Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • re karoa 8 rau 37-41
  • Idia Hekwarahi Do Idia Kwalimu Totona

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Idia Hekwarahi Do Idia Kwalimu Totona
  • Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • “Dina 10 Lalonai Do Umui Hisihisi”
  • Keriso ese Kongrigeisen Ia Hereva Henidia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2003
  • Dokona Ia Mai Kahirakahira Lalonai Kamonai Karana Oi Habadaia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2002
  • Gari Lasi Abidadama Taudia be Nazi Taudia Edia Dagedage amo Idia Kwalimu
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2001
  • Apokalupo Bukana Ena Anina Oi Totona
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu (Stadi)—2022
Ma Haida Itaia
Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
re karoa 8 rau 37-41

Karoa 8

Idia Hekwarahi Do Idia Kwalimu Totona

SEMURANA

HARI inai negai, Efeso hanua gunana be nadi kavakava. To Iesu ena hadibaia hereva iharuana ia henidia taudia edia gabu dekenai hanua ta ia noho ema bona hari. Mirigini kahanai kilomita 56 bamona Efeso ena hanua gunana amo, Turkey ena hanua ta ladana Izmir ia noho. Hari inai negai, Iehova ena Witness taudia edia kongregesen goadadia foa be unuseniai idia noho. Keristen taudia ginigunadia edia negai, Semurana hanuana be unai gabu dekenai ia noho. Iesu ena hereva ma haida mani oi laloa: “Semurana ekalesia oreana ena aneru dekenai inai hereva do oi torea: ‘Ginigunana momokani bona dokona momokani, ia mase ma ia mauri lou, tauna ena hadibaia hereva be inai.’ ” (Apokalupo 2:⁠8) Iesu ese unai hereva be Semurana Keristen taudia dekenai ia henidia dainai ia ese ia durudia, inai do idia laloa lou totona: Iehova ese Iesu ia hatorea isi lou neganai ia doko diba lasi maurina ia abia. Ia hamaorodia ia be kara maoromaoro taudia amo Iehova sibona ese ia hatorea isi lou tauna ginigunana bona ginigabena. Horoa Keristen taudia ma iboudiai do ia hatoredia isi lou tauna be Iesu. Unai dainai Iesu ena diba be hegeregere ena tadikaka ia sisiba henidia totona. Unai tadikaka idia ura guba dekenai ia ida ia doko diba lasi maurina do idia abia.

2 Haida ese dagedage idia haheaukalaia kara maoromaoro do idia badinaia totona. Iesu ese unai kara ia gunalaia, bona ena davana namona ia abia. Keristen taudia iboudiai edia helaro ena badina be Iesu be ena abidadama dekenai ia gini goada ela bona ia mase, bena unai murinai ia toreisi lou. (Kara 17:31) Iesu “ia mase ma ia mauri lou” dainai, ita diba ia hamomokania idia haheauka bona hereva momokani idia badinaia taudia be idia haheauka kava lasi. Iesu ia toreisi lou dainai, Keristen taudia iboudiai idia lalo-goada diba, bona edia abidadama dainai hisihisi idia ania neganai, unai ese edia lalona ia hagoadaia bada. Hisihisi oi davaria hari, a? Bema oibe, Iesu be Semurana taudia ia henidia herevana ma ta ese oiemu lalona ia hagoadaia diba. Iesu ia gwau:

3 “Oiemu hisihisi bona metau lau diba. Lau diba oi be ogogami, to momokani oi be kohu momo tauna. Lau diba sibodia idia gwauraia Iuda taudia ese oi idia hereva dika henia. Idia be Iuda taudia momokani lasi. Idia be Satani ena orea taudia.” (Apokalupo 2:⁠9) Iesu ese ena Semurana tadikakadia ia sisiba henidia lasi, ia hanamodia sibona. Edia abidadama dainai hisihisi momo idia davaria vadaeni. Idia be kohu momo taudia lasi; reana edia abidadama dekenai idia gini goada dainai idia ogogami. (Heberu 10:34) To, lauma gaudia idia laloa bada, bona Iesu ena sisiba hegeregerena, guba dekenai kohu idia haboua. (Mataio 6:​19, 20) Unai dainai, Mamoe Naria Tauna Badana ia gwau idia be ‘kohu momo taudia’ bamona.​—⁠Iamesi 2:5 itaia danu.

