Աստվածաշնչի գիրք համար 53. 2 Թեսաղոնիկեցիներ

Գրողը՝ Պողոս

Գրվելու վայրը՝ Կորնթոս

Գրության ավարտը՝ մ.թ. մոտ 51թ.

1. Ի՞նչն է մատնանշում գրվելու ժամանակն ու վայրը, և ի՞նչը մղեց Պողոսին գրելու երկրորդ նամակը։

ՊՈՂՈՍ առաքյալի՝ թեսաղոնիկեցիներին ուղղված երկրորդ նամակը անմիջապես հաջորդեց առաջին նամակին։ Մեզ հայտնի է, որ այն գրվել է առաջին նամակից կարճ ժամանակ անց և նույն քաղաքում՝ Կորնթոսում, քանի որ նույն եղբայրները՝ Սիլվանոսն ու Տիմոթեոսը, Պողոսի հետ կրկին իրենց ողջույններն են հղում Թեսաղոնիկեի ժողովին։ Նրանք առաջին դարի քրիստոնեական ժողովի շրջագայող ծառայողներ էին, և չկա որևէ տեղեկություն այն մասին, որ Կորնթոսում երեքն էլ նորից մեկտեղ են հավաքվել (2 Թեսաղ. 1։1; Գործեր 18։5, 18)։ Նամակի թեման և քննարկման բնույթը ցույց են տալիս, որ Պողոսը անհապաղ ուզում էր ուղղել ժողովին մի հարցում, որի մեջ թերանում էին։

2. Ի՞նչն է հաստատում «2 Թեսաղոնիկեցիներ» նամակի վավերականությունը։

² Այս նամակի վավերականությունը կասկած չի հարուցում, ինչպես որ կասկած չի հարուցում «1 Թեսաղոնիկեցիներ» նամակի վավերականությունը։ Այն նույնպես մեջբերվում է Իրենեոսի (մ.թ. երկրորդ դար), ինչպես նաև այլ վաղ պատմիչների, օրինակ՝ Հուստինոս Վկայի (նույնպես երկրորդ դար) կողմից, որը ակներևաբար մեջբերեց 2 Թեսաղոնիկեցիներ 2։3-ը, երբ գրեց «անօրենության [մեղքի] մարդու» մասին։ «2 Թեսաղոնիկեցիներ» նամակը հիշատակվում է այն նույն ցուցակներում, որոնցում հիշատակվում է «1 Թեսաղոնիկեցիներ» նամակը։ Թեև այն այժմ բացակայում է Չեստեր Բիատիի № 2 (P⁴⁶) պապիրուսում, կարելի է հաստատ ասել, որ նամակը պարունակվել է այն յոթ թերթերից առաջին երկուսում, որոնք բացակայում են «1 Թեսաղոնիկեցիներ» նամակից հետո։

3, 4. ա) Ի՞նչ խնդիր էր առաջ եկել թեսաղոնիկեցիների ժողովում։ բ) Ե՞րբ և որտե՞ղ է գրվել նամակը, ու ի՞նչ նպատակ էր դրանով հետապնդում Պողոսը։

³ Ո՞րն է նամակի նպատակը։ Թեսաղոնիկեցիներին տրված Պողոսի խորհրդից իմանում ենք, որ ժողովում ոմանք պնդում էին, թե Տիրոջ ներկայությունը չափազանց մոտ է։ Այս խարդախ անհատները ակտիվորեն քարոզում էին իրենց տեսակետները և բավական խառնաշփոթ էին ստեղծել ժողովում։ Ոմանք նույնիսկ այդ կարծիքը որպես պատրվակ էին օգտագործում չաշխատելու համար (2 Թեսաղ. 3։11)։ Առաջին նամակում Պողոսը խոսում էր Տիրոջ ներկայության մասին, և այս խարդախները, լսելով նամակի բովանդակությունը, արագորեն աղավաղեցին Պողոսի խոսքերը և դրանց մեջ ներդրեցին այնպիսի իմաստ, որը առաքյալն ընդհանրապես նկատի չուներ։ Նաև հնարավոր է, որ ինչ-որ նամակ, որը սխալմամբ վերագրվում էր Պողոսին, մեկնաբանվում էր այնպես, որ ցույց տրվեր, թե «Եհովայի օրը եկել է» (2։1, 2)։

⁴ Ըստ ամենայնի, Պողոսը տեղեկություններ էր ստացել այս մասին այն անհատից, ով իր առաջին նամակը հասցրել էր ժողովին։ Ուստի նա շատ անհանգստացած էր և անհապաղ ուզում էր ուղղել եղբայրների մտածելակերպը, քանի որ շատ ջերմ զգացմունքներ էր տածում նրանց հանդեպ։ Մ.թ. 51-ին Պողոսը իր երկու համագործակիցների հետ Կորնթոսից նամակ ուղարկեց Թեսաղոնիկեի ժողովին։ Քրիստոսի ներկայության մասին սխալ տեսակետները ուղղելուց բացի, առաքյալը նաև ջերմորեն քաջալերեց նրանց ամուր մնալ ճշմարտության մեջ։

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

5. Ինչո՞ւ են Պողոսն ու իր ծառայակիցները շնորհակալություն հայտնում Աստծուն, ի՞նչ հավաստիացում են տալիս թեսաղոնիկեցիներին և ինչի՞ մասին են աղոթում։

⁵ Տեր Հիսուսի հայտնությունը (1։1–12)։ Պողոսն ու իր ծառայակիցները շնորհակալություն են հայտնում Աստծուն, քանի որ թեսաղոնիկեցիների հավատը մեծանում է, և յուրաքանչյուրի սերը աճում է իրար հանդեպ։ Հալածանքների ներքո նրանց դրսևորած տոկունությունն ու հավատը Աստծու արդար դատաստանի ապացույցն են, որի շնորհիվ նրանք արժանի են համարվում Թագավորության համար։ Աստված նեղությամբ է հատուցելու նրանց, ովքեր նեղություն են պատճառել ժողովին, և նեղություններ կրողներին թեթևացում է տալու։ Սա կլինի «Տեր Հիսուսի հայտնության ժամանակ, երբ նա հայտնվի երկնքից իր զորավոր հրեշտակների հետ.... այն ժամանակ, երբ նա կգա, որ փառավորվի իր սրբերի հետ» (1։7, 10)։ Պողոսն ու իր ծառայակիցները միշտ աղոթում են թեսաղոնիկեցիների համար, որ Աստված արժանի համարի նրանց իր կողմից կանչվելուն, ու Տեր Հիսուսի անունը փառավորվի նրանցով, և որ նրանք նրա հետ միության մեջ լինեն։

6. Ի՞նչն է գալու Եհովայի օրից առաջ և ինչպե՞ս։

⁶ Քրիստոսի ներկայությունից առաջ հավատուրացություն է գալու (2։1–12)։ Եղբայրները չպետք է տագնապեն որևէ խոսքից այն մասին, թե Եհովայի օրը ասես եկել է։ «Այն չի գա, մինչև որ չգա հավատուրացության մարդը՝ կործանման որդին»։ Հիմա նրանք գիտեն, թե «ինչն է արգելք հանդիսանում, որ նա հայտնվի», բայց այդ անօրինության առեղծվածը արդեն գործում է։ Երբ արգելքը մեջտեղից վերցվի, «այդ ժամանակ կհայտնվի անօրենը, որին Տեր Հիսուսը կվերացնի իր բերանի ոգով և որին կոչնչացնի, երբ իր ներկայությունը հայտնի դառնա»։ Անօրենի ներկայությունը Սատանայի գործունեության հետևանքն է ամեն տեսակ զորավոր գործերով, սուտ նշաններով, և Աստված թույլ է տալիս, որ մոլորության ազդեցությանը ենթարկվեն նրանք, ովքեր չընդունեցին ճշմարտության սերը և հավատացին ստին (2։3, 6, 8)։

7. Ինչպե՞ս եղբայրները կարող են հաստատ կանգնել և պաշտպանված լինել Չարից։

⁷ Հաստատ կանգնել հավատում (2։13–3։18)։ Պողոսը շարունակում է. «Մենք պարտավոր ենք միշտ շնորհակալություն հայտնել Աստծուն ձեզ համար, Եհովայից սիրվա՛ծ եղբայրներ, որովհետև Աստված ի սկզբանե փրկության համար ընտրեց ձեզ ոգով ձեզ սրբացնելու միջոցով և ճշմարտության հանդեպ ձեր ունեցած հավատի միջոցով»։ Այդ պատճառով բարի լուրը հռչակվել է նրանց։ Ուստի եղբայրները պետք է հաստատ կանգնեն և պինդ բռնեն այն ամենը, ինչ նրանց ուսուցանվել է, որպեսզի Հիսուս Քրիստոսը և Հայրը, որ սիրեց նրանց և տվեց հավիտենական մխիթարություն և հույս, հաստատեն նրանց «ամեն բարի գործում և խոսքում» (2։13, 17)։ Պողոսը խնդրում է նրանց աղոթել, որ «Եհովայի խոսքը շարունակվի արագորեն տարածվել և փառավորվել» (3։1)։ Տերը, որ հավատարիմ է, կհաստատի նրանց ու կպահի Չարից։ Առաքյալն աղոթում է, որ Տերը շարունակի ուղղել նրանց սրտերը դեպի Աստծու սերը և դեպի տոկունությունը հանուն Քրիստոսի։

8. Ի՞նչ ուժգին հորդոր է տրվում, և ինչո՞ւմ են Պողոսն ու նրա ծառայակիցները օրինակ թողել։

⁸ Հաջորդում է ուժգին հորդոր. «Իսկ հիմա, եղբայրնե՛ր, պատվիրում ենք ձեզ Տեր Հիսուս Քրիստոսի անունով հեռու մնալ ամեն եղբորից, որը անկարգությամբ է վարվում և ոչ թե այն ամենի համաձայն, ինչ ընդունեցիք մեզանից» (3։6)։ Առաքյալը հիշեցնում է նրանց իր ծառայակից միսիոներների օրինակը, որ օր ու գիշեր տքնությամբ աշխատում էին, որպեսզի ոչ մեկին ծախսի տակ չգցեն և կարողանան հետևյալ պատվերը տալ. «Եթե որևէ մեկը չի ուզում աշխատել, ուրեմն թող ոչ էլ ուտի»։ Իսկ այժմ նրանք լսում են, որ մի քանի անկարգապահներ չեն աշխատում և խառնվում են իրենց չվերաբերող գործերին։ Նրանք պետք է վաստակեն իրենց հացը (2 Թեսաղ. 3։10; 1 Թեսաղ. 4։11)։

9. Ի՞նչ է Պողոսը ասում ճիշտն անելու, անհնազանդ անհատին ամոթանք տալու վերաբերյալ, և ինչպե՞ս է նա ավարտում իր նամակը։

⁹ Եղբայրները չպետք է հոգնեն ճիշտն անելուց։ Բայց եթե նրանցից մեկը չհնազանդվի նամակում գրվածին, ժողովը պետք է նշան դնի նրա վրա և այլևս չընկերակցի նրա հետ, որ նա ամաչի, սակայն միևնույն ժամանակ շարունակի հորդորել իբրև եղբոր։ Պողոսը աղոթում է, որ խաղաղության Տերը նրանց «միշտ խաղաղություն տա բոլոր առումներով», և ավարտում է իր նամակը ողջույններ ուղարկելով նրանց՝ գրված իր իսկ ձեռքով (2 Թեսաղ. 3։16)։

ԻՆՉՈՎ Է ՕԳՏԱԿԱՐ

10. Որո՞նք են այն հիմնական ուսմունքներն ու սկզբունքները, որ տեղ են գտել «2 Թեսաղոնիկեցիներ»-ում։

¹⁰ Թեսաղոնիկեցիներին ուղղված այս կարճ ներշնչված նամակում քննարկվում են ճշմարտության տարբեր երեսակներ, որոնք արժանի են մեր ուշադրությանը։ Քննենք հետևյալ հիմնական ուսմունքներն ու սկզբունքները, որոնց մասին խոսվում է նամակում. Եհովան փրկության Աստված է և սրբացնում է մեզ ոգով ու ճշմարտության հանդեպ մեր ունեցած հավատով (2։13), քրիստոնյան պետք է տոկա տառապանքներին, որպեսզի արժանի համարվի Աստծու Թագավորության համար (1։4, 5), քրիստոնյաները պետք է հավաքվեն Տեր Հիսուս Քրիստոսի մոտ նրա ներկայության ժամանակ (2։1), Եհովան արդար դատաստան կիրականացնի նրանց նկատմամբ, ովքեր չեն հնազանդվում բարի լուրին (1։5–8), կանչվածները կփառավորվեն Հիսուս Քրիստոսի հետ՝ Աստծու անզուգական բարության համաձայն (1։12), նրանք կանչվել են բարի լուրի քարոզչության միջոցով (2։14), հավատը անչափ կարևոր պահանջ է (1։3, 4, 10, 11; 2։13; 3։2), ծառայության մեջ մեր կարիքները հոգալու համար հարկավոր է աշխատել, եթե մարդը չի աշխատում, նա կարող է դառնալ ծույլ և խառնվել իրեն չվերաբերող գործերին (3։8–12), Աստծու հանդեպ սերը կապված է տոկունության հետ (3։5)։ Քաջալերական տեղեկությունների ի՜նչ մեծ գանձ ենք գտնում այս կարճ ներշնչված նամակում։

11. Թագավորության առնչությամբ ի՞նչ կարևոր տեղեկություն և հավաստիացում է տրվում։

¹¹ Այս նամակում Պողոսը ցույց տվեց, որ խորապես մտահոգված է Թեսաղոնիկեի եղբայրների հոգևոր բարօրությամբ, ժողովի միասնությամբ և բարեկեցությամբ։ Առաքյալը շտկեց նրանց մտածելակերպը Եհովայի օրվա գալստի վերաբերյալ՝ ցույց տալով, որ նախ պետք է հայտնվի «անօրենության մարդը», նստի «Աստծու տաճարում՝ հրապարակորեն ցույց տալով, թե ինքն աստված է»։ Սակայն նրանք, ովքեր «արժանի են համարվել Աստծու Թագավորության համար», կարող են բացարձակ վստահություն ունենալ, որ նշանակված ժամանակ կլինի Տեր Հիսուսի հայտնությունը երկնքից, և նա բոցավառ կրակով վրեժ կառնի, երբ «գա, որ փառավորվի իր սրբերի հետ, և այդ օրը բոլոր նրան հավատացողները կհիանան նրանով» (2։3, 4; 1։5, 10)։