-
MassBuka Helaga Herevalaia
-
-
Korinto Ginigunana 11:25 dekenai, aposetolo Paulo ese Anibou Ginigabena na hereva idaudia amo ia herevalaia, ia gwau Iesu ese kapusi inai bamona ia gwauraia: “Inai kapusi be Dirava ena maino karaia dala matamatana, lauegu rarana dekena amo.” Momokani ia be unai hereva amo ia gwau lasi kapusi be hoa dalanai ia senisi bona maino karaia dalana matamatana ai ia lao. Lalohadai maorona be inai: Kapusi lalonai ia noho gauna ese Iesu ena rarana ia laulaulaia, unai rara amo ia ese unai maino karaia dalana matamatana ia hamomokania.
Iesu ena hereva Ioane 6:53-57 dekenai ena anina be dahaka?
“Iesu ma ia haere, ia gwau, ‘Momokani, momokani, umui lau hamaoroa, Taunimanima ena Natuna iena tauanina bema umui ania lasi bona ena rarana danu bema umui inua lasi, mauri be umui emui lalona dekenai do ia noho lasi. To lauegu tauanina do ia ania, bona lauegu rarana do ia inua tauna ese mauri hanaihanai do ia abia, bona dokona dina dekenai lau ese do lau hatorea isi. Badina be lauegu tauanina be aniani momokani, bona lauegu rarana be inuinu gauna momokani. Egu tauanina do ia ania, bona egu rarana do ia inua tauna be lauegu lalona dekenai do ia noho, lau danu iena lalona dekenai do lau noho. Ia mauri Tamana ese lau ia siaia vadaeni, bona Tamana dainai lau mauri hegeregerena, lau do ia ania tauna danu do ia mauri lau dainai.’ ”—Ioane 6:53-57.
Inai hereva ena anina be idia ese iena tauanina do idia ania momokani bona iena rarana do idia inua momokani, a? Bema unai bamona, Iesu ia hamaorodia Dirava ena Taravatu, Mose ena amo Israel ia henia Taravatuna, be do idia utua. Unai Taravatu ese rara ania o inua karana ia taravatua. (Lev. 17:10-12) Iesu ese taunimanima ia hamaorodia lasi unai bamona karana ta do idia karaia, to ia ese Taravatu utua karadia ia gwauraia dika mai ena goada ida. (Mat. 5:17-19) Unai dainai Iesu ena hereva ena anina be, iena boubou gauna, iena tauanina goevadaena mai rarana unai, ena anina do idia abidadama henia, hegeregere idia ania bamona.—Ioane 3:16; 4:14; 6:35, 40 itaia danu.
Iesu ese ena hahediba taudia ia haganidia iena mase do idia laloa lou sibona lasi to iena boubou karana do idia karaia lou danu, a?
Katolik Dubu Oreana ena kaunsolo ta ena revareva ladana The Documents of Vatican II ia gwau: “Anibou Ginigabena ai, Iena bamona ta ese ia hadikaia hanuaboina ai, Iseda Hahemauri Tauna ese Iena Tauanina bona Iena Rarana Bouboulaia Karana ia hamatamaia. Unai ia karaia, Korosi ena boubou karana do idia karaia loulou ela bona hanaihanai totona . . . ”—(New York, 1966), edited by W. M. Abbott, S.J., p. 154.
The Catholic Encyclopedia ia gwau: “Dubu Oreana ia ura orea taudia do idia laloa Mass be ‘boubou karana korikorina bona maoromaorona’ . . . To inai iseda hahediba herevana ena badina badana be idaunegai herevadia; nega gunadia amo idia gwau Mass ena Boubou Karana amo Dirava ita noinoi henia diba.”—(1913), Vol. X, pp. 6, 17.
Iesu ia gwau: “Inai bamona do umui karaia, lau dekenai do umui laloa totona.” (Luka 22:19; 1 Kor. 11:24) Iesu ia gwau lasi, Anibou Ginigabena dekenai ia karaia karana be ia sibona bouboulaia karana, bona ia gwau lasi ena hahediba taudia ese iena boubou karana do idia karaia lou.
Heb. 9:25-28: “Nega tamona, lagani ta ta ibounai [Iuda ena] Boubou Helaga Karaia Tauna Badana ese rara ia abia, Helaga Herea Gabunai ia raka vareai, boubou gauna Dirava dekenai henia totona. Unai rara be ia sibona ena rarana lasi. To Keriso be unai bamona ia karaia lasi. Ia ese gubai ia vareai, sibona ena mauri Dirava dekenai ia henia boubou gauna totona. Inai kara be nega momo ia karaia lasi. Badina be bema nega momo ia karaia neganai ia be hisihisi do ia abia lou, abia lou, Dirava ese tanobada ia karaia negana amo, ia mai bona hari. To unai bamona be lasi. Harihari, inai nega dokonai, Keriso be tanobada dekenai ia hedinarai nega tamona sibona. Ia sibona ena mauri boubou gauna Dirava dekenai ia henia, kara dika kokia totona. Taunimanima ibounai be nega tamona sibona do idia mase. Unai murinai Dirava ese idia do ia kota henia. Unai bamona danu Keriso ese nega tamona sibona iena mauri Dirava dekenai ia henia, taunimanima momo edia kara dika kokia totona.”
Ia be “hereva hehunina, ta ese ena anina ia davaria diba lasi gauna,” a?
Baibel ese Dirava ena hereva hehunidia ia gwauraia. To unai hereva ta ese Baibel ena hereva momokani ia gorea lasi. Edia sene taudia edia amo idia abia herevadia idia laloa bada bona Buka Helaga ena hereva idia laloa maragi taudia be Iesu ese ia herevalaidia, ia gwau: “Umui koikoi taudia e, momokani Isaia ese umui ia herevalaia, ia gwau, ‘Inai bese taudia edia uduna sibona idia hanamoa lau, to edia lalona be daudau masemase. Idia tomadiho lau dekenai, to anina lasi. Idia edia hadibaia hereva be taunimanima edia taravatu mo.’ ”—Mat. 15:7-9.
