Iseda Haroro Bona Mauri Dalana Hebou Pepana Edia Referens
May 3-9
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 27-29
“Iehova ese Taunimanima Edia Toana Ia Laloa Lasi Karana Ita Tohotohoa”
Iehova Ena Kara Namodia Oi Laloa Bada
14 Unai kekeni faiv be Mose dekenai idia lao bona idia gwau: “Badina be dahaka aiemai tamana ena ladana be iena iduhu dekena amo do idia kokia, ia be natuna tau lasi dainai?” Ma idia gwau: “Aiemai tamana ena [“tadikaka,” NW] edia huanai, be tano haida ai dekenai do umui henia.” Mose ia gwau lasi, ‘Taravatu ena hereva dainai, umui do lau durua lasi.’ To, ia ese “edia noinoi Lohiabada dekenai ia hamaoroa.” (Num. 27:2-5) Iehova ena haere be dahaka? Ia ese Mose ia hamaoroa: “Selopehada ena natuna hahine edia hereva be maoro, edia tamana ena [“tadikaka,” NW] edia huanai, tano haida do oi henia, edia tamana ena tano kahana be idia ese do idia abia.” Bena Iehova ese taravatu matamata ia karaia. Mose ia hamaoroa: “Inai danu, Israela taudia do oi hamaoroa, bema tau ta ia mase, mai ena natuna tau lasi, iena natuna hahine ese iena tano o kohu do ia abia.” (Num. 27:6-8; Ios. 17:1-6) Unai nega amo, unai taravatu ese unai bamona hekwakwanai idia davaria Israela hahine ia gimadia.
Iehova Ena Kara Namodia Oi Laloa Bada
15 Momokani, unai sivarai ese ia hahedinaraia Iehova be ia hebogahisi bona taunimanima edia toana ia laloa lasi! Ta ese unai kekeni faiv ia durua lasi, to Iehova be mai hemataurai ida edia noinoi ia abia dae, bona ia kara henidia Israela taudia ibounai ia kara henia hegeregerena. (Sal. 68:5) Baibel ai unai bamona sivarai momo ese idia hahedinaraia, Iehova ese ena hesiai taudia iboudiai be maka tamona ai ia kara henidia.—1Sam. 16:1-13; Kara 10:30-35, 44-48.
Iehova Ena Kara Namodia Oi Laloa Bada
16 Edena dala ai Iehova ita tohotohoa diba? Laloatao, taunimanima edia toana ita laloa bada lasi karana be dala rua ai ita hahedinaraia diba. Bema taunimanima edia toana ita laloa bada lasi, idia ibounai be maka tamona ai do ita kara henia. Reana oi laloa, oi be taunimanima edia toana oi laloa bada lasi. To nega haida, emu lalohadai ma haida dekenai be idau. Vadaeni, edena bamona do ita diba bema ita be taunimanima idauidau ita ura henia eiava lasi? Iesu ia ura diba taunimanima ese ia be edena bamona idia laloa neganai, ena tura namodia ia nanadaia: “Taunimanima idia gwau taunimanima ena Natuna be daika?” (Mat. 16:13, 14) Iesu ena haheitalai oi tohotohoa diba. Reana emu turana namona ta oi nanadaia diba, ‘Oi laloa lau ese taunimanima ibounai be maka tamona ai lau kara henia, a? Haida idia gwau lau be taunimanima edia toana lau laloa bada, a?’ Bema emu turana ia gwau, ia itaia oi ese hanua tamona taudia sibona oi kara namo henidia, eiava taga o sikuli bada taudia sibona oi ura henidia, dahaka do oi karaia? Namona be Iehova dekenai unai oi gurigurilaia, bona oi noia oi do ia durua emu lalohadai bona kara oi haidaua totona. Unai amo Iehova hegeregerena, oi ese taunimanima ibounai be maka tamona ai do oi kara henidia.—Mat. 7:7; Kol. 3:10, 11.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 528 par. 5
Boubou Gaudia
Wain Bouboudia. Israela taudia be Gwauhamata Tanona dekenai idia vareai neganai, wain boubouna be boubou gaudia ma haida ida idia henia. (Nu 15:2, 5, 8-10) Unai wain eiava (“kekero muramura”) be boubou patana latanai idia bubua. (Nu 28:7, 14; hahegeregerea Eso 30:9; Nu 15:10.) Aposetolo Paulo be Filipi Keristani taudia ia tore henia neganai, ia gwau: “Ena be lau sibona lau henia, idia bubua wain boubouna hegeregerena, to unai be taunimanima durua gaukarana, bona emui abidadama dainai unai bamona umui karaia, bona egu lalona ia namo.” Paulo ese idia bubua wain boubouna ena laulau herevana ia gaukaralaia, Keristani taudia totona mai ura ida sibona ia henia karana ia hahedinaraia totona. (Fp 2:17) Paulo ena mase negana ia kahirakahira neganai, Timoteo ia tore henia bona ia gwau: “Lau be idia bubua vadaeni wain boubouna hegeregerena, bona egu ruhaia negana be kahirakahira.”—2Ti 4:6.
May 10-16
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 30-31
“Emu Gwauhamata Oi Hamomokania”
it-2-E 1162
Gwauhamata
Oi Karaia Gwauhamata be mai Anina Bada. Gwauhamata be ta ena ura hegeregerena ia karaia diba. To bema ta ia gwauhamata, Dirava ena taravatu ese ia hahedinaraia unai ia hagugurua be namo. Unai dainai ‘iena gwauhamata do ia karaia momokani,’ anina be ena mauri lalonai ena kara amo unai do ia hahedinaraia. (Nu 30:2; Ro 1:31, 32 itaia danu.) Bema iena gwauhamata ia hagugurua lasi ena mauri ia haboioa diba, unai dainai toretore helagadia ese Israela tauna ia hagoadaia gwauhamata ia do karaia lasi neganai, do ia abia maduna idauidau ia laloa guna be namo. Baibel ia gwau: “Lohiabada oiemu Dirava dekenai gwauhamata ta do oi gwauraia neganai . . . Oiemu Dirava ese oiemu gwauhamata ena anina be oi dekena amo do ia tahua, bona bema lasi neganai, oi be mai oiemu kara dika Lohiabada ena vairanai. Bema oi gwauhamata lasi, oi be mai emu kara dika lasi.”—De 23:21, 22.
Gwauhamata
Baibel ese ia hahedinaraia, Dirava dekenai ita karaia gwauhamatana be mai anina bada. Hegeregere, reana ta be Iehova dekenai ia gwauhamata kara ta do ia karaia, boubou gaudia do ia henia, ful-taim hesiai gaukarana do ia karaia, eiava gau haida do ia dadaraia. Ta be sibona ena ura kwalimu ia gaukaralaia diba gwauhamata ta ia karaia totona. To, gwauhamata ta ia karaia neganai, Dirava ena matanai unai be gwauhamata metauna bona ia be mai anina bada, unai dainai ia badinaia be namo. (Gen. 14:22, 23; Heb. 6:16, 17) Baibel ese edena dala ai Dirava dekenai ita karaia gwauhamata ia herevalaia?
Numera Bukana Ena Hereva Badadia
30:6-8—Keristani tauna ta be ena adavana ese ia karaia gwauhamata ia koudia diba, a? Iehova ese hari taunimanima ese idia karaia gwauhamata dainai idia ta ta ia kara henidia. Hegeregere, Iehova dekenai mauri gwauhamatalaia karana be ita sibona ese ita karaia gwauhamatana. (Galatia 6:5) Ena adavana be siahu lasi unai ia koua totona. To, namo lasi hahine ese ia karaia gwauhamata ese Dirava ena Hereva eiava ena maduna idauidau ena adavana dekenai ia utua.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 28 par. 1
Iapeta
Ta be dubu helaga dekenai ena mauri ibounai lalonai Iehova ia hesiai henia diba. Tama sina be edia natudia dekenai maoro idia henia diba unai idia karaia totona. Samuela be unai bamona, ia do vara lasi neganai iena sinana ia gwauhamata ia be dubu helaga ai hesiai gaukara do ia karaia. Bona Hana ena tau Elikana danu be unai gwauhamata dekenai ia lalotamona. Samuela ese rata inua karana ia rakatania neganai, Hana ese dubu helaga dekenai ia abia lao. Bona boromakau ta danu ia abia lao boubou totona. (1Sa 1:11, 22-28; 2:11) Samson danu be ena mauri lalonai, Nasiri tauna bamona Dirava ia hesiai henia.—Gu 13:2-5, 11-14; mani Nu 30:3-5, 16 ese tamana ena siahu natuna kekeni dekenai ia hahedinaraia dalana oi hahegeregerea.
May 17-23
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 32-33
“Unai Tano Taudia Ibounai Do Umui Lulua Lao”
w10-E 8/1 23
Inai Oi Diba, A?
Heberu Revarevadia lalonai nega momo idia gwauraia “tomadiho gabudia” be dahaka?
Israela taudia be gwauhamata tanona ai do idia vareai neganai, Iehova ese idia ia hamaoroa Kanana taudia edia tomadiho gabudia ibounai do idia kokia. Ia gwau: “Idia edia nadi helaga gaudia bona auri dirava koikoi gaudia ibounai do umui negea, edia kaivakuku ibounai do umui gabua ore, bona edia tomadiho gabudia ibounai danu do umui hadikaia ore.” (Numera 33:52) Tomadiho kokoi totona idia haginia gabudia haida be ororo ataiai bona gabu ma haida hegeregere au henunai eiava siti lalonai. (1King Taudia 14:23; 2King Taudia 17:29; Esekiela 6:3) Idia karaia gaudia be boubou patadia, du o au helagadia, kaivakuku eiava bonana namo muramura patadia bona tomadiho koikoi gaudia ma haida.
Israela Taudia Edia Kerere amo Gau ta Ita Dibaia
Hari inai negai idia vara hahetoho momo be Israela taudia edia negai idia vara bamona. Taunimanima ese gau haida o tau ta (o hahine ta) be dirava ai idia halaoa. Unai dirava haida be inai: Moni, ladana bada ane abia taudia o TV ai idia hedinarai taudia, ladana bada spot gadara taudia, politikol karadia, ladana bada tomadiho gunalaia taudia haida, bona ruma bese taudia. Iseda mauri lalonai, idia be gau badadia ai idia lao diba. Bema Iehova idia lalokau henia lasi taudia ita bamoa, ita ese eda hetura karana Dirava ida ita hadikaia diba.
Bala dirava tomadiho henia karana lalonai idia karaia matabodaga karadia ese Israela taudia momo ia hamorua. Hari inai negai, Dirava ena taunimanima danu be unai bamona tarapu lalonai idia moru. Hegeregere, bema tadikaka (o taihu) ta be sibona ena ruma dekenai Internet o kompiuta ai ponografi (matabodaga laulaudia) ia itaia, unai ese ena lalomamina ia hadikaia diba. Internet o kompiuta ai ponografi itaia karana ese tadikaka (o taihu) ta ia hamorua be dika rohoroho!
it-1-E 404 par. 2
Kanana
Kanana taudia hadikaia ore karana dekenai Iosua ese Iehova ena oda “Mose dekenai ia henia gaudia ibounai, ia kamonai henia namonamo.” (Ios 11:15) To Israela besena be Iosua ena hakaua dalana idia badinaia lasi, bona unai tano ai dika idia havaraia gaudia idauidau idia kokia lasi. Kanana taudia be Israela taudia huanai idia do noho dainai, gabeai unai ese hekwakwanai momo ia havaraia. Taunimanima momo idia mase (danu henaohenao, matabodaga, bona kaivakuku tomadiho henia karadia idia karaia) badina Israela taudia be Kanana taudia hadikaia ore ena oda herevana idia badinaia lasi. (Nu 33:55, 56; Gu 2:1-3, 11-23; Sa 106:34-43) Iehova ese Israela taudia ia hadibaia, iena hahemaoro be goeva bona taunimanima ibounai be maka tamona dekenai do ia hahemaoro henia. Bema Israela taudia be Kanana taudia idia bamoa, idia adavadia, idia abia dae gaudia idia abia dae, bona edia tomadiho ena kastom karadia bona miro karadia idia badinaia, anina be Kanana taudia idia hadikaia ore ena oda herevana be idia dekenai do ia vara danu. Bona idia danu be unai ‘tano ese do ia mumutaia.’—Eso 23:32, 33; 34:12-17; Le 18:26-30, NWT; De 7:2-5, 25, 26.
Hakaua Hereva Namodia
it-1-E 359 par. 2
Boda
Nadi gadara amo iduhu ta do ia noho gabuna idia davaria murinai, do idia noho gabuna ena bada do idia laloa bona badina iharuana dainai unai do idia karaia: iduhu ena bada hegeregerena. “Tano be [“gadara ta,” NWT] dekenai iduhu ta ta dekenai do oi haria, bona iduhu badadia dekenai tano badadia do oi henia, bona iduhu maragidia dekenai tano maragidia do oi henia. Bema [“gadara,” NWT] ese tau ta dekenai tano ta ia henia, unai be iena tano.” (Nu 33:54) Nadi gadara amo iduhu ta ia noho gabuna ena disisen be do idia haidaua lasi, to unai iduhu ese do ia abia tano ena bada dekenai senisi haida idia karaia diba. Unai dainai idia davaria Iuda iduhu ena tano be bada herea neganai, iena tano ena kahana haida be Simeona ena iduhu dekenai idia henia.—Ios 19:9.
May 24-30
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 34-36
“Iehova be Emu Heau Mauri Gabuna ai Oi Halaoa”
Iehova be Emu Heau Mauri Gabuna ai Oi Halaoa, A?
4 To bema tau ta ese aksiden amo ta ia hamasea, Israela taudia be dahaka idia karaia? Ena be aksiden amo ta ia hamasea, to ia be ia kerere, badina kerere lasi tauna ia hamasea. (Gen. 9:5) To, ia be mase tauna ena varavara amo ia heau bona heau mauri hanuadia ta dekenai ia lao diba. Unuseniai ia dekenai dika ta do ia vara lasi. Bona ia be unai hanua dekenai do ia noho ela bona hahelaga tauna badana ia mase.—Num. 35:15, 28.
Iehova be Emu Heau Mauri Gabuna ai Oi Halaoa, A?
6 Aksiden amo ta ia alaia murinai, ia heau tauna be “ia dekenai ia vara kerere ena sivarai be hanua tau badadia dekenai do ia gwauraia” guna, unai be heau mauri hanuana ena geiti vairanai do ia karaia. Unai murinai hanua lalonai ia do idia abia dae. (Ios. 20:4) Nega sisina murinai, ala-ala tauna be kerere ia vara hanuana ena tatau badadia dekenai do idia siaia giroa, bona idia ese ia do idia hahemaoro henia. (Numera 35:24, 25 duahia.) Bema idia lalotamona unai ala-ala karana be aksiden amo ia vara, ia heau tauna be heau mauri hanuana dekenai do idia siaia giroa.
Iehova be Emu Heau Mauri Gabuna ai Oi Halaoa, A?
13 Ia heau tauna be unai heau mauri hanuana dekenai ia vareai neganai, dika ta do ia davaria lasi. Unai hanuadia dainai Iehova ia gwau: “Unai gabu dekenai mase tauna ena varavara, davana henia tauna, ese unai heau tauna ia alaia diba lasi.” (Ios. 20:2, 3) Iehova ia gwau lasi unai ala-ala tauna be ia karaia kerere dainai do idia hahemaoro henia lou. Danu, mase tauna ena varavara be unai hanua dekenai do ia vareai lasi ala-ala tauna ia hamasea totona. Ia heau tauna be dika ta dainai do ia gari lasi. Ia be unai heau mauri hanuana dekenai ia noho neganai, Iehova ese ia do ia gimaia. Unai hanua be dibura ruma ta bamona lasi. Unuseni ia lao tauna be ia gaukara diba, ma haida ia durua, bona mai maino ida Iehova ia hesiai henia diba. Oibe, unuseniai iena mauri do ia moalelaia!
Hakaua Hereva Namodia
w91-E 2/15 13 par. 13
Mauri Davana Taunimanima Ibounai Totona
13 To, Adamu bona Heva be unai mauri davana amo namo do idia abia lasi. Mose ena Taravatu lalonai inai hakaua herevana ia noho. Ia gwau: “Alaia tauna hamauria totona moni o kohu do umui abia lasi. Ia be alaia tauna dainai, do ia mase be namo.” (Numera 35:31) Adamu be mai ena ura ida kara dika ia karaia, badina Satani ese ia koia lasi. (1 Timoteo 2:14) Unai dainai iena bese taudia be goevadae lasi taudia ai idia lao bona idia mase. Momokani, Adamu ia mase be namo, badina ena be ia be goevadae tauna to mai ena ura ida Dirava ena taravatu ia badinaia lasi. Unai dainai Iehova be ena kara maoromaoro hakaua herevadia hegeregerena, Adamu totona mauri davana ia henia lasi. To, Dirava ese Adamu ena kara dika dainai ia henia mauri davana amo dala ia kehoa Adamu ena bese taudia be mase ena igui amo ia ruhaia totona! (Roma 5:16) Ita gwau diba, kara dika ena siahu be ia hamatamaia gabuna amo ia doko. Mauri davana karaia tauna be “taunimanima ibounai totona ia mase,” anina be Adamu ena natudia ese idia abia kara dika ena davana ia henia.—Heberu 2:9; 2 Korinto 5:21; 1 Petero 2:24.
May 31–June 6
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | DEUTERONOMI 1-2
“Kota Biaguna Korikori be Dirava Sibona”
Iehova—Kara Maoromaoro Bona Hahemaoro Maoromaoro Ura Henia Diravana
Kongregesen lalonai elda taudia be mai edia maduna, kara dika rohorohodia do idia hahemaorolaidia. (1Korinto 5:12, 13) Unai bamona idia karaia neganai, idia diba Dirava ena hahemaoro dalana be, bema mai dalana, hebogahisi ia hahedinaraia. Bema unai be mai badina lasi—hegeregere bema kara dika taudia idia helalo-kerehai lasi—hebogahisi idia hahedinarai henidia diba lasi. To elda taudia ese unai bamona kara dika taudia be kongregesen murimurinai idia atoa be idia lalo-dika henidia dainai lasi. Edia ura be, kara dika tauna be kongregesen murimurinai atoa karana ese ia ha-uraia do ia helalo-kerehai totona. (Esekiela 18:23 itaia.) Keriso ena kwara dagina ena siahu henunai, elda taudia idia hahemaoro mai edia maoromaoro ida, bona ‘idia ta ta ibounai be lai koua gabuna hegeregere ai idia lao’ danu. (Isaia 32:1, 2) Unai dainai gau badana be maka tamona amo idia hahemaoro mai edia manau ida.—Deuteronomi 1:16, 17.
Dirava ese Ia Abia Hidi Siahu Taudia Ita Badinaia mai Kamonai Ida
4 To, hahemaoro tauna be taravatu sibona ia diba be hegeregere lasi. Unai tatau badadia be goevadae lasi dainai, sibodia edia lalohadai kereredia—hegeregere sibona edia ura tahua karana, taunimanima edia toana laloa karana, bona mataganigani karana—idia sekea be namo, badina unai gaudia ese edia hahemaoro karana ia hadikaia diba. Mose ese idia ia hamaoroa: “Do umui kota henidia neganai, emui kota hereva do umui hagagevaia lasi, to dagi bada tauna bona dagi maragi tauna ruaosi be do idia hegeregere sibona emui vairana dekenai. Tau ta do umui gari henia lasi, badina be Kota Biaguna korikori be Dirava sibona.” Oibe, Israela ena hahemaoro taudia be Iehova totona idia hahemaoro. Unai be hahenamo bada herea!—Deuteronomi 1:16, 17.
Hakaua Hereva Namodia
Iehova Ena Hadibaia Herevadia Ita Abidadama Henia Diba
9 Israela taudia be lagani 40 lalonai “taunimanima idia noho lasi tano dikana bona mai garina” ai idia loaloa neganai, Iehova ese idia do ia hakaua, naria, bona gimaia daladia ibounai ia gwauraia hedinarai lasi. To idia ia hadibaia loulou, ia idia abidadama henia bona ena hadibaia herevadia idia badinaia diba. Tano gagaena ai, Iehova ese dina ai ori ia gaukaralaia bona hanuaboi ai lahi ia gaukaralaia, unai amo ia hahedinaraia ia ese Israela taudia ia naridia bona ia hakaudia. (Deu. 1:19; Eso. 40:36-38) Danu, ia ese edia mauri durua gaudia ia henia. Baibel ia gwau: “Edia dabua danu idia dika lasi, bona edia aena be idia gudu lasi.” Oibe, “edia aniani bona gau be hegeregere.”—Neh. 9:19-21.
June 7-13
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | DEUTERONOMI 3-4
“Iehova Ena Taravatu be Maoromaoro Bona Aonega Ia Henia”
it-2-E 1140 par. 5
Laloparara
Tau ta be Dirava ena hereva bona taravatu ia stadilaia bona badinaia neganai, ia be ena hadibaia taudia edia aonega ia hanaia, bona iena laloparara ese tau badadia edia ia hereaia. (Sa 119:99, 100, 130; Lu 2:46, 47 hahegeregerea.) Unai ia vara badina aonega bona laloparara be Dirava ena Taravatu goevadia bona Hahemaoro Herevadia amo idia mai. Unai dainai Israela taudia be unai gaudia idia badinaia neganai, idia kahirakahira idia noho besedia do idia diba, idia be “aonega bona laloparara besena.” (De 4:5-8; Sa 111:7, 8, 10; bona 1Ki 2:3 hahegeregerea.) Laloparara tauna be ia diba Dirava ena Hereva be helaga bona ia ura iena mauri lalonai unai ia badinaia, bona Dirava ena heduru ia noia unai ia karaia totona. (Sa 119:169) Ia ese Dirava ena sivarai ia laloa dobu (Mt 13:19-23), ena kudouna ai ia atoa (Ao 3:3-6; 7:1-4), bona “koikoi ena dala ibounai” ia inai henia (Sa 119:104, NWT). Dirava ena Natuna be tanobada ai ia noho neganai, unai bamona laloparara karana ia badinaia. Danu ena be ia diba hisihisi auna dekenai do ia mase, to mai ura ida unai ia abia dae, badina unai dala ai ia mase neganai, Baibel ena hereva ia hagugurua.—Mt 26:51-54.
Hariharibada Karana be Bada Neganai
Kwini be ia itaia bona kamonai gaudia dekenai ia hoa bada, bena mai manau ida ia haere, ia gwau: “Oiemu hesiai taudia laki, ani? Idia be nega ibounai oiemu vairana dekenai idia gini, bona oiemu aonega hereva idia kamonai noho, ani?” (1King Taudia 10:4-8) Ia gwau lasi Solomona ena hesiai taudia be idia moale badina be kohu momo bogaraginai idia noho dainai—ena be unai be momokani. To, Solomona ena hesiai taudia be hahenamo idia abia badina idia be hanaihanai Dirava ese Solomona dekenai ia henia aonegana idia kamonai henia diba. Sieba ena kwini be haheitalai namona hari inai negai Iehova ena taunimanima dekenai, idia be Havaraia Tauna bona ena natuna, Iesu Keriso, edia aonega idia moalelaia diba taudia!
Danu ita laloa be namo gauna ma ta be kwini ena hereva Solomona dekenai, ia gwau: “Lohiabada, oiemu Dirava ita hanamoa be namo!” (1King Taudia 10:9) Ia ese Iehova ena heduru Solomona ena aonega bona ena noho namo dekenai ia itaia. Unai be guna Iehova ese Israela taudia dekenai ia gwauraia gwauhamatana hegeregerena. Ia gwau, ‘Lauegu taravatu do umui badinaia namonamo, badina be emui aonega, bona emui laloa goada be bese idauidau dekenai do ia hedinarai. Bona inai taravatu ibounai do idia kamonai neganai do idia gwau, “momokani inai bese badana be aonega bona laloa goada besena!”’—Deuteronomi 4:5-7.
Dirava Vairanai Oi Taga, A?
13 Iehova ese iena taunimanima dekenai hahenamo ia henia neganai, hanaihanai gau namodia sibona ia henia. (Iamesi 1:17) Hegeregere, Iehova ese “tano namona, rata bona hani dekenai ia honu” be Israela taudia dekenai ia henia. Ena be Aigupito tano danu be unai tano bamona, to Iehova ese ena bese taudia dekenai ia henia tanona ese Aigupito ia hereaia. Badina Mose ese Israela taudia ia hamaoroa, unai tano be Iehova ese “ia naria noho.” Eiava, Iehova be idia ia naria dainai, idia be namo bada do idia davaria. Israela taudia be Iehova idia kamonai henia neganai, Ia ese idia ia hanamoa bona mauri namona idia moalelaia. Edia noho dalana ese idia badibadinai idia noho besedia edia noho dalana ia hanaia. Oibe, Iehova ese ia hanamoa taudia be Ia vairanai idia taga!—Numera 16:13; Deuteronomi 4:5-8; 11:8-15.
Hakaua Hereva Namodia
Deuteronomi Bukana Ena Hereva Badadia
4:15-20, 23, 24—Taravatu ese laulau idauidau koroa karana ia taravatua dainai, anina be ruma hahairaia totona gau haida edia laulau ita koroa eiava penia karana be ia kerere, a? Lasi. Taravatu ia gwau laulau do idia karaia lasi idia “tomadiho henia” totona. Baibel ese ruma hahairaia totona laulau idauidau koroa karana eiava penia karana ia taravatua lasi.—1King Taudia 7:18, 25.
June 14-20
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | DEUTERONOMI 5–6
“Natudia Treinia Iehova Idia Lalokau Henia Totona”
Tama Sina E, Emui Ruma Bese Umui Naria Namonamo
11 Nega momo Deuteronomi 6:5-7 idia gaukaralaia, lauma dalanai natudia naria karana idia herevalaia totona. Mani emui kara, Baibel umui kehoa bona unai siri umui duahia. Mani oi laloa, unai siri be tama sina ia hadibaia idia ese lauma gaudia idia laloa bada, Iehova idia lalokau henia, bona Iena hereva be edia kudouna lalonai idia atoa guna totona. Oibe, namona be Dirava ena Hereva umui stadilaia namonamo, hanaihanai Baibel umui duahia bona laloa dobu, unai amo Iehova ena dala, hakaua herevadia, bona taravatu do umui lalopararalaia namonamo bona ura henia. Bena emui kudouna be Baibel ena hereva momokani namodia amo do ia honu neganai, unai ese emui lalona do ia veria Iehova umui lalokau henia, matauraia, bona do umui moale. Emui natudia edia lalona dekenai gau namodia momo herea do umui atoa.—Luka 6:45.
Edena Dala ai Egu Natudia Lau Durua—Aonega Momokani Idia Abia Totona?
Oiemu ura gaudia, oiemu lalohadai, bona oi laloa bada gaudia be emu hereva sibona amo lasi, to emu kara amo idia hedinarai danu. (Roma 2:21, 22) Natudia idia maragi neganai, edia tama sina edia kara idia itaia bona unai amo diba idia abia. Natudia be tama sina ese idia laloa bada gaudia idia itaia, bona idia danu be unai gaudia idia laloa bada. Bema oi be Iehova oi lalokau henia momokani, emu natudia ese unai do idia itaia. Hegeregere, do idia itaia Baibel duahiduahi bona stadi karana be mai anina bada oi dekenai. Bona danu do idia itaia, oiemu mauri lalonai Basileia gaudia oi atoa guna. (Mataio 6:33) Keristani hebou oi lao henidia bona Basileia harorolaia gaukarana oi karaia hanaihanai dainai, emu natudia ese do idia itaia Iehova ena gaukara helagana be mai anina bada oi dekenai.—Mataio 28:19, 20; Heberu 10:24, 25.
Tama Sina E, Emui Ruma Bese Umui Naria Namonamo
14 Deuteronomi 6:7 ese ia hahedinaraia, nega idauidau ai tama sina be edia natudia ida lauma gaudia idia herevalaia hebou diba. Umui loaloa, gaukara, eiava laga-ani hebou neganai, dala umui tahua lauma dalanai emui natudia umui naria be namo. Momokani, namo lasi Baibel ena hereva momokanidia dainai emui natudia umui sisiba henia hanaihanai. To, namona be ruma bese taudia ida lauma gaudia bona hagoadaia herevadia umui herevalaia hebou toho. Hegeregere, Awake! magasin be gau idauidau idia kikilaia. Unai bamona magasin ese dala ia kehoa Iehova ese ia havaraia animal, tanobada hegegemadai idia noho gabu hairaidia, bona taunimanima idauidau bona mauri daladia umui kikilaia totona. Unai bamona herevahereva karana be matamata taudia ia veria hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro oreana ese ia henia bukadia ma haida idia duahia totona.—Mataio 24:45-47.
Hakaua Hereva Namodia
Mose Ena Taravatu ese Iehova Ena Lalokau Bona Hahemaoro Goeva Ia Hahedinaraia
11 Ita dibaia gaudia: Iehova be ta ena toana ia laloa sibona lasi, to ena kudouna ia itaia diba. (1Sam. 16:7) Iehova amo iseda lalohadai, hemami, bona kara ita hunia diba lasi. Ia be ita ia hagoadaia kara namodia ita karaia totona. To ia ura lalohadai dikadia ese idia havaraia dika ita dibaia bona ita dadaraia.—2Siv. 16:9; Mat. 5:27-30.
June 21-27
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | DEUTERONOMI 7–8
“Unai Bese Taudia ta Do Umui Adavaia Lasi”
w12-E 7/1 29 par. 2
Dahaka dainai Dirava ia ura ia idia tomadiho henia taudia be edia abidadama tamona taudia idia adavaia?
Satani ia ura Dirava ena taunimanima ia hakaua kerere, unai amo dirava koikoidia idia tomadiho henia bona Iehova be unai ia diba. Dirava ese Israela taudia ia hamaoroa abidadama lasi taudia ‘ese emui natudia lau dekena amo do idia hakaua siri, idau dirava tomadiho henia totona.’ Unai ese edia mauri ia hadikaia diba. Bema Israela besena be dirava kokoidia idia tomadiho henia, Dirava ese idia do ia lalonamo henia lasi bona gimaia lasi unai ia vara neganai, edia inai taudia ese idia hadikaia diba. Bona edena dala ai gwauhamata Mesiana be edia bese amo ia vara diba? Momokani, Satani be unai badina dainai Israela taudia ia koia tomadiho tamona lasi taudia idia adavaia totona.
“Lohiabada Lalonai Sibona” Headava be mai Anina, A?
To, Iehova ese Baibel ai ia atoa hakaua herevadia ese ta ia durua Lohiabada lalonai sibona ia headava totona. Dahaka dainai? Badina Iehova ia diba dahaka be namo ena taunimanima totona. Ia ese ena hesiai taudia be abia hidi kererena dainai ia vara hisihisi amo ia gimaia, bona ia ura do idia moale. Nehemia ena negai Iuda taudia be Iehova idia tomadiho henia lasi idau bese taudia idia adavaia neganai, Nehemia ese Solomona ena haheitalai dikana ia herevalaia. Ena be “Dirava ese Solomona ia lalokau henia. . . . To Solomona ese kara dika dekenai ia moru, idau bese hahine taudia dainai.” (Neh. 13:23-26) Hari, Dirava be ena hesiai taudia edia namo ia laloa dainai, idia ia hagania tomadiho momokani taudia sibona do idia adavaia be namo. (Sal. 19:7-10; Isa. 48:17, 18) Keristani taudia momokanidia be Dirava ena lalokau karana dekenai idia moale, bona ena hakaua herevadia dekenai idia tabekau. Idia diba Ia be Guba bona Tanobada edia Lohia Badana dainai ia idia badinaia.—Aon. 1:5.
Inai Nega ai Oi Bamoa Taudia Dekenai Naria Namonamo
12 Bema singul Keristani taudia idia ura headava, namona be edia hebamo karana do idia naria namonamo. Baibel ia gwau: “Abidadama lasi taudia ida do umui hakapua tamona lasi. Badina edena bamona kara maoromaoro bona kara dika idia turana diba? Eiava edena bamona diari bona dibura idia noho hebou diba?” (2Kor. 6:14) Headava idia lalohadailaia Keristani taudia dekenai Baibel ena sisiba be “Lohiabada sibona lalonai” do idia headava. Anina be, ia gwauhamata bona bapatiso vadaeni, bona Iehova ena hakaua herevadia ia badinaia tauna sibona do idia adavaia. (1Kor. 7:39) Abidadama tamona tauna oi adavaia neganai, umui ruaosi be Iehova umui lalokau henia bona ia do umui badinaia.
Hakaua Hereva Namodia
Iehova ese Dina Ta Ta ai Ita Ura Gaudia Ia Henia
4 Dina ta ta ena aniani totona ita guriguri neganai, unai ese ita ia hadibaia dina ta ta ena lauma aniani ita ania danu be namo. Ena be Iesu be ia aniani lasi dainai ia hitolo bada, to Satani ese ia dibagania nadi be aniani ai ia halaoa totona neganai ia dadaraia, ia gwau: “Buka Helaga lalonai ia torea vadaeni, ‘Aniani sibona dekena amo taunimanima do idia mauri lasi, to Dirava ena uduna dekena amo idia mai hereva ibounai ese mauri ia henia.’” (Mataio 4:4) Iesu ese peroveta tauna Mose ena hereva ia gwauraia lou, Mose be Israela taudia dekenai ia gwau: “[Iehova] ese umui ia hamanaua, bona hitolo ia siaia, vadaeni mana aniani umui dekenai ia siaia. Unai be aniani matamata, umui bona emui sene taudia idia diba lasi gauna. Unai kara dekena amo, Lohiabada ese umui ia hadibaia, taunimanima be aniani sibona dekena amo do idia mauri lasi. Lasi momokani, to Dirava ena hereva ibounai do idia badinaia danu, vadaeni mauri idia abia.” (Deuteronomi 8:3) Iehova ese mana ia henia dalana amo Israela taudia dekenai tauanina dalanai aniani sibona ia henia lasi, to lauma dalanai gau momo ia hadibaia danu. Lauma dalanai idia dibaia gauna ta be, “dina ta ta do idia raka lao, dina tamona ena aniani do idia haboua.” Bema dina rua ena aniani idia haboua, unai aniani orena ibounai ia bodaga matamaia bona gaigai maragimaragidia ese idia hadikaia. (Esodo 16:4, 20) To, dina namba 6 ai unai bamona ia vara lasi, herevana idia be dina rua ena aniani idia haboua, Sabati dinana totona danu. (Esodo 16:5, 23, 24) Unai mana ese idia ia hadibaia Dirava idia badinaia be namo, bona aniani sibona dekenai amo lasi to “Dirava ena hereva ibounai” dekena amo mauri do idia abia danu.
June 28–July 4
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | DEUTERONOMI 9–10
“Lohiabada Iseda Dirava Ena Hereva Umui Dekenai Do Umui Kamonai Henia”
w09-E 10/1 10 par. 3-4
Dirava Ia Ura Dahaka Ita Karaia?
Dahaka ese ita ia durua diba mai ura ida Dirava ita kamonai henia totona? Mose ese mai anina bada gauna ta ia gwauraia, ia gwau: “Lohiabada emui Dirava do umui gari henia.” (Deu. 10:12) Unai gari karana be dika do ita davaria dainai ita gari karana ia herevalaia lasi. To ia be Dirava bona ena dala ita matauraia dainai ia ita gari henia karana ia herevalaia. Bema Dirava ita matauraia do ita ura lasi ia habadua karadia ita karaia.
Dirava ita kamonai henia ena badina badana be dahaka? Mose ia gwau: “[Iehova] emui Dirava do umui lalokau henia, bona iena hesiai gaukara do umui karaia, mai emui lalona ibounai, bona mai emui lauma ibounai.” (Deu. 10:12) Dirava lalokau henia karana be hemami ta sibona lasi. Buka ta ia gwau: “Heberu herevadia ese nega haida hemami ia herevalaia neganai, ia be ta ese ia karaia karadia amo idia vara gaudia ia herevalaia.” Unai buka ma ia gwau, Dirava lalokau henia karana ena anina be iseda kara amo ita hahedinaraia ia ita lalokau henia. Oibe, bema Dirava ita lalokau henia ita karaia karadia amo ia do ita hamoalea.—Aonega Herevadia 27:11.
w09-E 10/1 10 par. 6
Dirava Ia Ura Dahaka Ita Karaia?
Mai ura ida ita kamonai neganai, hahenamo do ita abia. Mose ia gwau: “Emui namo totona Iehova ena oda herevadia . . . , hari dina umui dekenai lau gwauraia gaudia unai, do umui badinaia.” (Deu. 10: 13, NWT) Oibe, Iehova ena oda ibounai ia ura ita karaia gaudia unai, be iseda namo totona. Dahaka dainai? Badina Baibel ia gwau: “Dirava be lalokau.” (1Ioane 4:8) Oibe Dirava ese unai oda herevadia ia henia iseda namo totona. (Isaia 48:17) Unai dainai Dirava ia ura ita karaia gaudia ibounai ita karaia neganai, hari do ita lalohisihisi lasi bona vaira negai Dirava ena Basileia henunai hahenamo momo do ita abia.
‘Dirava Kahirakahira Oi Lao’ Diba, A?
2 Idaunegai ia noho tauna Aberahamo be unai bamona hetura karana ia moalelaia. Iehova ese unai bese kwarana tauna ia gwauraia “lauegu turana.” (Isaia 41:8) Oibe, Iehova ese Aberahamo ia gwauraia iena turana. Aberahamo be Iehova ena turana ai ia lao badina “Dirava ia abidadama henia.” (Iamesi 2:23) Hari danu, Iehova ese dala ia tahua lalokau dainai ia idia hesiai henia taudia ia “lalokau henidia” totona. (Deuteronomi 10:15) Iena Hereva ese ita ia hagoadaia, ia gwau: “Dirava dekenai do umui raka kahirakahira lao, vadaeni ia ese umui dekenai do ia raka kahirakahira mai.” (Iamesi 4:8) Unai hereva be boiria herevana bona gwauhamata herevana ta.
Hakaua Hereva Namodia
it-1-E 103
Anakima
Anakima taudia be taunimanima badadia bona idia be Kanana ena saut kahana ai ia noho ororo bona davara badinai idia noho. Guna Anakima ena lada bada taudia toi, Ahimana, Sesai bona Talamai be Heberona dekenai idia noho. (Nu 13:22) Unai gabu ai Heberu ena spai taudia 12 ese Anakima taudia idia itaia. Bona gabeai spai taudia 10 ese sivarai dikana idia gwauraia, idia gwau inai taudia be abata ia do vara lasi neganai idia noho Nefilim taudia edia tubuna. Anakima taudia ida sibona idia hahegeregerea dainai, Heberu taudia be sibona idia gwauraia idia be “kwadi” bamona. (Nu 13:28-33; De 1:28) Anakima taudia be tatau badadia dainai Emima bona Repaima taudia ida idia hahegeregerea. Edia goada dainai taunimanima be nega momo idia gwau: “Anaki taudia edia vairana dekenai daika do ia gini diba?”—De 2:10, 11, 20, 21; 9:1-3.