Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • bt karoa 14 rau 108-115
  • “Ai Ibounai Ai Lalotamona”

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • “Ai Ibounai Ai Lalotamona”
  • Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • “Peroveta Taudia Edia Hereva Hegeregerena” (Kara 15:13-21)
  • ‘Tatau Haida Idia Abia Hidi Bona Idia Siaia Lao’ (Kara 15:22-29)
  • “Unai Hagoadaia Herevana Dainai Idia Moale” (Kara 15:30-35)
  • Hari Hakaua Oreana Ia Gaukara Dalana
    Daidia Be Hari Iehova Ena Ura Idia Karaia Noho?
  • Daika ese Dirava Ena Taunimanima Ia Hakaua Noho?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia (Stadi)—2017
  • Hari Inai Negai Hakaua Oreana Ida Ita Gaukara Hebou Dalana
    1990 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • “Idia Lalotamona Lasi . . . Murinai”
    Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
Ma Haida Itaia
Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
bt karoa 14 rau 108-115

KAROA 14

“Ai Ibounai Ai Lalotamona”

Hakaua oreana ia karaia disisen ese kongrigeisen ia hatamonaia dalana

Kara 15:13-35 amo

1, 2. (a) Keristani kongrigeisen ginigunana ena hakaua oreana ese dahaka mai anina bada henanadai ia laloa be namo? (b) Dahaka ese unai tadikaka ia durua disisen maorona idia karaia totona?

IERUSALEMA ai, hebou taudia ibounai be mai ura ida hakaua oreana ena disisen idia naria. Aposetolo taudia bona tau badadia be ta ta idia raraia, idia laloparara unai be mai anina bada negana, disisen idia karaia totona. Kopina utua hepapahuahuana ese mai anina bada henanadai haida ia havaraia. Keristani taudia be Mose ena Taravatu henunai, a? Iuda Keristani taudia be Idau Bese Keristani taudia amo idia idau, a?  

2 Unai hebou idia gunalaia taudia be hamomokania hereva momo idia kamonai vadaeni. Dirava ena peroveta Hereva idia tahua bona idia kamonai gaudia ese ia hahedinaraia Iehova ese gaukara ia hanamoa. Bona ta ta edia lalohadai idia gwauraia hedinarai vadaeni. Kopina utua karana dekenai idia herevalaia gaudia ese ia hahedinaraia, Iehova ena lauma ese idia ia hakaua. Idia ese unai hakaua dalana do idia badinaia, a?

3. Kara karoa 15 ai ia noho sivaraina ita stadilaia karana amo, dahaka namo do ita davaria?

3 Unai tatau ese lauma helaga ena dala idia badinaia totona, abidadama bona gari lasi karana idia hahedinaraia be namo. Idia karaia disisen dainai, Iuda tomadiho gunalaia taudia ese idia dagedage henia garina. Bona kongrigeisen lalonai haida ese idia inai henidia, badina idia ura Dirava ena taunimanima ese Mose ena Taravatu idia badinaia. Hakaua oreana ese dahaka do ia karaia? Mani ita itaia. Inai kahana ita stadilaia lalonai, do ita itaia unai tatau ese haheitalai namona idia hahedinaraia, hari Hakaua Oreana ese ia badinaia totona. Ita Keristani taudia eda mauri ai disisen ita karaia eiava hekwakwanai ita davaria neganai, edia haheitalai ita tohotohoa be namo.

“Peroveta Taudia Edia Hereva Hegeregerena” (Kara 15:13-21)

4, 5. Iamesi be edena peroveta herevadia ia gwauraia?

4 Hahediba tauna Iamesi, Iesu ena tadina unai, ia hereva.a Unai negai reana ia be unai hebou ena seamani. Bona toana be ena hereva amo, ia ese hakaua oreana ia karaia vadaeni gwaubou herevana ia hagoadaia. Iamesi be idia hebou taudia dekenai, ia gwau: “Simeona ese ita ia hamaoroa goevagoeva vadaeni, edena bamona nega ginigunana ai Dirava ese idau bese taudia ia laloa, bona idia huanai haida ia abia hidi ena ladana idia abia totona. Bona unai be Peroveta Taudia edia hereva hegeregerena.”​—Kara 15:14, 15.

