-
Pasova Ginigabena ai Manau Karana Ia HadibaiaIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 116
Pasova Ginigabena Ai Manau Karana Ia Hadibaia
MATAIO 26:20 MAREKO 14:17 LUKA 22:14-18 IOANE 13:1-17
IESU ESE ENA PASOVA GINIGABENA BE APOSETOLO TAUDIA IDA IA ANIA
APOSETOLO EDIA AENA IA HURIA KARANA AMO GAU TA IA HADIBAIA
Iesu ena hereva hegeregerena, Petero bona Ioane be Ierusalema dekenai idia ginidae, Pasova hegaegaelaia totona. Gabeai Iesu bona aposetolo 10 be unuseni idia lao. Unai be adorahi, bona dina ia diho noho lalonai, Iesu bona ena hahediba taudia be Olive Ororo amo idia diho. Unai be Iesu ena nega ginigabena dina ena diari ia itaia, bona do ia itaia lou lasi ela bona ena toreisi lou.
Iesu bona ena hahediba taudia be Ierusalema ai idia ginidae, bona Pasova do idia karaia rumana dekenai idia lao. Vadavada amo atai daiutu badana dekenai idia daekau. Unuseniai idia itaia gau ibounai idia hegaegae vadaeni idia aniani totona. Iesu be mai ura bada ida inai nega ia naria, badina ia gwau: “Hisihisi lau do abia lasi neganai, lau ura bada inai Pasova ita ania hebou.”—Luka 22:15.
Lagani haida gunanai, Iuda taudia ese Pasova ai wain kapusi siaidia loaloa karana idia matamaia. Iesu ese kapusi ta ia abia murinai, ia guriguri bena ia gwau: “Inai umui inua bona ta ta dekenai umui henia, badina umui lau hamaoroa, hari dina amo, wain do lau inua lasi ela bona Dirava ena Basileia do ia mai.” (Luka 22:17, 18) Unai ese ia hahedinaraia ena mase negana be kahirakahira.
Pasova idia ania noho lalonai, Iesu be ruma biaguna ena hesiai tauna ese ia karaia karana ia karaia. (Luka 7:44) Unai nega ai, ruma biaguna ia noho lasi dainai, Iesu ese ia karaia. Ia toreisi, ena ataiai dabua ia kokia, bona tauele ta ia abia. Bena disi ta lalonai ranu ia seia bona aposetolo edia aena ia huria. Aposetolo ta ese unai ia karaia diba, to idia karaia lasi. Reana idia huanai heiriheiri ia do noho, a? Herevana dahaka, Iesu ese edia aena ia huria dainai idia hemarai.
Iesu be Petero dekenai ia mai neganai, Petero ese ia koua, ia gwau: “Oi be egu aena do oi huria lasi momokani.” Iesu ia haere: “Bema oiemu aena lau huria lasi, lau abia ahuna do oi abia lasi.” Bena Petero ia gwau: “Lohiabada e, egu aena sibona lasi, to egu imana bona kwarana oi huria danu.” Reana Iesu ena hereva dekenai ia hoa, ia gwau: “Ia digu vadaeni tauna be ena aena sibona ia huria be hegeregere, badina ia be ia goeva vadaeni. Umui be umui goeva, to umui ibounai lasi.”—Ioane 13:8-10.
Iesu ese aposetolo 12 edia aena ia huria, Iuda Iskariote ena aena danu. Ena ataiai dabua ia hahedokilaia lou bona teibolo dekenai ia helai murinai, Iesu ese ia nanadaidia: “Umui dekenai lau karaia karana umui lalopararalaia, a? Lau umui gwauraia, ‘Hadibaia Tauna’ bona ‘Lohiabada,’ bona unai bamona umui hereva be maoro. Unai dainai, bema lau, Lohiabada bona Hadibaia Tauna, ese emui aena lau huria, umui ta ta ese emui aena umui huria danu be namo. Lau ese umui totona lau haheitalaia vadaeni, umui dekenai lau karaia hegeregerena, umui danu unai bamona do umui karaia. Umui lau hamaoroa momokani, hesiai tauna ese ena biaguna ia hereaia lasi, bona tau ta ese ia siaia tauna be ia ia siaia tauna ia hereaia lasi. Unai gaudia umui diba bona umui karaia neganai, do umui moale.”—Ioane 13:12-17.
Manau karana ia hadibaia goevagoeva! Namo lasi Iesu ena murinai idia raka taudia be dagi bada idia tahua, bona idia laloa idia be ladana bada taudia dainai ma haida ese do idia hesiai henidia. To namona be Iesu ena kara idia tohotohoa. Namo lasi taravatu ta dainai aena idia huria, to namona be mai manau ida ma haida idia hesiai henia bona edia toana idia laloa lasi.
-
-
Lohiabada Ena AnibouIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 117
Lohiabada Ena Anibou
MATAIO 26:21-29 MAREKO 14:18-25 LUKA 22:19-23 IOANE 13:18-30
IUDA BE IESU ENA MASE DALANA KARAIA TAUNA
IESU ESE MEMORIAL IA HAMATAMAIA
Hanuaboi ai, Iesu ese ena aposetolo edia aena ia huria karana amo manau karana ia hadibaia. Pasova murinai, Iesu ese Davida ena peroveta herevana ia gwauraia: “Egu turana namona, lau abidadama henia tauna, lau ida ia aniani hebou tauna be egu inai tauna ai ia lao.” Bena ia gwau: “Umui ta ese lau be egu inai taudia dekenai do ia henia.”—Salamo 41:9; Ioane 13:18, 21.
Aposetolo taudia be ta ta idia itaia bena idia henanadai: “Lohiabada e, inai be lau, a?” Iuda Iskariote danu ia henanadai. Bena Petero ese Ioane, Iesu badinai ia helai tauna, ia hamaoroa Iesu do ia nanadaia. Unai dainai Ioane be Iesu dekenai ia tabekau bona ia nanadaia: “Lohiabada e, unai be daika?”—Mataio 26:22; Ioane 13:25.
Iesu ia haere: “Paraoa sisina be vasiahu lalonai lau atoa bona lau henia tauna be unai.” Bena Iesu ese paraoa sisina be teibolo latanai ia noho disi lalonai ia atoa, bena Iuda dekenai ia henia, ia gwau: “Taunimanima ena Natuna be do ia mase, Toretore Helagadia lalonai idia torea bamona, to taunimanima ena Natuna be ena inai taudia dekenai ia henia tauna be dika do ia davaria! Ia namo bema unai tauna ia vara lasi.” (Ioane 13:26; Mataio 26:24) Bena Satani be Iuda ena lalona dekenai ia vareai. Inai tauna ena lalona ia dika vadaeni bona ia ura Diabolo ena ura ia karaia dainai, ia be “dika do ia davaria tauna” ai ia lao.—Ioane 6:64, 70; 12:4; 17:12.
Iesu ese Iuda ia hamaoroa: “Oi ura karaia gauna oi karaia haraga.” Aposetolo ma haida idia laloa Iuda be moni mauana ia dogoatao dainai, Iesu be ia dekenai ia gwau: “‘Aria totona do ita gaukaralaia gaudia oi hoia,’ eiava ia ese ogogami taudia dekenai harihari gauna do ia henia.” (Ioane 13:27-30) To, Iuda ia lao bona Iesu ena mase dalana ia karaia.
Iuda ia lao murinai, Iesu ese Lohiabada ena anibou ia matamaia. Ia ese paraoa ia abia, guriguri amo Dirava ia tanikiu henia, ia makohia, bona aposetolo taudia dekenai ia henia idia ania totona. Ia gwau: “Inai be egu tauanina ia laulaulaia, umui totona do lau henia. Inai do umui karaia noho lau umui laloatao totona.” (Luka 22:19) Ia makohia paraoa ia henia loaloa, bona aposetolo taudia ese idia ania.
Bena Iesu ese wain kapusina ia abia, guriguri amo Dirava ia tanikiu henia, bona aposetolo taudia dekenai ia henia. Idia ta ta be unai kapusi amo wain idia inua murinai, Iesu ia gwau: “Inai kapusi ese gwaubou matamatana ia laulaulaia, unai be egu rara amo do lau hamomokania bona umui totona do lau bubua.”—Luka 22:20.
Iesu ese dala ia karaia ena murinai idia raka taudia ese lagani ta ta, Nisan 14 ai, ena mase ena memorial do idia karaia. Unai amo Iesu bona ena Tamana ese taunimanima be kara dika bona mase amo idia hamauria totona idia karaia karana do idia laloatao. Unai aria ese Iuda taudia edia Pasova ia hereaia, badina abidadama taudia do ia ruhaia momokani.
Iesu ia gwau iena rara be “taunimanima momo edia kara dika gwauatao totona do [ia] bubua.” Iena abidadama aposetolo taudia bona abidadama hahediba taudia ma haida totona danu. Idia be ia ida iena Tamana ena Basileia lalonai do idia noho.—Mataio 26:28, 29.
-
-
Daika be Bada Idia HepapahuahulaiaIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 118
Daika Be Bada Idia Hepapahuahulaia
MATAIO 26:31-35 MAREKO 14:27-31 LUKA 22:24-38 IOANE 13:31-38
DAGI LALOA BADA KARANA DEKENAI SISIBA IA HENIA
PETERO ESE IESU DO IA GOREA IDIA PEROVETALAIA
LALOKAU BE IESU ENA MURINAI IDIA RAKA TAUDIA EDIA TOANA
Iesu be aposetolo taudia ida ia aniani murinai, edia aena ia huria manau karana ia hadibaia totona. Dahaka dainai unai be mai anina bada? Badina Iesu ese edia manoka gauna ia itaia. Dirava idia badinaia, to idia huanai daika be bada idia do hepapahuahulaia noho. (Mareko 9:33, 34; 10:35-37) Unai hanuaboi ai unai manoka gauna ia hedinarai lou.
Aposetolo taudia ese “idia huanai daika be ia bada idia hepapahuahulaia.” (Luka 22:24) Iesu ese unai ia itaia neganai, reana ia lalohisihisi! Dahaka ia karaia?
Iesu ese edia kara dainai ia gwau henidia lasi, to mai haheauka ida ia hamaorodia: “Bese idauidau taudia edia king ese edia bese idia biagudia auka, bona taunimanima idia kara auka henia taudia be idia gwauraia Tau Badadia. To umui, namona be unai bamona umui karaia lasi. . . . Unai dainai daika be bada? Ia aniani noho tauna eiava hesiai gaukara ia karaia tauna?” Bena idia dekenai vaia ia hahedinaraia haheitalaina ia hadibaia lou, Iesu ia gwau: “To umui huanai lau be hesiai gaukara lau karaia noho.”—Luka 22:25-27.
Ena be idia goevadae lasi, to hekwakwanai momo lalonai Iesu idia badinaia. Unai dainai ia gwau: “Lau be umui ida basileia ta totona gwaubou lau karaia, egu Tamana be lau ida basileia ta totona gwaubou ia karaia hegeregerena.” (Luka 22:29) Idia be mai abidadama ida Iesu idia badinaia. Ia hamaorodia, idia ida ia karaia kontraka dainai, idia be Basileia lalonai do idia noho bona ia ida do idia lohia.
Ena be aposetolo taudia be unai hahenamo idia abia, to idia be taunimanima sibona bona idia goevadae lasi. Iesu ese ia hamaorodia: “Satani ia gwau ia ura umui ia hapararaia, witi be momoru amo idia hapararaia hegeregerena.” (Luka 22:31) Ia hadibadia: “Inai hanuaboi ai, lau dekenai do ia vara gauna dainai umui ibounai do umui moru, badina Toretore Helagadia ia gwau: ‘Lau ese mamoe naria tauna do lau alaia, bona mamoe be gabu idauidau dekenai do idia heau lao.’”—Mataio 26:31; Sekaraia 13:7.
To Petero ia gwau: “Ena be oi dekenai ia vara gauna dainai idia ibounai do idia moru, to lau be do lau moru diba lasi!” (Mataio 26:33) Iesu ese Petero ia hamaoroa unai hanuaboi ai, kokoroku be nega rua ia do tai lasi neganai, Petero ese Iesu do ia gorea. To Iesu ma ia gwau: “Oi dainai lau guriguri goadagoada emu abidadama ia manoka lasi totona. Bona oi, oi helalo-kerehai murinai, emu tadikaka do oi hagoadaia.” (Luka 22:32) To Petero ia gwau: “Ena be oi ida do lau mase, to do lau gwau lasi oi lau diba lasi.” (Mataio 26:35) Aposetolo ma haida danu be unai bamona idia hereva.
Iesu ese ena hahediba taudia ia hamaoroa: “Nega sisina sibona umui danu do lau noho. Umui be lau do umui tahua, to Iuda taudia dekenai lau hereva bamona, ‘Lau lao gabuna dekenai do umui mai lasi.’ Hari umui dekenai unai bamona lau hereva danu.” Bena ia gwau: “Umui dekenai taravatu matamata lau henia inai: Do umui lalokau heheni. Lau ese umui lau lalokau henia hegeregerena, umui danu do umui lalokau heheni. Unai amo taunimanima ibounai do idia diba umui be egu hahediba taudia, bema umui huanai lalokau ia noho.”—Ioane 13:33-35.
Iesu ia gwau ia be nega sisina sibona idia danu do ia noho neganai, Petero ia henanadai: “Lohiabada e, edeseni do oi lao?” Iesu ia haere: “Lau lao gabuna dekenai hari do oi mai lasi, to gabeai do oi mai.” Petero ia daradara, ia gwau: “Lohiabada e, dahaka dainai hari oi murinai lau mai diba lasi? Oi dainai egu mauri do lau atoa diho.”—Ioane 13:36, 37.
Iesu ese guna haroro totona Galilea dekenai idia ia siaia negana ia gwauraia, idia be moni pusena eiava aniani pusena idia abia kau lasi. (Mataio 10:5, 9, 10) Ia nanadaidia: “Gau ta dekenai umui dabu eiava lasi?” Idia haere: “Lasi!” To vaira dinadia ai dahaka do idia karaia? Iesu ese ia hamaorodia: “To hari bema oi be mai emu moni pusena eiava aniani pusena, do oi abia, bona bema oi be tuari kaia lasi, emu ataiai dabua do oi hoihoilaia bona ta oi hoia. Toretore Helagadia ia gwau: ‘Ia be kara dika tauna bamona idia laloa.’ Umui lau hamaoroa, unai be lau ia herevalaia. Badina lau dainai idia torea gaudia be idia guguru noho.”—Luka 22:35-37.
Iesu be kara dika taudia badinai au dekenai do idia kokoa negana ia herevalaia. Unai dainai ena murinai idia raka taudia be dagedage bada do idia davaria. Idia laloa idia hegeregere dainai idia gwau: “Lohiabada e, itaia! Tuari kaia rua inai.” Ia haere: “Unai be hegeregere.” (Luka 22:38) Gabeai, aposetolo ta ese unai tuari kaia ta ia gaukaralaia neganai, Iesu ese idia dekenai mai anina bada gauna ia hadibaia.
-
-
Iesu—Dala, Hereva Momokani, MauriIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 119
Iesu—dala, Hereva Momokani, Mauri
IESU DO IA LAO GABU TA DO IA HEGAEGAELAIA
ENA MURINAI IDIA RAKA TAUDIA DEKENAI HEDURU TA IA GWAUHAMATALAIA
TAMANA ESE IESU IA HEREAIA
Memorial aria murinai, Iesu be ena aposetolo ida atai daiutuna dekenai idia do noho neganai, idia ia hagoadaia: “Namo lasi umui lalohekwarahi. Dirava do umui abidadama henia, bona lau danu do umui abidadama henia.”—Ioane 13:36; 14:1.
Iesu ese ia hamaorodia idia do ia rakatania dainai do idia lalohisihisi lasi, ia gwau: “Egu Tamana ena ruma lalonai noho gabudia be momo. . . . Bema lau lao bona umui totona gabu ta lau hegaegaelaia, do lau giroa mai bona egu ruma dekenai umui do lau abia dae, unai amo lau noho gabuna dekenai do umui noho danu.” To, aposetolo taudia idia laloparara lasi ia be guba dekenai do ia lao karana ia herevalaia. Toma ia henanadai: “Lohiabada e, oi lao noho gabuna be ai diba lasi. Edena bamona ena dala do ai diba?”—Ioane 14:2-5.
Iesu ia haere: “Dala be lau, hereva momokani be lau bona mauri be lau.” Bema ta ia ura ena Tamana ena guba rumana lalonai ia vareai, namona be Iesu bona ena hahediba herevadia ia abia dae bona ena mauri dalana ia tohotohoa. Iesu ia gwau: “Lau sibona amo tau ta be Tamana dekenai ia mai diba.”—Ioane 14:6.
Filipo be unai ia kamonai neganai, ia noinoi: “Lohiabada e, ai dekenai Tamana oi hahedinaraia, vadaeni emai lalona be do ia hegeregere.” Reana Filipi ia ura dala ta ai Dirava ia itaia, Mose, Elia, bona Isaia ese idia itaia matahanaina bamona. To, aposetolo taudia be unai matahanai ia hereaia gauna idia abia. Iesu ese unai ia herevalaia, ia gwau: “Lau be umui ida nega daudau lau noho vadaeni, to Filipo, oi be lau oi diba lasi, a? Lau ia itaia tauna be Tamana danu ia itaia vadaeni.” Iesu ese Tamana ena kara ia hahedinaraia goevagoeva, unai dainai Iesu ida idia noho bona ia idia itaia karana be hegeregere Tamana idia itaia. Momokani, Tamana ese Natuna ia hereaia, badina Iesu ia gwau: “Umui dekenai lau gwauraia gaudia be lau sibona egu lalohadai amo lau gwauraia lasi.” (Ioane 14:8-10) Aposetolo taudia idia itaia Iesu ese hanamoa ibounai be ena Tamana dekenai ia henia.
Iesu ena aposetolo taudia ese ena hoa karadia idia itaia bona Dirava ena Basileia ena sivarai namona ia harorolaia neganai idia kamonai. Hari idia ia hamaoroa: “Lau ia abidadama henia tauna be lau karaia gaukaradia do ia karaia danu, bona ia karaia gaukaradia ese lau karaia gaukaradia do idia hereaia.” (Ioane 14:12) Iesu ia gwau lasi, do idia karaia hoa karadia ese ia karaia hoa karadia do ia hereaia. To ena hereva anina be edia hesiai gaukara be nega daudau, gabu momo, bona taunimanima momo dekenai do idia karaia.
Iesu ese idia do ia rakatania kava lasi, badina ia gwauhamata: “Bema egu ladanai gau ta umui noia, do lau karaia.” Ma ia gwau: “Tamana do lau noia, ia ese umui dekenai heduru ma ta do ia henia bona umui ida do ia noho ela bona hanaihanai. Unai be hereva momokani ena lauma helaga.” (Ioane 14:14, 16, 17) Ia gwauhamata, lauma helaga do idia abia, unai be heduru ta. Bona Pentekoste dinana ai ia vara.
Iesu ia gwau: “Nega sisina murinai tanobada taudia ese lau do idia itaia lasi, to umui ese lau do umui itaia, lau mauri noho dainai do umui mauri.” (Ioane 14:19) Iesu ia toreisi lou murinai, ena hahediba taudia ese ia do idia itaia guna bena guba dekenai do ia daekau, bona gabeai, ena hahediba taudia be ia ida guba dekenai do idia noho.
Iesu ia gwau: “Lauegu taravatu ia abia dae bona ia badinaia tauna be lau ia lalokau henia. Bona lau ia lalokau henia tauna be egu Tamana ese do ia lalokau henia, bona lau ese ia do lau lalokau henia, bona ia dekenai lau sibona do lau hahedinaraia.” Unai neganai, aposetolo Iuda, iena ladana ma ta be Tadeo, ia henanadai: “Lohiabada e, dahaka ia vara dainai oi ura ai dekenai oi sibona oi hahedinaraia, to tanobada taudia dekenai lasi?” Iesu ia haere: “Bema ta be lau ia lalokau henia, ia ese egu hereva do ia badinaia, bona egu Tamana ese ia do ia lalokau henia . . . Lau ia lalokau henia lasi tauna ese egu hereva ia badinaia lasi.” (Ioane 14:21-24) Tanobada taudia be Iesu murinai idia raka taudia bamona lasi, idia diba lasi Iesu be dala, hereva momokani, bona mauri.
Iesu be ena hahediba taudia do ia rakatania, vadaeni edena dala ai ia hadibaia gaudia ibounai do idia laloatao? Iesu ia gwau: “Tamana ese egu ladanai heduru do ia siaia, unai be lauma helaga. Ia ese umui dekenai gau ibounai do ia hadibaia bona umui do ia durua lau gwauraia gaudia ibounai do umui laloa lou totona.” Lauma helaga ena heduru amo Iesu ese ia karaia gaudia be aposetolo taudia ese idia itaia, unai dainai unai hereva ese idia ia hagoadaia. Iesu ma ia gwau: “Lau ida umui moalelaia maino be umui dekenai do lau henia noho. . . . Namo lasi emui lalona idia hekwarahi bona umui gari.” (Ioane 14:26, 27) Aposetolo taudia idia lalohekwarahi be anina lasi, badina Iesu ena Tamana ese idia do ia hadibaia bona naria.
Kahirakahira do idia itaia Dirava ese taunimanima ia gimaia diba. Iesu ia gwau: “Tanobada ena lohia be ia mai noho, bona lau dekenai ia be siahu lasi.” (Ioane 14:30) Diabolo be Iuda ena lalona dekenai ia vareai dainai ia biagua diba. To Iesu dekenai dika ta be lasi dainai, Satani ese Iesu ena lalona ia veria diba lasi Dirava ia gwau-edeede henia totona. Danu, Diabolo be hegeregere lasi Iesu ena toreisi lou karana ia koua totona. Dahaka dainai? Iesu ia gwau: “Lau be Tamana ia hagania hegeregerena do lau karaia.” Ia diba momokani ena Tamana ese ia do ia hatorea isi lou.—Ioane 14:31.
-
-
Hahediba Taudia Be Huahua Do Idia Havaraia Bona Iesu Ena Turana Ai Do Idia LaoIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 120
Hahediba Taudia Be Huahua Do Idia Havaraia Bona Iesu Ena Turana Ai Do Idia lao
VAIN KORIKORINA BONA ENA RIGI
IESU ENA LALOKAU LALONAI ITA NOHO DALANA
Iesu be ena abidadama aposetolo taudia ida ia herevahereva karana ese idia ia hagoadaia. Inai be hanuaboi momokani, reana malokihi murinai. Iesu ese parabole ta ia gwauraia:
Ia gwau: “Lau be vain korikorina, bona egu Tamana be uma naria tauna.” (Ioane 15:1) Unai parabole be lagani momo gunanai Israela besena totona idia perovetalaia herevana hegeregerena, badina idia be Iehova ena vain. (Ieremia 2:21; Hosea 10:1, 2) To, Iehova ese unai bese ia dadaraia. (Mataio 23:37, 38) Unai dainai Iesu be lalohadai matamatana ia gwauraia. Lagani 29 C.E. ai ena Tamana ese lauma helaga amo Iesu ia horoa negana amo ia be unai vain. To Iesu ese ia hahedinaraia unai vain be ia sibona ia laulaulaia lasi, ia gwau:
“[Egu Tamana] ese lau dekenai huahua idia havaraia lasi rigi ibounai ia utudia. Bona huahua idia havaraia rigi ibounai ia hagoevaia, unai amo huahua momo idia havaraia diba. . . . Bema rigi ta be sibona ia noho, ia be huahua do ia havaraia lasi, to bema vain dekenai ia noho, huahua do ia havaraia. Unai hegeregerena, bema lau ida umui lalotamona lasi, umui be huahua do umui havaraia lasi. Lau be vain bona umui be rigi.”—Ioane 15:2-5.
Iesu ese ena abidadama hahediba taudia ia gwauhamata henia ia lao murinai, heduru ta do ia siaia, unai be lauma helaga. Dina 51 murinai, aposetolo taudia bona ma haida be lauma helaga idia abia neganai, idia be unai vain ena rigi ai idia lao. Bona “rigi” ibounai be Iesu ida idia lalotamona be namo. Dahaka hagugurua totona?
Iesu ia gwau: “Lau ida ia lalotamona bona lau be ia ida lau lalotamona tauna be huahua momo do ia havaraia. Badina bema lau ida umui noho lasi, gau ta umui havaraia diba lasi.” Inai “rigi”—iena horoa tadikakadia—be huahua momo do idia havaraia, Iesu ena kara do idia tohotohoa, ma haida dekenai Dirava ena Basileia do idia herevalaia, bona taunimanima momo be hahediba taudia ai do idia halaoa. Bema ta be Iesu ida ia lalotamona lasi bona huahua ia havaraia lasi be edena bamona? Iesu ia gwau: “Bema ta be lau ida ia lalotamona lasi, ia [do] idia negea.” To, Iesu ia gwau: “Bema lau ida umui lalotamona bona egu hereva be emui kudouna lalonai idia noho, bona emui ura gauna totona umui noinoi, vadaeni unai hegeregerena do ia vara.”—Ioane 15:5-7.
Hari Iesu ese guna nega rua ia herevalaia gauna ia gwauraia—iena taravatu badinaia karana. (Ioane 14:15, 21) Hahediba taudia ese unai idia karaia dalana ta ia hahedinaraia, ia gwau: “Bema egu taravatu umui badinaia, egu lalokau lalonai do umui noho, lau ese egu Tamana ena taravatu lau badinaia bona iena lalokau lalonai lau noho hegeregerena.” To, Iehova Dirava bona ena Natuna idia lalokau henia sibona be hegeregere lasi. Iesu ia gwau: “Egu taravatu be inai, do umui lalokau heheni, umui lau lalokau henia hegeregerena. Lalokau karana hereadaena be inai, tau ta ese ena turadia totona ena mauri do ia atoa diho. Bema lau henia taravatu umui badinaia, umui be egu turadia.”—Ioane 15:10-14.
Hora haida murinai, Iesu ese ia idia abidadama henia taudia ibounai totona ena mauri do ia henia karana amo ena lalokau do ia hahedinaraia. Namona be ena haheitalai ese iena murinai idia raka taudia ia hagoadaia ta ta dekenai sibona ena ura dadaraia lalokauna idia hahedinaraia totona. Unai bamona lalokau amo, Iesu ese matamanai ia gwauraia herevana do idia hamomokania, ia gwau: “Unai amo taunimanima ibounai do idia diba umui be egu hahediba taudia, bema umui huanai lalokau ia noho.”—Ioane 13:35.
Namona be aposetolo taudia idia laloatao Iesu ese idia ia gwauraia iena “turadia.” Ena badina ia gwauraia, ia gwau: “Umui do lau gwauraia turadia, badina egu Tamana amo lau kamonai gaudia ibounai be umui dekenai lau gwauraia hedinarai.” Idia be Iesu ena turana ai idia lao bona Tamana ese ia dekenai ia gwauraia gaudia idia diba be hahenamo badana! To unai hetura karana idia moalelaia totona, namona be “huahua do [idia] havaraia noho.” Bema unai idia karaia, Iesu ia gwau, “herevana egu ladanai egu Tamana dekenai dahaka umui noia, umui dekenai do ia henia.”—Ioane 15:15, 16.
Inai “rigi,” iena hahediba taudia unai, edia huanai ia noho lalokauna ese idia do ia durua vaira negai do idia vara gaudia idia haheaukalaia totona. Idia ia hadibaia tanobada taudia ese do idia inai henidia, to ia hagoadadia: “Bema tanobada taudia ese umui idia inai henia, namona be umui diba umui idia do inai henia lasi neganai, lau idia inai henia guna. Bema umui be tanobada taudia bamona, vadaeni tanobada taudia ese umui do idia ura henia. To umui be tanobada taudia bamona lasi . . . dainai, tanobada taudia ese umui idia inai henia.”—Ioane 15:18, 19.
Tanobada taudia ese do idia inai henia ena badina ma ta ia gwauraia: “Egu ladana dainai, umui dekenai inai gaudia do idia karaia, badina lau ia siaia Tauna idia diba lasi.” Iesu ia karaia hoa karadia ese ia idia inai henia taudia edia kara korikori ia hahedinaraia, ia gwau: “Bema guna edia vairanai hoa karadia lau karaia idia itaia lasi, vadaeni idia be kerere lasi. To hari idia be lau idia itaia, ma danu lau bona egu Tamana idia inai henia.” Momokani, edia inai henia karana ese peroveta herevadia idia hagugurua.—Ioane 15:21, 24, 25; Salamo 35:19; 69:4.
Iesu ma ia gwauhamata edia durua tauna, lauma helaga, do ia siaia. Unai siahu goadana be Iesu ena murinai idia raka taudia ibounai totona bona idia do ia durua huahua idia havaraia, anina be ia do idia “gwauraia hedinarai.”—Ioane 15:27.
-
-
“Umui Lalogoada! Badina Lau be Tanobada Lau Halusia Vadaeni”Iesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 121
“Umui Lalogoada! Badina Lau Be Tanobada Lau Halusia Vadaeni”
KAHIRAKAHIRA APOSETOLO TAUDIA ESE IESU DO IDIA ITAIA LOU LASI
APOSETOLO TAUDIA BE IDIA LALOHISIHISI TO DO IDIA MOALE
Iesu bona aposetolo taudia be idia hegaegae atai daiutuna, Pasova ariana idia karaia gabuna, idia rakatania totona. Iesu be hagoadaia herevadia momo ia henia murinai, ia gwau: “Umui dekenai inai gaudia lau gwauraia, unai amo do umui moru lasi.” Dahaka dainai unai bamona hadibaia hereva ia henia be maoro? Ia hamaorodia: “Taunimanima ese sinagoga amo umui do idia lulua. Oibe, nega ta do ia mai, umui idia alaia taudia ibounai do idia laloa idia be Dirava totona hesiai gaukara helagana idia karaia.”—Ioane 16:1, 2.
Reana unai sivarai dainai aposetolo taudia idia lalometau. Ena be Iesu ese matamanai ia hamaorodia tanobada taudia ese idia do idia inai henia, to ia hamaorodia lasi idia be do idia mase. Dahaka dainai? Ia gwau, “Matamanai umui dekenai unai gaudia lau herevalaia lasi, badina lau be umui ida lau noho.” (Ioane 16:4) Hari idia ia hagoadaia badina idia do ia rakatania. Unai ese idia ia durua gabeai do idia moru lasi totona.
Iesu ma ia gwau: “Lau be lau ia siaia Tauna dekenai do lau lao. To dahaka dainai umui ta be lau ia nanadaia lasi, ‘Oi be edeseni do oi lao?’” Unai hanuaboi atai daiutuna ai, idia ese Iesu idia nanadaia vadaeni ia be edeseni do ia lao. (Ioane 13:36; 14:5; 16:5) To hari, idia diba dagedage do idia davaria dainai, idia lalohisihisi bada. Unai dainai Iesu ese do ia abia hairaina eiava ena namo tomadiho momokani taudia totona idia henanadailaia lasi. Iesu ia laloparara dainai ia gwau: “Lau ese umui dekenai unai gaudia lau herevalaia vadaeni, unai dainai umui lalohisihisi bada.”—Ioane 16:6.
Bena Iesu ia gwau: “Emui namo totona do lau lao, badina bema lau lao lasi, lauma helaga do lau siaia lasi umui ia durua totona. To bema lau lao, umui dekenai do lau siaia.” (Ioane 16:7) Iesu do ia mase bona guba dekenai do ia lao karana sibona amo, ena hahediba taudia ese lauma helaga do idia abia—unai lauma helaga be durua tauna bamona ia siaia diba tanobada ena kahana ibounai lalonai ena taunimanima totona.
Lauma helaga ese “tanobada taudia edia kara dika do ia hahedinaraia. Do ia hahedinaraia lau be lau kara maoromaoro, bona Dirava ese do ia hahemaoro henia taudia do ia hahedinaraia.” (Ioane 16:8) Oibe, lauma helaga ese tanobada taudia edia kara Dirava ena Natuna idia abidadama henia lasi karana unai do ia hahedinaraia. Iesu be guba dekenai ia daekau karana ese iena kara maoromaoro karana ia hahedinaraia goevagoeva, bona “inai tanobada ena lohia” Satani, be kota dekenai ia lusi vadaeni ena badina do ia hahedinaraia.—Ioane 16:11.
Iesu ma ia gwau: “Lau ura umui dekenai gau momo lau herevalaia, to hari unai gaudia do umui lalopararalaia lasi.” To lauma helaga ia siaia neganai, unai ese idia do ia hakaua “hereva momokani” idia lalopararalaia totona, bona unai hereva momokani hegeregerena do idia noho.—Ioane 16:12, 13.
Aposetolo taudia be Iesu ese gabeai ia gwauraia herevana dekenai idia hoa, ia gwau: “Nega sisina lalonai lau do umui itaia lasi, to ma nega sisina murinai, lau do umui itaia lou.” Iena hereva ena anina lalopararalaia totona ta ta dekenai idia henanadai. Iesu ia diba do idia henanadai dainai, ia gwau: “Umui lau hamaoroa momokani, do umui taitai mai boiboi bada ida, to tanobada taudia be do idia moale. Do umui lalohisihisi, to emui lalohisihisi be moale gauna ai do ia lao.” (Ioane 16:16, 20) Kerukeru adorahi ai Iesu do idia hamasea neganai, tomadiho gunalaia taudia do idia moale, to ena hahediba taudia do idia lalohisihisi. To, Iesu ia toreisi lou neganai edia lalohisihisi be moale gauna ai ia lao! Bona Iesu ese Dirava ena lauma helaga be idia latanai ia bubua diho neganai, unai moale do ia bada momokani.
Iesu ese edia lalohisihisi be ia mara hahinena ena hisihisi ida ia hahegeregerea, ia gwau: “Hahine ta ena mara negana ia ginidae neganai, hisihisi ia mamia, to natuna ia havaraia murinai, hisihisi ia laloa lou lasi, to ia moale badina natuna ta ia havaraia.” Iesu ese ena aposetolo taudia ia hagoadaia, ia gwau: “Umui danu hari umui lalohisihisi, to umui do lau itaia lou, bona emui lalona do ia moale, bona tau ta ese emui moale do ia kokia lasi.”—Ioane 16:21, 22.
Unai nega amo, aposetolo taudia be Iesu ena ladanai idia noinoi lou lasi. To hari, Iesu ia gwau: “Unai dina ai egu ladanai Tamana do umui noia.” Dahaka dainai unai bamona do idia karaia? Anina be Tamana be ia ura lasi edia guriguri ia haerelaia, a? Lasi. Iesu ia gwau: “Tamana be umui ia lalokau henia, badina umui ese lau umui lalokau henia, . . . Dirava ena gwaukau tauna bamona.”—Ioane 16:26, 27.
Iesu ena hereva ese aposetolo taudia ia hagoadaia dainai, idia gwau: “Unai amo ai abia dae oi be Dirava amo oi mai.” To gabeai do ia vara gauna ese edia abidadama do ia tohoa. Bona Iesu ese gabeai do ia vara gauna be inai bamona ia gwauraia: “Kamonai! Nega be ia mai noho, oibe, ia ginidae vadaeni, umui ta ta be emui ruma dekenai do umui heau lao bona lau sibona do umui rakatania.” To idia ia hagoadaia, ia gwau: “Unai gaudia be umui dekenai lau herevalaia, unai amo lau dainai maino do umui abia. Tanobada ai hisihisi do umui davaria, to umui lalogoada! Badina lau be tanobada lau halusia vadaeni.” (Ioane 16:30-33) Iesu be idia ia rakatania lasi, lasi vaitani. Ia diba idia ese tanobada idia halusia diba ia hegeregerena, mai abidadama ida Dirava ena ura do idia hagugurua ena be Satani bona ena tanobada ese edia abidadama do idia tohoa.
-
-
Iesu Ena Guriguri Dokona Atai Daiutuna AiIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 122
Iesu Ena Guriguri Dokona Atai Daiutuna ai
DIRAVA BONA IENA NATUNA OI DIBAIA ENA BADINA
IEHOVA, IESU, BONA HAHEDIBA TAUDIA IDIA TAMONA ENA ANINA
Iesu ese ena aposetolo taudia ia lalokau henia bada, bona kahirakahira idia do ia rakatania dainai idia ia hahegaegaea. Bena guba ia itaia bona ena Tamana ia guriguri henia, ia gwau: “Emu natuna oi hanamoa, unai amo emu natuna ese oi do ia hanamoa. Oi ese taunimanima ibounai biagua siahuna be ia dekenai oi henia. Unai amo ia dekenai oi henia taudia ibounai dekenai ia ese mauri hanaihanai ia henia diba.”—Ioane 17:1, 2.
Unai ese ia hahedinaraia, Iesu ia diba Dirava ia hanamoa karana be gau badana. To Iesu ia gwauraia gauna ese ita ia hagoadaia, unai be mauri hanaihanai ena hahenamo! Iesu be “taunimanima ibounai biagua siahuna” ia abia dainai, taunimanima ibounai dekenai iena mauri davana amo idia vara hahenamo ia henia diba. To, haida sibona be hahenamo do idia abia. Dahaka dainai? Badina Iesu ena mauri davana ena hahenamo be ia gwauraia hereva idia badinaia taudia sibona dekenai do ia henia, ia gwau: “Mauri hanaihanai abia totona, namona be oi, Dirava momokanina tamona, bona oi ese oi siaia tauna, Iesu Keriso, do idia dibaia.”—Ioane 17:3.
Anina be ta ese Tamana bona Natuna ia diba namonamo be namo, bona idia ia tura henia. Bona gau idauidau idia laloa hegeregerena ia laloa be namo. Danu, ma haida ia kara henia neganai, Iehova bona Iesu edia kara namodia ia tohotohoa. Bona namona be ia abia dae taunimanima ese mauri hanaihanai idia abia dalana ma ta be Dirava hanamoa karana amo. Iesu ma ia gwau:
“Tanobada dekenai oi lau hanamoa vadaeni, badina lau dekenai oi henia gaukarana lau karaia haorea. Vadaeni egu Tamana e, mani lau dekenai hairai oi henia, guna tanobada ia do vara lasi neganai oi badinai lau abia hairaina hegeregerena.” (Ioane 17:4, 5) Oibe, Iesu ia noinoi ia toreisi lou neganai guba ena hairai do ia abia lou totona.
To, Iesu be ena hesiai gaukara lalonai ia hagugurua vadaeni gauna ia laloaboio lasi. Ia guriguri, ia gwau: “Tanobada amo lau dekenai oi henia taudia dekenai oiemu ladana lau hadibaia. Idia be oiemu, bona lau dekenai oi henia, bona idia ese emu hereva idia badinaia.” (Ioane 17:6) Iesu be ena hesiai gaukara lalonai Dirava ena ladana, Iehova, unai sibona ia gwauraia lasi. Ia ese ena aposetolo taudia dekenai unai ladana ena anina ia hadibaia—Dirava ena kara namodia bona taunimanima ia kara henia daladia.
Aposetolo taudia ese Iehova, iena Natuna ena gaukara, bona Iesu ese ia hadibadia gaudia idia dibaia. Iesu be mai manau ida ia gwau: “Lau dekenai oi gwauraia gaudia be idia dekenai lau gwauraia, bona idia ese unai idia abia dae. Bona idia diba momokani lau be emu gwaukau tauna bamona lau mai, bona idia abia dae oi ese lau oi siaia.”—Ioane 17:8.
Bena Iesu ese ia murinai idia raka taudia bona tanobada taudia edia idau ia hahedinaraia, ia gwau: “Tanobada taudia totona lasi, to lau dekenai oi henia taudia totona lau noinoi, badina idia be oiemu, . . . Tamana Helagana e, oiemu ladana, lau dekenai oi henia gauna dainai, mani idia oi naria, unai amo do idia tamona, ita ruaosi ita tamona hegeregerena. . . . Idia lau gimaia bona idia ta ia boio lasi, to dika do ia davaria tauna sibona.” Unai be Iuda Iskariote, ia be Iesu ia samania.—Ioane 17:9-12.
Iesu ia guriguri noho, ia gwau: “Tanobada ese idia ia inai henia. . . . Oi lau noia lasi, tanobada amo idia oi kokia totona, to Dika Tauna amo idia do oi gimaia. Idia be tanobada ena lasi, lau hegeregerena, lau be tanobada ena lasi.” (Ioane 17:14-16) Aposetolo taudia bona hahediba taudia ma haida be inai tanobada, Satani ese ia lohia taudia huanai idia noho, to namona be tanobada taudia bona ena karadika amo idia raka siri. Edena dala ai?
Namona be idia helaga, bona Dirava idia hesiai henia totona Heberu Revarevadia lalonai idia noho hereva momokani bona Iesu ia hadibaia herevadia idia badinaia be namo. Iesu ia guriguri, ia gwau: “Hereva momokani amo idia oi hahelagaia, oiemu hereva be momokani.” (Ioane 17:17) Gabeai, Dirava ena lauma amo aposetolo taudia haida be Baibel buka haida do idia torea, unai buka be “hereva momokani” ena kahana ai do idia lao bona ta ia durua diba ena mauri ia haidaua totona.
To ma haida be gabeai nega maorona ai “hereva momokani” do idia abia dae danu. Unai dainai Iesu ia guriguri neganai, ia gwau: “Idia [aposetolo taudia 11] sibona totona lau noinoi lasi, to edia hadibaia hereva idia kamonai murinai lau idia abidadama henia taudia totona lau noinoi danu.” Iesu ia ura idia ibounai be dahaka do idia karaia? Iena guriguri ai, ia gwau: “Idia ibounai be do idia tamona, oi, Tamana, be lau ida oi lalotamona bona lau be oi ida lau lalotamona hegeregerena. Vadaeni idia be ita ida do idia lalotamona danu.” (Ioane 17:20, 21) Iesu bona ena Tamana be taunimanima rua. Idia tamona ena anina be gau ibounai dekenai idia lalotamona. Iesu ia guriguri iena murinai idia raka taudia danu be unai bamona idia lalotamona be namo.
To guna, Iesu ese Petero bona ma haida ia hamaoroa, ia be do ia lao idia totona gabu ta do ia hegaegaelaia, anina be guba dekenai gabu ta do ia hegaegaelaia. (Ioane 14:2, 3) Hari Iesu be unai lalohadai ia gurigurilaia, ia gwau: “Egu Tamana e, lau ura lau dekenai oi henia taudia be egu noho gabuna dekenai lau ida do idia noho, unai amo lau dekenai oi henia hairaina do idia itaia, badina tanobada ai natudia idia do vara lasi neganai, lau oi lalokau henia guna.” (Ioane 17:24) Unai lalohadai be idaunegai ia hahedinaraia, Adamu bona Heva ese natudia idia do havaraia lasi neganai, Dirava ese ena natuna tamona ia lalokau henia, unai natuna be Iesu Keriso ai ia lao.
Iesu ena guriguri dokonai, ia ese ena Tamana ena ladana bona Dirava ena lalokau aposetolo taudia bona “hereva momokani” do idia abia dae taudia totona ia gwauraia lou. Ia gwau: “Lau ese emu ladana be idia dekenai lau gwauraia hedinarai vadaeni, bona do lau gwauraia hedinarai noho, unai amo lau dekenai oi hahedinaraia lalokauna be idia ese do idia hahedinaraia, bona lau be idia ida do lau lalotamona.”—Ioane 17:26.
-
-
Ia Lalohisihisi Bada Neganai Ia GuriguriIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 123
Ia Lalohisihisi Bada Neganai Ia Guriguri
MATAIO 26:30, 36-46 MAREKO 14:26, 32-42 LUKA 22:39-46 IOANE 18:1
IESU BE GETESEMANE UMANA LALONAI
IENA VARAHU BE RARA BAMONA IA MORU
Iesu be ena abidadama aposetolo taudia ida ia guriguri. Bena “Dirava hanamoa anedia idia abia murinai, Olive Ororona dekenai idia lao.” (Mareko 14:26) Idia be ist kahanai idia raka lao uma ta ladana Getesemane dekenai, Iesu be nega momo unai gabu dekenai ia lao.
Idia ginidae gabuna be namo herea olive audia edia huanai, Iesu ese aposetolo 8 be unuseni ia rakatanidia. Reana uma ena raka vareai gabuna ena badinai, ia hamaorodia: “Iniseniai umui helai, bona do lau lao unuseniai lau guriguri.” Iesu ese aposetolo taudia toi, Petero, Iamesi, bona Ioane sibona ida uma lalonai idia raka lao. Iesu be ia lalometau bada dainai idia ia hamaoroa: “Egu lalona ia hisihisi bada herea. Iniseniai umui noho bona lau hegeregerena umui gima noho.”—Mataio 26:36-38.
Iesu be idia amo ia raka lao daudau sisina, bena “ia goru diho bona Dirava ia guriguri henia.” Inai lalometau negana ai, Dirava dekenai dahaka ia gurigurilaia noho? Ia guriguri, ia gwau: “Egu Tamana e, gau ibounai oi karaia diba, mani inai kapusi be lau amo oi kokia. Egu ura hegeregerena lasi, to emu ura hegeregerena.” (Mareko 14:35, 36) Iena hereva ena anina be dahaka? Ia ura lasi Mauri Davana Karaia Tauna ena maduna ia huaia, a? Lasi!
Iesu be guba amo Roma taudia ese taunimanima idia hahisia bona hamasea dalana ia itaia. Hari Iesu be tanobada ai taunimanima ta bamona ia noho, ia gari diba bona hisihisi ia mamia diba, to ia dekenai do ia vara gauna ia ura lasi laloa. To ia lalohisihisi bada ena badina be, ia laloa iena mase be kara dika bada tauna ta bamona, unai ese ena Tamana ena ladana do ia hadikaia. Hora haida murinai, ia be au ta dekenai do idia tauadae Dirava ena ladana hadikaia tauna ta bamona.
Iesu be nega sisina daudau ia guriguri murinai, ena aposetolo taudia toi dekenai ia giroa bona ia davaria idia mahuta noho. Ia ese Petero ia hamaoroa: “Umui be nega sisina sibona lau hegeregerena umui gima noho diba lasi, a? Umui gima noho bona umui guriguri noho, unai amo hedibagani lalonai do umui moru lasi.” Iesu ia laloparara aposetolo taudia danu be idia hesiku, badina unai be hanuaboi momokani. Bona ia gwau: “Momokani, lalona be ia ura, to tauanina be ia manoka.”—Mataio 26:40, 41.
Iesu ese nega iharuana idia ma ia rakatania, bena Dirava ia noia, “inai kapusi” be ia dekena amo do ia kokia. Ia giroa lou neganai, ia itaia aposetolo taudia toi be idia mahuta noho, to idia guriguri lasi hedibagani lalonai do idia moru lasi totona idia guriguri be namo. Iesu ese idia ia hereva henia neganai, “idia diba lasi edena bamona ia do idia haere henia.” (Mareko 14:40) Nega ihatoina Iesu ma ia lao, bena ia tui diho bona ia guriguri.
Iesu be kara dika tauna bamona do idia hamasea karana ese ena Tamana ena ladana do ia hadikaia dainai ia lalohekwarahi bada. Iehova be ena Natuna ena guriguri ia kamonai, bona aneru ta ia siaia Iesu ia hagoadaia totona. To, Iesu ese ena Tamana ia noia karana ia hadokoa lasi, ia be “mai lalona ibounai ida ia guriguri” noho. Iesu ia lalometau bada herea momokani! To ia diba do ia toreisi lou bona guba ai mauri hanaihanai do ai abia, danu ena mase ese ia idia abidadama henia taudia ibounai edia mauri hanaihanai abia dalana do ia kehoa. Unai ia laloa momo dainai, iena “varahu be rara bamona tano dekenai ia moru.”—Luka 22:44.
Iesu be nega ihatoina ena aposetolo dekenai ia giroa neganai, ia davaria lou idia mahuta noho. Ia gwau: “Dahaka dainai inai mai anina bada negana ai umui mahuta bona laga-ani noho? Kamonai! Nega ia kahirakahira vadaeni, taunimanima ena Natuna be kara dika taudia edia imana dekenai do idia atoa. Toreisi, ita lao. Itaia! Egu inai taudia dekenai lau ia henia tauna be ia mai vadaeni.”—Mataio 26:45, 46.
-
-
Iuda ese Keriso be ena Inai Taudia Dekenai Ia HeniaIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 124
Iuda Ese Keriso Be Ena Inai Taudia Dekenai Ia Henia
MATAIO 26:47-56 MAREKO 14:43-52 LUKA 22:47-53 IOANE 18:2-12
IUDA ESE UMA LALONAI IESU ENA MASE DALANA IA KARAIA
PETERO ESE TAU TA ENA TAIANA IA UTUA OHO
IESU IDIA DOGOATAO
Inai be hanuaboi momokani. Hahelaga taudia idia gwauhamata Iuda dekenai siliva moni 30 do idia henia Iesu ena mase dalana karaia totona. Unai dainai Iuda be hutuma ida ia lao Iesu idia tahua totona, dubu biagudia bona Farisea taudia, bona Roma tuari biaguna mai ena tuari orena danu.
Ia hahedinaraia, Iesu ese Pasova ariana murinai Iuda ia siaia neganai, ia be maoromaoro dubu biagudia dekenai ia lao. (Ioane 13:27) Idia ese edia hesiai taudia bona tuari taudia idia haboua. Reana guna Iuda ese idia ia abia lao Iesu bona ena aposetolo taudia ese Pasova ariana idia karaia daiutuna dekenai. To hari unai orea be Kiderona Kourana idia hanaia bona Getesemane umana dekenai idia lao. Danu tuari kohudia, lamepa bona kede idia abia lao, idia ura dikadika Iesu do idia davaria.
Iuda ese Olive Ororona dekenai hutuma ia abia lao neganai, ia diba edeseniai Iesu do ia davaria. Badina Iesu bona ena aposetolo taudia be Betania amo idia lao Ierusalema bona idia giroa negadiai, nega momo Getesemane umana ai idia laga-ani. To hari be ia hanuaboi vadaeni, bona Iesu be reana uma lalonai olive audia edia henunai ia noho. Unai dainai guna Iesu idia itaia lasi tuari taudia be edena bamona do idia diba daika be Iesu? Iuda be idia ia durua totona, toa ta do ia karaia. Ia gwau: “Lau kisi henia tauna, tauna be unai, ia do umui dogoatao bona gima taudia ese do idia hakaua lao.”—Mareko 14:44.
Iuda ese hutuma be uma lalonai ia abidia vareai, bena Iesu bona ena aposetolo taudia ia itaia, bona maoromaoro Iesu dekenai ia raka lao. Iuda ia gwau: “Rabi e, hanuaboi namona!” bona Iesu ia kisi henia. Iesu ese ia hamaoroa: “Dahaka dainai oi mai?” (Mataio 26:49, 50) Iesu be sibona ena henanadai ia haerelaia lou, ia gwau: “Iuda, inai kisi amo taunimanima ena Natuna be ena inai taudia dekenai do oi henia, a?” (Luka 22:48) To unai negai Iesu ese Iuda ia laloa bada lasi!
Iesu be kede bona lamepa edia diari dekenai ia raka lao bona idia ia nanadaia: “Daika umui tahua noho?” Ibounai idia haere, idia gwau: “Iesu, Nasareta tauna.” Iesu be mai boga-auka ida ia gwau: “Tauna be lau inai.” (Ioane 18:4, 5) Ena kara dainai idia hoa, bona tano dekenai idia moru.
Unai nega ai Iesu be ia heau lasi, to idia ia nanadaia lou daika idia tahua noho. Idia haere lou, idia gwau: “Iesu, Nasareta tauna” neganai, mai manau ida ia gwau: “Umui lau hamaoroa vadaeni, tauna be lau inai. Bema lau umui tahua noho, vadaeni inai taudia umui siaia lao.” Unai nega aukana lalonai, Iesu be guna ia gwauraia herevana ia laloatao, idia ta do ia haboioa lasi. (Ioane 6:39; 17:12) Iesu ese ena abidadama aposetolo taudia ia gimaia bona idia ta ia boio lasi, “to dika do ia davaria tauna”—Iuda sibona. (Ioane 18:7-9) Unai dainai ia noinoi iena murinai idia raka aposetolo taudia idia ruhaia totona.
Tuari taudia be idia gini bona Iesu dekenai idia raka lao neganai, aposetolo taudia idia laloparara dahaka ia vara noho. Bona idia henanadai: “Lohiabada e, tuari kaia amo do ai heatu henidia, a?” (Luka 22:49) Iesu ia do haere lasi lalonai, Petero ese aposetolo taudia edia tuari kaia rua amo ta ia abia. Bena ia ese Malako, hahelaga tauna badana ena hesiai tauna, ena taiana idibana ia utua oho.
Iesu ese Malako ena taiana ia dogoatao, bona ena bero ia hanamoa. Bena ia ese Petero dekenai mai anina bada gauna ta ia hadibaia, ia gwau: “Emu tuari kaia be ena gabu dekenai oi atoa lou, badina tuari kaia idia gaukaralaia taudia ibounai be tuari kaia amo do idia mase.” Iesu be do idia dogoatao dainai ia hegaegae, badina ia gwau: “Dirava ena hereva Toretore Helagadia lalonai be edena bamona do ia guguru diba?” (Mataio 26:52, 54) Ma ia gwau: “Tamana ese lau dekenai ia henia kapusi do lau inua lasi, a?” (Ioane 18:11) Iesu ese Dirava ena ura ia totona ia badinaia, ena be do ia mase.
Iesu ese hutuma ia nanadaia, ia gwau: “Umui be mai emui tuari kaia bona au ida umui mai, henaohenao tauna ta bamona lau umui dogoatao totona, a? Dina ta ta ibounai lau be dubu helaga dekenai lau helai bona lau hadibaia, to lau umui dogoatao bona abia lao lasi. Unai ibounai idia vara, peroveta taudia edia toretore idia guguru totona.”—Mataio 26:55, 56.
Tuari oreana, tuari biaguna, bona Iuda tuari taudia ese Iesu idia dogoatao bona idia guia. Aposetolo taudia be unai idia itaia neganai, idia heau. To “tau matamata ta,” reana hahediba tauna Mareko, be hutuma huanai ia noho Iesu ia badinaia totona. (Mareko 14:51) Hutuma be iena toana idia diba neganai, idia ura ia idia dogoatao, to ia heau bona ena dabua ia rakatania.
-
-
Iesu Idia Hakaua Lao Ana Dekenai, Bena Kaiapa DekenaiIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 125
Iesu Idia Abia Lao Ana Dekenai, Bena Kaiapa Dekenai
MATAIO 26:57-68 MAREKO 14:53-65 LUKA 22:54, 63-65 IOANE 18:13, 14, 19-24
IESU BE HAHELAGA TAUNA BADANA GUNANA, ANA DEKENAI IDIA ABIA LAO
SANHEDRIN TAUDIA IDIA KARAIA KOTA AMO TARAVATU IDIA UTUA
Iesu be kerere tauna bamona idia guia, bena Ana dekenai idia abia lao. Guna, dubu lalonai hahediba taudia be Iesu ena hereva dekenai hoa, unai negai Ana be hahelaga tauna badana. (Luka 2:42, 47) Gabeai, ena natuna memero haida be hahelaga gaukara idia karaia, bona hari ena ravana Kaiapa ese unai dagi ia dogoatao.
Ana be Iesu dekenai henanadai ia henia noho lalonai, Kaiapa ese unai nega ia gaukaralaia Sanhedrin taudia ia haboua totona. Unai kota lalonai be Sanhedrin taudia 71, hahelaga tauna badana, bona dagi idia abia taudia ma haida.
Ana be “Iesu ena hahediba taudia bona ena hahediba herevadia dainai Iesu ia nanadaia.” Bena Iesu ia haere: “Lau be taunimanima ibounai vairanai lau haroro. Hanaihanai sinagoga bona dubu helaga lalonai lau hadibaia, unuseniai Iuda taudia ibounai idia haboua, bona hunia gabuna ai hereva ta lau gwauraia lasi. Dahaka dainai lau oi nanadaia? Lau harorolaia herevana idia kamonai taudia oi nanadaia.”—Ioane 18:19-21.
Hesiai tauna ta ese Iesu ena vairana ia pataia, bona ia gwau: “Dubu biaguna be unai bamona do oi haere henia, a?” To Iesu ia diba kerere ta ia karaia lasi dainai, ia gwau: “Bema hereva kererena lau gwauraia, egu kerere oi gwauraia hedinarai. To bema lau gwauraia herevana be maoro, dahaka dainai lau oi pataia?” (Ioane 18:22, 23) Bena Ana ese ena ravana Kaiapa dekenai Iesu be ia siaia lao.
Unai neganai idia haboua vadaeni Sanhedrin taudia ibounai, be hahelaga tauna badana matamatana, hanua ena tatau badadia, bona taravatu hadibaia taudia. Idia be Kaiapa ena ruma dekenai idia naria. Pasova hanuaboina ai unai bamona kota idia karaia be taravatu, to unai ese edia palani dikana ia koua lasi.
Inai orea taudia momo be koikoi taudia. Iesu ese Lasaro ia hatorea isi lou murinai, Sanhedrin taudia idia ura Iesu idia hamasea. (Ioane 11:47-53) Bona vanegai, tomadiho gunalaia taudia idia gwaubou, Iesu do idia dogoatao bona hamasea. (Mataio 26:3, 4) Madi, ena be idia do kota henia lasi, to hahemaoro idia karaia vadaeni do ia mase totona!
Unai hanuaboi ai hahelaga taudia bona Sanhedrin taudia haida be taravatu idia utua sibona lasi, to Iesu samania koikoi totona edia hereva hamomokania taudia idia tahua danu. Momo idia davaria, to idia gwauraia herevadia be edia hereva ida ia hegeregere lasi. Bena dokonai taunimanima rua idia toreisi bona idia gwau: “Ai kamonai, ia gwau, ‘Inai dubu helaga, taunimanima edia imana amo idia karaia gauna, be do lau hadikaia bona dina toi lalonai taunimanima edia imana amo idia karaia lasi gauna do lau haginia.’” (Mareko 14:58) To unai hereva idia abia dae momokani lasi.
Kaiapa ese Iesu ia nanadaia: “Do oi haere lasi, a? Inai taudia ese oi dekenai idia gwauraia herevadia dainai dahaka do oi hereva?” (Mareko 14:60) To Iesu be ia idia samania koikoi taudia vairanai hereva ta ia gwauraia lasi. Unai dainai Hahelaga Tauna Badana Kaiapa ese koikoi dalana ma ta ia gaukaralaia.
Kaiapa ia diba Iuda taudia do idia badu, bema ta ia gwau ia be Dirava ena Natuna. Guna, Iesu ese Dirava ia gwauraia iena Tamana neganai, Iuda taudia idia ura ia idia hamasea badina idia gwau “ia be Dirava hegeregerena ai sibona ia halaoa.” (Ioane 5:17, 18; 10:31-39) Kaiapa be unai ia diba dainai, Iesu dekenai ia gwau: “Mauri Diravana ena ladanai oi lau oda henia, hereva momokani do oi gwauraia bona ai oi hamaoroa bema oi be Keriso, Dirava ena Natuna!” (Mataio 26:63) Momokani, Iesu be guna ia hahedinaraia ia be Dirava ena Natuna. (Ioane 3:18; 5:25; 11:4) Bema hari ia haere lasi, do ia hamomokania lasi ia Dirava ena Natuna bona Keriso. Unai dainai Iesu ia gwau: “Oibe, unai be lau. Bona umui ese taunimanima ena Natuna do umui itaia, Siahu Bada Tauna ena imana idibana kahanai do ia helai bona guba ena ori latanai do ia mai.”—Mareko 14:62.
Kaiapa be unai ia kamonai neganai, ena dabua ia darea bona ia boiboi: “Ia ese Dirava ena ladana ia hadikaia! Hereva hamomokania taudia ma haida ita tahua be anina lasi. Itaia! Hari umui kamonai vadaeni ia ese Dirava ena ladana ia hadikaia. Emui lalohadai be dahaka?” Sanhedrin taudia ese hahemaoro maoromaoro idia karaia lasi, to idia gwau: “Ia mase be maoro.”—Mataio 26:65, 66.
Bena Iesu idia hevasehalaia matamaia bona edia imana amo idia botaia. Ma haida ese ena vairana idia pataia bona idia kanudia. Gabeai ena vairana be dabua amo idia koua bona idia pataia, bena hevaseha dalanai idia gwau: “Oi peroveta! Daika ese oi ia botaia?” (Luka 22:64) Idia be unai hanuaboi ai idia karaia kota amo taravatu idia utua bona Dirava ena Natuna idia dagedage henia!
-
-
Petero Ia Gwau Ia Be Iesu Ia Diba LasiIesu—Dala, Hereva Momokani, Mauri
-
-
KAROA 126
Petero Ia Gwau Ia Be Iesu Ia Diba Lasi
MATAIO 26:69-75 MAREKO 14:66-72 LUKA 22:54-62 IOANE 18:15-18, 25-27
PETERO IA GWAU IESU IA DIBA LASI
Getesemane umana ai Iesu idia dogoatao neganai, aposetolo taudia be idia gari dainai, idia heau. To rua be idia giroa lou. Idia be Petero “bona hahediba tauna ma ta,” unai be aposetolo Ioane. (Ioane 18:15; 19:35; 21:24) Iesu be Ana dekenai idia abia lao neganai reana ia do idia badinaia. Ana ese Iesu be Hahelaga Tauna Badana Kaiapa dekenai ia siaia lao neganai, Petero bona Ioane be daudau amo ia idia badinaia. Idia lalohekwarahi bada edia mauri dainai bona idia diba lasi dahaka do ia vara edia Biaguna dekenai unai dainai idia laloa momo.
Ioane be hahelaga tauna badana Kaiapa ia diba dainai, ena magu lalonai ia vareai diba. Petero be murimuri ai ia naria ela bona Ioane ese iduara ia naria hesiai kekenina ia hereva henia, iduara ia kehoa bena Petero ia vareai.
Unai hanuaboi ai keru be bada dainai, magu lalonai idia noho taudia ese lahi idia karaia. Petero be Iesu ena kota ai “idia vara gaudia ia itaia totona” ia naria lalonai, keru dainai idia ida lahi badinai ia helai. (Mataio 26:58) Lahi ena diari dainai, hari iduara ia naria kekenina ese Petero ena toana ia itaia namonamo. Bena ia gwau: “Oi danu be unai tauna ena hahediba tauna ta, ani?” (Ioane 18:17) Danu ma haida ese Petero ena toana idia itaia bona idia gwau ia be Iesu ia bamoa tauna ta.—Mataio 26:69, 71-73; Mareko 14:70.
Unai hereva dainai Petero ia badu dikadika. Ena vairana ia hunia totona, idia ia rakatania bona iduara badinai ia raka lao. Unai dainai Petero ia koikoi ia be nega ta Iesu ia itaia lasi, ia gwau: “Ia lau diba lasi bona lau laloparara lasi oi be dahaka oi herevalaia noho.” (Mareko 14:67, 68) Danu ia gwau “bema hereva momokani ia gwauraia lasi, dika be ia latanai do ia noho.”—Mataio 26:74.
Unai nega lalonai Kaiapa ena ruma ai, daiutu ta ena ariara ena ataiai, Iesu idia do kota henia noho. Reana Petero bona henunai idia naria noho taudia ma haida ese Iesu samania koikoi totona idia hakaua vareai uitnes taudia idia itaia diba.
Petero be Galilea tauna dainai ena hereva dalana amo ia hahedinaraia ia be Iesu ia diba. Danu, Petero ese ena taiana ia utu oho tauna Malako, ena varavara ta be unai taudia edia huanai ia noho. Unai dainai unai tauna be Petero dekenai ia gwau: “Lau be oi lau itaia, oi be uma gabu dekenai ia ida oi noho, ani?” Vadaeni nega ihatoina Petero ia gwau ia be Iesu ia diba lasi neganai, kokoroku ia tai, guna Iesu ese ia perovetalaia hegeregerena.—Ioane 13:38; 18:26, 27.
Unai ia vara neganai, Iesu be ataiai ia noho dehe dekenai ia gini bona henunai idia noho taudia ia itaia. Bena Lohiabada be ia giroa bona maoromaoro Petero ia itaia, unai ese reana Petero ena kudouna ia gwadaia momokani. Ia ese hora haida gunanai atai daiutuna ai Iesu ese ia gwauraia herevana ia laloa lou. Petero ese ena kerere ia lalopararalaia neganai ia abia hemamina mani oi laloa! Petero ia lao murimuri dekenai bona ia tai dikadika.—Luka 22:61, 62.
Edena bamona unai ia vara? Dahaka dainai Petero be unai ia karaia, guna ia laloa ia goada bona Iesu ia badinaia tauna be ia gwau ena Biaguna ia diba lasi. Unai negai Iesu ena hereva idia hagagevaia, bona ia idia gwauraia kara dika tauna. Petero be kerere lasi tauna Iesu totona ia hereva diba, to ia ese “mauri hanaihanai herevadia” ia gwauraia Tauna ia dadaraia.—Ioane 6:68.
Petero ena ekspiriens ese ia hahedinaraia, abidadama goada tauna ia moru diba bema idia vara kava hahetoho totona ia hegaegae lasi. Dirava ena hesiai taudia ese Petero dekenai ia vara gauna amo diba idia abia be namo!
-