-
Lalo-Manau Karana Paseka Ginigabena AiTau Hereadaena
-
-
Karoa 113
Lalo-Manau Karana Paseka Ginigabena Ai
IESU ese ia hadibadia hegeregerena, Petro bona Ioane be Ierusalem dekenai idia ginidae vadaeni, Paseka Ariana hegaegaelaia totona. Gabeai, dina be kahirakahira ia diho neganai Iesu bona aposetolo oredia 10 be Olive Ororona amo idia diho, Kidron Kourana idia rakaia hanai bona Ierusalem lalonai idia raka vareai. Unai murinai Iesu ese Ierusalem hanuana dina ai ia itaia lou lasi ela bona ia toreisi lou murinai.
Bena Iesu bona ena bamodia be Paseka Ariana do idia karaia rumana dekenai idia lao. Vadavada amo idia daekau, atai daiutuna ta ai idia vareai. Unuseniai gau iboudiai idia hegaegae vadaeni idia sibodia ese Paseka Ariana do idia karaia totona. Iesu ese unai nega ia naria vadaeni mai ena moale ida; ia gwau: “Lau ura bada hari inai Paseka do ita ania hebou guna, gabeai hisihisi do lau davaria.”
Paseka Ariana idia karaia taudia edia kara be uaina kapusi 4 idia inua. Iesu ese kapusi ihatoina ia abia murinai, ia guriguri bena ia gwau: “Inai be umui abia, ibounai do umui inua. Badina be lau hamaoroa umui dekenai, lau be uaina do lau inua lou lasi ela bona Dirava ena Basileia do ia ginidae.”
Idia aniani noho lalonai, Iesu ia toreisi, ena dabua ta ia kokia, tauele ta ia abia, bena disi ta ai ranu ia bubua. Unai negai Iuda taudia edia kara be, ruma biaguna ese ena hesiai tauna ta ia hagania ia boiridia taudia edia aedia do ia huria. To unai negai ruma biaguna ia noho lasi dainai, Iesu ese edia aedia ia huria. Aposetolo ese unai idia karaia diba, to idia do mama heheni dainai, idia ta ese ia karaia lasi. Iesu ese edia aedia ia huria matamaia neganai idia hemarai.
Iesu ese Petro ena aena ia huria gwauraia neganai, Petro ese ia koua toho, ia gwau: “Egu aena be do oi huria lasi, lasi momokani.”
To Iesu ia gwau: “Bema oi lau huria lasi, oi be lau danu oi noho diba lasi.”
Bena Petro ia gwau: “Lohiabada e, lauegu aena sibona lasi, lauegu imana bona lauegu kwarana danu.”
To Iesu ia gwau: “Ia digu vadaeni tauna be, bema ena aena sibona do lau huria, be ena tauanina ibounai ia goeva. Umui danu umui goeva, to umui ibounai lasi.” Unai bamona ia hereva badina ia diba Iuda Iskariote ese dala ia karaia noho ia hadikaia totona.
Iesu ese aposetolo 12, do ia samania tauna, Iuda, danu edia aedia ia huria vadaeni, bena ena dabua ia karaia lou, ia helai lou. Bena ia nanadaidia, ia gwau: “Umui dekenai lau karaia gauna ena anina be umui diba, a? Umui gwauraia lau be hadibaia tauna bona Lohiabada. Unai be umui hereva maoro, badina tauna be lau inai. Unai dainai, lau inai umui emui Lohiabada bona hadibaia tauna, to emui aena lau huria, umui danu ta ta emui aena do umui huria be namo. Badina be dala lau hedinaraia vadaeni umui dekenai, vadaeni umui ese danu lau karaia bamona do umui karaia. Momokani, momokani umui lau hamaoroa, gaukara merona ese ena biaguna ia hanaia lasi, bona hesiai tauna ese ia siaia tauna ia hanaia lasi. Inai bema umui diba bona bema umui karaia, be do umui namo.”
Lalo-manau ena anina ia hadibadia goevagoeva unai! Ena aposetolo ese dagi bada idia tahua bona idia laloa idia be mai ladana bada dainai ma haida ese idia hesiai henidia be namo, to unai be lalohadai kererena. Namona be Iesu ena kara idia tohotohoa. Aena huria karana be tomadiho taravatuna hegeregerena idia karaia karana ta lasi. To ia hahedinaraia namona be edia lalona be hegeregere gaukara iboudiai do idia karaia, herevana gaukara ta be hesiai gaukarana o idia moalelaia diba lasi gaukarana. Mataio 26:20, 21; Mareko 14:17, 18; Luka 22:14-18; 7:44; Ioane 13:1-17.
▪ Paseka Ariana idia karaia neganai, Iesu ia guriguri murinai edena kapusi ia henia ena aposetolo 12 dekenai?
▪ Iesu be tanobada ai ia noho neganai, vaia edia kara taunimanima ese edia vadivadi taudia edena bamona idia kara henidia, bona dahaka dainai Iesu bona ena aposetolo ese Paseka Ariana idia karaia neganai, ta be unai bamona ia kara henidia lasi?
▪ Dahaka dainai Iesu ese ena aposetolo edia aedia ia huria?
-
-
Memorial AnibounaTau Hereadaena
-
-
Karoa 114
Memorial Anibouna
IESU ese ena aposetolo edia aedia ia huridia murinai, Salamo 41:9 ena hereva ia gwauraia, ia gwau: “Lau danu ai aniani hebou tauna ese lau ia hadikaia inai.” Bena ena lalona ia hekwarahi dainai ia gwau: “Umui ta ese lauegu mase dala do ia karaia.”
Aposetolo edia lalona idia hisihisi, bena idia ta ta ese Iesu idia nanadaia, idia gwau: “Lohiabada e, inai be lau, a?” Iuda Iskariote danu ese ia nanadaia. Ioane, pata dekenai Iesu badibadinai ia helai tauna, be Iesu ena kemena ai ia tabekau, ia gwau: “Lohiabada e, oi gwauraia tauna be daika?”
Iesu ia haere, ia gwau: “Taudia 12 tauna ta, ia lau danu disi tamona lalonai imana ia atoa. Taunimanima ena Natuna ia lao, Buka Helaga ia torea bamona, to Taunimanima ena Natuna samania tauna, madi! Bema ia vara lasi be namo!” Unai murinai Satana be Iuda lalonai ia vareai lou. Unai ia karaia be haraga, badina be Iuda ena lalona ia dika vadaeni. Gabeai, unai hanuaboi ai, Iesu ese Iuda ia gwauraia “dika ia davaria tauna.”
Vadaeni, Iesu ese Iuda ia hamaoroa, ia gwau: “Oi ura karaia gauna be do oi karaia haraga.” Aposetolo oredia ese Iesu ena hereva idia lalo-pararalaia lasi. Haida idia laloa, Iuda ese moni mauana ia naria dainai, Iesu ese ia hamaoroa, “aria neganai do idia ania gaudia do ia lao hoia, o ogogami taudia dekenai do ia harihari henia.”
Iuda ia raka lasi murinai, Iesu ese laloatao karana matamatana ia karaia iena kamonai aposetolo ida. Paraoa ta ia abia, ia hanamoa, ia makohia, bena ena aposetolo ia henidia, ia gwau: “Umui abia, umui ania.” Ma ia gwau: “Lauegu tauanina be inai, umui totona ia henia vadaeni. Inai bamona do umui karaia, lau dekenai do umui laloa totona.”
Paraoa idia ania ore murinai, Iesu ese uaina kapusi ta ia abia, Paseka Ariana ena kapusi namba 4 unai. Ia hanamoa, ia henia iboudiai dekenai, ia hamaorodia uaina idia inua, bena ia gwau: “Inai kapusi be maino karaia gwauhamata matamatana lauegu rarana dekenai, umui totona do ia bubua.”
Unai be Iesu ena mase laloatao karana. Iena hereva ena anina be, lagani ta ta iboudiai, Nisan 14 ai, unai bamona do idia karaia, ia idia laloatao totona. Unai kara idia karaia taudia ese Iesu bona ena Tamana guba dekenai edia kara do idia laloa—taunimanima be mase amo idia ruhaia nege karana unai. Keriso ena hahediba taudia ai idia lao Iuda taudia ese unai aria do idia karaia Paseka Ariana ena gabu ai.
Gwauhamata matamatana, Iesu ena rarana amo ia havaraia gauna, ese Taravatu gwauhamatana gunana ena gabu ia abia. Iesu Keriso ena amo Iehova Dirava ese unai gwauhamata be Keristen taudia 144,000 dekediai ia karaia. Unai gwauhamata ese dika gwauatao dalana sibona ia karaia lasi, to pavapava bona hahelaga taudia edia bese guba dekenai havaraia dalana ia karaia danu. Mataio 26:21-29; Mareko 14:18-25; Luka 22:19-23; Ioane 13:18-30; 17:12; 1 Korinto 5:7.