5 Simona Petero, Paulo, bona Banaba edia hereva dainai, Iamesi ese Baibel ena siri haida ia laloatao, unai siri ese kopina utua karana dekenai diba ma haida idia hahedinaraia. (Ioa. 14:26) Iamesi ia gwau unai be “peroveta taudia edia hereva hegeregerena,” unai murinai ia ese Amosa 9:11, 12 ena hereva ia gwauraia lou. Amosa bukana be Heberu Toretoredia—idia gwauraia “Peroveta Taudia”—ena lista lalonai ia noho. (Mat. 22:40; Kara 15:16-18) Do oi davaria, Iamesi ia herevalaia gaudia be hari ia noho Amosa bukana amo ia idau. Toana be Iamesi ese Septuagint Baibel—Grik amo idia hahanaia Heberu Toretoredia—edia hereva ia gwauraia.

6. Kopina utua herevana dekenai, Baibel ese dahaka hereva ma haida ia hahedinaraia?

6 Peroveta tauna Amosa amo, Iehova ia gwau nega do ia mai bona “Davida ena ruma”—Mesia Basileiana unai—do ia haginia. (Ese. 21:26, 27) Iehova be Iuda taudia korikoridia sibona do ia kara henia, a? Lasi. Peroveta hereva ese ia hahedinaraia, “bese idauidau taudia ibounai” do idia haboua bona ‘Dirava ena ladana do idia abia.’ Laloatao, Petero ia gwau: “Dirava ese ia hahedinaraia idia [Idau Bese abidadama taudia] bona ita [Iuda Keristani taudia] be idau lasi, to idia be edia abidadama dainai, ia ese edia kudouna ia hagoevaia.” (Kara 15:9) Unai dainai ita gwau diba, Dirava ia ura Iuda bona Idau Bese taudia be Basileia ena lohia taudia ai idia lao. (Roma 8:17; Efe. 2:17-19) Peroveta herevadia ese idia hahedinaraia lasi, Idau Bese taudia be kopina do idia utua eiava Iuda tomadihona do idia abia dae.

7, 8. (a) Iamesi be dahaka hereva ia gwauraia? (b) Edena dala ai Iamesi ena hereva ita lalopararalaia be namo?

7 Iamesi ese Baibel amo hamomokania herevadia ia itaia bona unai hebou amo ia kamonai hereva mai siahuna dainai, ia gwau: “Unai dainai egu lalohadai be inai, Dirava idia ura hesiai henia idau bese taudia do ita hametaua lasi, to ita tore henidia bona hadibadia kaivakuku ese idia hamiroa gaudia, matabodaga karadia, aiona idia gigia animal edia hidio, bona rara do idia dadaraia. Badina guna negadia amo, siti ta ta ai haida ese Mose ena toretore idia harorolaia, badina Sabati ibounai sinagoga lalodiai unai toretore idia duahia badabada.”​—Kara 15:19-21.

8 Iamesi be unai hebou ena seamani dainai, ena siahu ia gaukaralaia tadikaka totona abia hidi ia karaia, a? Lasi vaitani! Iamesi ia gwau, “unai dainai egu lalohadai be inai” ese ia hahedinaraia, ia be tadikaka oreana totona abia hidi ia karaia lasi, to ia ura idia kamonai gaudia bona Baibel ese kopina utua karana ia herevalaia dalana dekenai, edia lalohadai idia gwauraia.   

9. Iamesi ia gwauraia herevana ese dahaka namo ia havaraia?

9 Iamesi ese lalohadai namona ia gwauraia, a? Oibe, badina gabeai aposetolo taudia bona tau badadia ese iena hereva idia abia dae. Unai ese dahaka namo ia havaraia? Unai disisen ese Idau Bese Keristani taudia ia “hametaua” lasi Mose ena Taravatu idia badinaia totona. (Kara 15:19) Bona unai disisen ese Iuda Keristani taudia edia lalomamina ia matauraia, idia be lagani momo lalonai ‘Sabati ibounai Sinagoga lalodiai Mose ena toretore’ idia kamonai.b (Kara 15:21) Unai dala ese Iuda bona Idau Bese Keristani taudia edia hetura karana do ia hagoadaia momokani. To mai anina bada gauna be inai: Unai disisen ese Iehova do ia hamoalea, badina unai be iena ura hegeregerena. Unai hekwakwanai ese kongrigeisen ena lalotamona bona noho namo karana ia hadikaia, to dala namona amo unai hekwakwanai idia hamaoromaoroa! Bona hari Keristani kongrigeisen dekenai unai be haheitalai hereadaena!