Iesu ia ura dina iboudiai o pura iboudiai do idia karaia, a?
Buka ta ladana Basic Catechism ia gwau: “Katolik Keristen taudia idia haganilaidia karadia ta be inai: Sunday iboudiai bona dina helagadia idaudia iboudiai danu Mass dekenai do idia lao.” (Boston, 1980, p. 21) “Dubu Oreana taudia edia lalona idia hagoadaia, nega momo eiava dina iboudiai Mass dekenai do idia lao bona Anibou Helagana gaudia do idia ania.”—The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults, Abridged Edition (Huntington, Ind.; 1979), p. 281.
Paraoa idia makohia bena “idia ania hebou” sivaraidia iboudiai Baibel lalonai, edia anina be Keriso ena mase laloa totona unai bamona idia aniani hebou, a? (Kara 2:42, 46; 20:7) Ena be Baibel haida lalodiai idia hahedinaraia hegeregerena, idia aniani hebou negadiai paraoa idia hamakohia, to mani inai oi laloa: Iesu mai ena aposetolo be Anibou Ginigabena idia do karaia lasi neganai, anibou negadiai Iesu ese “paraoa ia makohia.” (Mar. 6:41; 8:6) Unai nega lalonai Iuda taudia idia ania paraoana be idau, taunimanima momo ese hari inai nega lalonai idia ania paraoana hegeregerena lasi. Iuda taudia ese edia paraoa idia ania gwauraia neganai idia hamakohia.
Iesu ia hamaorodia lasi iena mase laloa anibouna be nega hida do idia karaia. To ia ese Iuda taudia edia Paseka Ariana dinana ai unai kara ia hamatamaia, bena unai murinai iena hahediba taudia ese unai aria ena gabunai Keriso ena mase laloa anibouna idia karaia. Iuda taudia be lagani ta ta amo Paseka Ariana idia karaia, Nisan 14 ai. Unai hegeregerena, edia aria ma haida be nega tamona lagani ta ta amo idia karaia; unai aria be inai: Idia Hatubua Lasi Paraoana Ariana, Pura Ariana (Pentekoste), bona Kalaga Ariana (Taboro Ariana unai). Herohemaino Dinana danu be nega tamona lagani ta ta amo idia karaia.
Mass idia gurigurilaia ese pegatori lalonai idia noho taudia edia hisihisi ia hamaragia, a?
Buka ta ladana The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults ia gwau: “Inai hereva ‘pegatori’ be Baibel lalonai ia noho lasi, bona pegatori hahediba herevana be Baibel lalonai idia gwauraia hedinarai lasi. . . . Dubu Oreana ena toretore taudia gunadia edia buka lalodiai, nega momo idia gwau pegatori ia noho, ma idia gwau mase taudia mai edia kamonai be mauri taudia edia guriguri ese idia durudia diba, bona Mass ena Boubou Karana ese ia durudia bada diba.”—Pp. 347, 348.
Buka Helaga ese mase taudia inai bamona ia gwauraidia: “Mauri taudia na dibadia do bae mase; a mase taudia na ḡau ta asi dibadia.” (Koh. 9:5) (Rau 276-8 itaia danu, inai sinado “Mase” henunai.)
-
-
MauriBuka Helaga Herevalaia
-
-
Mauri
Anina: Tubutubu gaudia, animal, taunimanima bona lauma taudia lalodiai ia noho siahuna. Animal bona taunimanima lalodiai mauri siahuna bona laga idia noho, unai laga dainai unai mauri siahuna ia ore lasi.
Taunimanima dekenai, mauri korikori ena anina be mauri goevadaena, Dirava ese ia gwaumaoro henidia do idia abia maurina unai. Taunimanima edia mauri ia doko diba, to Dirava ena hesiai taudia mai edia kamonai edia helaro be inai: Mauri goevadaena do idia abia bona do idia mauri ela bona hanaihanai—idia momo be tanobada dekenai do idia noho, bona “orea maragi,” Dirava ena Basileia lalonai edia ahuna do idia abia taudia unai, be guba dekenai do idia noho. Unai Basileia oreana taudia idia toreisi lou neganai, Dirava ese doko diba lasi maurina ia henidia.
Taunimanima be dahaka totona idia mauri?
Iseda mauri ena anina korikori ita diba totona, namona be mauri havaraia Diravana ita laloa. Bema mauri be matamana neganai ia vara kava, iseda mauri be anina lasi, bona nega vaira namona totona ita hegaegae be badina lasi. To Kara 17:24, 25, 28 ese ita ia hadibaia, ia gwau: “Tanobada bona ena lalonai noho gaudia ibounai ia karaia Diravana . . . ese mauri bona laga bona gau ibounai ia henia noho taunimanima dekenai. Badina be, ‘Ia lalonai ita mauri, ita marere bona ita noho.’ ” Apokalupo 4:11 ia gwau: “Aiemai Lohiabada, aiemai Dirava e, oi be hegeregere momokani vadaeni, taunimanima ibounai ese hairai bona mataurai oi do idia henia, bona oiemu siahu henunai do idia noho. Badina be gau ibounai be oi ese oi havaraia. Oiemu ura dainai oi karadia, bona oiemu ura dainai idia noho.” (Rau 100-106 itaia danu, inai sinado badana “Dirava” henunai.)
Dirava ena taravatu bona ena sisiba be edia mauri lalodiai idia badinaia lasi taudia edia kara ese anina namona ia
-