Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • Anina Bada Dinana Ia Matama
    Tau Hereadaena
    • Karoa 105

      Anina Bada Dinana Ia Matama

      MONDAY adorahi ai, Iesu ese Ierusalem ia rakatania neganai, ia lou lao Betania, Olive Ororona ena mairiveina kahanai, bona ena turana Lasaro ena ruma ai ia mahuta lou. Dina rua Ierusalem ai ia haroro vadaeni. Guna, Ieriko amo ia mai neganai, Friday ai ia ginidae, bena hanuaboi iboudiai Betania ai ia mahuta.

      Tuesday dabai, Nisan 11 ai, Iesu bona ena hahediba taudia be Ierusalem ena dala ai idia raka lou. Unai be anina bada dinana Iesu ena haroro gaukarana dekenai. Unai dina dekenai ia bisi bada herea. Unai dina murinai dubu lalonai ia vareai lou lasi bona taunimanima vairadiai ia haroro lou lasi, ela bona idia kota henia bona idia hamasea.

      Iesu bona ena hahediba taudia be Betania idia rakatania bona Olive Ororona idia rakaia hanai lou Ierusalem lao henia totona. Dala dekenai idia raka neganai, varani Iesu ese ia gwau henia fig auna idia itaia. Petro ese ia herevalaia, ia gwau: “Hadibaia tauna e, oi itaia, oiemu hereva dekenai oi hadikaia fig au ia kakoro vadaeni.”

      Dahaka dainai Iesu ese unai au ia hamasea? Ena kara ena badina ia gwauraia inai bamona: “Umui lau hamaoroa momokani, bema umui be mai abidadama, bona bema umui laloa daradara lasi, inai fig auna dekenai ia vara hegeregerena sibona do umui karaia lasi, to inai ororo danu bema umui hereva henia, bema umui gwau, ‘Do oi kokia. Davara dekenai do oi negea diho.’ Vadaeni unai bamona do ia karaia. Gau ibounai guriguri dekenai do umui noinoi, mai emui abidadama danu, vadaeni do umui abia.”

      Unai au ia hakakoroa karana amo, Iesu ese ena hahediba taudia ia hadibadia, namona be Dirava idia abidadama henia. Ia gwau: “Dahaka gau umui ura, guriguri dekenai umui noia neganai, bema umui abidadama henia momokani be do umui abia, vadaeni, umui ese do umui abia.” Unai idia diba be gau badana, badina be nega sisina murinai hedibagani badadia do idia davaridia! Bona fig auna ia kakoro be mai anina ma ta abidadama dekenai.

      Israel besena ena toana ia koikoi, unai fig auna ena toana bamona. Ena be unai bese ese Dirava ia gwauhamata henia vadaeni bona ena toana be Dirava ena taravatu badinaia besena bamona, to gau be ia be mai ena abidadama lasi, au ta mai ena huahua namona lasi bamona. Unai bese taudia edia abidadama be lasi dainai, Dirava ena Natuna idia dadaraia! Vadaeni, Iesu ese unai huahua lasi fig auna ia hakakoroa karana amo ia hahedinaraia goevagoeva dahaka do ia vara unai huahua lasi bona abidadama lasi besena dekenai.

      Daudau lasi murinai, Iesu bona ena hahediba taudia be Ierusalem lalonai idia vareai, bona vaia edia kara dubu dekenai idia lao, bena Iesu ese taunimanima ia hadibadia matamaia. Hahelaga taudia bona hanua tau badadia be ia dekenai idia lao, varani moni senisia taudia dekenai ia karaia karana idia laloa dainai, idia gwau: “Edena siahu dekenai inai kara oi karaia, bona inai siahu be daika ia henia oi dekenai, a?”

      Iesu ese ia haere henidia, ia gwau: “Lau danu lau nanadaia umui dekenai, do umui haere henia lau dekenai, vadaeni inai kara lau karaia ena siahu be do lau hamaoroa umui dekenai. Ioane ena bapatiso be edeseni amo? Guba dekena amo, o taunimanima dekena amo?”

      Hahelaga taudia bona hanua tau badadia idia hereva heheni, idia gwau: “Bema ita gwau, ‘Guba dekena amo,’ do ia gwau, ‘To edena bamona umui kamonai lasi ia dekenai.’ Bema ita gwau, ‘Taunimanima dekena amo,’ inai taunimanima momo dekenai do ita gari, badina be idia ibounai idia laloa Ioane be peroveta tauna.”

      Idia diba lasi edena bamona do idia haere be maoro, unai dainai idia gwau: “Ai diba lasi.”

      Bena Iesu ia gwau: “Lau danu inai kara lau karaia ena siahu be do lau hamaoroa lasi umui dekenai.” Mataio 21:​19-27; Mareko 11:​19-33; Luka 20:​1-8.

      ▪ Dahaka dainai Tuesday, Nisan 11, be anina bada dinana?

      ▪ Iesu ese fig auna ia hakakoroa neganai, dahaka ia hahedinaraia?

      ▪ Haida ese Iesu ena siahu idia nanadailaia neganai, edena bamona ia haere henidia?

  • Vain Umana Paraboledia amo Edia Kerere Ia Hahedinaraia
    Tau Hereadaena
    • Karoa 106

      Vain Umana Paraboledia amo Edia Kerere Ia Hahedinaraia

      IESU be dubu dekenai ia do noho. Tomadiho gunalaia taudia ia hadaradaradia vadaeni, ena siahu idia nanadailaia neganai. Idia do daradara neganai, Iesu ese ia nanadaidia, ia gwau: “Dahaka umui laloa?” Bena parabole ta amo ia hahedinaraia idia be edena bamona taudia.

      Iesu ia gwau: “Tau ta mai ena natuna rua. Vadaeni ia ese ena vara guna natuna dekenai ia lao, ia gwau, ‘Egu natuna e, hari dina mani oi lao, lauegu vain uma gabu dekenai oi gaukara.’ Ena natuna ia haere, ia gwau, ‘Do lau lao lasi.’ To gabeai ena lalona ia giroa, vadaeni ia lao. Gabeai ia vara tauna danu dekenai ia lao, unai bamona ma ia hamaoroa. Vadaeni mero ia haere, ia gwau, ‘Lohia e, do lau lao.’ To ia lao lasi. Idia ruaosi, daika be ena tamana ena ura ia karaia?”

      Iesu ena inai taudia idia haere, idia gwau: “Guna ia vara natuna ese.”

      Bena Iesu ia gwau: “Umui lau hamaoroa momokani, takisi gogoa taudia bona sihari kava hahine ese umui idia gunalaia, Dirava ena Basileia idia vareai guna.” Matamanai takisi gogoa taudia bona ariara hahinedia idia ura lasi Dirava ena gaukara idia karaia. To gabeai, unai vara guna natuna bamona idia helalo-kerehai bena Dirava ena gaukara idia karaia. To tomadiho gunalaia taudia be unai gabeai ia vara natuna bamona, idia gwau Dirava ena gaukara idia karaia, to Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Ioane [Bapatiso] ia mai neganai dala maoromaoro ia hedinarai henia umui dekenai, to umui be umui kamonai lasi ia dekenai. To takisi gogoa taudia bona sihari kava hahine ese idia kamonai henia ia dekenai. Bona umui ese edia kamonai umui itaia, to, emui lalona umui giroa lasi, umui kamonai lasi ia dekenai.”

      Bena parabole ma ta amo Iesu ese ia hahedinaraia, unai tomadiho gunalaia taudia ese Dirava ena hesiai gaukara idia reaia sibona lasi, to idia be kara dika taudia danu. Iesu ia gwau: “Uma biaguna ta ese vain uma gabu ia hadoa, ena magu ia karaia, vain huahuana moia totona guri ia geia, bona kohoro rumana ia haginia, gima taudia edia. Vadaeni biaguna ese ena uma gabu ia atoa vain bisinesi idia karaia taudia edia imana dekenai, vadaeni ia be hanua daudau dekenai ia lao. Edia huahua atoa nega ia kahirakahira neganai, biaguna ese ena hesiai taudia uma gabu naria taudia dekenai ia siaidia lao, vain ena anina abia totona. To uma gabu naria taudia ese iena hesiai taudia idia dogoatao, ta idia botaia, ma ta idia alaia mase, ma ta nadi dekenai idia hodoa. Ma idau hesiai taudia momo ia ese ia siaidia lao, to inai kara hegeregere sibona idia karaia idia dekenai.”

      Unai “hesiai taudia” be peroveta taudia, “uma biaguna,” Iehova, ese ia siaidia iena vain “uma gabu naria taudia” dekediai. Unai uma naria taudia be Israel besena gunalaia taudia. Baibel ia gwau unai bese be Dirava ena “vain uma gabu.”

      Iesu ia gwau, unai “uma gabu naria taudia” ese “hesiai taudia” idia hadikadia bona idia aladia mase dainai, “gabeai uma biaguna ese ena natuna ia siaia lao idia dekenai. Biaguna ia gwau, ‘Lauegu natuna do idia kamonai henia.’ To uma gabu naria taudia ese idia itaia, vadaeni idia sibona dekenai idia hereva, idia gwau, ‘Iena natuna korikori be inai, do ita alaia mase, vadaeni uma gabu be do ita abia iseda.’ Vadaeni idia dogoatao, uma gabu murimuri dekenai idia veria lao, idia alaia mase.”

      Bena Iesu ese tomadiho gunalaia taudia dekenai ia gwau: “Unai uma gabu biaguna do ia mai neganai, uma gabu naria taudia dekenai be edena bamona do ia karaia?”

      Idia haere, idia gwau: “Uma gabu naria taudia dikadia do ia alaia ore, uma gabu be idau taudia ma haida do ia henia, idia naria totona, vadaeni huahua atoa neganai idia ese vain ena anina do idia henia ia dekenai.”

      Tomadiho gunalaia taudia idia diba lasi, to edia hereva amo sibodia idia hahemaoro henia, badina idia be Iehova ena “vain uma gabu,” Israel, ena “naria taudia.” Iehova ia ura unai naria taudia amo do ia abia huahuana be, ena Natuna, Mesia korikorina, do idia abidadama henia. Unai bamona huahua idia henia lasi dainai, Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Inai Buka Helaga ena revareva [Salamo 118:​22, 23 ai] umui duahia lasi, a? ‘Ruma haginia taudia ese idia ura henia lasi nadi be, ruma ena kona nadi ia halaoa vadaeni. Inai be Lohiabada ena kara, ita itaia, ita hoa.’ Unai dainai umui lau hamaoroa, Dirava ena Basileia be umui dekena amo do ia abia siri, bona ena huahua do ia havaraia besena dekenai do ia henia. Unai nadi latanai do ia moru tauna, be do ia makohi. To unai nadi ese bema tau ta latanai do ia moru, unai tau be do ia patapata momokani, kahu bamona.”

      Taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia idia diba Iesu ese idia ia herevalaidia, unai dainai idia ura ia, Dirava ena “natuna korikori,” do idia hamasea. Unai dainai edia lohia dagidia Dirava ena Basileia lalonai be ia ese edia bese amo do ia kokia, bena ‘vain umana naria’ besena matamatana do ia havaraia, huahua namodia do ia havaradia besena unai.

      Unai neganai tomadiho gunalaia taudia ese Iesu idia hamasea toho lasi, badina taunimanima hutuma garina idia gari; unai taunimanima idia laloa Iesu be peroveta tauna. Mataio 21:​28-46; Mareko 12:​1-12; Luka 20:​9-19; Isaia 5:​1-7.

      ▪ Iesu ese parabole ginigunana ai ia herevalaidia memerodia ruaosi ese daidia idia laulaulaidia?

      ▪ Parabole iharuana lalonai, “uma biaguna,” “vain uma gabu,” “uma gabu naria taudia,” “hesiai taudia,” bona “natuna korikori,” ese daidia idia laulaulaidia?

      ▪ Dahaka do ia vara ‘vain umana naria taudia’ dekediai, bona daidia ese edia gabu do idia abia?

  • Parabole—Headava Ariana
    Tau Hereadaena
    • Karoa 107

      Parabole​—Headava Ariana

      PARABOLE rua amo Iesu ese taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia ia samanidia vadaeni, unai dainai idia ura idia hamasea. To Iesu ese ma parabole ta ia hamaorodia, ia gwau:

      “Guba Basileia be hanua pavapavana ta bamona, ena natuna ena headava ariana ia karaia. Bena ena hesiai taudia ia siaidia, ia vavedia taudia boiridia totona; to idia ura lasi idia mai.” (NW)

      Iehova Dirava be King; iena Natuna, Iesu Keriso, ena headava ariana ia karaia. Iesu ena adavana matamatana, ia murinai idia raka taudia 144,000, Dirava ese ia horodia taudia, be ia ida guba dekenai do idia noho hebou. King ese ia lohiaia taudia be Israel besena taudia. Lagani 1513 B.C.E. ai, Taravatu amo Dirava be idia ida gwauhamata idia karaia neganai, ia vavedia ‘hahelaga taudia edia basileia’ ai do idia lao totona. Unai headava ariana dekenai do idia lao totona ia vavedia negana ginigunana unai.

      To, ia vavedia taudia ia boiridia lasi ela bona lagani 29 C.E. ai. Unai lagani ai Iesu bona ena hahediba taudia (king ena hesiai taudia unai) ese Basileia idia harorolaia matamaia. Israel taudia korikoridia idia boiridia noho ela bona lagani 33 C.E., to idia ura lasi idia mai. Unai dainai Dirava ese unai bese taudia ma ia boiridia lou. Iesu ia gwau:

      “Ena hesiai taudia haida ma ia siaidia, ia gwau, ‘Lau vavedia taudia umui hamaorodia, “Itaia! Aniani lau atoa hegaegae vadaeni, egu boromakau bona egu ubua gaudia lau alaia vadaeni. Gau iboudiai idia hegaegae vadaeni. Headava ariana dekenai umui mai.” ’ ” (NW) Dirava ese ia boiridia negana iharuana, ginigabena unai, ia matamaia, Pentekoste, 33 C.E. ai, lauma helaga be Iesu murinai idia raka taudia dekenai ia diho mai neganai. Ia boiridia noho ela bona lagani 36 C.E.

      To Israel taudia momo ese unai boiboi danu idia dadaraia. Iesu ia gwau: “Idia ura lasi, ta be ena uma gabu dekenai ia lao, ta be ia lao hoihoi. To haida ese hesiai taudia idia dogoatao, idia botaia kava, vadaeni idia aladia mase. King ia kamonai, vadaeni ia badu dikadika. Iena tuari taudia ia siaidia lao, unai alaia taudia idia hamasea ore, bona edia hanua danu idia gabua ore.” Lagani 70 C.E. ai unai ia vara, Roma tuari taudia ese Ierusalem idia hadikaia ore bona unai ala-ala taudia idia hamasedia neganai.

      Bena Iesu ese unai dika ia do vara lasi neganai do ia vara gauna ia herevalaia, ia gwau: “Bena [king] ese ena hesiai taudia ia hamaorodia, ia gwau, ‘Headava ariana ia hegaegae vadaeni, to lau vavedia taudia be idia hegeregere lasi. Unai dainai, hanua badana dekena amo idia lasi daladia dekenai umui lao, umui davaridia taudia iboudiai umui hamaorodia, headava ariana dekenai do idia mai.’ ” (NW) Hesiai taudia be unai bamona idia karaia bena “aria gabuna be ia honu.”

      Lagani 36 C.E. ai, vavedia taudia edia hanua murimurinai idia noho daladia amo taunimanima gogodia gaukarana idia hamatamaia. Peritome lasi idau bese taudia edia amo idia gogodia taudia ginigunadia be Roma tuari tauna, Korenelio, bona ena ruma bese taudia. Unai idau bese taudia, boiboi ginigunana idia dadaraia taudia edia gabu idia abia taudia, be idia gogodia noho ema bona iseda nega.

      Iseda nega lalonai headava ariana ena gabu idia hahonua. Unai murinai ia vara gauna be Iesu ese ia gwauraia, ia gwau: “King ese vadivadi taudia itaia totona ia raka vareai, bona headava dabua ia karaia lasi tauna ta unuseni ia itaia. Ia nanadaia, ia gwau, ‘Turagu e, edena bamona oi raka vareai iniseni, oi be headava dabua lasi?’ To unai tau be ia hereva lasi. Vadaeni king ese ena hesiai taudia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, ‘Ena aena bona ena imana umui kwatua, bona umui doria lao murimuri dekenai mai dibura danu, unuseni do ia tai, bona ena isena do ia koria auka masemase.’ ”

      Headava dabua ia karaia lasi tauna ese Kerisendom ena Keristen taudia koikoidia ia laulaulaidia. Dirava ese ia abidia dae lasi, badina lauma Israel taudia edia toana korikori idia abia lasi dainai. Dirava ese lauma helaga amo ia horodia lasi, Basileia abia taudia ai do idia lao totona. Unai dainai murimuri diburana ai idia doridia lasi, unuseniai do idia mase.

      Ena parabole hadokoa totona, Iesu ia gwau: “Badina be momo ia vavedia, to momo lasi ia abidia hidi.” (NW) Oibe, Dirava ese Israel bese taudia momo ia vavedia Keriso ena adavana oreana taudia ai do idia lao totona, to idia edia amo haida sibodia ia abidia hidi. Vadivadi taudia 144,000, edia ahuna guba dekenai do idia abia taudia, momo herea be idau bese taudia, Israel taudia lasi. Mataio 22:​1-14; Esodo 19:​1-6; Apokalupo 14:​1-3.

      ▪ Dirava ese daidia ia vavedia guna headava ariana dekenai do idia mai totona, bona edena lagani ai ia vavedia?

      ▪ Ia vavedia taudia be edena negai ia boiridia matamaia, bona ena hesiai taudia, idia boiridia totona ia siaidia taudia, be daidia?

      ▪ Edena negai Israel taudia ia boiridia lou, nega iharuana unai, bona unai murinai daidia ia vavedia?

      ▪ Headava dabuana ia karaia lasi tauna ese daidia ia laulaulaidia?

      ▪ Dirava ese ia boiridia taudia momo be daidia, bona ia abidia hidi taudia momo lasi be daidia?

  • Iesu Idia Koia Diba Lasi
    Tau Hereadaena
    • Karoa 108

      Iesu Idia Koia Diba Lasi

      IESU be dubu lalonai ia haroro bona iena inai taudia edia kara dika hahedinaraia totona parabole toi ia hamaorodia vadaeni. Unai dainai Farisea taudia idia badu, bena sibodia idia herevahereva, edena bamona Iesu do idia hakererea bena do idia samania diba. Bena edia hahediba taudia, Herod ena orea taudia ida, Iesu dekenai idia siaidia lao idia hakererea toho totona.

      Idia gwau: “Hadibaia tauna e, ai diba oi be momokani tauna, Dirava ena dala oi hadibaia mai momokani danu, tau ta dekenai oi gari lasi, badina be taunimanima edia laloa dekenai oi laloa momo lasi. Inai dainai, mani oi hamaoroa ai dekenai, edena bamona oi laloa? Kaisara dekenai takisi moni henia be ia maoro o lasi?”

      Edia hahenamo koikoi herevadia ese Iesu idia koia lasi. Ia diba bema ia gwau, ‘Lasi, takisi moni henia be ia maoro lasi,’ Roma gavamanina ena taravatu ia utua unai. To, bema ia gwau, ‘Oibe, takisi moni umui henia be maoro,’ Iuda taudia, Roma gavamanina ena siahu henunai idia noho to idia ura henia lasi taudia, ese do idia inai henia. Unai dainai, ia haere, ia gwau: “Koikoi taudia e, dahaka dainai umui hereva lau dekenai mai laloa koikoi danu? Takisi monina ta umui mailaia, lau itaia.”

      Bena moni ta idia henia neganai, Iesu ia gwau: “Inai be daika ena laulau bona daika ena revareva?”

      Idia gwau: “Kaisara.”

      Iesu ia gwau: “Kaisara ena gau, Kaisara dekenai umui henia, to Dirava ena gau be Dirava dekenai umui henia.”

      Unai hereva idia kamonai neganai idia hoa, bena idia rakatania.

      Sadukea taudia, toreisi lou herevana idia gorea taudia, idia itaia Farisea taudia ese Iesu idia hakererea diba lasi, unai dainai Iesu dekenai idia lao, idia nanadaia, idia gwau: “Hadibaia tauna e, Mose ia gwau, ‘Tau ta bema ia mase, to mai ena natuna lasi, iena vabu be ena nakimi ese do ia adavaia, natuna do ia havaraia mase tauna ena.’ Unai dainai tadikaka ibounai be 7, vara guna tauna ia headava, vadaeni ia mase. Ia be natuna lasi dainai, inai vabu be ena tadina ese ma ia adavaia. Ma namba 2 ia lao bona namba 7 unai bamona sibona idia karaia. Idia ibounai idia mase. Dokonai hahine danu ia mase. To, toreisi lou neganai, inai hahine be daika ena adavana? Badina be tatau 7 idia adavaia.”

      Iesu ese ia haere henidia, ia gwau: “Umui emui kerere be inai, Buka Helaga umui diba lasi, bona Dirava ena siahu umui diba lasi. Badina mase dekena amo toreisi lou taudia, idia headava lasi, idia be guba dekenai noho aneru bamona. To mase taudia toreisi lou hereva Mose ena Buka lalonai umui duahia lasi, a? Au ginigini sivaraina lalonai, Dirava ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, ‘Lau be Aberahamo ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava.’ Ia be mase taudia edia Dirava lasi, ia be mauri taudia edia. Unai dainai, umui be kerere bada.”

      Hutuma ese Iesu ena hereva idia hoalaia. Taravatu hadibaia taudia haida idia gwau: “Hadibaia tauna e, hereva maorona be unai.”

      Farisea taudia idia itaia Iesu ese Sadukea taudia edia hereva ia koua vadaeni, bena idia iboudiai idia lao ia dekenai. Iesu ia tohoa totona, idia ta, taravatu hadibaia tauna ta, ese ia nanadaia, ia gwau: “Hadibaia tauna e, taravatu dekenai edena hereva be ia bada herea momokani?”

      Iesu ia gwau: “Ginigunana be inai, ‘Israela taudia e, umui kamonai, Lohiabada iseda Dirava be Lohiabada tamona. Lohiabada oiemu Dirava oi ura henia, mai oiemu lalona ibounai, mai oiemu lauma ibounai, mai oiemu aonega ibounai, mai oiemu goada ibounai.’ Namba 2 be inai, ‘Oiemu dekena tauna oi ura henia, oi sibona oi ura henia bamona.’ Taravatu haida ese inai rua idia hanaia diba lasi.” Iesu ma ia gwau: “Inai hereva ruaosi be taravatu bona peroveta taudia edia hereva ibounai edia anina idia haboua.”

      Taravatu hadibaia tauna ia gwau: “Hadibaia tauna e, oi hereva momokani, oiemu hereva be maoromaoro. Dirava ia tamona, ta lasi, ia sibona. Ia dekenai ura henia mai lalona ibounai, mai aonega ibounai, mai goada ibounai, dekena tauna danu ura henia, ia sibona ura henia bamona, unai kara be boubou karadia ibounai ia hanaia.”

      Iesu ia diba taravatu hadibaia tauna ia haere mai ena lalo-parara ida, unai dainai ia hamaoroa, ia gwau: “Oi bona Dirava ena Basileia emui padana be daudau lasi.”

      Dina toi​—Sunday, Monday, bona Tuesday​—lalodiai dubu lalonai Iesu ese ia hadibadia vadaeni. Hebou taudia be iena hereva idia kamonai mai edia moale ida, to tomadiho gunalaia taudia ese hamasea dalana idia do tahua noho. Mataio 22:​15-40; Mareko 12:​13-33; Luka 20:​20-40; Mareko 12:​34, NW.

      ▪ Farisea taudia ese dahaka palani idia karaia Iesu idia hakererea totona, bona bema Iesu ia gwau oibe eiava ia gwau lasi ia haere henidia neganai, dahaka do ia vara?

      ▪ Sadukea taudia ese Iesu idia hakererea toho neganai, edena bamona ia koudia?

      ▪ Edena dala amo Farisea taudia ese Iesu idia tohoa lou, bona dahaka ia vara?

      ▪ Ierusalem dekenai Iesu ena haroro gaukara negana ginigabena ai, dina hida lalodiai dubu ai ia haroro, bona unai dainai dahaka ia vara?

  • Iesu ese ena Inai Taudia Ia Gwau Henidia
    Tau Hereadaena
    • Karoa 109

      Iesu ese ena Inai Taudia Ia Gwau Henidia

      IESU ese ena inai taudia edia hereva ia koua momokani dainai, idia gari vadaeni bona idia nanadaia lou lasi. Unai dainai, edia lalo-duhu hahedinaraia totona ia nanadaidia, ia gwau: “Umui ese Keriso be edena bamona umui laloa, ia be daika ena natuna?”

      Farisea taudia idia haere, idia gwau: “Davida ena natuna.”

      Iesu ese unai hereva ia gorea lasi, to ia gwau: “Edena bamona Davida be Lauma ese ia abia neganai ‘Lohiabada’ ia gwauraia, Davida ia gwau [Salamo 110 ai], ‘Iehova ese egu Lohiabada dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Lauegu imana idiba kahana dekenai do oi helai. Ela bona oi dekenai idia tuari henia taudia ibounai, be oiemu aena henunai gaudia dekenai do lau halaoa.” ’ To bema Davida sibona ese ia gwauraia ‘Lohiabada,’ edena bamona Keriso be Davida ena natuna?”

      Farisea taudia idia haere lasi, badina be idia diba lasi Keriso, horoa tauna, be daika. Farisea taudia idia laloa Mesia be David ena tubuna ta, to ia be unai sibona lasi; ia be David ena Lohiabada, guna guba dekenai ia noho.

      Bena Iesu ese taunimanima hutuma bona ena hahediba taudia ia hamaorodia, namona be taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia dekenai do idia naria namonamo. Mose ena helai gauna ai idia helai bona Dirava ena Taravatu idia hadibaia dainai, Iesu ia gwau: “Do idia hereva henia gaudia be do umui badinaia bona do umui karaia. To idia karaia bamona do umui karaia lasi. Badina be idia hereva, to idia karaia lasi.”

      Idia be koikoi taudia dainai Iesu ese ia gwauraidia dika, guna Farisea tauna ta ena ruma ai ia aniani neganai ia karaia bamona. Ia gwau: “Edia kara idia karaia be taunimanima ese idia itaia totona.” Edia kara haida be inai:

      “Edia kwarana bona imana dekenai taravatu helaga guriguri pepadia idia habadaia.” Unai pepa dekenai Taravatu ena kahana hani idia torea, gaudia be inai: Esodo 13:​1-10, 11-16; bona Deuteronomi 6:​4-9; 11:13-21. Unai pepa be maua maragidia ai idia udaia, bena edia bagudia ai eiava edia imadia ai idia kwatua. Unai maua idia habadaia, badina idia ura taunimanima do idia laloa idia be Taravatu goadalaia momokani taudia.

      Iesu ma ia gwau: “Edia dabua danu idia halataia.” Numera 15:​38-40 ia gwau Dirava ese Israel taudia ia haganidia edia dabua rimudia do idia karaia, to Farisea taudia ese unai rimu idia halataia momokani, taunimanima oredia edia idia hanaia. Edia kara iboudiai idia karaia taunimanima ese do idia hanamodia totona! Iesu ia gwau: “Idia ura . . . gabu namo herea dekenai idia helai.”

      Madi, sibona ena hahediba taudia danu be ladana bada idia tahua. Unai dainai ia sisiba henidia, ia gwau: “To taunimanima ese umui do idia gwauraia lasi ‘Hadibaia Tauna.’ Badina be umui emui Hadibaia Tauna be tamona sibona, bona umui ibounai be tadikaka. Bona tanobada dekenai tau ta do umui gwauraia lasi umui emui ‘Tamana,’ badina be emui Tamana be tamona sibona, ia be guba dekenai ia noho. Bona umui be ‘Hakaua Taudia’ do idia gwauraia lasi, badina be emui Hakaua Tauna be tamona sibona, Keriso inai.” Namona be ladana bada abia urana idia negea! Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Umui emui huanai bema ta ia ura ia be badana, ia be umui emui hesiai gaukara do ia karaia.”