4 Iesu ia gwauraia hedinarai Iuda taudia ese Semurana Keristen taudia idia dagedage henidia bada. Nega gunadia lalonai, Iuda taudia momo ese Keristen tomadihona idia koua toho. (Kara 13:​44, 45; 14:19) Ierusalem ia moru lagani 20 bamona murinai, Semurana Iuda taudia ese Satana ena kara idia tohotohoa. Unai dainai, Iesu ese unai Iuda taudia ia gwauraidia “Satani ena orea taudia”!a

5 Taunimanima ese Semurana Keristen taudia be unai bamona idia inai henidia dainai, Iesu ese edia lalona ia hagoadaia; ia gwau: “Hisihisi do oi abia, to do oi gari henia lasi. Kamonai! Satani ese umui haida dibura ruma dekenai do ia koua, umui do ia dibagania, bona dina 10 lalonai do umui hisihisi. Do umui gini goada noho, bona lau do umui badinaia noho ela bona mase, vadaeni lau ese umui emui kwalimu ahuna, mauri, umui dekenai do lau henia.” (Apokalupo 2:10) Unai siri lalonai nega momo Iesu ia gwau “umui.” Unai ese ia hahedinaraia ena hereva be mai anina kongregesen taudia iboudiai dekenai. Iesu ia gwauhamata lasi kahirakahira Semurana Keristen taudia edia hekwakwanai do idia ore. Idia haida ese dagedage do idia davaria noho, bona dibura rumana lalonai do idia noho. “Dina 10” lalodiai hisihisi do idia ania. Baibel lalonai namba 10 ese tanobada gauna ta ena kahana iboudiai ia laulaulaia. Ena be unai kara maoromaoro taudia be lauma dalanai idia taga, to tanobada tauanina dekenai idia do noho neganai, hahetoho momo do idia davaria.

6 To, namona be Semurana Keristen taudia idia gari lasi bona kara maoromaoro idia rakatania lasi. Bema idia gini goada ela bona dokona, edia “kwalimu ahuna, mauri,” guba dekenai ia doko diba lasi maurina unai, do idia abia. (1 Korinto 9:25; 2 Timoteo 4:​6-8) Aposetolo Paulo ia laloa unai davana namo herea do ia abia totona ena gau iboudiai, ena tanobada maurina danu, ia bouboulaia be namo. (Filipi 3:⁠8) Momokani, Semurana dekenai kamonai Keristen taudia edia lalohadai be Paulo ena lalohadai hegeregerena. Iesu ese ena hereva idia dekenai ia hadokoa neganai, ia gwau: “Mai ena taiana tauna, namona be Lauma Helaga ena hereva ekalesia oreadia dekenai do ia kamonai! Kwalimu taudia be mase iharuana ese idia do ia hadikaia lasi.” (Apokalupo 2:11) Iesu ia gwauhamata, kwalimu taudia ese guba maurina, ia doko diba lasi maurina unai, do idia abia.​—⁠1 Korinto 15:​53, 54.

“Dina 10 Lalonai Do Umui Hisihisi”

7 Semurana Keristen taudia hegeregeredia, Ioane oreana taudia bona edia bamodia idia “dibagania” momo. Unai hahetoho idia davaria neganai idia gini goada dainai, idia hahedinaraia idia be Dirava ena orea taudia. (Mareko 13:​9, 10) Lohiabada ena dina ia matamaia neganai, tanobada ibounai dekenai Iehova ena orea taudia be momo lasi, bona Iesu ena hereva Semurana Keristen taudia dekenai ese edia lalona ia hagoadaia. (Apokalupo 1:10) Lagani 1879 amo, lauma gaudia namodia be Dirava ena Hereva lalonai idia davaria bona ma taunimanima haida dekenai idia hadibaia, davana lasi. To Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana lalonai, momo ese idia inai henidia bona edia gaukara idia koua toho, badina idia be tuari amo idia gini siri bona gari lasi dekenai Kerisendom ena kerere idia gwauraia hedinarai. Kerisendom ena gunalaia taudia haida ese unai dagedage idia havaraia. Lagani 1918 ai unai dagedage ia bada ia lao, ela bona ia be Iuda taudia edia kara Semurana Keristen taudia dekenai bamona.

