Mark
The Parable of the Sower (Mt 13.1-9; Lk 8.4-8)
4 Pu piw pam wuhkovatuphat qalaveq sinmuy tutuqaynativa; noqw sinom qaanʼewakw hintaqam pep put aw tsovalti; noqw ōviy pam pākihut pāhut ep pāyawnumqat aqw pákihqe epeq qatuptu; noqw sinom sohsoyam wuhkovatuphat qalava tutskwava yēse. 2 Noqw pam tūwutsit hihta tuawiʼtaqat akw pumuy hīhihta tutuqayna; nihqe pumuy amumi paṅqawu: 3 Kurs huvam tuqayvastotaa. Hak tāqa tsalakinʼuylawniqe pasmii. 4 Noqw pam uylawhq, pēhu poshumi pöhpava löhö. Noqw súmawuy aṅ masayʼyuṅqam ö́kihqe aṅ put soswa. 5 Pu pēhu pik̇aqlöva qa pas pisayʼtaqat aṅ löhö. Noqw aṅ qa pȫṅalaniqw, ōviy pay āpiy kūkuyva. 6 Nīk̇aṅw tāwat ōvetiqw, pay ūyi kólaki; nihqe pam qa pas pas ṅayʼtaqe, ōviy tsahkwi. 7 Pu pēhu kutqölpa löhö; noqw kutqölö wuṅqe, put laknaqw, pam qa hihta himuyʼva. 8 Pu pēhu lolmat tutskwat aṅ löhökqe kuyvaya; pu wuṅqe, hihta himuyʼva, pēhu sunat pakwt sihk̇ayʼtasikip aw hóyokput aniwnaya, pu pēhu payhp sunát-sikipo, pu pēhu tsivót-sikip sunát-sikipo. 9 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Tuqayvastotaa, uma pi naqvuyʼyuṅwa.
The Purpose of the Parables (Mt 13.10-17; Lk 8.9-10)
10 Noqw puma nánaltyaqw, ima put aqlaqyaqam pakwt löq sihk̇ayʼtaqamuy amumum it lavayit hihta tuawiʼtaqat put tūviṅtota. 11 Noqw pam pumuy amumi paṅqawu: God moṅwtunatyayat ahpiy navoti tupkiwta pew pahsavoo. Nīk̇aṅw puʼ hapi pam umumiwat susmataqʼa; nīk̇aṅw imuywatuy qatuptsiwniʼyuṅqamuy amumi qa mahtaqʼa. Nīk̇aṅw pam tūwutsit-sa akw yuaatiwa. 12 Puma as aw tayk̇ahk̇aṅw, tutwat, qa māmatsyaniqat ōviyʼo, pu aw tūqayk̇ahk̇aṅw nanaptat, qa māmatsyaniqata; taq nāp hisat sen puma ahoy nánamtök̇aqw, pumuy qaanhtipuam pumuy amuhpiy ayo yukiwni.
Jesus Explains the Parable of the Sower (Mt 13.18-23; Lk 8.11-15)
13 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Ya uma it tūwutsit hihta tuawiʼtaqat qa mātsiʼyuṅwa? Noqw ya hin tis uma sohsok tūwutsit mātsiʼyuṅwni? 14 Uylawhqa hapi God lavayiyat uylawu. 15 Noqw lavayi pöhpava löhökqa imuy amunta. Hakim lavayit as nanaptaqw, āpiy pay Satan piteʼ, pumuy unaṅwpeq lavayit ūyiwhqat paṅqw ipwaṅwu. 16 Pu pay piw pan pik̇aqlöva löhökqa hapi imuy amunta. Hakim lavayit nanapteʼ, hahlayk̇ahk̇aṅw āpiy pay put kwusuyaṅwu. 17 Noqw lavayi pumuy unaṅwayamuy ep qa hūrs ṅapkiwtaqw, ōviy puma pay hihsavo as aṅ kūyuṅṅwu. Noqw pay lavayit ep k̇ānavotpit, sen okiwsahsaṅwaqat aw pituqw, pahsat pay puma unaṅwmokyaṅwu. 18 Noqw pu kutqölpa löhökqa hapi imuy amunta. Hakim lavayit as nanaptat, 19 Yep qatsit-sa aw tunatyaltoteʼ, pu k̇āhakiwuy akw ūnatoteʼ, pu hīhihta tuṅlayʼk̇ahk̇aṅw, soq lavayit aw qa tunatyaltotiṅwu. Noqw ōviy lavayi pumuy unaṅwpeq qa hihta himuyʼvaṅwu. 20 Noqw pu lomatutskwat aṅ ūyiwhqa hapi imuy amunta. Hakim lavayit nanapteʼ, kwusuyeʼ, hihta himuyʼvayaṅwu; pētu sunat pakwt sihk̇ayʼtasikip hóyokput himuyʼvayaṅwu, pu pētu payhp sunát-sikipo, pu pētu tsivót-sikip sunát-sikipo.
A Lamp under a Bowl (Lk 8.16-18)
21 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Ya sen hak wihqöhit úwiknat, sīvut sen puvuwhpit atpipoq távini, as pam tsotsókpit ep put tsokiʼtanīk̇aṅwo? 22 Pi sohsoy himu tupkiwtaqa pay mātaqtiniqe ōviy pantaṅwu, piw sohsoy himu nanauyve hiniwhtiqa aṅqeʼ nanaptiwniqe ōviyʼo. 23 Tuqayvastotaa, uma pi naqvuyʼyuṅwa. 24 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Uma hihta aw tūqayyuṅqey ep tunatyaltotimantani. Pi uma hihsaʼhaqam hakiy eṅem tuwantotaqw, pay piw pan umuṅem tuwantiwmantani; pu uma aṅ nanaptaqamuy amumi piw nāt wūhaq noiwni. 25 Pi himuyʼtaqat aw piw pēhu noiwni; pu ṅastanihqa híkispi as hihta himuyʼtaqey kwayhni.
The Parable of the Growing Seed
26 Pu pam paṅqawu: God moṅwtunatyaat hakiy tāqat pasva poshumit uyhqat anta. 27 Pam uyht, mihikq puwṅwu; pu qavoṅvaqw qatuptuṅwu. Nīk̇aṅw poshumi ṅahkuyvak̇aṅw, pu wuṅqw, hin pam panhtiqat pam qa navotiʼtaṅwu. 28 Pi tutskwa nāp hihta aniwnaṅwu; mohti nahpiʼvaṅwu, pu sihkuyvaṅwu, pu timuy tukwsinaṅwu. 29 Pu himu aniwhtiqw, pahsat pu ūyiʼtaqa put tsahqaṅwu, pi höhöqyaniqat aw pítuṅwuniqʼö.
The Parable of the Mustard Seed (Mt 13.31-32, 34; Lk 13.18-19)
30 Pu pam paṅqawu: Ya sen itam God moṅwtunatyaat hihta antaqat paṅqaqwani? Ya sen itam hihta enaṅ put namimahtaknayani? 31 Pam mustard-uyit pōsiyat anta. Pam tutskwave ūyiwhqe as tūwaqatsit ep pōvoshumit amuṅaqw sushihsayhoya. 32 Nīk̇aṅw pam ūyiweʼ, wuṅweʼ, sohsok hihta tusaqtsotskit amuhpenihqe yahsayoqtiṅwu; nen wukonantaqayʼvaṅwu. Noqw ōviy súmawuy aṅ masayʼyuṅqam put atpik kihsit aṅ yesvaṅwu. 33 Yanhaqam pam tūwutsit hihta tuawiʼtaqat akw nuhtumi hīhihta yuaataṅwu, pay puma hin put kwusiʼwisqat panʼi. 34 Pam tūtuwutsit-sa akw pumuy amumi yuaata. Nihqe pay ason pumuy nánaltyaqw pam put aw nánatuwnayaqamuy amumi put sohsok namtömnaṅwu.
Jesus Calms a Storm (Mt 8.23-27; Lk 8.22-25)
35 Noqw pay ép tapkiqw, pam put aw nánatuwnayaqamuy amumi paṅqawu: Tuma wuhkovatuphat yupqömiya. 36 Noqw puma sinmuy suhpantaqamuy aṅqeʼ hōnayat, puma pākihut aqw yuña, Jesus haqam qátuhqat aqwʼa. Noqw puma paṅqw ahpiyya. Noqw pētu pākihu piw pumuy amumumya. 37 Noqw wukohukvaqw, pāhu walalataqe, pākihut aqw aʼnö yēvantaqe, nuṅwu pay aqw kūyi ohpo. 38 Noqw Jesus pākihut yūpaqwat epeq qötöpayʼk̇aṅw pūwi. Noqw puma put tātaynayaqe aw paṅqaqwa: Tutuqaynaqa, ya itamuy soʼniqw um pas qa hin unaṅwtini? 39 Noqw pam tātayht, hūk̇aṅwuy mēwaqe, pāhut aw paṅqawu: Uyiwalteʼ, sun yúkuu, kita. Noqw hūk̇aṅw qeʼtiqw, qaanʼewakw sutmakma. 40 Pu pam pumuy amumi paṅqawu: Ya uma hinoqw tsawiniwyuṅwa? Ya hintaqw ōviy uma qa tuptsiwniʼyuṅwa. 41 Noqw puma pas k̇ātayuṅqe nānami paṅqaqwa: Ya sen iʼ hak himuniqw, ōviy hīkispi pas hūk̇aṅw, pu pāhu put aw tuqayvasta?