      Bena Iesu ia gwau taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia ese dika idauidau do idia davaria, bona ia gwau loulou idia be koikoi taudia. Ia gwau idia ese “Guba Basileia ena dala be taunimanima edia vairana dekenai [idia] koua,” bona “vabu edia rumadia idia henaoa, bona guriguri lata herea idia gwauraia koikoi.”

      Iesu ma ia gwau: “Hakaua taudia emui matana idia kepulu, dika do umui davaria momokani!” Farisea taudia be unai bamona ia gwau henidia, badina be lauma gaudia idia laloa maoromaoro lasi. Idia gwau: “Dubu Helaga ena ladanai do ia gwauhamata tauna be ena gwauhamata be anina lasi, to Dubu Helaga ena golo ena ladanai do ia gwauhamata tauna ese iena gwauhamata do ia badinaia.” Dubu ena golo idia laloa bada, dubu ena namo tomadiho totona idia laloa maragi. Unai amo idia hahedinaraia idia be kara maoromaoro idia diba lasi, idia matakepulu.

      Bena, guna ia karaia bamona, Iesu ese Farisea taudia ia gwau henidia lou, badina be “taravatu ena hereva badadia, kota henia, bona bogahisihisi, bona abidadama” idia reaia, to aniani avadia maragimaragidia bouboulaia karana idia laloa bada.

      Iesu ese Farisea taudia ma ia hamaorodia, ia gwau: “Hakaua taudia e, emui matana idia kepulu! Vasiahu dekena amo dimairi umui negea, to kamelo be umui hadonoa noho!” Dimairi idia negea, ia be dimairi ta dainai sibona lasi, to badina Taravatu hegeregerena ia be goeva lasi gauna. To, Taravatu ena hereva metaudia idia laloa lasi, unai be hegeregere kamelo idia hadonoa bamona; Taravatu hegeregerena kamelo danu be goeva lasi gauna. Mataio 22:41–23:24; Mareko 12:​35-40; Luka 20:​41-47; Levitiko 11:​4, 21-24.

      ▪ Dahaka dainai Farisea taudia idia hereva lasi, Iesu ese David ena hereva Salamo 110 ai ia nanadailaidia neganai?

      ▪ Dahaka dainai Farisea taudia ese edia bagudia ai idia kwatua mauadia idia habadaia bona edia dabua rimudia idia halataia?

      ▪ Iesu ese dahaka sisiba ena hahediba taudia ia henidia?

      ▪ Farisea taudia ese dahaka idia laloa bada bona dahaka idia laloa maragi, bona mai anina bada gaudia idia laloa bada lasi dainai, edena bamona Iesu ese ia gwau henidia?

  • Ena Gaukara Dubu ai Ia Guguru
    Tau Hereadaena
    • Karoa 110

      Ena Gaukara Dubu ai Ia Guguru

      DINA toi idia do noho ela bona Iesu do idia kota henia bona do idia hamasea. Ena hesiai gaukarana tanobada ai ia hadokoa gwauraia bona gabeai dubu dekenai do ia hedinarai lou lasi. Taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia ia gwau henidia noho.

      Ma nega toi Iesu ia gwau lou: “Taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia, kara koikoi taudia, dika do umui davaria momokani!” Nega ginigunana ai, ia gwau dika do idia davaria badina “kapusi bona mereki edia murina kahana sibona [idia] huria goevagoeva, to edia lalona kahana be dadia kara bona lebulebu kara dekenai idia honu momokani.” Ia hamaorodia, ia gwau: “Kapusi ena lalona kahana do umui hagoevaia guna, vadaeni ena murina kahana danu do ia goeva.”

      Bena ia gwau, dika do idia davaria badina edia lalona ena bodaga bona ena miro be edia helaga karadia koikoidia amo idia hunidia toho. Ia gwau: “Umui be mase guria gabuna peni amo idia hakurokuroa bamona, edia murimuri kahana itaia neganai beidia namo, to edia lalonai be mase edia turiana bona miro ibounai idia honu momokani.”

      Unai murinai Iesu ia gwau edia koikoi be inai dala dekenai ia hedinarai: Peroveta taudia edia gara idia karaia bona edia nadi idia hahairaidia, sibodia edia kara maoromaoro hahedinaraia totona, to idia be “peroveta taudia idia alaia taudia edia natuna.” Momokani, edia koikoi ia hahedinaraia gwauraia tauna ese dika do ia davaria diba!

      Bena Iesu ese ia gwau henidia dikadika, ia gwau: “Gaigai e! Koria gaigai edia natuna! Dirava ena Kota dekena amo [Gehena] ena panisi edena bamona do umui heau mauri diba?” Gehena be koura ta, unuseniai Ierusalem ena momoru idia negea. Unai dainai Iesu ena hereva ena anina be, taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia ese dala dikana idia gavaia noho dainai, do idia mase ela bona hanaihanai.

      Bena Iesu ese ena gwaukau taudia inai bamona ia gwauraidia, ia gwau: “Haida be do umui alaia mase, oibe, haida do umui hasatauroa. Ma haida be dubu lalonai do umui botaia, bona do umui lulua hanua ta dekena amo ia lao ma hanua ta. Unai dainai, kara maoromaoro taudia edia rarana ibounai tanobada dekenai idia bubua ena davana be umui emui latanai. Abela, kara maoromaoro tauna ena rarana, ia mai bona Sekaria Barakia [Sisiga Iharuana lalonai ena tamana Barakia ena ladana idia hatoa Iehoiada] ena rarana, ia be Dubu Helaga bona pata helaga edia huanai umui alaia mase. Umui lau hamaoroa momokani, inai kerere ibounai edia davana be inai nega ena taunimanima ese do idia davaria!”

      Sekaria ese Israel ena lohia taudia edia kerere dainai ia gwau henidia neganai, “ia idia hadikaia dalana idia laloa, bona hanua pavapavana ena hahegani dainai idia ese nadi amo idia hodoa, Iehova ena dubu maguna lalonai.” To, Iesu ia peroveta bamona, Israel taudia ese kara maoromaoro taudia edia rara idia bubua dainai, edia davana do idia abia. Lagani 37 murinai, lagani 70 C.E. ai, Roma tuari taudia ese Ierusalem idia hadikaia ore bona Iuda taudia milion ta mai kahana idia mase​—edia davana idia abia unai.

      Iesu ese unai dika ia laloa neganai ia lalohisihisi. Ia gwau lou: “Ierusalema e! Ierusalema e! . . . Nega momo lau ura oiemu natuna lau haboua, kokoroku hahine ese ena natuna ena hanina dekenai ia koua bamona, to oi ura lasi! Inai, umui emui ruma be do ia noho kava anina lasi.”

      Bena Iesu ia gwau: “Lau do umui itaia lou lasi ela bona do umui gwau, ‘Lohiabada ena ladanai ia mai noho tauna ita hanamoa.’ ” Unai nega be Keriso be iena guba Basileiana lalonai do ia vareai negana, taunimanima be edia abidadama ena matana amo do idia itaia negana unai.

      Vadaeni, Iesu ia lao, dubu ena boubou mauana vairanai ia helai, edia moni maua lalonai idia udaia taudia raraidia totona. Taga taudia ese moni badadia idia udaia. Bena vabu ogogamina ta ia mai, moni maragimaragidia rua ia udaia.

      Bena Iesu ese ena hahediba taudia ia boiridia, ia hamaorodia, ia gwau: “Momokani lau hamaoroa umui, unai vabu ogogamina ese ia udaia moni be bada, idia ibounai udaia moni be maragi. Badina be idia edia moni bada dekena amo sisina sibona idia udaia. To inai vabu ese iena moni ibounai ia henia vadaeni, iena aniani hoia moni danu.” Unai murinai Iesu be dubu amo ia raka lasi, ena nega ginigabena unai.

      Ena hahediba taudia ese dubu ena bada bona ena hairai idia hoalaia, idia gwau: “Hahediba tauna e, oi itaia, inai nadi badadia bona ruma badadia be namo herea.” Momokani, haida idia gwau unai nadi ta ta latana be mita 11, lababana be mita 5, bona harana be mita toi bamona!

      Bena Iesu ia haere, ia gwau: “Inai ruma badadia oi itaia, a? Nadi ta, nadi ta latanai do ia noho lasi, ibounai do idia hamorua diho.”

      Iesu be unai bamona ia hereva murinai, ia mai ena aposetolo ida be Kidron Kourana idia rakaia hanai, Olive Ororona dekenai idia daekau. Unai gabu amo dubu hairaina idia raraia diba. Mataio 23:25–24:3; Mareko 12:41–13:3; Luka 21:​1-6; 2 Sisiga 24:​20-22.

      ▪ Iesu be dubu ia lao negana ginigabena ai dahaka ia karaia?

      ▪ Taravatu hadibaia taudia bona Farisea taudia ese edia koikoi be edena bamona idia hahedinaraia?

      ▪ ‘Gehena ena panisi’ ena anina be dahaka?

      ▪ Dahaka dainai Iesu ia gwau, vabu ese ia henia monina be bada to taga taudia ese idia henia monina be maragi?

Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
Log aut
Login
  • Hiri Motu
  • Ta dekenai siaia
  • Preferens
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Gaukaralaia Taravatudia
  • Privacy Policy
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Login
Ta dekenai siaia