8 United States of America dekenai Keristen taudia idia dagedage henidia momo, bena June 22, 1918 dekenai, Watch Tower Society ena presiden matamatana, Joseph F. Rutherford, bona ena bamodia 7 be dibura rumana dekenai idia siaia, bona kota ia gwau kahirakahira idia iboudiai be dibura ruma ai do idia noho ela bona lagani 20 do idia ore. Hua 9 idia ore murinai, dibura amo idia ruhadia, beil monina idia henia dainai. May 14, 1919 dekenai, kota badana ese kota maragina ena kerere ia hamaoromaorodia; ia davaria unai kota lalonai kerere 130 idia karaia. Katolik tauna Judge Manton, dagi badana ladana knight of the order of St. Gregory the Great ia abia tauna, be lagani 1918 ai gwaumaoro ia henia lasi unai Keristen taudia ese beil monina do idia henia, dibura rumana amo do idia ruhadia totona. To lagani 1939 ai, unai kota karaia tauna idia kota henia bona dibura rumana dekenai idia siaia, bona idia gwau unuseniai do ia noho ela bona lagani rua do idia ore, bona K10,000 dekenai idia fainia danu, badina be nega 6 kota gaukara ia hagagevaia bona kota hagagevaia totona lalo-ani moni ia abia dainai.

9 Nazi taudia ese Germany idia lohiaia neganai, Hitler ese Iehova ena Witness taudia edia haroro gaukara ia taravatua. Lagani momo lalodiai, Witness taudia momo be dibura kamepadia badadia lalodiai idia koudia bona unuseniai idia kara dika henidia danu. Unai gabu dekenai idia momo idia mase bona Witness memero 200 idia hamasedia, badina idia ura lasi Hitler ena tuari oreana lalonai do idia vareai. Dubu taudia ese unai kara iboudiai idia hanamoa bona idia durua. Katolik pris ta ena hereva ese unai ia hamomokania. Niuspepa ta, The German Way, May 29, 1938 gauna, lalonai ena hereva idia printaia. Ia gwau: “Tano tamona dekenai sibodia idia gwauraia . . . Bible Student taudia [Iehova ena Witness taudia] idia taravatudia. Unai tano be Germany! . . . Adolph Hitler ese gavamani siahuna ia abia neganai, bona Germany ena Catholic Episcopate ese ia idia noia lou neganai, Hitler ia gwau: ‘Sibodia idia gwauraia Earnest Bible Student taudia [Iehova ena Witness taudia] ese maino idia hadikaia; . . . Lau laloa idia be koikoi taudia; lau ura lasi momokani America tauna Judge Rutherford ese Germany Katolik taudia edia ladana be unai bamona ia hadikaia; Germany lalonai [Iehova ena Witness taudia] edia orea lau haorea.’ ” Unai hereva dainai, unai pris ia gwau: “Namo herea!”

10 Lohiabada ena dina ena nega ia heau lalonai, Gaigai bona ena garana taudia ese edia kara idia hadokoa lasi, to horoa Keristen taudia bona edia bamodia idia tuari henidia noho. Idia momo be dibura rumadia lalodiai idia koudia, bona idia dagedage henidia bada. (Apokalupo 12:17) Unai dagedage taudia ese ‘taravatu amo dika idia havaraia’ noho, to Iehova ena orea taudia idia gwau: “Dirava ai kamonai henia be namo, taunimanima ai kamonai henia be dika.” (Salamo 94:​20; Kara 5:29) Lagani 1954 ai, Gima Kohorona magasin lalonai ia gwau: “Idia hanai laganidia 40 lalodiai tano 70 bona ma haida dekenai Iehova ena Witness taudia edia gaukara idia koua bona idia dagedage henidia.” Dala ia noho neganai, unai Keristen taudia be kota lalonai gwaumaoro idia tahua, gavamani ese edia tomadiho do ia koua lasi totona, bona tano haida dekenai idia kwalimu momokani. United States ena Kota Badana dekenai Iehova ena Witness taudia be nega 50 ai idia kwalimu.