Albert Schroeder, lagani 1998 ena intanesinol hebouhebou ai

10. Edena dala ai, hari inai negai Hakaua Oreana ese aposetolo edia negai ia noho hakaua oreana ia badinaia?

10 Karoa 13 ai ita herevalaia bamona, aposetolo edia negai ia noho hakaua oreana bamona, hari Iehova ena Witnes taudia edia Hakaua Oreana ese gau ibounai lalonai Guba bona Tanobada edia Lohia Badana, Iehova, bona kongrigeisen ena Kwarana, Iesu Keriso, edia hakaua dalana idia badinaia.c (1 Kor. 11:3) Edena dala ai unai idia karaia? Tadikaka, Albert D. Schroeder be lagani 1974 amo Hakaua Oreana ida ia gaukara ela bona March 2006 ai ena tanobada maurina ia rakatania, ia gwau: “Hakaua Oreana ena memba taudia be Wednesday ai idia hebou, guriguri amo hebou idia kehoa bona Iehova idia noia ena lauma helaga amo do ia hakaudia. Namona be idia herevalaia bona abia hidi gaudia ibounai be Dirava ena Hereva, Baibel, ida ia hegeregere.” Ma danu, nega daudau lalonai Hakaua Oreana ida ia gaukara bona March 2003 ai ena tanobada maurina ia rakatania tauna, Milton G. Henschel, ese Gilead sikuli ena 101 klas taudia dekenai mai anina bada henanadai ia henia. Ia gwau, “Tanobada dekenai orea ta ese disisen badana ta ia do karaia lasi neganai, ena gunalaia taudia ese Dirava ena Hereva, Baibel, idia tahua guna, a?” Haere ita diba vadaeni, ani?

‘Tatau Haida Idia Abia Hidi Bona Idia Siaia Lao’ (Kara 15:22-29)

11. Hakaua oreana ia karaia disisen be edena dala ai kongrigeisen taudia dekenai idia gwauraia?

11 Ierusalema ai, hakaua oreana ese kopina utua ena hepapahuahu hamaoromaoroa ena disisen ia karaia. To, kongrigeisen tadikaka idia lalotamona totona, unai disisen be lalona hagoadaia bona lalokau dalanai idia gwauraia be namo. Edena dala ai unai idia karaia diba? Baibel ia gwau: “Aposetolo taudia, tau badadia bona kongrigeisen taudia ibounai ese edia lalona idia hadaia, idia huanai tatau haida idia abia hidi Paulo bona Banaba ida Antioka dekenai do idia siaia lao. Idia ese Iuda, ena ladana ma ta be Barasaba, bona Sila idia siaia, idia be tadikaka idia gunalaia taudia.” Ma danu, revareva ta be unai tatau ida idia siaia bona Antioka, Suria, bona Kilikia ai idia noho kongrigeisen dekenai idia duahia diba.​—Kara 15:22-26.

12, 13. Dahaka namo ia vara, (a) Iuda bona Sila idia lao neganai? (b) hakaua oreana ena revareva amo?

12 Iuda bona Sila be “tadikaka idia gunalaia taudia” dainai, idia hegeregere momokani hakaua oreana ena gwaukau taudia ai idia lao totona. Unai tatau foa be kopina utua dainai ia vara hepapahuahu ena haere sibona idia abia lao lasi, to hakaua oreana ese ia gwauraia dala matamatana danu. Oibe, unai “abia hidi” tatau be unuseniai idia noho dainai, unai ese Ierusalema ai idia noho Iuda Keristani taudia bona kongrigeisen ma haida ai idia noho Idau Bese taudia edia hetura karana do ia hagoadaia. Unai be aonega bona lalokau dalana! Oibe, unai ese Dirava ena taunimanima huanai maino bona lalotamona ia havaraia.