▪ Ena bamona ta ia herevalaia neganai, Iesu ese edena peroveta herevana ia gwauraia, bona ena anina be edena bamona ia gwauraia?
▪ Dahaka dainai aposetolo idia lalohisihisi bada, bona idia ta ta edia henanadai be dahaka?
▪ Iesu ese Iuda dahaka ia hamaoroa, to aposetolo oredia idia laloa Iesu ena hereva ena anina be dahaka?
▪ Iuda ia raka lasi murinai, Iesu ese dahaka kara matamatana ia karaia, bona unai kara ena anina be dahaka?
▪ Daika ese gwauhamata matamatana ia karaia, bona daidia ia gwauhamata henidia? Unai gwauhamata ese dahaka ia karaia?
-
-
Idia HepapahuahuTau Hereadaena
-
-
Karoa 115
Idia Hepapahuahu
ADORAHI ai, Iesu ese ena aposetolo edia aedia ia huria, lalo-manau karana hadibadia totona. Unai murinai, ena mase be kahirakahira dainai, Memorial ia hamatamaia, unai kara amo ena mase do idia laloatao. Unai murinai ena aposetolo idia hepapahuahu heheni, idia daika ia herea! Guna unai idia hepapahuahulaia vadaeni.
Guna, ororo dekenai Iesu ena oromana ia idau negana murinai, aposetolo idia hepapahuahu, idia daika ia herea. Danu, Iakobo bona Ioane ese dagi badadia Basileia lalonai Iesu idia noia neganai, aposetolo idia hepapahuahu lou. Bena Iesu be idia ida idia noho hanuaboina ginigabena ai, idia hepapahuahu lou, unai dainai ia lalohisihisi. Vadaeni, dahaka ia karaia?
Ia gwau henidia lasi, to mai ena haheauka ida ia hereva henidia, ia gwau: “Bese idauidau edia king ese idia lohia idia dekenai, bona hanua idauidau taudia ese edia lohia dekenai idia hanamoa. To umui be unai bamona lasi. . . . Badana be daika, aniani gabuna dekenai do ia helai diho tauna, o hesiai tauna? Aniani gabuna dekenai ia helai diho tauna, ani?” Bena sibona ena kara ia gwauraia, ia gwau: “Lau be umui emui huanai hesiai tauna bamona.”
Ena be aposetolo idia goevadae lasi, to Iesu ena hisihisi negadiai ia dekenai idia noho auka masemase. Unai dainai Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Egu Tamana ena Basileia ta ia henia lau dekenai hegeregerena, lau danu Basileia ta lau henia umui dekenai.” Iena gwauhamata ena anina be, ia idia badinaia taudia be ia ida do idia lohia hebou iena Basileia lalonai. Unai ahuna do idia abia taudia be 144,000 sibodia.
Ena be Iesu ese aposetolo unai helaro namona ia hamaorolaidia, to unai negai idia be manoka lauma dalana ai. Ia hamaorodia, ia gwau: “Hari hanuaboi umui ibounai lau do umui rakatania.” Petro ia hamaoroa ia dainai ia guriguri vadaeni, ma ia gwau: “Do oi giroa lou neganai be oiemu tadikaka dekenai goada do oi henia.”
Bena Iesu ia gwau: “Lauegu natudia e, nega daudau lasi umui danu do lau noho. Umui ese lau do umui tahua, to Iuda taudia dekenai lau hamaoroa hegeregerena, lau gwau, ‘Do lau lao gabuna dekenai do umui lao diba lasi,’ umui dekenai danu unai bamona lau hamaoroa. Taravatu matamatana lau henia umui dekenai inai bamona, umui ta ta dekenai umui lalokau henia. Lau ese umui dekenai lau lalokau henia hegeregerena, umui danu ta ta dekenai umui lalokau henia. Unai dekena amo taunimanima ibounai do idia diba umui be lauegu diba tahua taudia, ta ta dekenai do umui lalokau henia dainai.”
Petro ese ia nanadaia, ia gwau: “Lohiabada e, edeseni do oi lao?”
Iesu ia haere, ia gwau: “Do lau lao gabuna be harihari lauegu murina dekena amo do oi lao diba lasi, to gabeai do oi lao diba.”
To Petro ia gwau: “Badina be dahaka inai harihari oiemu murina dekena amo do lau mai diba lasi? Lauegu mauri be oi totona do lau atoa diho.”
Iesu ia gwau: “Oiemu mauri be lau totona do oi atoa diho, a?” “Momokani lau hamaoroa oi, hari hanuaboi, kokoroku nega rua ia do boiboi lasi, nega toi do oi hereva, oi diba lasi lau.”
To Petro ia gwau: “Oi danu do ita mase nega tamona, to do lau hereva lasi inai bamona, ‘Lau diba lasi Iesu.’ ” Aposetolo oredia danu be unai bamona idia hereva, bona Petro ia heagi, ia gwau: “Taunimanima ibounai oi do idia rakatania, to lau be lasi.”
Vadaeni, Iesu ese ena aposetolo Galilea dekenai ia siaidia lao haroro totona negana ia herevalaia. Ia gwau unai negai idia lao mai edia pusepuse lasi, bona mai edia dabua udaia gaudia lasi, bena ia nanadaidia, ia gwau: “Umui be gau ta dekenai umui dabu, a?”
Idia gwau: “Lasi.”
Iesu ia gwau: “To harihari ta mai ena pusepuse, do ia abia, ta mai ena dabua udaia gauna danu unai bamona, ta mai ena tuari kaia lasi, ena dabua dekena amo kaia do ia hoia. Badina be lau hamaoroa umui dekenai, inai idia torea herevana ena anina be lau dekenai do ia vara, ia gwau, ‘Ia be dika havaraia taudia danu idia haboua nega tamona.’ Momokani, unai hereva be lau dekenai do ia momokani.”
Kara dika taudia ida ia do idia hasatauroa negana ia herevalaia unai. Ia hahedinaraia danu unai nega murinai ena hahediba taudia ese dagedage bada do idia davaria. Idia gwau: “Lohiabada e, tuari kaia rua be inai.”
Iesu ia gwau: “Ia hegeregere vadaeni.” Idia be mai edia tuari kaiadia rua dainai, Iesu be mai ena dala ma gau badana ta do ia hadibadia. Mataio 26:31-35; Mareko 14:27-31; Luka 22:24-38; Ioane 13:31-38; Apokalupo 14:1-3.
▪ Dahaka dainai aposetolo edia hepapahuahu ita hoalaia?
▪ Iesu ese edia hepapahuahu edena bamona ia koua?
▪ Iesu be iena hahediba taudia dekenai ia karaia gwauhamatana amo dahaka ia vara?
▪ Iesu ese dahaka hahegani matamatana ia henidia, bona dahaka dainai unai hahegani be mai anina bada?
▪ Petro be edena bamona ia heagi, bona Iesu be dahaka ia gwau?
▪ Dahaka dainai Iesu ese ena sisiba ia haidaua, pusepuse bona dabua udaia gaudia ia herevalaia lou neganai?
-
-
Do Ia Rakatanidia Dainai Edia Lalona Ia HagoadaiaTau Hereadaena
-
-
Karoa 116
Do Ia Rakatanidia Dainai Edia Lalona Ia Hagoadaia
MEMORIAL ariana murinai, Iesu bona ena aposetolo be atai daiutuna lalonai idia helai noho. Bena nega sisina lalonai gau momo ia hamaorolaidia. Edia lalona hagoadaia totona ia gwau: “Umui laloa hekwarahi lasi, Dirava dekenai umui abidadama henia, lau dekenai danu umui abidadama henia.”
Ma ia gwau: “Egu Tamana ena ruma dekenai noho gabudia be momo herea, . . . do lau lao, gabu ta do lau karaia hegaegae umui emui . . . Vadaeni lau noho gabuna dekenai be umui danu unuseni do umui noho. Do lau lao gabuna ena dala danu umui diba.” Aposetolo idia diba lasi guba dekenai do ia lao herevana ia gwauraia unai, unai dainai Toma ese ia nanadaia, ia gwau: “Lohiabada e, do oi lao gabuna be ai diba lasi, dala be edena bamona do ai diba?”
Iesu ia haere, ia gwau: “Dala be lau, hereva momokani be lau, mauri danu lau.” Ta be Tamana ena guba rumana dekenai ia vareai dalana tamona be inai: Iesu ia abidadama henia bona iena mauri dalana ia tohotohoa. Badina be, Iesu ia hereva hegeregerena, “Tamana dekenai do idia lao taudia ibounai edia dala ta be lasi, lau sibona.”
Filipo ese ia noia, ia gwau: “Aiemai ura tamona be inai, Tamana do oi hedinaraia ai dekenai.” Filipo ia ura Iesu ese Dirava do ia haheitalaidia, gunaguna Dirava be matahanai ai Mose, Elia, bona Isaia vairadiai ia hedinarai hegeregerena. To aposetolo ese unai matahanai ia hanaidia gauna idia itaia vadaeni; Iesu ia gwau: “Filipo e, lau be nega daudau umui danu lau noho vadaeni, umui diba lasi lau, a? Lau ia itaia tauna ese egu Tamana danu ia itaia.”
Iesu ese ena Tamana ena kara ia hahedinaraia goevagoeva dainai, ia ida noho hebou bona iena kara itaia karana be ena Tamana itaia karana hegeregerena. To, Iesu ese ia hahedinaraia iena Tamana ese ia hereaia, ia gwau: “Umui dekenai lau henia herevadia ibounai be lau sibona lau gwauraia lasi, egu Tamana lauegu lalona dekenai ia noho be iena gaukara ia karaia noho.”
Bena Iesu ese ena aposetolo edia lalona ma ia hagoadaia lou, ia gwau: “Lau dekenai ia abidadama henia tauna ese lau karaia karadia ibounai be do ia karaia, bona inai kara do idia hanaia karadia danu do ia karaia”! Anina be, edia hoa karadia karaia siahuna ese iena siahu do ia hereaia lasi, to nega daudau lalonai gabu momo herea dekenai taunimanima momo herea do idia haroro henidia neganai, edia gaukara ena bada ese iena gaukara ena bada do ia hanaia.
Iesu do ia mase murinai ena hahediba taudia do ia negedia lasi. Ia gwauhamata henidia, ia gwau: “Egu ladana dekenai do umui noia gaudia ibounai do lau karaia.” Ma ia gwau: “Lau ese Tamana do lau noia, ia ese Durua Tauna ta do ia henia umui dekenai, umui dekenai do ia noho hanaihanai, hereva momokani Laumana unai.” Gabeai, Iesu be guba dekenai ia lou lao neganai, unai lauma helaga be idia latadiai ia bubua diho.
Iesu ena mase be kahirakahira dainai, ia gwau: “Nega daudau lasi tanobada taudia ese lau do idia itaia lou lasi,” badina be lauma tauna ai do ia lao. To ena aposetolo ia gwauhamata henidia lou, ia gwau: “Umui ese lau do umui itaia. Lau mauri dainai umui danu do umui mauri.” Anina be, do ia toreisi lou murinai idia vairadiai tauanina ai do ia hedinarai, bena gabeai, do ia hatoredia isi lou neganai, idia be lauma taudia ai do idia lao bona ia ida guba ai do idia noho hebou.
Bena ia gwau: “Lauegu taravatu ia abia dae bona ia badinaia tauna, inai tau ese lau ia lalokau henia. Lau ia lalokau henia tauna be lauegu Tamana ese ia do ia lalokau henia, lau danu do lau lalokau henia, bona ia dekenai do lau hedinarai.”
Bena aposetolo Iuda, ladana ma ta Tadeo, ese Iesu ia nanadaia, ia gwau: “Lohiabada e, badina dahaka ai dekenai do oi hedinarai, to tanobada taudia dekenai do oi hedinarai lasi?”
Iesu ia gwau: “Lau ia lalokau henia tauna ese lauegu hereva do ia badinaia, vadaeni egu Tamana ese do ia lalokau henia . . . To lau ia lalokau henia lasi tauna ese lauegu hereva ia badinaia diba lasi.” Tanobada taudia be Keriso idia badinaia taudia hegeregeredia lasi; iena hahediba herevadia idia dadaraia. Unai dainai idia dekenai ia hedinarai lasi.
Iesu ese ena aposetolo gau momo herea ia hadibadia vadaeni, to edia anina idia do lalo-pararalaia lasi. Vadaeni, unai gau be edena bamona do idia laloatao? Iesu ia gwauhamata henidia, ia gwau: “Durua Tauna, Lauma Helaga be unai, Tamana ese lauegu gabuna abia totona do ia siaia. Ia ese gau ibounai do ia hadibaia umui dekenai. Hereva ibounai lau henia vadaeni umui dekenai be ia ese umui emui lalona dekenai do ia hedinaraia lou.”
Bena ia gwau: “Maino umui dekenai lau rakatania, lauegu maino lau henia umui dekenai. . . . Umui laloa hekwarahi lasi bona umui gari lasi.” Momokani, ia rakatanidia gwauraia, to ia gwau: “Bema lau umui lalokau henia, egu Tamana dekenai do lau lao herevana do umui moalelaia, badina be egu Tamana ese lau ia hanaia.”
Ia diba nega sisina mo idia dekenai do ia noho. Ia hamaorodia, ia gwau: “Harihari ia lao, hereva momo do lau henia lasi umui dekenai, badina be tanobada ena lohia ia mai noho vadaeni. Ia be lau dekenai mai ena siahu lasi.” Satana Diabolo, Iuda Iskariote ena lalona ai ia vareai bena ia biagua tauna, be tanobada ena lohia. To Iesu be mai ena manoka lasi, unai dainai Satana be dala lasi Dirava ena hesiai gaukarana amo do ia veria oho.
Hetura Karana Namona
Iesu ese ena aposetolo edia lalona unai bamona ia hagoadaia murinai, hanuaboi momokani ai ia hamaorodia, ia gwau: “Umui toreisi. Ita lao.” To idia do raka lasi neganai, hereva hegeregerena ta ia hamaorolaidia, ia lalokau henidia dainai.
Ia gwau: “Lau be vain korikori, egu Tamana be vain edia uma gabu naria tauna.” Uma Naria Tauna Badana, Iehova Dirava, ese unai vain ia hadoa lagani 29 C.E. ai, Iesu ia bapatiso neganai ena lauma helaga amo ia horoa neganai. To Iesu ese ia hahedinaraia unai vain ese ma haida danu ia laulaulaidia; ia gwau: “Lauegu rigi ibounai bema huahua idia atoa lasi be egu Tamana ese ia kokia. Mai huahua rigi ibounai be ia ese ia utua do idia goeva bona huahua momo do idia atoa totona. . . . Rigi be sibona huahua do ia atoa lasi, to bema vain auna do ia badinaia, be huahua do ia atoa. Vadaeni unai bamona bema umui badinaia lasi lau dekenai, umui emui huahua do ia atoa lasi. Vain be lau, ena rigi be umui.”
Dina 51 murinai, Pentekoste dinana ai, aposetolo bona ma haida be unai vain ena rigi ai idia lao, Iesu ese lauma helaga idia latadiai ia bubua neganai. Unai murinai ma haida be unai vain ena rigi ai idia lao—iboudiai be 144,000. Unai vain ena badina, Iesu Keriso, bona idia danu ese Dirava ena Basileia ena huahua idia havaraia.
Iesu ese huahua havaraia dalana ia gwauraia, ia gwau: “Lau dekenai ia badinaia bona ia dekenai lau badinaia tauna be ena huahua momo ia atoa, badina be lau dekenai bema umui badinaia lasi umui be gau ta do umui karaia diba lasi.” Ma ia gwau, bema ta ese huahua ia atoa lasi, “do idia negea momokani, rigi bamona, vadaeni do ia kakoro. Rigi unai bamona be do idia haboua, lahi dekenai do idia negea daekau, do idia araia ore.” Bena ia gwauhamata henidia, ia gwau: “Bema lau do umui badinaia, bona lauegu hereva be emui lalona dekenai ia noho neganai emui ura gaudia dekenai do umui noinoi, vadaeni unai bamona do ia karaia umui dekenai.”
Unai murinai Iesu ese ia hamaorodia, ia gwau: “Bema huahua momo do umui atoa neganai, egu Tamana be taunimanima ese do idia hanamoa. Unai dekena amo lauegu diba tahua taudia korikori do umui lao.” Dirava ia ura unai rigi ese inai bamona huahua do idia atoa: Lalokau bona Keriso ena kara unai bamodia ma haida do idia hahedinaraia, bona ia hegeregerena, Dirava ena Basileia do idia harorolaia bona taunimanima be hahediba taudia ai do idia halaodia.
Bena Iesu ia gwau: “Egu lalokau dekenai do umui noho hanaihanai.” Edena dala amo? Ia gwau: “Bema umui ese lauegu taravatu do umui badinaia, vadaeni egu lalokau dekenai do umui noho.” Ma ia gwau: “Lauegu taravatu be inai, umui ta ta umui lalokau henia, lau ese umui lau lalokau henia hegeregerena. Lalokau namo herea momokani be inai, tau ta ena mauri do ia atoa diho, ena turana totona.”
Hora haida murinai, Iesu ese unai lalokau hereadaena do ia hahedinaraia. Iena mauri do ia henia, ena aposetolo dainai bona ia do idia abidadama henia taudia iboudiai dainai danu. Namona be iena kara tohotohoa totona unai bamona do idia lalokau heheni. Guna, Iesu ia gwau unai bamona lalokau be toa ta, ia gwau: “Unai dekena amo taunimanima ibounai do idia diba umui be lauegu diba tahua taudia, ta ta dekenai do umui lalokau henia dainai.”
Bena Iesu ia gwau: “Lauegu taravatu do umui badinaia, unai dekena amo lauegu turana do umui lao. Harihari ia lao, umui be hesiai taudia do lau gwauraia lasi, badina hesiai tauna be ena biaguna ena kara ia diba lasi. To umui be lauegu turana do lau gwauraia, badina be lauegu Tamana dekena amo lau kamonai herevadia ibounai umui dekenai lau hamaoroa vadaeni.”
Iesu ena turana korikori ai idia lao be hahenamo hereadaena, ani? To Iesu ese do ia tura henidia noho totona, namona be “huahua do idia atoa” noho. Iesu ia hamaorodia, ia gwau: “Unai amo lauegu ladana dekenai Tamana do umui noia gaudia ibounai be ia ese do ia henia umui dekenai.” Momokani, unai be Basileia ena huahua havaraia karana ena davana namo hereana, ani? Iesu ia hamaorodia lou ‘idia ta ta do idia lalokau henia,’ bena ia hamaorodia tanobada taudia ese do idia inai henidia. Edia lalona hagoadaia totona ia gwau: “Tanobada taudia ese umui do idia badu henia, to umui diba vadaeni, idia ese lau dekenai idia badu henia guna vadaeni.” Bena edia badu ena badina ia gwauraia, ia gwau: “Umui be tanobada ena lasi, lau ese tanobada dekena amo lau abia hidi umui, unai dainai tanobada ese umui do ia badu henia.”
Ma ia gwau: “Inai kara ibounai do idia karaia umui dekenai umui be lauegu dainai, badina be lau ia siaia Diravana [Iehova] be idia diba lasi.” Iesu ena hoa karadia ese ia idia inai henia taudia idia kota henidia bamona; ia gwau: “Tau ta ese do ia karaia lasi hoa karadia be idia edia huanai lau karaia vadaeni. Inai kara bema lau karaia lasi, idia be do idia kerere lasi. To momokani inai kara idia itaia, bona idia ese lau bona egu Tamana danu dekenai idia badu henia vadaeni.” Iesu ia gwau unai amo Buka Helaga ena hereva ta ia momokani, ia gwau: “Idia ese lau dekenai idia badu henia vadaeni anina ta lasi.”
Bena Iesu ese ia gwauhamata henidia lou, heduru gauna do ia siaia idia dekenai; gauna be lauma helaga, Dirava ena gaukara siahuna unai. Ia gwau: “Ia ese lau do ia gwauraia hedinarai. Umui danu lau do umui gwauraia hedinarai.”
Edia Lalona Ma Ia Hagoadaia Lou
Iesu bona aposetolo be daiutu idia rakatania gwauraia neganai, ia gwau: “Inai hereva lau gwauraia umui dekenai, emui abidadama do umui rakatania garina.” Bena ia hamaorodia, ia gwau: “Dubu dekena amo umui do idia lulua murimuri dekenai. Oibe, nega do ia mai, umui do ia alaia mase tauna be do ia laloa ia be Dirava ena hesiai gaukara ia karaia.”
Unai hereva ese aposetolo edia lalona ia hahisia, badina be, ena be guna Iesu ese ia hamaorodia tanobada taudia ese do idia inai henidia, to ia hahedinaraia lasi do idia hamasedia. Bena ia hamaorodia, ia gwau: “Gunaguna neganai inai gaudia lau hamaoroa lasi umui dekenai, badina be unai neganai lau be umui danu ita noho.” Ia do rakatanidia lasi neganai unai ia hadibadia be namo herea, ani?
Iesu ma ia gwau: “To harihari do lau lao, lau ia siaia Diravana dekenai, to umui ta ese umui nanadaia lasi lau dekenai, umui gwau lasi, ‘Edeseni do oi lao?’ ” Unai hanuaboi ai idia ese Iesu idia nanadaia vadaeni edeseniai do ia lao, to hari iena hereva idia lalohisihisilaia dainai idia nanadailaia lou lasi. Ia gwau: “Inai hereva be lau gwauraia vadaeni umui dekenai dainai umui emui lalona be idia hisihisi momokani.” Aposetolo edia lalohisihisi ena badina be rua—idia diba taunimanima ese do idia dagedage henidia bona do idia hamasedia, bona edia Biaguna ese ia rakatanidia gwauraia.
Unai dainai Iesu ia gwau: “Umui dekenai hanamoa totona do lau rakatania umui, badina be umui bema lau rakatania lasi, Durua Tauna be umui dekenai do ia mai lasi, to do lau lao, vadaeni ia do lau siaia umui dekenai.” Iesu be taunimanima ta neganai gabu rua dekenai nega tamona ia noho diba lasi, to do ia rakatanidia murinai, heduru gauna, lauma helaga, be guba amo do ia siaia diba ena orea taudia dekenai, herevana edeseniai idia noho tanobada dekenai.
Iesu ia gwau, lauma helaga be “kara dika bona kara maoromaoro bona kota henia be tanobada taudia dekenai do ia hedinarai henia.” Edia kara dika, Dirava ena Natuna abidadama henia lasi karana, be do ia hahedinaraia. Danu, Iesu be ena Tamana dekenai do ia daekau neganai iena kara maoromaoro do ia hedinarai goevagoeva. Bona Satana bona ena tanobada taudia dikadia ese Iesu ena lalo-maoromaoro idia hadikaia diba lasi; unai ese ia hahedinaraia tanobada ena lohia be kota dekenai ia lusi vadaeni.
Iesu ma ia gwau: “Lauegu hereva momo idia noho, lau ura hereva henia umui dekenai, to harihari umui be inai hereva do umui abia dae diba lasi.” Unai dainai ia gwauhamata henidia, lauma helaga be idia latanai do ia bubua diho neganai, unai hereva edia anina do ia hadibalaidia.
Aposetolo idia do lalo-parara lasi, Iesu do ia mase murinai do ia toreisi lou bena idia vairadiai do ia hedinarai lou. Unai dainai idia henanadai heheni, idia gwau: “Inai be dahaka ia ese ia hamaoroa ita dekenai, ia gwau, ‘Nega sisina lau do umui itaia lasi, ma nega sisina lau do umui itaia,’ bona, ‘Badina be egu Tamana dekenai do lau lao?’ ”
Iesu ia diba idia ura idia nanadaia, unai dainai ia gwau: “Momokani, momokani umui lau hamaoroa, umui be do umui tai mai hisihisi danu, to tanobada taudia be do idia moale. Umui be do umui lalohisihisi, to emui lalohisihisi be moale dekenai do ia lao.” Gabeai, unai dina adorahina ai Iesu idia hamasea neganai, tanobada ena tomadiho gunalaia taudia idia moale, to ena hahediba taudia idia lalohisihisi. To Iesu ia toreisi lou neganai edia lalohisihisi be moale ai ia lao! Bena Pentekoste dinanai idia moale noho, badina be unai dina ai Dirava ena lauma helaga be idia latanai ia bubua diho, ia hasiahudia iena ladana gwauraia hedinarai taudia ai idia lao totona!
Iesu ese edia lalohisihisi be ia mara hahinena ena hisihisi ida ia hahegeregerea, ia gwau: “Hahine ta be ena natuna ia vara neganai hisihisi bada ia abia, badina be ena nega ia ginidae vadaeni, to ena natuna ia abia, vadaeni iena hisihisi be ia laloa lasi . . . Umui danu, inai harihari be emui lalona idia hisihisi vadaeni, to lau be umui do lau itaia lou [do lau toreisi lou neganai], vadaeni emui lalona be idia moale, bona tau ta ese umui emui moale do ia kokia diba lasi.”
Ela bona unai negai aposetolo be Iesu ena ladanai idia noinoi lasi. To unai negai ia hamaorodia, ia gwau: “Bema gau ta do umui noinoi lauegu Tamana dekenai, ia ese do ia henia, badina lauegu ladana umui gwauraia dainai. . . . Badina be Tamana sibona ese umui ia ura henia, umui ese lau umui ura henia dainai, bona umui hamomokania vadaeni lau be Tamana dekena amo lau mai dainai. Lau be Tamana lau rakatania inai tanobada dekenai lau mai, ma tanobada do lau rakatania, Tamana dekenai do lau giroa lao.”
Unai hereva amo aposetolo edia lalona ia hagoadaia bada. Idia gwau: “Ai abia dae vadaeni oi be Dirava dekena amo oi mai.” Iesu ia gwau: “Harihari umui abidadama henia lau dekenai, a? Umui kamonai, negana do ia mai, oibe, ia ginidae vadaeni, umui ibounai do umui heau idau gabu idau gabu, lau do umui rakatania, umui ta ta ena gabu dekenai do umui lao. Vadaeni lau be sibona do lau noho.” Daba ia do rere lasi neganai unai bamona ia vara!
Iesu be ena hereva ena dokonai ia gwau: “Inai hereva lau hamaoroa vadaeni umui dekenai, egu lalona dekenai maino do umui abia totona. Tanobada dekenai umui be hisihisi do umui abia. To, do umui goada noho, badina be lau ese tanobada lau halusia vadaeni.” Ena be Satana bona iena tanobada ese Iesu ena lalo-maoromaoro idia hadikaia toho, to Iesu ese Dirava ena ura ia hagugurua, unai amo tanobada ia halusia.
Guriguri Dokona Atai Daiutuna Ai
Iesu ese ena aposetolo ia lalokau henidia bada dainai, edia lalona ia hagoadaia, iena mase do idia haheaukalaia diba totona. Unai murinai ia gaga dae, ena Tamana guba dekenai be ia noia, ia gwau: “Emu Natuna do oi hanamoa, vadaeni emu Natuna ese oi do ia hanamoa. Badina be oi ese siahu oi henia vadaeni, ia ese taunimanima ibounai do ia biagua karaia, bona oi ese ia dekenai oi henia taudia ibounai be ia ese mauri hanaihanai do ia henia idia dekenai.”
Iesu ese hereva namo hereana—mauri hanaihanai herevana—ia gwauraia unai! Dirava ese ‘siahu ia henia taunimanima ibounai do ia biagua’ totona dainai, ena boubou gauna amo idia iboudiai ia hamauridia diba. To, ena Tamana ese ia lalo-namo henidia taudia sibodia be “mauri hanaihanai” do ia henidia. Bena iena guriguri lalonai Iesu be ma ia gwau:
“Mauri hanaihanai be inai, idia ese oi Dirava momokani tamona do idia diba, bona Iesu Keriso danu, oi ese oi siaia tauna.” Oibe, hahemauri do ita abia totona, namona be Dirava bona ena Natuna ita dibadia.
Unai ena anina bada be inai: Idia ruaosi do ita diba goevagoeva bona do ita hetura henidia; gau idauidau idia laloa hegeregerena ita danu do ita laloa; bona edia kara hereadaedia, taunimanima idia kara henidia karadia unai, do ita tohotohoa.
Iesu be ma ia gwau: “Lau ese tanobada dekenai oi lau hanamoa vadaeni, lau dekenai gaukara oi henia danu lau karaia haorea vadaeni.” Unai dainai ia diba gabeai danu do ia kwalimu; ia noinoi, ia gwau: “Egu Tamana e, harihari oiemu hairai dekena amo do oi hanamoa lau dekenai, tanobada do ia vara lasi neganai, oiemu vairana dekenai lau abia hairaina.” Oibe, ia noia, toreisi lou dalana amo unai hairai do ia henia lou.
Bena Iesu ese ena gaukara badana tanobada ai ia gwauraia, ia gwau: “Tanobada dekenai oi henia lau dekenai taudia be oiemu ladana lau hadibaia vadaeni idia dekenai. Idia be oiemu, oi ese oi henidia lau dekenai, idia danu oiemu hereva idia badinaia vadaeni.” Ia haroro neganai, Dirava ena ladana, Iehova, ia hatoa maoromaoro bona ma dala haida amo danu ena aposetolo ia hadibalaidia. Iehova ena kara bona ena palani ia hadibalaidia, unai amo edia diba bona edia lalokau Iehova dekenai ia habadaia.
Iesu ia diba Iehova be iena Biaguna, unai dainai mai ena manau ida ia gwau: “Lau dekenai oi henia herevadia lau henia vadaeni idia dekenai, vadaeni idia ese idia abia dae, bona idia diba momokani lau be oi dekena amo lau mai, ma idia hamomokania danu oi ese lau oi siaia.”
Unai murinai Iesu ia hahedinaraia iena orea taudia be idau bona taunimanima oredia be ma idau. Ia guriguri, ia gwau: “Tanobada taudia totona lau noinoi lasi oi dekenai. Lau dekenai oi henia taudia totona lau noinoi oi dekenai . . . Idia danu ai noho neganai, lau oi henia taudia lau naria . . . Lau naridia namonamo, idia ta ia boio lasi, dika ia davaria tauna sibona mo,” Iuda Iskariote unai. Iesu ia guriguri noho lalonai, Iuda ese ena mase dalana ia lailaia. Ena be ia diba lasi, to ia ese Buka Helaga ena hereva ia hamomokania unai.
Iesu ia guriguri noho, ia gwau: “Tanobada ese ia badu henia vadaeni idia dekenai . . . Lau noinoi lasi tanobada dekena amo idia oi kokia totona, to lau noinoi Tau Dikana dekena amo idia do oi hamauria. Idia be tanobada ena lasi, lau hegeregerena, lau be tanobada ena lasi.” Ena be Iesu ena orea taudia be Satana ese ia biagudia taudia bogaragidiai idia noho, to namona be nega ibounai edia kara dika amo idia siri.
Iesu ma ia gwau: “Hereva momokani dekenai idia do oi hahelagaia, oiemu hereva be hereva momokani.” Lauma helaga amo idia torea Heberu Revarevadia, Iesu ese ia gwauraia loulou herevadia, be “hereva momokani” ia gwauraia unai. Bona ia ese ena hahediba taudia ia hadibadia herevadia danu, gabeai lauma helaga amo Keristen Greek Revarevadia lalodiai idia torea herevadia, be “hereva momokani.” Unai hereva ese taunimanima idia hahelagadia diba, edia mauri dalana idia haidaua diba, bona inai tanobada amo idia hasiridia diba.
Bena Iesu ese “idia sibona totona [ia] noinoi lasi, to edia hereva dekena amo [ia] do idia abidadama henia taudia totona danu [ia] noinoi.” Iena hahediba taudia ai do idia lao taudia dainai ia guriguri unai, horoa taudia bona ‘orea tamona’ lalonai do ia gogodia taudia ma haida danu. Idia iboudiai dainai ia ese ena Tamana dahaka ia noilaia?
Ia gwau: “Do idia tamona, oi be lauegu lalona dekenai oi noho bona lau be oiemu lalona dekenai lau noho hegeregerena . . . Do idia tamona, ita ruaosi ita tamona hegeregerena.” Iesu bona ena Tamana be lauma anina tamona lasi, to gau iboudiai dekenai idia lalo-tamona. Iesu ese ia noia, ena orea taudia danu be unai bamona do idia lalo-tamona, bena “tanobada taudia be do idia diba, oi ese lau oi siaia vadaeni, bona oi ese idia oi ura henia, lau oi ura henia hegeregerena.”
Bena Iesu be horoa taudia dainai ena Tamana ia noia, ia gwau: “Lau ura be do lau noho gabuna dekenai be oi henia lau dekenai taudia danu do idia noho, vadaeni lau dekenai oi henia hairaina be do idia itaia, badina be tanobada do oi karaia lasi neganai oi ese lau dekenai oi lalokau henia.” Gunaguna, nega daudau herea ia do noho ela bona Adam bona Eva ese edia natudia idia havaradia neganai, Dirava ese ia sibona ia havaraia Natuna, gabeai Iesu Keriso ai ia lao tauna, ia lalokau henia.
Iesu be ena guriguri dokonai ia gwau lou: “Oiemu ladana danu lau hadibaia vadaeni idia dekenai, bona do lau hadibaia noho, vadaeni lau dekenai oi henia lalokau badana be idia edia lalona dekenai do ia noho. Bona lau danu idia edia lalona dekenai do lau noho.” Aposetolo ese Dirava ena ladana idia dibaia neganai iena lalokau danu idia dibaia. Ioane 14:1–17:26; 13:27, 35, 36; 10:16; Luka 22:3, 4; Esodo 24:10; 1 Hanua Pavapavadia 19:9-13; Isaia 6:1-5; Galatia 6:16; Salamo 35:19; 69:4; Hereva Lada-isidia 8:22, 30.
▪ Iesu be edeseniai ia lao gwauraia, bona Toma ese unai gabu lao henia dalana ia nanadailaia neganai, Iesu ese dahaka ia hamaoroa?
▪ Filipo ese Iesu dahaka ia noilaia?
▪ Dahaka dainai Iesu ia itaia tauna ese Tamana danu ia itaia?
▪ Edena dala ai Iesu ena hahediba taudia edia kara ese iena kara do idia hanaia?
▪ Satana be mai ena siahu lasi Iesu dekenai, anina be dahaka?
▪ Edena negai Iehova ese vain ia hadoa, bona edena negai bona edena dala amo ma haida be unai vain ena rigi ai idia lao?
▪ Unai vain ena rigi iboudiai be hida?
▪ Dirava ia ura unai rigi ese dahaka huahua do idia atoa?
▪ Edena dala amo Iesu ena turana ai ita lao diba?
▪ Dahaka dainai tanobada taudia ese Iesu ena orea taudia idia inai henidia?
▪ Iesu ese dahaka ia gwauraia dainai ena aposetolo edia lalona idia hisihisi?
▪ Dahaka dainai aposetolo ese Iesu idia nanadaia lasi edeseni ia lao gwauraia?
▪ Aposetolo ese dahaka idia lalo-pararalaia lasi?
▪ Iesu ese dahaka hereva hegeregerena amo ia hahedinaraia aposetolo edia lalohisihisi be moale ai do ia lao?
▪ Iesu ia gwau nega sisina murinai aposetolo ese dahaka do idia karaia?
▪ Edena dala amo Iesu ese tanobada ia halusia?
▪ Dirava ese Iesu ‘siahu ia henia taunimanima ibounai do ia biagua’ totona, anina be dahaka?
▪ Dirava bona ena Natuna ita dibadia, anina be dahaka?
▪ Edena dala ai Iesu ese Dirava ena ladana ia gwauraia hedinarai?
▪ “Hereva momokani” be dahaka, bona ia ese Keristen taudia edena bamona ia “hahelagaia”?
▪ Dirava, iena Natuna, bona tomadiho momokani taudia iboudiai be edena dala ai idia tamona?
-
-
Imea Lalonai Ena Lalona Ia Hisihisi BadaTau Hereadaena
-
-
Karoa 117
Imea Lalonai Ena Lalona Ia Hisihisi Bada
IESU ia guriguri vadaeni bena ia bona ena aposetolo 11 ese Iehova hanamoa anedia idia abia. Bena atai daiutuna amo idia diho, murimuri ena dibura dekenai idia lao, Kidron Kourana idia rakaia hanai, Betania idia lao henia gwauraia. Olive Ororona dekenai imea ta ladana Getesemane ai idia raka vareai. Guna, nega momo Iesu bona ena aposetolo be unai gabu ai idia hebou olive audia huadiai.
Iesu ese ena aposetolo 8 ia hamaorodia, ia gwau: “Iniseni do umui helai, lau be do lau lao unuseni guriguri totona.” Bena aposetolo oredia toiosi—Petro, Iakobo, bona Ioane—ia hakaudia siri imea lalonai. Iesu ena lalona ia metau bona ena darana ia doko. Ia hamaorodia, ia gwau: “Lau be egu lalona ia hisihisi bada, kahirakahira lau mase. Iniseni do umui noho, do umui naria lau danu.”
Taina ma ia raka lao, bena tano ai ia goru parapara, ia guriguri, ia gwau: “Egu Tamana e, bema mai dala, inai kapusi lau dekena amo do oi kokia. To lauegu ura lasi, oiemu ura sibona.” Ena hereva ena anina be dahaka? Dahaka dainai ‘ena lalona ia hisihisi bada, kahirakahira ia mase’? Ia ura lasi do ia mase, mauri ena davana karaia totona, a?
Lasi vaitani! Iesu ese ena Tamana ia noia lasi ena mase dalana do ia koua. Guna, Petro ena hereva unai bamona be Iesu ese ia dadaraia vaitani. Iesu ena lalona ia hisihisi bada, badina ia laloa kara dika rohoroho tauna hegeregerena do ia mase neganai, unai ese ena Tamana ena ladana do ia hadikaia. Ia diba hora haida murinai do idia hasatauroa, Dirava ena ladana hadikaia tauna dika rohorohona ta hegeregerena! Unai ese ena lalona ia hahisia bada.
Nega taina daudau ai Iesu ia guriguri, bena ena aposetolo toiosi dekenai ia lou lao neganai ia davaridia idia mahuta. Petro dekenai ia gwau: “Be, umui goada lasi, hora tamona sibona lau danu do umui naria? Do umui naria bona umui guriguri, Satani ena laloa dekenai do umui vareai garina.” Iesu ia diba edia lalona idia hekwarahi bona unai be hanuaboi momokani, unai dainai ia hamaorodia, ia gwau: “Emui lauma be ia ura, to emui tauanina be ia manoka vadaeni.”
Iesu ma ia rakatanidia, nega iharuana unai, bena Dirava ia noia, “inai kapusi,” Iehova ena ura ia dekenai, be iena amo do ia kokia. Namona be unai neganai toiosi idia guriguri noho hedibagani ai do idia vareai garina, to idia dekenai ia lou lao neganai ia davaridia idia mahuta. Ia hereva henidia neganai, idia haere henia diba lasi.
Nega ginigabena, nega ihatoina unai, Iesu ia raka siri, nadi ta bema idia negea ena daudau hegeregerena, bena ia tui diho, ia guriguri goadagoada mai taitai danu, ia gwau: “Egu Tamana e, oiemu lalona bema ia hegeregere inai kapusi be lau dekena amo do oi kokia.” Iesu ena lalona ia hisihisi bada badina iena mase, kara dika tauna ena mase hegeregerena, ese ena Tamana ena ladana do ia hadikaia. Ia diba do idia samania, do idia gwau ia be Dirava ena ladana hadikaia tauna; unai dainai ena darana ia doko!
Vadaeni, Iesu ia guriguri noho, ia gwau: “Lauegu ura oi karaia lasi, oiemu ura sibona mo oi karaia.” Iesu ese Dirava ia kamonai henia bona ena ura ia karaia. Unai negai aneru ta guba amo Iesu dekenai ia ginidae, ia hereva henia ena lalona hagoadaia totona. Reana Iesu ia hamaoroa ena Tamana ese ia lalo-namo henia.
To Iesu ese maduna metauna ia do huaia! Iena kara dainai ia bona taunimanima iboudiai ese mauri hanaihanai do idia abia diba eiava do idia haboioa. Unai dainai ena lalona ia hekwarahi bada herea. Ia guriguri goadagoada noho ela bona ena varahuna be rara ai ia lao bona tano ai ia moru. Magasin ta ladana The Journal of the American Medical Association ia gwau: “Ena be inai bamona hoa gauna be nega ta ta sibona ia vara, to . . . edia lalona idia hekwarahi bada herea taudia . . . edia varahuna be rara ai ia lao diba.”
Unai murinai, Iesu be ena aposetolo dekenai ia lou lao nega ihatoina ai, ia davaridia idia mahuta lou. Edia goada ia ore idia lalohisihisi bada dainai. Idia dekenai ia gwau: “Umui mahuta? Umui laga-ani noho? Vadaeni! Negana ia ginidae. Hari Taunimanima ena Natuna be henia vadaeni kara dika taudia dekenai. Umui toreisi, ita lao, ia samania lau tauna be kahirakahira!”
Ia hereva noho lalonai, Iuda Iskariote ia ginidae, hutuma bada ida, mai edia kede bona lamepa bona tuari gaudia ida. Mataio 26:30, 36-47; 16:21-23; Mareko 14:26, 32-43; Luka 22:39-47; Ioane 18:1-3; Heberu 5:7.
▪ Atai daiutuna idia rakatania bena Iesu ese ena aposetolo edeseni ia hakaudia, bona dahaka ia karaia unuseniai?
▪ Iesu ia guriguri noho neganai, aposetolo be dahaka idia karaia?
▪ Dahaka dainai Iesu ena lalona ia hisihisi bada, bona ia ese Dirava dahaka ia noia?
▪ Iesu ena varahuna be rara ai ia lao ese dahaka ia hahedinaraia?
-
-
Ia Samania bena Idia DogoataoTau Hereadaena
-
-
Karoa 118
Ia Samania bena Idia Dogoatao
MALOKIHI murinai, Iuda ese hutuma Getesemane imeana lalonai ia hakaudia vareai—tuari taudia, hahelaga taudia badadia, Farisea taudia, bona ma haida unai. Hahelaga taudia ese Iuda idia gwauhamata henia vadaeni siliva moni 30 do idia henia Iesu do ia samania totona.
Guna, Iuda be Paseka Ariana amo ia raka oho neganai, hahelaga taudia badadia dekenai ia lao, bena idia ese edia hesiai taudia bona tuari taudia idia haboudia. Iesu bona ena aposetolo be Paseka Ariana idia karaia gabuna dekenai ia hakaudia lao guna reana. Unuseniai idia davaridia lasi dainai Ierusalem idia rakatania, bona mai edia lamepa, kede, bona tuari gaudia ida, Kidron Kourana idia hanaia.
Iuda ese Olive Ororona dekenai ia hakaudia daekau neganai, ia laloa Iesu ia noho gabuna ia diba, badina be unai pura lalonai, Iesu bona ena aposetolo be Betania bona Ierusalem padadiai idia raka negadiai, nega momo Getesemane imeana lalonai idia vareai laga-ani bona herevahereva totona. To edena bamona tuari taudia do idia diba daika be Iesu, badina unai be hanuaboi negana bona olive audia henudiai ia hedinarai goevagoeva lasi reana? Nega ta Iesu idia itaia guna lasi reana. Unai dainai Iuda ese toa ta ia henidia; ia gwau: “Do lau kisi henia tauna, umui dogoatao, umui hakaua lao namonamo.”
Iuda ese hutuma imea lalonai ia hakaudia vareai neganai, Iesu bona ena aposetolo ia itadia, bena maoromaoro Iesu dekenai ia lao, ia gwau: “Hadibaia tauna e, oi namo?” bena ia kisi henia.
Iesu ia gwau: “Egu turana e, oi karaia totona oi mai gauna be vadaeni do oi karaia haraga.” Ma ia gwau: “Iuda e, Taunimanima ena Natuna be kisi henia dekenai ena mase dala do oi karaia, a?” Bena Iesu be idia vairadiai ia gini, kede bona lamepa edia diari lalonai; ia gwau: “Daika umui tahua?”
Idia haere, idia gwau: “Iesu, Nasareta tauna.”
Mai boga-auka ida Iesu ia gwau: “Lau inai.” Ena boga-auka idia hoalaia bona idia diba lasi dahaka do ia vara, unai dainai idia raka muri bona tano dekenai idia moru.
Iesu ma ia gwau: “Umui lau hamaoroa vadaeni, lau inai. Umui tahua tauna be lau inai, lauegu diba tahua taudia be inai, mani do idia lao.” Nega sisina gunanai, atai daiutuna lalonai ena Tamana ia guriguri henia neganai, ia hamaoroa ena aposetolo ia naridia namonamo bona ta ia boio lasi, “dika ia davaria tauna sibona mo.” Iena hereva do ia momokani totona, ia noidia ena hahediba taudia do idia kahudia nege.
Bena tuari taudia idia gini tore, bona Iesu idia dogoatao neganai, aposetolo idia lalo-parara dahaka do ia vara. Idia nanadaia, idia gwau: “Lohiabada e, tuari kaia dekena amo do ai utua, a?” Iesu ia do haere lasi neganai, Petro ese ena tuari kaiana ia veria lasi, hahelaga tauna badana ena hesiai tauna ladana Malako ena taiana idibana ia utua oho.
Iesu ese Petro ia hamaoroa, ia gwau: “Dohore.” Bena Malako ena taiana ia hanamoa lou. Bena hereva badana ta ia gwauraia; Petro ia hagania, ia gwau: “Emu tuari kaia be ena gabu dekenai oi atoa lou, badina be tuari kaia idia abia taudia ibounai be tuari kaia dekenai do idia mase. Oi laloa lau be siahu lasi a, lauegu Tamana bema lau noia, be ia ese aneru orea 12, bona ma haida danu do ia siaia, lau dekenai durua henia totona?”
Iesu ena lalona ia hegeregere ia do idia dogoatao, unai dainai ia gwau: “Bema unai bamona, Buka Helaga be edena bamona do ia momokani, ia torea vadaeni, inai do ia vara?” Ma ia gwau: “Lauegu Tamana ese lau dekenai ia henia kapusi be do lau inua lasi, a?” Dirava ena ura ia dekenai ia abia dae vaitani!
Bena Iesu ese hutuma ia hereva henidia, ia gwau: “Umui be mai tuari kaia bona mai heatu audia danu lau dogoatao totona umui mai, dadia tauna do umui dogoatao bamona. Dina ibounai lau be umui emui badibadinai lau helai noho bona lau hadibaia noho, Dubu Helaga lalonai, to lau umui dogoatao lasi. To inai gaudia ibounai idia vara vadaeni, peroveta taudia ese idia torea herevadia hamomokania totona.”
Bena tuari taudia mai biagudia ida bona Iuda taudia edia hesiai taudia ese Iesu idia dogoatao, idia guia. Aposetolo ese unai idia itaia neganai Iesu idia heautania. To tauhau ta ese hutuma bogaragidiai ia gavaia, reana unai be iena hahediba tauna Mareko; Iesu ese Paseka Ariana ia karaia rumana dekenai ia noho bena gabeai unai hutuma ida ia raka hebou. Tuari taudia ese ena toana idia diba bena ia danu idia dogoatao, to ena rami be edia imadia ai ia rakatania, bona ia heau oho. Mataio 26:47-56; Mareko 14:43-52; Luka 22:47-53; Ioane 17:12; 18:3-12.
▪ Dahaka dainai Iuda ia laloa Getesemane dekenai Iesu do ia davaria?
▪ Edena bamona Iesu ese ia hahedinaraia ena aposetolo ia lalodia bada?
▪ Petro ese dahaka ia karaia Iesu durua totona, to Iesu ese Petro dahaka ia hamaoroa?
▪ Edena bamona Iesu ese ia hahedinaraia Dirava ena ura ia dekenai ia abia dae vaitani?
▪ Aposetolo ese Iesu idia heautania neganai, daika ia heau oho lasi, bona dahaka ia vara ia dekenai?
-
-
Idia Abia Lao Ana Dekenai, Bena Kaiafa DekenaiTau Hereadaena
-
-
Karoa 119
Idia Abia Lao Ana Dekenai, Bena Kaiafa Dekenai
IESU idia guia bena hahelaga tauna badana gunana Ana dekenai idia hakaua lao. Guna, Iesu ena lagani be 12 neganai dubu lalonai ena hereva amo hahediba taudia ia hahoadia neganai, Ana be hahelaga tauna badana. Gabeai, ena natuna memerodia haida ese unai dagi idia abia, bona inai sivarai ena nega lalonai ena ravana Kaiafa ese unai dagi ia dogoatao.
Vadaeni, Iesu be Ana ena ruma dekenai idia hakaua lao guna, reana badina be nega daudau lalonai Iuda edia tomadiho lalonai Ana be mai ladana bada dainai. Danu, Iesu be unuseniai ia noho neganai Hahelaga Tauna Badana Kaiafa be mai ena nega, Sanhedrin taudia bona uitnesi koikoi taudia do ia haboudia. Sanhedrin be Iuda edia kota badana mai ena memba taudia 71.
Ana ese Iesu ia nanadaia, ena hahediba taudia bona ena hahediba herevadia ia nanadailaia. Iesu ia haere, ia gwau: “Tanobada taudia dekenai hereva lau gwauraia hedinarai. Nega ibounai dubu lalonai bona Dubu Helaga dekenai lau hadibaia, Iuda taudia idia haboua gabudia ibounai dekenai. Lauegu hereva be lau hunia lasi. Dahaka dainai lau umui nanadaia? Egu hereva idia kamonai taudia dekenai oi nanadaia, idia be idia diba lau be edena bamona lau hadibaia.”
Unai bamona ia haere, bena hesiai tauna ta ese ena vairana ia pataia, ia gwau: “Dubu biaguna badana unai bamona oi haere henia, a?”
Iesu ia haere, ia gwau: “Bema lau hereva kerere, mani inai hereva kerere oi gwauraia hedinarai, to bema lau hereva maoro, dahaka dainai oi botaia lau?” Unai murinai Ana ese Iesu mai guia ida ia siaia lao Kaiafa dekenai.
Hahelaga taudia badadia bona hanua tau badadia bona taravatu hadibaia taudia iboudiai be Kaiafa ena ruma ai idia hebou. Unai bamona kota Paseka hanuaboina ai idia karaia be Iuda taudia edia taravatu utua karana. To unai taravatu ese tomadiho gunalaia taudia edia palani dikana ia koua lasi.
Pura haida gunanai, Iesu ese Lasaro ia hatorea isi lou neganai, Sanhedrin taudia ese edia lalona idia hadaia, idia gwau Iesu do ia mase be namo. Bona varani vanegai, Wednesday ai, tomadiho gunalaia taudia idia gwau bou, tiriki dalana ta amo Iesu do idia dogoatao bona hamasea dalana do idia karaia. Madi, idia do kota henia lasi neganai, idia revaia mase vadaeni!
Idia samania totona, uitnesi taudia haida idia tahudia, Iesu do idia samania koikoi taudia unai. To uitnesi taudia haida mai edia hereva tamona idia davaridia diba lasi. Bena koikoi taudia rua idia toreisi, idia gwau: “Ai kamonai ia gwau inai bamona, ‘Inai taunimanima edia imadia dekenai karaia Dubu Helaga, lau be do lau hamakohia, bona dina toi murinai, imana dekenai karaia lasi gauna ta do lau haginia.’ ”
Kaiafa ese Iesu ia nanadaia, ia gwau: “Oi hereva lasi, a? Inai taunimanima idia samania oi. Edena kerere oi karaia?” To Iesu ia hereva lasi. Sanhedrin taudia be unai dala amo idia kwalimu lasi badina be uitnesi taudia ese edia hereva idia hahegeregeredia diba lasi. Unai dainai Kaiafa ese tiriki karana idauna ta ia karaia.
Ia diba bema ta ia gwau ia be Dirava ena Natuna, unai ese Iuda taudia ia habadudia. Guna, nega rua Iesu idia samania, idia gwau ia idia hamasea be namo, badina be idia laloa ia gwau ia be Dirava ida ia hegeregere bona unai amo Dirava ena ladana ia hadikaia. Unai dainai Kaiafa be hari ia gwau: “Mauri Dirava ena ladanai lau hereva oi dekenai, oi hamaoroa ai dekenai, oi be Keriso, Dirava ena Natuna, o?”
Herevana Iuda taudia be dahaka idia laloa, to Iesu be momokani Dirava ena Natuna. Bema ia haere lasi reana do idia laloa iena dagi, Keriso dagina unai, ia dadaraia. Unai dainai mai ena boga-auka ida ia haere, ia gwau: “Lau inai, bona gabeai Taunimanima ena Natuna do umui itaia, Siahu Ibounai ena idiba kahanai ia helai, guba ena ori lalonai do ia diho mai.”
Bena Kaiafa ese sibona ena dabua ia darea, ia boiboi, ia gwau: “Dirava dekenai hadikaia herevana ia gwauraia vadaeni, ma dahaka hereva ita tahua? Dirava dekenai hadikaia herevana ia gwauraia umui kamonai vadaeni. Umui be dahaka umui gwau?”
Sanhedrin taudia idia gwau: “Do ia mase be namo.” Bena idia haida ese idia hevaseha henia, bona hereva idauidau idia gwauraia ena ladana hadikaia totona. Ena vairana idia pataia bona idia kanudia. Ma haida ese ena vairana dabua amo idia koua bona idia botaia bena mai edia lalo-dika ida idia gwau: “Keriso e, bema oi be peroveta tauna, oi hamaoroa ai dekenai, daika ese ia botaia oi?” Unai kara dikadia, taravatu utua karadia unai, be hanuaboi ai idia karaia idia kota henia neganai. Mataio 26:57-68; 26:3, 4; Mareko 14:53-65; Luka 22:54, 63-65; Ioane 18:13-24; 11:45-53; 10:31-39; Ioane 5:16-18.
▪ Iesu be edeseniai idia hakaua lao guna, bona unuseniai dahaka ia vara ia dekenai?
▪ Unai murinai Iesu be edeseniai idia hakaua lao, bona dahaka totona?
▪ Edena dala amo Kaiafa ese Sanhedrin taudia edia lalona ia veria bena idia gwau Iesu ia mase be namo?
▪ Idia kota henia neganai, dahaka kara dikadia, taravatu utua karadia unai, idia karaia ia dekenai?
-
-
Magu Lalonai Ia GoreaTau Hereadaena
-
-
Karoa 120
Magu Lalonai Ia Gorea
GETESEMANE dekenai aposetolo ese Iesu idia heautania mai edia gari ida, to gabeai Petro bona Ioane idia giroa bona Iesu idia tahua. Ana ese Iesu be Hahelaga Tauna Badana Kaiafa dekenai ia siaia lao neganai, Petro bona Ioane ese idia gavaia badina be edia Biaguna dekenai do ia vara gauna idia laloa momo dainai, to mai padadia idia gavaia haida ese do idia hamasedia garina.
Kaiafa ena ruma badana dekenai idia ginidae neganai, magu ena iduara idia kehoa Ioane ena, badina be hahelaga tauna badana ia diba ia. To Petro be murimuri ai ia gini. Nega sisina murinai Ioane ia lou mai, magu ena iduara naria kekenina ia hereva henia, bena Petro ia hakaua vareai.
Hahelaga tauna badana ena gaukara taudia bona ena hesiai taudia idia keru dainai lahi idia karaia. Iesu ena kota herevana ia naria noho neganai, Petro be idia ida ia helai hebou ena kopina hasiahua totona. Lahi ena diari ai ia helai noho neganai, iduara naria kekenina ese ena toana ia itaia namonamo, bena ia hereva henia, ia gwau: “Inai, oi danu Iesu, Galilea tauna, ena durua tauna ta, ani?”
Petro ia gari badina unai kekeni ia diba ia be daika, unai dainai Iesu ia gorea; ia gwau: “Lasi, inai tau lau diba lasi, bona oiemu hereva anina lau diba lasi.”
Bena Petro ia raka oho, iduara badibadinai ia lao. Unuseniai, kekeni ma ta ese ia itaia bena ia dekenai idia gini taudia ia hamaorodia, ia gwau: “Inai tau danu be Iesu, Nasareta tauna, ena durua tauna ta.” Bena Petro ese ia gorea lou, ia gwau: “Unai tau be lau diba lasi momokani.”
Unai murinai Petro be magu lalonai ia do noho, to ia hehuni bamona. Daba matanai kokoroku ena tai ese ia hahoaia reana. Magu ataiai ruma lalonai Iesu idia kota henia noho. Kota ena uitnesi taudia idia mai idia lao neganai Petro bona magu lalonai idia naria noho taudia oredia ese idia itadia.
Hora ta gunanai kekeni ta ese Petro ia gwauraia Iesu ena bamona ta. Hari, unai gabu ai idia gini taudia haida be Petro dekenai idia lao, idia gwau: “Momokani, oi be idia edia turana ta, badina be oiemu gado ese ia hedinaraia.” Malako, Petro ese ena taiana ia utua oho tauna, ena varavarana ta ia gwau: “Iesu danu uma gabu dekenai oi lau itaia, a?”
Mai ena badu ida Petro ia gwau: “Momokani, unai tau be lau diba lasi.” Iena hereva do idia abia dae totona, ia hamaorodia bema iena hereva be momokani lasi, dika bada do ia davaria.
Petro ese Iesu ia gorea lou unai, nega ihatoina, bena kokoroku ia tai. Unai negai Iesu be ruma lalona amo ia raka lasi, dehe ai ia gini bona Petro ia raraia. Kara haraga Petro ese Iesu ena hereva ia laloa, hora haida gunanai atai daiutuna lalonai ia gwauraia herevana unai: “Kokoroku nega rua ia do boiboi lasi, nega toi do oi hereva, oi diba lasi lau.” Petro ia lalo-metau bada herea ena kerere dainai, unai dainai magu amo ia raka lao murimuri dekenai bona ia tai dikadika.
Unai kerere be edena bamona ia vara diba? Petro ia laloa lauma dalanai ia goada, be edena bamona nega kwadogina lalonai nega toi ena Biaguna ia gorea diba? Idia vara gaudia ese Petro idia hahoaia. Haida ese hereva momokani idia hagagevaia, bona Iesu idia gwauraia kara dika rohoroho tauna. Maoro gauna idia gwauraia kerere, bona kara maoromaoro tauna idia gwauraia kara kerere tauna. Unai kerere idia vara dainai Petro ia laloa namonamo diba lasi, bena taunimanima garidia ia gari dainai Iesu ia badinaia lasi. Madi gabeai unai ia lalohisihisilaia bada. Namona be ita naria namonamo unai bamona do ita hekwakwanai na garina! Mataio 26:57, 58, 69-75; Mareko 14:30, 53, 54, 66-72; Luka 22:54-62; Ioane 18:15-18, 25-27.
▪ Edena bamona Petro bona Ioane be hahelaga tauna badana ena magu lalonai idia vareai?
▪ Petro bona Ioane be magu lalonai idia noho neganai, dahaka ia vara ruma lalonai?
▪ Nega hida kokoroku ia tai, bona nega hida Petro ese Iesu ia gorea?
▪ Dahaka ia vara dainai Petro ia gwau ia diba lasi Iesu?
-