11 Iesu ena hahegani be, Kaisara ena gau be Kaisara idia henia. Orea iboudiai amo, Iehova ena Witness taudia sibodia be mai edia momokani ida unai hahegani idia badinaia. (Luka 20:25; Roma 13:​1, 7) To, tano momo dekenai bona gavamani momo henunai Iehova ena Witness taudia be dibura rumadia ai idia negea, bona America, Europe, Africa, bona Asia tanodia dekenai unai bamona idia kara henidia noho. Orea ma ta be unai bamona idia kara henia lasi. Iesu ese ena peroveta hereva badana lalonai ena noho ena toana ia gwauraia. Ena hereva haida be inai: “Unai neganai umui emui mase totona hereva do idia atoa, do idia hadikaia umui, do idia alaia mase umui. Lauegu ladana dainai bese ibounai ese umui do idia badu henia.” (Mataio 24:​3, 9) Lohiabada ena dina ai Iehova ena Witness taudia dekenai unai bamona ia vara momokani vadaeni.

12 Ioane oreana taudia ese Dirava ena orea taudia idia hagoadaia hisihisi do idia haheaukalaia totona. Unai dainai idia ese Iesu ena hereva Semurana Keristen taudia dekenai idia gwauraia loulou. Inai bamona: Nazi taudia ese Iehova ena Witness taudia idia dagedage henidia matamaia neganai, lagani 1933 bona 1934 dekenai Gima Kohorona magasin lalonai hagoadaia herevadia idauidau idia atoa; hegeregere, ta be “Gari Henidia Lasi,” unai hereva lalonai Mataio 10:​26-​33 idia kikilaia; ma ta be “Auri Havevea Gauna,” unai hereva lalonai Daniela 3:​17, 18 idia kikilaia; bona “Leona Edia Uduna,” unai hereva ena siri badana be Daniela 6:22. Lagani 1980 lalodiai, inai buka idia halasia neganai, Iehova ena Witness taudia be tano 40 bona ma haida lalodiai dagedage bada herea idia davaria bona Gima Kohorona magasin ena hereva haida, hegeregere, “Dagedage Idia Abia, to Idia Moale!” bona “Keristen Taudia ese Dagedage Idia Haheaukalaia” ese Dirava ena orea taudia idia hagoadadia.b

13 Momokani, hari inai negai, hegeregerena dina 10 bamona, Iehova ena Keristen Witness taudia idia dagedage henidia neganai edia tauanina idia hahisia bona ma dala haida amo hahetoho idia davaria. Semurana Keristen taudia hegeregeredia, idia gari lasi; bona tanobada ena hekwakwanai idia bada daekau negana lalonai, namona be ita ibounai ita gari lasi. Iseda lalona ita hegaegaelaia, hisihisi do ita haheaukalaia bona ‘iseda kohu be haida ese idia dadia neganai’ mai eda moale danu do ita haheauka. (Heberu 10:​32-​34) Dirava ena Hereva ita stadilaia bona ita abia dae momokani neganai, do ita hegeregere iseda abidadama dekenai do ita gini goada totona. Namona be oi diba momokani, oiemu kara maoromaoro oi dogoatao negana lalonai Iehova ese oi ia naria diba bona oi do ia naria momokani. “Ia ese umui ia naria noho. Unai dainai emui laloa hekwarahi gaudia ibounai iena imana dekenai do umui atoa.”​—⁠1 Petero 5:​6-​11.

[Footnotes]

a Lagani 60 bamona Ioane ia mase murinai, Semurana hanuana dekenai, tau ta ladana Polycarp ena mauri laganidia be 86 neganai, idia araia mase, badina ia ura lasi ena abidadama Iesu dekenai do ia negea. Taunimanima idia gwau buka ta, ladana The Martyrdom of Polycarp, be taunimanima haida ese idia torea Polycarp ia mase murinai. Unai buka lalonai ia gwau Polycarp do idia araia totona lahi auna idia tahua neganai, “Iuda taudia be mai edia moale ida unai gaukara idia durua bada, vaia edia kara bamona”​—⁠herevana Polycarp idia hamasea negana be “Sabati dinana badana ta dekenai.”

b The Watchtower, November 1, 1933; October 1 bona 15, December 1 bona 15, 1934; Gima Kohorona, December 1, 1983 gaudia, oi itaia.