HARI HAKAUA OREANA IA GAUKARA DALANA

Keristani ginigunadia bamona, hari Iehova ena Witnes taudia be Hakaua Oreana ese ia gunalaia, unai orea taudia be lauma helaga ese ia horodia. Hakaua Oreana be wiki ta ta ia hebou. Ena memba taudia be komiti siks lalonai idia noho, bona idia ta ta be mai edia gaukara idauidau.

  • Gaukara Taudia Naria Komiti: Inai komiti ese tanobada hegegemadai brens ofesi ai idia gaukara Betele famili ia naria, tauanina dalanai bona Keristani mauri dalanai danu. Bona tadikaka o taihu ta be brens ofesi ai ia gaukara totona idia boiria neganai, inai komiti ese unai ia naria.

  • Hadibaia Komiti: Inai komiti ese, sekit, hebouhebou badadia, kongrigeisen heboudia, audio bona vidio program hegaegaelaia gaukarana ia naria. Danu, Gilead Sikuli, Painia Sikuli bona sikuli ma haida bona Betele ai idia gaukara taudia durua totona, Baibel program idauidau hegaegaelaia karana ia naria.

  • Hesiai Komiti: Inai komiti ese haroro gaukara, kongrigeisen elda taudia, sekit naria taudia bona painia taudia ia naria. Danu, inai komiti ese Gilead Sikuli totona tadikaka taihu idia invait, ena badina be idia ese tanobada hegegemadai gaukarana do idia durua bona hagoadaia.

  • Kodineita Komiti: Inai komiti ese kota gaudia ia naria, danu bema haida ese ita abia dae gaudia idia gwauraia kerere, vadaeni niusi halasia oreadia amo diba maorona ia gwauraia hedinarai. Danu, Iehova ena Witnes taudia ese disasta badadia, dagedage karadia, bona dika badadia ma haida idia davaria neganai, unai komiti ese maoro ia henia heduru totona.

  • Pablisin Komiti: Inai komiti ese Baibel buka bona magasin printaia, halasia, bona siaia gaukarana ia naria. Ia be Iehova ena Witnes taudia ese idia gaukaralaia koporeisen idauidau ese idia biagua printa gabudia bona ruma o tano, bona brens ofesi, Assembly Hall, bona Kingdom Hall haginia gaukarana ia naria. Bona Basileia gaukara durua totona idia henia doneisen moni be inai komiti ese ia naria bona gaukaralaia.

  • Toretore Komiti: Inai komiti ese kongrigeisen bona pablik totona Baibel bukadia bona magasin halasia gaukarana ia naria. Bona danu Baibel henanadaidia ia haerelaia, tanobada hegegemadai hahanaia gaukarana ia naria bona drama bona tok autlain ia sekea bona gwaumaoro ia henia.

Hakaua Oreana be Dirava ena lauma helaga ena hakaua dalana ia badinaia. Ena memba ta ta idia gwau lasi idia be Iehova ena taunimanima gunalaia taudia. To, tanobada ai idia noho horoa Keristani taudia ibounai hegeregerena, idia ese “Mamoe Natuna [Iesu Keriso] be edeseni ia lao, idia be ia murinai idia raka noho.”​—Apok. 14:4.

13 Unai revareva ese Idau Bese Keristani taudia dekenai kopina utua ena lalohadai maorona ia hahedinaraia sibona lasi, to Iehova ena hahenamo bona lalonamo abia totona do idia karaia gaudia ia hahedinaraia danu. Unai revareva ena hereva badana be inai: “Lauma helaga ena heduru dainai emai lalona ai hadaia, umui dekenai maduna ma haida do ai henia lasi, to inai mai anina bada gaudia sibona: Kaivakuku dekenai idia bouboulaia gaudia, rara, aiona idia gigia animal edia hidio, bona matabodaga karadia umui dadaraia noho. Bema unai gaudia umui dadaraia, namo do umui davaria. Bamahuta!”​—Kara 15:28, 29.

14. Inai heiriheiri tanobadana ai, edena dala ai Iehova ena taunimanima be mai lalotamona ida idia gaukara?

14 Hari, tanobada hegegemadai idia noho kongrigeisen 100,000 mai kahana lalonai, Iehova ena Witnes taudia 8,000,000 mai kahana edia abidadama bona kara be tamona. Inai heiriheiri bada tanobadana ai, Iehova ena taunimanima be edena bamona mai lalotamona ida idia noho? Oibe, lalotamona ia noho badina kongrigeisen ena Kwarana, Iesu Keriso, ese “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena aonega” Hakaua Oreana unai, amo hakaua hereva ia henia. (Mat. 24:45-47) Bona tanobada hegegemadai tadikaka oreana be mai moale ida Hakaua Oreana ena hakaua dalana idia badinaia dainai, lalotamona ia vara danu.

“Unai Hagoadaia Herevana Dainai Idia Moale” (Kara 15:30-35)

15, 16. Kopina utua hepapahuahu hamaoromaoroa karana ese moale ia havaraia eiava? Dahaka dainai unai ese anina namona ia havaraia?

15 Kara bukana ena sivarai ese ia hahedinaraia, tadikaka be Ierusalema amo Antioka dekenai idia ginidae neganai, “taunimanima momo idia haboua bona idia dekenai unai revareva idia henia.” Antioka tadikaka be hakaua oreana amo unai revareva idia abia neganai, dahaka idia karaia? “[Unai revareva] idia duahia murinai, unai hagoadaia herevana dainai idia moale.” (Kara 15:30, 31) Danu, Iuda bona Sila ese “hagoadaia hereva momo amo tadikaka idia durua bona hagoadaia.” Unai dainai ita gwau diba, unai tatau rua be “peroveta taudia,”—Banaba, Paulo, bona ma haida idia gwauraia peroveta taudia bamona—idia be Dirava ena ura idia gwauraia hedinarai taudia.​—Kara 13:1; 15:32; Eso. 7:1, 2.

16 Oibe, Iehova ese unai hepapahuahu hamaoromaoroa totona idia karaia dala ibounai ia hanamoa. Dahaka dainai anina namona ia vara? Badina hakaua oreana ese Dirava ena Hereva bona lauma helaga ena hakaua dalana amo, nega korikorina ai unai hakaua dalana ia hahedinaraia. Danu, unai disisen be lalokau dalanai kongrigeisen taudia dekenai idia gwauraia.

17. Aposetolo edia nega bamona, hari inai negai loaloa naria taudia ese dahaka idia karaia?

17 Iehova ena Witnes taudia edia Hakaua Oreana ese unai dala ia badinaia danu, bona nega korikori ai tadikaka oreana dekenai hakaua herevadia ia siaia. Oibe, hakaua oreana ese disisen idauidau ia karaia neganai, auka lasi dalanai kongrigeisen taudia dekenai ia hadibaia. Bona unai bamona ia karaia dalana ta be, sekit naria taudia edia vadivadi karana amo. Sibona edia ura idia dadaraia tadikaka ese kongrigeisen ta ta idia vadivadi henia, bona hakaua bona hagoadaia herevadia idia henia. Paulo bona Banaba bamona, hesiai gaukara lalonai edia nega bada idia gaukaralaia, “bona taunimanima momo ida Iehova ena hereva ena sivarai namona idia harorolaia.” (Kara 15:35) Bona Iuda bona Sila bamona, idia ese “hagoadaia hereva momo amo tadikaka idia durua bona hagoadaia.”

18. Dirava ena taunimanima be edena bamona idia diba, Iehova ena hahenamo do idia abia noho?

18 To kongrigeisen be edena bamona? Inai heiriheiri tanobadana ai, dahaka ese kongrigeisen ibounai ia durua maino bona noho namo idia moalelaia totona? Hahediba tauna Iamesi be gabeai inai hereva ia gwauraia, ia gwau: “Ia abia tauna be ia kara goeva, ia be maino tauna, ia laloa maoromaoro, hereva ia badinaia haraga, . . . Danu, maino idia karaia taudia ese kara maoromaoro ena huahua be maino negana ai idia hadoa.” (Iam. 3:17, 18) Iamesi ese Ierusalema ai idia karaia hebouna ia laloa bena unai hereva ia gwauraia eiava lasi be ita diba lasi. To Kara karoa 15 ena sivarai tahua karana amo ita diba, bema lalotamona bona gaukara hebou karana idia noho, Iehova ese unai ia hanamoa.

19, 20. (a) Dahaka ese ia hahedinaraia Antioka kongrigeisen ai maino bona lalotamona ia noho? (b) Paulo bona Banaba be dahaka idia karaia?

19 Ia hedinarai goevagoeva, Antioka kongrigeisen lalonai maino bona lalotamona idia noho. Antioka ai idia noho tadikaka be Ierusalema amo idia mai tadikaka dekenai idia badu lasi, to Iuda bona Sila edia vadivadi karana idia laloa bada, badina “Nega sisina daudau unuseniai idia noho murinai, tadikaka ese mai maino ida idia siaidia giroa, guna idia ruaosi idia siaia mai taudia dekenai.” Oibe, unai be Ierusalema dekenai.d (Kara 15:33) Ierusalema ai idia noho tadikaka be unai tatau rua edia sivarai idia kamonai neganai, idia moale bada. Iehova ena hebogahisi hereadaena dainai, mai moale ida edia misinari gaukara idia hagugurua diba!

20 Paulo bona Banaba be Antioka dekenai idia noho bona unuseniai haroro gaukara idia goadalaia, hegeregere hari sekit naria taudia ese idia karaia bamona, edia henari henunai idia noho kongrigeisen ta ta idia vadivadi henia. (Kara 13:2, 3) Iehova ena taunimanima dekenai unai be hahenamo badana! To, edena dala ai Iehova ese idia rua ia gaukaralaia bona ia hanamodia? Unai be karoa gabena ai do ita itaia.

Sina ta bona iena natuna kekeni be hebouhebou ai, Memero Kekeni Edia Henanadai-Haere Maorodia” bukana ena volium 2 idia itaia.

Hari, Keristani taudia be Hakaua Oreana bona ena gwaukau taudia ese idia hegaegaelaia lauma aniani namodia idia moalelaia

IAMESI—“LOHIABADA ENA TADINA”

Iamesi be Maria bona Iosepa edia natuna, bona Baibel ese Iesu ena tadikaka ia gwauraia neganai, Iamesi ia gwauraia guna. (Mat. 13:54, 55) Unai dainai reana ia be Maria ena natuna iharuana. Iamesi be Iesu ida ia tubu daekau, ena hesiai gaukara ia itaia bona toana be Iesu ia karaia “siahu karadia” ia diba, to ita diba lasi unai siahu karadia ia itaia eiava lasi. To, Iesu be tanobada ai ia noho neganai, idia ese edia kakana Iesu, “idia abidadama henia lasi.” (Ioa. 7:5) Iamesi be reana ena varavara taudia haida bamona ia laloa, idia gwau Iesu “ia kavakava.”​—Mar. 3:21.

Iamesi be lokua toretore ia duahia.

Iesu ia mase bona toreisi lou murinai unai ibounai ia idau. Ena be Grik Toretoredia ese Iamesi idaudia toi ia gwauraia, to Iesu ia toreisi lou murinai, ia be ena tadina Iamesi dekenai ia hedinarai. (1 Kor. 15:7) Unai kara dainai, Iamesi be reana ia laloparara Iesu be daika. Iesu be guba dekenai ia lao bena dina 10 murinai, Iamesi, ena sinana, bona ena tadikaka ma haida be aposetolo taudia ida atai daiutuna dekenai idia hebou.​—Kara 1:13, 14.

Iamesi be Ierusalema kongrigeisen ai idia matauraia bada tauna ta, unai kongrigeisen ai ia idia gwauraia aposetolo tauna. (Gal. 1:18, 19) Bona ia be gaukara ia gunalaia, badina Petero be hoa dalanai dibura ruma amo ia raka-lasi neganai, hahediba taudia ia hamaoroa: “Iamesi bona tadikaka dekenai inai gaudia umui herevalaia.” (Kara 12:12, 17) Kopina utua herevana be Ierusalema ai idia noho aposetolo taudia bona tau badadia dekenai idia abia lao neganai, toana be Iamesi ese unai hebou ia gunalaia. (Kara 15:6-21) Bona aposetolo Paulo ia gwau Iamesi, Kepa (Petero) bona aposetolo Ioane be Ierusalema kongrigeisen “ena du.” (Gal. 2:9) Ena be lagani momo idia ore bena Paulo be ena misinari loaloa ihatoina murinai Ierusalema ia giroa lou, to ena haroro sivaraina be “Iamesi . . . bona tau badadia” dekenai ia gwauraia.​—Kara 21:17-19.

Inai Iamesi, Paulo ese ia gwauraia, “Lohiabada ena tadina” be Baibel bukana, Iamesi, ia torea. (Gal. 1:19) Ena revareva lalonai, Iamesi be sibona ia gwau lasi ia be aposetolo tauna o Iesu ena tadikaka, to sibona ia gwauraia, “Dirava bona Lohiabada Iesu Keriso edia hesiai tauna.” (Iam. 1:1) Iamesi ena revareva ese ia hahedinaraia, Iesu bamona, Iamesi ese guba bona tanobada gaudia bona taunimanima edia kara ia stadilaia namonamo. Bona Dirava amo ia mai hereva momokani haheitalaia totona, inai gaudia haida hegeregere, lai ese ia odaia lao mai davara, guba ena hisiu, dina, flaoaflaoa, lahi, bona dagedage lasi animal ia herevalaia. (Iam. 1:6, 11, 17; 3:5, 7) Lauma helaga ena siahu amo Iamesi ese taunimanima edia lalohadai bona kara ia herevalaia namonamo, unai amo taunimanima tura henia karana dekenai sisiba namodia ia gwauraia.​—Iam. 1:19, 20; 3:2, 8-18.  

Paulo ena hereva Korinto Ginigunana 9:5 ai ia hahedinaraia, Iamesi be mai ena adavana. Iamesi ia mase negana eiava ena noho dalana be Baibel ese ia gwauraia lasi. To, Iuda histori torea tauna, Josephus, ia gwau, Roma Gavana, Porokio Festo be lagani 62 C.E. bamona ai ia mase bona ena gabu ia abia tauna, Albinus, ese gavana gaukarana ia do hamatamaia lasi neganai, hahelaga tauna badana, Ananus (Anania) be “Sanhedrin ena hahemaoro taudia ida idia hebou bona Iesu Keriso ena tadina Iamesi bona ma haida be unai hebou taudia vairanai idia abia lao.” Josephus ma ia gwau, Ananus “ese ia samanidia koikoi, ia gwau idia ese taravatu idia utua, bona idia hakaudia lao bona nadi amo idia hodoa mase.”

a Inai maua, “Iamesi—‘Lohiabada Ena Tadina’” itaia.

b Iamesi be mai aonega ida Mose ena toretore ia herevalaia, unai toretore lalonai Taravatu sibona ia noho lasi, to Dirava ese ena bese taudia ia kara henia ena sivarai bona Iena ura ia noho. Oibe, Taravatu ia do noho lasi neganai, Iena ura ia gwauraia vadaeni. Hegeregere, Dirava ena lalohadai rara, matabodaga, bona kaivakuku tomadiho henia karadia dekenai be Genese bukana lalonai ita itaia diba. (Gen. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4) Unai dainai, Iehova ese taunimanima ibounai, herevana Iuda eiava Idau Bese taudia dekenai ena hakaua herevadia ia henia.

c Inai maua, “Hari Hakaua Oreana Ia Gaukara Dalana” itaia.

d Siri 34 ai, Baibel haida ese inai siri idia hahanaia idia gwau, Sila be Antioka dekenai ia noho. (King James Version) Toana be unai hereva be gabeai idia torea, idia be idaunegai maniuskrip haida ai idia noho.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia