisihisi bona ai laloa noho aiemai kerere be dahaka. Hanaihanai Iehova ai noia ia ese edia kudoudia do ia kehoa, edia lalokau hereva momokani dekenai do idia hahedinaraia lou totona. Lagani 10 murinai unai taudia ese leta ta idia siaia ai dekenai, bona ai moale bada herea badina idia gwau idia hebou lou bona idia haroro lou, bona Buka Stadi be edia ruma dekenai idia abia.
Hari tau, ena ladana Will, ese ai ia tore henia, ia gwau: “Lau ura umui lau tanikiu henia badina lalokau dalanai ai umui durua bada . . . Orea amo lau raka oho be lauegu kerere, hereva momokani be egu kudouna dekenai ia diho momokani lasi . . . Hari ai moale bada herea Iehova ena orea lalonai ai vareai lou dainai . . . Hari hanuaboi inai leta lau torea neganai, mai moale danu emui heduru ai dekenai lau laloa lou; namona be Iehova ese umui do ia hanamoa noho ena hesiai gaukara umui karaia noho lalonai.”
Ma leta ta ai davaria. Hahine ta ese ena natuna merona, ena ladana Mike, ena sivarai ia gwau: “Lau moale bada badina aneru ese idia hakaua oi badinai ia helai totona.” Ena hereva ena anina be dahaka? Anina be inai: Mike be ena sinana bona tadina ida hebouhebou dekenai idia lao, to hereva momokani ia ura henia momokani lasi. Unai mero be sibona ia helai dainai, Mildred ese ia hereva henia. Bena murinai ai hamaoroa, namona be ia bona ena tadina do idia mai London Betele dekenai, ai karaia gaukarana idia itaia totona.
Gabeai, Mike ia mai, bona ia itaia gaudia ese ena lalona idia veria Bible ia stadilaia noho totona. Murinai dahaka ia vara? Hari ia be elda ta kongregesen lalonai, bona ena adavana bona natuna memerodia rua be haroro gaukara idia goadalaia. Nega ta Mike ena adavana ese leta ia torea, ia gwau: “[Mike] ese umui be ia ida umui hedavari heheni negana ia herevalaia momo . . . Ia gwau umui bogaia hisi bona umui durua dainai ia laloa momo.”
Lau bona egu adavana ese ai durudia taudia, Mike bona Will bamona, edia amo tanikiu herevadia ai kamonai neganai, Iehova dekenai ai moale bada herea! Iehova ena orea ai badinaia noho dainai, ai durudia taudia be “aiemai ladana hanamoa ena revareva,” bona idia dainai ai moale bada.—2 Korinto 3:1-3.
Hedikwota Dekenai Ai Gaukara
Brooklyn Heights ena niuspepa ta torea tauna ia gwau: “Idia be bese badana ta.” Ia ese Witness taudia edia hedikwota Brooklyn, New York ai bona Watchtower Uma Gabudia ai idia noho Witness taudia 3,500 ia herevalaidia unai; unai uma gabudia bona Brooklyn edia padana be 160 kilomita bamona. Momokani, lauma dalanai, Iehova ena horoa taudia be lauma besena ta Iehova ena matana ai! Hari inai negai, bese idauidau amo taunimanima hutuma idia mai bona Iehova ena bese taudia dekenai idia hereva henidia, idia gwau: “Mani umui ida do ita lao, badina be ai kamonai, Dirava be umui dekenai ia noho.”—Sekaria 8:23; 1 Petro 2:9.
Reana oi lalo-parara vadaeni, lau bona egu adavana ai moale dikadika Betele ena ruma bese badana dekenai ai vareai dainai, ani? Momokani, idia ore laganidia 8, Brooklyn Betele lalonai ai noho laganidia unai, be mai anina bada lau dekenai. Iniseniai Iehova ena orea ena heau mamina oi abia diba; iniseniai lauma aniani idia hegaegaelaia bena idia siaia tanobada ena kahana ibounai dekenai; iniseniai Iehova ena lauma ia gaukara noho, taunimanima ia hakaudia mai anina bada gaudia idia lalohadailaia maoromaoro totona; bona iniseniai Iehova ena hahenamo Basileia harorolaia gaukarana bona hahediba taudia karaia gaukarana dekenai ia hedinarai bada. Lau davaria ekspiriens dainai bona lau itaia gaudia dainai, lau goada karaia Iehova ena orea lau badinaia noho totona.
Lauegu mauri lalonai lau davaria ekspiriens haida sibodia lau gwauraidia. To lau gwauraidia dainai reana oi lalo-parara dahaka dainai unai dina namona June lalonai, peleini amo Aberdeen Airport dekenai ai diho neganai, Iehova lau tanikiu henia, ena lalokau oreana lalonai lau do noho dainai. Peleini lalonai lau helai noho lalonai, hereva momokani lalonai lau noho negana bona lau davaria ekspiriens lau lalodia lou, bona lau lalo-parara namona be Iehova ese ita ia henia hahenamodia ita lalodia loulou.—Salamo 40:5.
Peleini ia diho neganai, egu taihuna Louie ese lau ia hedavari henia. Lagani 60 mai kahana lalodiai, mai ena abidadama bona goada bona kamonai ida Iehova ena hesiai gaukara ia karaia noho. Ia abidadama noho dainai Iehova lau tanikiu henia, badina aposetolo Paulo ia gwau, Iehova ia ura ena ‘hesiai taudia’ iboudiai ese iena ura do idia karaia momokani, ani? (1 Korinto 4:2) Ruma bese lalonai ta ese ma ta do ia hagoadaia diba bema kamonai karana ia badinaia, ani?
Nega ta Mose be inai bamona ia guriguri, ia gwau: “Aiemai dina ai duahia dalana mani ai oi hadibaia, emai kudouna dekenai aonega ia noho totona.” (Salamo 90:12) Mildred bona lau ai buruka ai lao, to ai diba, namona be nega ibounai Iehova ena aonega dekenai ai tabekau, bena aiemai mauri ai gaukaralaia dalana amo do ai hahedinaraia diba, Iehova bona aiemai tadikaka iboudiai ai lalokau henidia. Bema Iehova ena orea ita badinaia, mai lalokauna ida Iehova ese unai dala ita do ia hadibaia.
-
-
Duahia Taudia Edia HenanadaiGima Kohorona—1988 | January 1
-
-
Duahia Taudia Edia Henanadai
◼ Iesu be satauro dekenai ia noho neganai, ia boiboi, ia gwau: “Egu Dirava e, Egu Dirava e, dahaka dainai lau oi rakatania?” Iesu ena abidadama ia manoka a, ia laloa Dirava ese ia rakatania a?
Taunimanima haida be unai hereva Mataio 27:46 eiava Mareko 15:34 ai idia duahia neganai, idia laloa Iesu ena abidadama Dirava dekenai ia manoka, mai ena hisihisi ida ia mase gwauraia neganai. Ma haida idia gwau iena kara be vaia taunimanima ta ena kara hegeregerena, hisihisi ia ania neganai. Ita diba momokani lasi dahaka dainai unai bamona ia boiboi, to gau rua ita laloa diba.
Iesu ia diba vadaeni “Ierusalema dekenai do ia lao, . . . hisihisi momo do idia henia bona do idia alaia mase. To dina toi ia abia be do ia toreisi lou” (Mataio 16:21) Guna, Dirava ena Natuna be guba lalonai ia noho neganai, ia itaia, goevadae lasi taudia be mai edia dagedage ida idia hamasedia, to edia abidadama ia goada noho. (Heberu 11:36-38) Iesu be tau goevadaena, unai dainai namona be ita laloa lasi ia dekenai do ia vara gauna garina ia gari, eiava hisihisi auna dekenai do ia mase dainai ia laloa ena Tamana ese ia rakatania. Iesu be “ena mase dalana,” satauro ai do idia hamasea dalana unai, be ia diba vadaeni. (Ioane 12:32, 33) Danu, ia diba momokani dina ihatoina ai do ia toreisi lou. Unai dainai, dahaka dainai ia gwau Dirava ese ia rakatania?
Reana badina ta be inai: Reana ena hereva ena anina be, Iehova ese ena heduru na ena Natuna amo ia kokia, bena Iesu ena abidadama idia tohoa auka masemase ela bona mai ena hisihisi bona hemarai ida ia mase. Ena be Dirava ese ena heduru na iena amo ia kokia bena ena inai taudia be Satana ese ia biagudia hegeregerena edia badu idia hahedinaraia, to unai ese ia hahedinaraia lasi Dirava ese ia rakatania vaitani. Iehova ese ena lalokau Iesu dekenai ia hahedinaraia noho. Dina ihatoina ai ena lalokau ia hamomokania—ena Natuna be mase amo ia hatorea isi lou. Iesu ia diba vadaeni unai bamona do ia karaia.—Kara 2:31-36; 10:40; 17:31.
Reana ma badina ta be inai: Unai bamona ia hereva neganai, Mesia ia perovetalaia herevana ta ia hagugurua. Hora haida ia do boiboi lasi neganai, Iesu ese ena aposetolo taudia ia hamaorodia, do idia vara gaudia be “Buka Helaga dekenai ia torea hegeregerena” do idia vara. (Mataio 26:24; Mareko 14:21) Oibe, ia ura idia torea vadaeni herevadia, Salamo 22 lalonai idia torea herevadia danu, do ia hagugurudia. Inai siri mani oi hahegeregeredia: Salamo 22:7, 8 bona Mataio 27:39, 43; Salamo 22:15 bona Ioane 19:28, 29; Salamo 22:16 bona Mareko 15:25 bona Ioane 20:27; Salamo 22:18 bona Mataio 27:35. Salamo 22 lalonai, Iesu dekenai do idia vara gaudia idia perovetalaia herevadia momo idia noho. Siri ginigunana ia gwau: “Egu Dirava e, egu Dirava e, dahaka dainai lau oi rakatania?” Unai dainai Iesu ia boiboi neganai, unai peroveta herevana ia hagugurua.—Luka 24:44.
Salamo torea tauna David ia laloa lasi Dirava ese Iesu ia rakatania vaitani, badina ma ia gwau, ‘Dirava ena ladana do ia hatoa ena tadikaka vairadiai,’ bona ma haida do ia hagoadadia Iehova do idia hanamoa totona. (Salamo 22:22, 23) Iesu be Salamo 22 ena hereva ia diba momo, unai dainai David hegeregerena, ena be Dirava ese ena hisihisi bona mase ia koua lasi, to ia diba momokani ena Tamana ese ia do lalo-namo henia bona ia do lalokau henia.
-