[Study Questions]

1. (a) Ma edena kongregesen be ia hairai vadaeni tauna, Iesu, ena amo hereva ta ia abia? (b) Iesu ese sibona ia gwauraia “ginigunana momokani bona dokona momokani” dainai, unai Keristen taudia ia durudia dahaka do idia laloatao totona?

2. Badina be dahaka “ia mase ma ia mauri lou” tauna ena hereva ese Keristen taudia iboudiai edia lalona ia hagoadaia?

3. (a) Iesu ese Semurana Keristen taudia edena bamona ia hagoadadia? (b) Ena be Semurana Keristen taudia idia ogogami, to badina be dahaka Iesu ia gwau idia be ‘kohu momo taudia’?

4. Daidia ese Semurana Keristen taudia idia dagedage henidia bada, bona Iesu ese unai dagedage taudia edena bamona ia lalodia?

5. Unai neganai, Semurana Keristen taudia ese dahaka hahetoho do idia davaria?

6. (a) Dahaka dainai Semurana Keristen taudia idia gari lasi be namo? (b) Iesu ese ena hereva Semurana kongregesen taudia dekenai be edena bamona ia hadokoa?

7, 8. Lagani 1918 dekenai Keristen taudia be edena bamona idia “dibagania” momo, Semurana kongregesen taudia idia dibagania hegeregerena?

9. Hitler ese Iehova ena Witness taudia Germany dekenai be edena bamona ia kara henidia, bona dubu gunalaia taudia ese ena kara edena bamona idia laloa?

10. (a) Lohiabada ena dina ena nega ia heau lalonai, Iehova ena Witness taudia ese dahaka dagedage idia davaria? (b) Keristen taudia be kota lalonai gwaumaoro idia tahua, gavamani ese edia tomadiho do ia koua lasi totona. Unai negadia momo ai dahaka ia vara?

11. Iesu ese ena noho ena toana ia perovetalaia; unai peroveta herevadia amo, dahaka hereva be Iehova ena Witness taudia dekenai ia guguru Lohiabada ena dina lalonai?

12. Ioane oreana taudia be edena dala ai Dirava ena orea taudia idia hagoadaia dagedage do idia haheaukalaia totona?

13. Semurana Keristen taudia hegeregeredia, badina be dahaka Iehova ena Keristen Witness taudia be dagedage garina idia gari lasi?

[Box/Picture on page 39]

Lagani momo lalodiai, guna idia vara gaudia edia sivarai idia torea taudia idia gwau Nazi taudia idia lohia negana lalonai, Germany ena Witness taudia ese dala maoromaoro idia badinaia. Claudia Koonz ese ia torea bukana, Mothers in the Fatherland, lagani 1986 ai idia karaia gauna, lalonai ia gwau: “Nazi lasi Germany taudia momo herea ese dala idia tahua, bona idia matauraia lasi gavamanina, Nazi gavamani unai, henunai do idia noho dalana idia davaria. . . . To, Iehova ena Witness taudia be idau vaitani. Edia orea taudia be momo lasi, idia be 20,000 sibodia, bona taunimanima momo ese idia abia lalohadaina idia badinaia lasi. Kahirakahira idia iboudiai be mai edia goada ida Nazi gavamani kamonai henia karana idia dadaraia. . . . Edia tomadiho dainai Nazi gavamani idia dadaraia vaitani diba. Iehova ena Witness taudia ese Nazi gavamani ena gaukara ibounai idia dadaraia. Lagani 1933 ai Gestapo taudia ese Witness taudia edia hedikwota Germany dekenai idia hadikaia, bena lagani 1935 ai Witness taudia edia orea idia taravatua. To herevana, Witness taudia idia ura lasi idia gwau ‘Heil Hitler.’ Iehova ena Witness taudia iboudiai rua rua amo, ta ta bamona (idia momo be tatau) be dibura kamepa dekenai idia siaidia, Witness taudia 1,000 idia hamasea, bona lagani 1933 ia lao 1945 ai ma Witness taudia 1,000 idia mase. . . . Pris bona pasto taudia ese Katolik bona Protestan taudia idia hagoadadia Hitler ena ura do idia badinaia totona. Bema Hitler idia kamonai henia lasi, dubu bona gavamani edia taravatu idia utua.”

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia