Iehova ese Ia Moalelaia Boubou Gaudia Oi Henia
“Ia [Iesu Keriso] ena amo nega iboudiai Dirava dekenai hahenamo ita henia boubou gauna ta bamona, anina be, udu bibina ena huahua amo taunimanima vairanai iena ladana ita hanamoa.”—HEBERU 13:15, N.W.
IEHOVA ese ia dekenai boubou gaudia namodia idia henia taudia ia durudia. Gunaguna Israel taudia ese animal idia bouboulaidia, bona unai dainai Iehova ese ia hanamodia. To idia kara dika loulou murinai, dahaka ia vara? Peroveta tauna Hosea ena amo, inai sisiba idia abia: “Israel taudia e, emui Dirava Iehova dekenai umui giroa mai, badina emui kerere dainai umui moru vadaeni. Sisiba umui abia dae bona Iehova dekenai umui giroa mai. Umui iboudiai be Ia dekenai umui gwau: ‘Aiemai kerere mani oi gwauatao; bona ai henia gau namodia mani oi abia dae, bena unai dainai aiemai bibina, boromakau tau matamatadia bamona do ai henia oi dekenai.’ ”—Hosea 14:1, 2.
2. ‘Edia bibina, boromakau tau matamatadia bamona’ gaudia be dahaka, bona Paulo ese Hosea ena peroveta herevana edena bamona ia gwauraia?
2 Unai dainai, idau negai Dirava ena orea taudia ese ‘edia bibina, boromakau tau matamatadia bamona’ be Iehova Dirava idia henia be namo. Unai gaudia be dahaka? Idia be Iehova hanamoa kara momokanidia! Aposetolo Paulo ese Hosea ena peroveta herevana ia gwauraia bona Heberu Keristen taudia ia hamaorodia, ia gwau: “Dirava dekenai hahenamo ita henia boubou gauna ta bamona, anina be, udu bibina ena huahua amo taunimanima vairanai iena ladana ita hanamoa.” (Heberu 13:15, N.W.) Dahaka ese Iehova ena Witness taudia ia durudia, hari inai negai unai bamona boubou gaudia be Iehova do idia henia totona?
‘Edia Abidadama Karana Badinaia’
3 Paulo ena sisiba Heberu taudia dekenai bema ita badinaia unai ese ita do ia durua boubou gaudia namodia be iseda Durua Tauna Badana, Iehova Dirava, do ita henia totona. Hegeregere, Paulo ia gwau: “Umui emui hakaua taudia gunadia do umui laloatao. Idia ese Dirava ena hereva umui idia hadibaia. Edia mauri dalana do umui laloa lou, bona edia abidadama kara hegeregerena do umui badinaia.” (Heberu 13:7) Paulo ia gwau: “Umui emui hakaua taudia gunadia do umui laloatao.” Ia ese daidia ia herevalaia?
4. (a) “Hakaua taudia” edia kara ena anina be dahaka? (b) Iehova ena Witness taudia edia “hakaua taudia” be daidia?
4 Paulo ese “hakaua taudia” o gunalaia taudia ia herevalaia. (Heb 13 Siri 7, 17, 24) Keristen elda taudia ese gunalaia gaukarana bona hakaua gaukarana be kongregesen lalonai idia karaia totona, ‘taunimanima idia hakaua’ (Greek gado, ky·ber·neʹseis). (1 Korinto 12:28) Aposetolo bona elda taudia ma haida Ierusalem dekenai be hakaua oreana ta ai idia lao, heduru bona sisiba be kongregesen iboudiai do idia henidia totona. (Kara 15:1, 2, 27-29) Unai dainai, hari inai negai, elda taudia haida hakaua oreana lalonai ese Iehova ena Witness taudia tanobada ibounai lalonai be lauma dalanai idia naria.
5 Kongregesen lalonai idia noho elda taudia bona Hakaua Oreana taudia ese ita idia hakaua; unai dainai namona be unai taudia ita matauraidia bona Dirava ita noia, aonega do ia henidia, idia ese kongregesen do idia hakaua namonamo totona. (Efeso 1:15-17 itaia danu.) ‘Dirava ena hereva be ita idia hadibaia’ taudia ita laloatao be namo! Timoteo ena sinana bona tubuna hahine ese Timoteo idia hadibaia, bena gabeai, Paulo bona ma taunimanima haida danu ese idia hadibaia. (2 Timoteo 1:5, 6; 3:14) Unai dainai Timoteo ese unai hakaua taudia edia kara ena anina ia laloa namonamo diba, bona edia abidadama karana ia badinaia diba.
6. Daidia edia abidadama ita tohotohoa be namo, to namona be daika ita badinaia?
6 Abel, Noa, Abraham, Sara, Rahaba, Mose bona unai bamona taudia ese edia abidadama idia hahedinaraia. (Heberu 11:1-40) Unai dainai, edia abidadama karana ita badinaia diba. Unai ita karaia neganai ita daradara lasi, badina unai taudia idia mase neganai Dirava idia badinaia noho. To hari inai negai ita idia hakaua taudia ‘edia abidadama karana ita badinaia’ diba danu. Momokani, kara dika taudia idia badinaia lasi, badina Keriso ita raraia hanaihanai dainai. Unai hegeregerena, Bible hahanaia tauna Edgar J. Goodspeed ia gwau: “Ita gwau lasi abidadama tauna ese kara namo ia karaia badina idau negai kara namo taudia ia tohotohodia. Lasi, to ia ura karaia badina ia ese Keriso ena haheitalai namo hereana ia tohotohoa dainai . . . Gau badana be Keristen dalana dekenai ia heau tauna ese Iesu ia raraia noho.” Oibe, ‘Keriso ese ita dainai hisihisi ia abia. Vadaeni iena kara toana ita dekenai ia hedinaraia, iena murinai do ita raka totona. Iena aena gabudia do ita raka.’—1 Petero 2:21; Heberu 12:1-3.
7. Heberu 13:8 ena hereva dainai Iesu ena hisihisi be edena bamona ita lalohadailaia be namo?
7 Bena Paulo ese Dirava ena Natuna ia herevalaia, ia gwau: “Iesu Keriso be varani bona hari ia idau lasi. Bona do ia idau lasi ela bona hanaihanai.” (Heberu 13:8) Kamonai namonamo witness taudia Stefano bona Iakobo bona unai bamona taudia ese Iesu ena kara namona idia tohotohoa dainai, edia kara maoromaoro dekenai idia gini goada. (Kara 7:1-60; 12:1, 2) Edia lalona ia hegeregere, Keriso ena murinai idia raka taudia bamona do idia mase, unai dainai edia abidadama karana ita badinaia be namo. Gunaguna, harihari, bona vaira neganai danu, Dirava idia badinaia taudia be edia lalona ai idia hegaegae, Iesu ena hahediba taudia bamona edia mauri do idia atoa diho.
Hahediba Hereva Koikoidia Dadaraia
8 Iesu ese ena kara bona hahediba herevadia ia haidaua lasi dainai, namona be ia bona ena aposetolo ese edia hahediba herevadia ita badinaia namonamo. Paulo ese Heberu taudia ia hamaorodia: “Do umui naria, hadibaia hereva idauidau ese dala maorona dekena amo umui idia hakaua kerere garina. To namona be, Dirava ena hariharibada dekena amo iseda lauma ese goada idia abia. Aniani taravatu idauidau ese iseda lauma do idia hagoadaia lasi. Inai bamona taravatu idia kamonai henia taudia ese durua idia abia lasi.”—Heberu 13:9.
9. Paulo be Heberu Keristen taudia dekenai ia siaia revarevana lalonai, dahaka mai anina bada gaudia ia herevalaia?
9 Iuda taudia idia heagi, badina Dirava be hoa dalana ai Sinai Ororona dekenai Taravatu be ia henia bona David ena bese ese pavapava dagina do idia dogoatao ela bona hanaihanai. To Paulo be Heberu Keristen taudia dekenai ia hamaorodia, ena be Taravatu ena gwauhamata idia karaia neganai gari gaudia momo idia vara, to Iehova ese gwauhamata matamatana ia karaia neganai, mai ena goada bada herea ida ia be toa amo, hoa karadia amo, bona lauma helaga hariharilaia karana amo ena siahu ia hahedinaraia goevagoeva. (Kara 2:1-4; Heberu 2:2-4) Lagani 607 B.C.E. ai David ena bese pavapavadia edia basileia ia moru, to Keriso ena guba Basileia ia moru diba lasi. (Heberu 1:8, 9; 12:28) Danu, Iehova ese horoa taudia ia haboudia gabuna ena hairai ese Sinai Ororona dekenai idia vara hoa karadia edia hairai ia hanaia, badina horoa taudia be guba Siona Ororona idia raka henia.—Heberu 12:18-27.
10 Unai dainai namona be Heberu taudia idia naria namonamo, Iuda tomadihona idia dogoatao taudia edia ‘hadibaia hereva idauidau ese dala maorona dekena amo idia hakaudia kerere garina.’ (Galatia 5:1-6) Unai hahediba herevadia amo lasi, to ‘Dirava ena hariharibada dekena amo edia lauma ese goada idia abia,’ hereva momokani ena dala dekenai do idia gini goada noho totona. Haida ese aniani bona boubou gaudia idia hepapahuahulaia. Paulo ia gwau: “Aniani taravatu idauidau ese iseda lauma do idia hagoadaia lasi. Inai bamona taravatu idia kamonai henia taudia ese durua idia abia lasi.” Aniani haida idia taravatua bona dina haida idia laloa bada neganai, lauma taudia namodia do idia davaria lasi, to Dirava idia badinaia bona Iesu ena boubou idia laloa bada lauma gaudia namodia do idia abia. (Roma 14:5-9) Danu, Keriso ena boubou karana ese Levi edia boubou karadia edia siahu ia kokia.—Heberu 9:9-14; 10:5-10.
Dirava ese Ia Moalelaia Boubou Gaudia
11 Levi hahelaga taudia ese idia bouboulaia mauri gaudia amo vamu idia ania, to Paulo ia gwau: “Ita be mai iseda boubou patana. To Iuda taudia edia boubou helaga karaia taudia be hegeregere lasi iseda boubou patana dekena amo aniani idia ania. Iuda taudia edia Boubou Helaga Karaia Tauna Badana ese boromokau bona mamoe edia rarana, Helaga Gabunai do idia abia lao, kara dika kokia boubouna do ia karaia totona. To unai boromakau o mamoe edia tauanina be kamepa ena murimurinai idia gabua” Herohemaino Dinana dekenai. (Heberu 13:10, 11; Levitiko 16:27; 1 Korinto 9:13) Gau ta, boubou patana bamona gauna, be Keristen taudia dekenai ia noho; anina be, Dirava kahirakahira dekenai idia mai, badina Iesu ena boubou dainai Iehova ese edia kara dika ia gwauatao bona hahemauri idia abia, mauri hanaihanai do idia abia totona.
12. Heberu 13:12-14 ena hereva ese horoa Keristen taudia ia hagoadaia dahaka do idia karaia totona?
12 Paulo ese Herohemaino Dinana ia gwauraia momo lasi, to ia be ma ia gwau: “Unai bamona dainai Iesu danu hanua badana [Ierusalem] ena murimurinai ia mase, iena rarana dekena amo taunimanima do ia hagoevaia totona, vadaeni do idia helaga.” Keriso be Ierusalem dekenai ia mase bona kara dika ia gwauatao vaitani boubou gauna ia henia. (Heberu 13:12; Ioane 19:17; 1 Ioane 2:1, 2) Aposetolo Paulo ese ena horoa Keristen tadikaka edia lalona ia hagoadaia, ia gwau: “Unai dainai, ita be namo ia [Keriso] dekenai do ita lao, hanua ena murimurinai, bona iena hemarai danu do ita abia hebou. Badina be inai tanobada dekenai iseda noho hanaihanai hanuana be lasi. To noho hanaihanai hanuana, gabeai do ia hedinarai gauna, ita tahua noho.” (Heberu 13:13, 14; Levitiko 16:10) Ena be taunimanima ese ita idia gwauraia dika, Iesu idia gwauraia dika hegeregerena, to ita be Iehova ena Witness taudia dainai, ita hekwarahi noho. Hari inai nega dikana lalonai, ‘Dirava negea kara bona lebulebu kara ita rakatania, ita noho namonamo, ita kara maoromaoro, bona Dirava ita matauraia,’ bona tanobada matamatana ita naria noho. (Tito 2:11-14; 2 Petero 3:13; 1 Ioane 2:15-17) Bona ita dekenai idia noho horoa taudia ese “hanua badana,” guba Basileiana unai, idia tahua goadagoada.—Heberu 12:22.
13. Dirava ese ia moalelaia boubou gaudia be dahaka gau sibodia lasi?
13 Bena, Paulo be Dirava ese ia moalelaia boubou gaudia ia herevalaia, ia gwau: “Ia [Iesu] ena amo nega iboudiai Dirava dekenai hahenamo ita henia boubou gauna ta bamona, anina be, udu bibina ena huahua amo taunimanima vairanai iena ladana ita hanamoa. Inai danu, kara namo bona kohu haria karana umui laloaboio lasi, badina be Dirava ese unai bamona boubou karadia ia moalelaia bada.” (Heberu 13:15, 16, N.W.) Keristen taudia edia boubou karadia be taunimanima durudia karadia sibodia lasi. Taunimanima momo herea ese unai bamona heduru karadia idia karaia. Haheitalai be, December 1988 lalonai, Soviet Armenia taudia momo ese dika idia davaria, badina be tano ia mareremarere. Unai neganai, bese idauidau momo amo idia mai taudia ese idia durudia.
14. Dirava ese ia abia dae boubou karana ena kahana badana be dahaka?
14 Iehova “ita tomadiho henia, mai hemataurai bona mai gari danu” ena badina be Iesu ese ia hahedinaraia lalokau badana. (Heberu 12:28; Ioane 13:34; 15:13) Unai hesiai gaukara ena kahana badana be iseda haroro gaukara, badina Hahelaga Tauna Badana Keriso ena amo “udu bibina ena huahua amo taunimanima vairanai iena ladana ita hanamoa.” (Hosea 14:2; Roma 10:10-15; Heberu 7:26) Momokani, ‘kara namo bona kohu haria karana ita laloaboio lasi.’ “Keriso idia abidadama henia taudia” sibodia lasi, to ma taunimanima haida dekenai danu iseda kohu do ita haria. (Galatia 6:10) Iseda Keristen tadikakadia ese dika eiava hekwakwanai eiava hisihisi idia davaria negadia ai, mai eda lalokau ida lauma dalana ai ita durudia, bona edia dabu gaudia ita henidia. Dahaka dainai? Badina ita lalokau heheni. Danu ita ura edia abidadama do idia dogoatao goadagoada noho, “badina be Dirava ese unai bamona boubou karadia ia moalelaia bada.”—Heberu 10:23-25; Iakobo 1:27.
Idia Henunai Do Umui Noho
15 Dirava ese iseda boubou karadia do ia abia dae totona, gau badana be iena orea ena hahegani ita badinaia. Paulo ese siahu ia gwauraia momo lasi, to ia gwau: “Umui idia hakaua taudia do umui kamonai henia, bona edia hereva do umui badinaia. Badina be idia ese umui emui lauma idia naria noho nega ibounai. Gabeai idia ese Dirava ena vairanai edia gaukara ibounai ena anina do idia gwauraia hedinarai. Unai dainai edia hereva do umui kamonai henia, bona idia henunai do umui noho. Bema inai bamona umui karaia neganai edia gaukara mai moale danu do idia karaia, lalohisihisi ta lasi. To bema mai lalohisihisi danu umui idia naria neganai, umui ese anina namona ta do umui davaria lasi.” (Heberu 13:17) Kongregesen ena gaukara idia gunalaia elda taudia ita matauraidia be namo, ita durudia lasi dainai mai edia lalohisihisi ida do idia ganagana garina. Bema kongregesen naria taudia henunai ita manau karaia lasi, edia lalona do ita hametaudia, bona unai dainai lauma dalana ai dika do ita davaria. Bema elda taudia ida ita gaukara hebou mai iseda ura danu, dala do ita kehoa kongregesen idia durudia haraga diba totona, bona kongregesen ena lalo-tamona do ita habadaia bona Basileia harorolaia gaukarana ia durua.—Salamo 133:1-3.
16. Dahaka dainai ita be iseda kongregesen idia hakaua taudia henunai ita manau karaia be maoro?
16 Unai dainai kongregesen idia hakaua taudia henunai ita manau karaia be maoro! Kongregesen ena hebou lalonai hahediba gaukarana idia karaia, bona haroro gaukara lalonai ita idia durua. Idia ese kongregesen ena mamoe bamona taudia idia naridia dainai, iseda namo idia tahua. (1 Petero 5:2, 3) Ita idia durua, Dirava bona kongregesen taudia ida do ita hetura namonamo totona. (Kara 20:28-30) Mai edia aonega bona lalo-parara ida kongregesen idia naria neganai, bema idia henunai ita manau karaia, ita hahedinaraia Atai Herea Naria Tauna, Iehova Dirava, bona ia abia hidi Naria Tauna Badana, Iesu Keriso, ita matauraidia.—1 Petero 2:25; Apokalupo 1:1; 2:1–3:22.
Guriguri Momo
17 Reana dagedage dainai, Paulo bona ena bamodia be Heberu Keristen taudia amo idia parara. Unai dainai Paulo ia gwau: “Umui ese ai totona do umui guriguri, badina be aiemai lalona be maoromaoro Dirava ena vairanai. Ai ura be nega ibounai kara maoromaoro do ai karaia. Oibe, lau be umui lau noia goadagoada Dirava do umui noia, ia ese lauegu dala do ia durua. Vadaeni ia ese, umui dekenai lau do ia siaia haragaharaga.” (Heberu 13:18, 19) Bema Paulo ese kara dika ia karaia hehuni bona ena lalona be maoromaoro lasi Dirava vairanai, Heberu taudia ia noidia do idia guriguri, ia be idia dekenai do ia mai totona be maoro lasi. (Hereva Lada-isidia 3:32; 1 Timoteo 4:1, 2) Momokani, Paulo be kara maoromaoro hesiai tauna ta, bona mai ena lalo-goeva ida Iuda tomadihona idia abia isi taudia ia dadaraidia. (Kara 20:17-27) Paulo ena lalohadai be, bema Heberu taudia idia guriguri, ia be idia dekenai do ia mai haraga totona, idia dekenai do ia mai haraga diba.
18. Bema ita ura ma haida be ita totona do idia guriguri, dahaka henanadai be sibona ita henia be namo?
18 Paulo ena noinoi Heberu Keristen taudia dekenai ese ia hahedinaraia Keristen taudia be Keristen taudia ma haida totona idia guriguri, bona ta totona idia guriguri neganai ena ladana idia gwauraia be maoro. (Efeso 6:17-20 itaia danu.) To bema ita ura ma haida be ita totona do idia guriguri, namona be Paulo hegeregerena, dala ita tahua iseda ‘lalona be maoromaoro Dirava ena vairanai bona nega ibounai kara maoromaoro do ita karaia.’ Oiemu kara iboudiai idia maoromaoro, a? Bona oi guriguri neganai, mai emu lalo-goeva ida oi guriguri diba, Paulo ese ia karaia hegeregerena, a?—1 Ioane 5:14, 15.
Lalona Hagoadaia Herevadia
19 Paulo ese Heberu taudia ia noia, ia totona do idia guriguri. Unai murinai ia ese sibona ena guriguri ia gwauraia, ia gwau: “Dirava be maino ena badina momokani. Ia ese iseda Lohiabada Iesu mase dekena amo ia hatorea isi lou. Iesu be Mamoe Naria Tauna Badana, badina be ia ese Dirava ena noho hanaihanai gwauhamata ia hamomokania vadaeni. Oibe, Iesu ese unai Dirava ena gwauhamata badana ia hamomokania. Badina be inai: ia sibona ena rarana, boubou gauna bamona, ia bubua diho dainai. Vadaeni, inai maino Diravana ese gau namodia ibounai umui do ia henia, bona idia dekena amo umui do ia hanamoa momokani. Vadaeni umui ese iena ura do umui karaia. Bona namona be Dirava ese Iesu Keriso ena siahu dekena amo iseda lalona dekenai do ia gaukara, vadaeni Dirava hamoalea karadia do ita havaraia. Keriso dekenai hairai bada do ia noho ela bona hanaihanai. Amen.” (Heberu 13:20, 21) Maino tanobada matamatana ia laloa dainai, maino Diravana ese Keriso ia hatoreaisi lou, bona guba dekenai ia doko diba lasi maurina ia henia. Unuseniai, Iesu ese ena rara ena siahu ia gaukaralaia, gwauhamata matamatana do ia karaia totona. (Isaia 9:6, 7; Luka 22:20) Unai gwauhamata do ia noho ela bona hanaihanai, badina tanobada dekenai do idia noho taudia be Dirava ena lauma natudia 144,000 edia hesiai gaukara dainai hahenamo do idia davaria ela bona hanaihanai. Unai 144,000 taudia be Iesu ida do idia lohia hebou guba dekenai bona idia be gwauhamata matamatana lalonai idia noho. (Apokalupo 14:1-4; 20:4-6) Dirava ena hairai ita hanamoa bona ia be Keriso ena amo ‘gau namodia ibounai ita ia henia, ita ese iena ura do ita karaia’ totona.
20. Sibona emu hereva amo Paulo ena hereva ginigabedia Heberu taudia edia revareva lalonai mani oi gwauraia, bona unai hereva edia anina be dahaka?
20 Paulo ese Heberu Keristen taudia edia lalohadai ena revareva dekenai ia diba lasi dainai ia gwau: “Lauegu varavara e, umui lau noia goada, inai revareva, umui hagoadaia totona gauna, do umui abia dae mai haheauka danu [Iuda tomadihona idia do dogoatao taudia dekenai lasi, to Dirava ena Natuna dekenai idia kamonai]. Badina be lau torea herevadia be lata lasi [ena hereva metaudia hegeregerena ia lata momokani lasi]. Lau ura umui diba, iseda varavara Timoteo be dibura ruma dekena amo idia ruhaia vadaeni. Bema lau dekenai ia mai haraga neganai, ia bona lau, ai ruaosi, umui itaia totona do ai mai.” Reana Paulo ese inai revareva be Roma dekenai ia torea, bona ena helaro be ia bona Timoteo ese Heberu taudia do idia vadivadi henidia Ierusalem dekenai. Bena Paulo ia gwau: “Umui ese emui hakaua taudia [idia gaukara goadagoada elda taudia] bona ekalesia taudia [guba helarona idia abia taudia] ibounai dekenai aiemai hanamoa do umui henia. Dirava ena taudia ibounai Italia dekenai ese edia hanamoa umui idia siaia inai. Dirava ena hariharibada umui ibounai dekenai do ia noho.”—Heberu 13:22-25.
Heduru Bada Revarevana Ta
21 Reana Buka Helaga ena revareva iboudiai amo, Heberu taudia ese idia abia revarevana ese ita ia durua bada, Taravatu boubou karadia edia anina do ita diba namonamo totona. Unai revareva ese ia hahedinaraia goevagoeva Iesu Keriso ena boubou sibona ese kara dika taudia edia mauri davana ia karaia diba. Bona mai anina bada herevana ta be, Dirava ena Natuna ita kamonai henia be gau badana.
22. Heberu taudia edia revareva dainai Dirava ita tanikiu henia ena badina haida be dahaka?
22 Lauma helaga ese Heberu taudia edia revareva ia havaraia. Inai magasin ena stadi ginigunadia rua ese idia hahedinaraia hegeregerena, inai revareva dainai Dirava ita tanikiu henia be mai ena badina ma haida. Heduru ia henia iseda hesiai gaukara dekenai do ita hesiku lasi totona, bona iseda lalona ia hagoadaia momokani, badina ita diba Iehova be iseda Durua Tauna. Danu, Heberu taudia edia revareva ese ita ia hagoadaia, mai eda ura danu, iseda udu bibina bona iseda goada bona iseda aonega ibounai do ita gaukaralaia, iseda hesiai gaukara be dina bona hanuaboi iboudiai do ita karaia totona, bona mai edia kudouna ibounai ida boubou karadia do ita karaia, iseda lalokau Diravana hereadaena, Iehova, do ita hamoalea totona.
Oiemu Haere be Dahaka?
◻ Heberu taudia edia revareva ese edena bamona ia durudia, hahediba hereva koikoidia do idia dadaraia totona?
◻ Dirava ese ia moalelaia boubou gaudia lalonai dahaka gaukara be mai anina bada?
◻ “Hakaua taudia” be daidia, bona dahaka dainai idia henunai ita manau karaia be namo?
◻ Heberu taudia edia revareva ese guriguri karana edena bamona idia herevalaia?
◻ Dahaka dainai ita gwau diba Heberu Keristen taudia edia revareva be heduru gauna badana?
1. Iehova ese kara dika Israel taudia edena bamona ia sisiba henidia?
3. Heberu 13:7 dekenai aposetolo Paulo ena hereva badana be dahaka, bona dahaka henanadai ia vara?
5. Dahaka dainai kongregesen ena elda taudia totona bona Hakaua Oreana totona ita guriguri be namo, bona idia totona edena bamona ita guriguri be namo?
8. Sibona emu hereva amo Paulo ena hereva Heberu 13:9 dekenai mani oi gwauraia lou.
10. Heberu 13:9 ena hereva hegeregerena, iseda lalona ia hagoadaia gauna be dahaka?
11. (a) Paulo ena hereva Heberu 13:10, 11 dekenai edia anina be dahaka? (b) Keristen taudia dekenai dahaka be boubou patana ta bamona?
15. (a) Sibona emu hereva amo Heberu 13:17 ena sisiba mani oi gwauraia. (b) Dahaka dainai kongregesen ena gunalaia taudia ita matauraidia be namo?
17. Paulo ia noinoi dahaka guriguri do idia karaia, bona dahaka dainai unai be maoro?
19. (a) Paulo be guriguri amo ia noinoi, Heberu Keristen taudia ese dahaka do idia davaria? (b) Dahaka dainai gwauhamata matamatana do ia noho ela bona hanaihanai?
21. Heberu taudia edia revareva ese ita idia durua, dahaka mai anina bada gaudia dekenai do ita lalo-parara totona?
[Pictures on page 23]
Dirava ese ia moalelaia boubou gaudia haida be, haroro gaukara bona sisiba namona be iseda Keristen tadikaka ita henidia karana