Թող որ չլինենք ‘ետ քաշվողներից, որ կորչենք’

«Մենք ետ քաշուողներիցը չենք որ կորչենք» (ԵԲՐԱՅԵՑԻՍ 10։39, ԱԹ)։

1. Ո՞ր հանգամանքները ստիպեցին Պետրոս առաքյալին վախով լցվել։

ԱՌԱՔՅԱԼՆԵՐԸ, հավանաբար, ցնցվեցին, երբ Հիսուսը՝ իրենց շատ սիրելի Տերը, հայտնեց, որ նրանք բոլորն էլ ցրվելու և լքելու էին իրեն։ Ինչպե՞ս կարող էր նման բան տեղի ունենալ այն պահին, երբ Հիսուսը խիստ զգում էր նրանց կարիքը։ Պետրոսը նույնիսկ հայտարարեց. «Թեկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակըղուի»։ Ինչ խոսք, Պետրոսը խիզախ ու համարձակ մարդ էր, բայց երբ Հիսուսին դավաճանեցին և, արդյունքում, նա ձերբակալվեց, առաքյալները՝ այդ թվում նաև Պետրոսը, ցրվեցին։ Այնուհետև, երբ քահանայապետ Կայիափայի տանը Հիսուսին հարցաքննության էին ենթարկում, Պետրոսը, բակում կանգնած, անհանգիստ սպասումների մեջ էր։ Ցուրտ գիշերն իր ավարտին էր մոտենում, և Պետրոսը հավանաբար սկսեց վախենալ այն մտքից, թե Հիսուսին և նրա հետևորդներին կարող էին մահապատժի ենթարկել։ Երբ այնտեղ հավաքվածներից ոմանք ճանաչեցին նրան որպես մեկը Հիսուսի համագործակիցներից, վերջինս խուճապի մատնվեց։ Պետրոսը երեք անգամ ժխտեց նրանց այն պնդումը, թե Հիսուսի հետ որևէ առնչություն է ունեցել և անգամ ուրացավ, թե ճանաչում է նրան (Մարկոս 14։27—31, 66—72)։

2. ա) Ինչո՞ւ Հիսուսի ձերբակալման գիշերը Պետրոսի ցուցաբերած վախկոտությունը պատճառ չհանդիսացավ նրան դասելու «ետ քաշուողների» շարքում։ բ) Ի՞նչ բանում պետք է վճռական լինենք։

² Պետրոսը մի այնպիսի քայլ կատարեց, որի համար, անկասկած, մինչև իր կյանքի վերջը զղջաց։ Բայց մի՞թե հենց այդ գիշերվա դեպքը նրան վախկոտ դարձրեց։ Արդյո՞ք դա նրան «ետ քաշուողներից» դարձրեց, որոնց հետագայում Պողոս առաքյալը հետևյալ կերպ նկարագրեց. «Իսկ մենք ետ քաշուողներիցը չենք, որ կորչենք» (Եբրայեցիս 10։39, ԱԹ)։ Մեզանից շատերը հավանաբար կհամաձայնվեն այն մտքի հետ, որ Պողոսի այս խոսքերը չեն վերաբերում Պետրոսին։ Իսկ ինչո՞ւ. քանի որ Պետրոսի կյանքում, որը հայտնի էր որպես քաջասիրտ ու մեծ հավատ ունեցող մարդ, դա ընդամենը թուլության պահ էր, կարճատև մի վրիպում։ Շատերիս կյանքում էլ եղել են պահեր, երբ անսպասելիորեն վախը մեզ իր որոգայթի մեջ է գցել և, հակառակ մեր ցանկությանը, չենք կարողացել ճշմարտության կողմն ամուր դիրք բռնել (համեմատեք Հռովմայեցիս 7։21—23)։ Կարող ենք վստահ լինել, որ նման ակնթարթային վրիպումները մեզ չեն դարձնում ճշմարտությունից ետ քաշվողներ, որոնք գնում են դեպի կործանում։ Սակայն հարկավոր է վճռականություն ցուցաբերել այդպիսին չդառնալու համար։ Իսկ ինչո՞ւ և ինչպե՞ս կարելի է խուսափել նման անձնավորություն դառնալուց։

Ի՞նչ է նշանակում «ետ քաշուողներիցը չենք որ կորչենք»

3. Եղիա և Հովնան մարգարեներն ինչպե՞ս վախի մեջ ընկան։

³ Երբ Պողոսը գրեց «ետ քաշուողների» մասին, նա ի նկատի չուներ նրանց, ովքեր ընդամենը կարճ ժամանակով էին թերացել քաջություն ցուցաբերելու մեջ։ Ինչ խոսք, նա գիտեր Պետրոսի հետ պատահածի և ուրիշ համանման դեպքերի մասին։ Հավատարիմ և քաջ մարգարե Եղիան, մեկ անգամ, չար թագուհի Հեզաբելի սպառնալիքներից վախեցած, փախավ, որպեսզի փրկի իր կյանքը (Գ Թագաւորաց 19։1—4)։ Հովնան մարգարեն սաստիկ վախեցավ, երբ Եհովան հանձնարարեց նրան գնալ վատահամբավ, բռնի, չար մարդկանցով լի Նինվե քաղաքը։ Նա անմիջապես նավ նստեց, որը շարժվելու էր հակառակ ուղղությամբ՝ Նինվեից 3 500 կմ հեռավորության վրա գտնվող Թարսիս երկիրը (Յովնան 1։1—3)։ Այնուհանդերձ, այս հավատարիմ մարգարեներից ոչ մեկին, ոչ էլ Պետրոս առաքյալին, իրավամբ, չի կարելի համարել որպես ‘ետ քաշվողներ’։ Իսկ ինչո՞ւ։

4, 5. ա) Համատեքստն ինչպե՞ս է մեզ օգնում հասկանալու, թե Պողոսը Եբրայեցիս 10։39 խոսքում ‘կորչել’ ասելով ինչը ի նկատի ուներ։ բ) Պողոսն ի՞նչ էր ուզում ասել, երբ գրեց. «Մենք ետ քաշուողներիցը չենք որ կորչենք»։

⁴ Եկեք քննենք Պողոսի օգտագործած արտահայտությունն ամբողջությամբ. «Մենք ետ քաշուողներիցը չենք, որ կորչենք»։ Այստեղ ի՞նչ ի նկատի ուներ նա ‘կորչել’ ասելով։ Պողոսի գործածած հունարեն բառը երբեմն վերջնական կործանման իմաստ է կրում։ Այս բնորոշումը համահունչ է համատեքստին, քանի որ մինչ այդ Պողոսը զգուշացրել էր նրանց. «Եթէ կամաւոր կերպով ենք մեղանչում ճշմարտութիւնն իմանալուց և ընդունելուց յետոյ, ուրեմն մեղքերի քաւութեան համար այլևս ուրիշ զոհ չի մնում. այլ մնում է դատաստանի ահեղ սպասումը և կրակի կատաղութիւնը, որ լափելու է Աստծու հակառակորդներին» (Եբրայեցիս 10։26, 27)։

⁵ Հետևաբար, Պողոսի դիմումը իր հավատակիցներին, թե՝ «մենք ետ քաշուողներիցը չենք, որ կորչենք», ցույց էր տալիս, որ ինչպես ինքը, այնպես էլ իր նամակներն ընթերցող հավատարիմ քրիստոնյաները հաստատ վճռել էին երբեք ‘երես չդարձնել’ Եհովայից և նրան ծառայելուց։ Ետ կանգնելը կարող էր միայն հավիտենական կործանման տանել։ Իսկարիովտացի Հուդան մեկն էր այն մարդկանցից, ովքեր ետ քաշվեցին և, արդյունքում, գնացին դեպի կործանում. այդպիսի վախճանի արժանացան նաև ճշմարտության մյուս հակառակորդները, որոնք գիտակցաբար մեղանչեցին Եհովայի սուրբ հոգու դեմ (Յովհաննէս 17։12; Բ Թեսաղոնիկեցիս 2։3)։ Նման անհատները «վախկոտների» շարքերում են դասվում, ովքեր հավիտենապես կործանվելու են խորհրդանշական կրակի լճում (Յայտնութիւն 21։8)։ Ո՛չ, մենք չենք ցանկանում նմանվել այդպիսի մարդկանց։

6. Ո՞րն է Բանսարկու Սատանայի նպատակը։

⁶ Բանսարկու Սատանան կամենում է մեզ ետ քաշել դեպի կործանում։ Լինելով «հնարքների» մեծ վարպետ՝ նա լավ գիտի, որ մահվան տանող ճանապարհը հաճախ սկսվում է փոքր բաներից (Եփեսացիս 6։11, ԱԹ)։ Երբ հալածանքների միջոցով նրան չի հաջողվում հասնել իր նպատակին, սկսում է փնտրել խորամանկ կերպեր, որպեսզի թուլացնի ճշմարիտ քրիստոնյաների հավատը և լռեցնի Եհովայի քաջ, եռանդուն Վկաներին։ Այժմ եկեք տեսնենք, թե Սատանան ինչպիսի գործելակերպեր օգտագործեց եբրայեցի քրիստոնյաների դեմ, որոնց էլ ուղղված է Պողոսի նամակը։

Ինչպես էին քրիստոնյաներին ստիպում ետ կանգնել

7. ա) Ի՞նչ օրեր էր ապրել Երուսաղեմում գտնվող ժողովը։ բ) Պողոսի նամակն ընթերցողները հոգևոր առումով ինչպիսի՞ պայմաններում էին գտնվում։

⁷ Փաստերը ցույց են տալիս, որ Պողոսը եբրայեցիներին ուղղված իր նամակը գրել է մ.թ. 61–ին։ Երուսաղեմում գտնվող ժողովը փոթորկալից օրերի միջով էր անցել։ Հիսուսի մահից հետո դաժան հալածանքների մի մեծ ալիք հարվածել էր այդ ժողովին, որի հետևանքով քաղաքի քրիստոնյաներից շատերը ցրվել էին։ Բայց դրան հաջորդել էր խաղաղության մի ժամանակաշրջան՝ հնարավորություն տալով, որ քրիստոնյաների թիվն ավելանա (Գործք 8։4; 9։31)։ Մինչ տարիներն անցնում էին, նոր հալածանքներ ու դժվարություններ էին գալիս ու գնում։ Ըստ երևույթին, երբ Պողոսը գրեց եբրայեցիներին ուղղված իր նամակը, ժողովում դարձյալ համեմատաբար խաղաղ ժամանակաշրջան էր տիրում։ Այնուհանդերձ, ճնշումներն անպակաս էին։ Մոտ երեք տասնամյակ էր անցել այն օրից, երբ Հիսուսը մարգարեացել էր Երուսաղեմի կործանման մասին։ Հավանաբար, կային այնպիսիները, ովքեր մտածում էին, թե վերջը իրենց սպասելիքներից շատ է ուշանում, և դժվար թե այն վրա հասնի իրենց կենդանության օրոք։ Ուրիշները, հատկապես հավատի մեջ նորեկները, դեռևս չէին տեսել դաժան հալածանքներ և լավ չէին պատկերացնում փորձության ժամանակ տոկունության անհրաժեշտությունը (Եբրայեցիս 12։4)։ Վստահաբար, Սատանան փորձում էր օգտվել ստեղծված իրավիճակից. իսկ ի՞նչ «հնարքներ» օգտագործելով։

8. Հրեաներից շատերն ի՞նչ վերաբերմունք ունեին նորաստեղծ քրիստոնեական ժողովի նկատմամբ։

⁸ Հրեաստանում և Երուսաղեմում ապրող հրեաները արհամարհանքով էին վերաբերվում նորաստեղծ քրիստոնեական ժողովին։ Պողոսի նամակի բովանդակությունից կարելի է որոշակի գաղափար կազմել քրիստոնյաների հանդեպ գոռոզ կրոնական առաջնորդների ու նրանց հետևորդների կողմից դրսևորված արհամարհական վերաբերմունքի մասին, ինչը նրանք, գուցե, արտահայտել են հետևյալ կերպ. «Մենք Երուսաղեմում հսկայական տաճար ունենք, որը դարեր շարունակ կանգուն է։ Մեր մեծահարգո քահանայապետը, իրեն ենթակա քահանաների հետ միասին, ծառայություն է մատուցում Աստծուն։ Ամեն օր տաճարում զոհաբերություններ են կատարվում։ Մեր ձեռքին է հրեշտակների միջոցով Մովսեսին հաղորդված և Սինայ լեռան վրա հզոր նշաններով հաստատված Օրենքը։ Մինչդեռ այս նորաստեղծ աղանդը՝ այս քրիստոնյա կոչվածները և հուդայականությունն ուրացածները, չունեն սրանցից և ոչ մեկը»։ Իսկ ի՞նչ արձագանք գտավ այս արհամարհական վերաբերմունքը եբրայեցի քրիստոնյաների մեջ. երևում է, որ նրանցից ոմանք անհանգստացան այս հարձակումներից։ Հետևաբար, Պողոսի նամակը ճիշտ ժամանակին օգնության հասավ։

Ինչու նրանք չպետք է ‘ետ քաշվեին’ դեպի կործանում

9. ա) Ի՞նչ գաղափար է զարգացնում Պողոսը եբրայեցիներին ուղղված իր նամակում։ բ) Ի՞նչ առումով էին քրիստոնյաները Երուսաղեմի տաճարից ավելի լավ «տաճարում» ծառայում։

⁹ Եկեք քննարկենք Պողոսի թվարկած այն երկու պատճառները, որոնք ցույց էին տալիս Հրեաստանում ապրող իր եղբայրներին ու քույրերին դեպի կործանում ետ չքաշվելու կարևորությունը։ Առաջինը, որի մասին Պողոսը նշում է եբրայեցիներին ուղղված իր նամակում և սկզբից մինչև վերջ այդ գաղափարն է զարգացնում, դա երկրպագության քրիստոնեական համակարգի գերազանցությունն էր հրեականից։ Երուսաղեմում գտնվող տաճարը Եհովայի ավելի փառահեղ՝ հոգևոր, «անձեռակերտ» տաճարի ընդամենը նախօրինակն էր (Եբրայեցիս 9։11)։ Այդ քրիստոնյաներն առանձնաշնորհում ունեին ծառայելու մաքուր երկրպագության համար տաճարով պատկերված կարգավորման մեջ։ Բացի այդ, նրանք ծառայում էին շատ ավելի լավ ուխտի՝ վաղուց խոստացված մի նոր ուխտի ներքո, որը Մովսեսից ավելի մեծ Միջնորդ ուներ՝ Հիսուս Քրիստոսին (Երեմիա 31։31—34)։

10, 11. ա) Ինչո՞ւ Հիսուսի ծագումը արգելք չէր հանդիսանում նրա՝ հոգևոր տաճարում որպես Քահանայապետ ծառայելուն։ բ) Հիսուսն ի՞նչ առումով էր Երուսաղեմի տաճարում ծառայող քահանայապետից առավել բարձր։

¹⁰ Այդ քրիստոնյաների համար Հիսուս Քրիստոսը նաև ավելի կատարյալ Քահանայապետ էր, քանի որ նա Ահարոնի շառավղից չէր, այլ Քահանայապետ էր «Մելքիսեդեկի կարգին պէս» (Սաղմոս 110։4)։ Մելքիսեդեկը, որի ծագումն անհայտ է, վաղեմի Սաղեմ քաղաքի թագավորն ու քահանայապետն էր։ Հետևաբար, այս առումով նա նման էր Հիսուսին, որն իր քահանայությունը ստացել էր ոչ թե անկատար մարդկանցից, այլ անմիջապես Եհովա Աստծո «երդումով քահանայ եղաւ»։ Մելքիսեդեկի պես Հիսուսը ոչ միայն Քահանայապետ է, այլև Թագավոր՝ և այն էլ հավիտենական (Եբրայեցիս 7։11—21)։

¹¹ Դեռ ավելին, հարկ չկար, որ Հիսուսը, Երուսաղեմի տաճարում ծառայող քահանայապետի նման, ամեն տարի զոհեր մատուցեր։ Նրա բերած զոհը իր կատարյալ կյանքն էր, որը մեկընդմիշտ զոհաբերեց (Եբրայեցիս 7։27)։ Տաճարում կատարվող բոլոր զոհաբերությունները նախաշուքն էին, նախապատկերները Հիսուսի կատարածի։ Նրա կատարյալ զոհաբերության շնորհիվ ներվում էին բոլոր նրանց մեղքերը, ովքեր հավատ էին ցուցաբերում։ Ուրախալի են նաև Պողոսի խոսքերն այն մասին, որ այս Քահանայապետը նույն անփոփոխ Հիսուսն է՝ հեզ ու բարի, որին ճանաչում էին Երուսաղեմում գտնվող քրիստոնյաները, Քահանայապետ, որը կարող է «չարչարակից լինել մեր տկարութեանը» (Եբրայեցիս 4։15; 13։8)։ Առաջին դարի օծյալ քրիստոնյաները Քրիստոսի քահանայապետության տակ որպես քահանաներ ծառայելու հեռանկարն ունեին, ինչպե՞ս, ուրեմն, նրանք կարող էին մտածել ապականված հուդայականության «տկար եւ աղքատ սկզբունքներին» վերադառնալու մասին (Գաղատացիս 4։9, ԱԹ)։

12, 13. ա) Ո՞րն էր Պողոսի նշած երկրորդ պատճառը, որը պիտի օգներ եբրայեցի քրիստոնյաներին երբեք ետ չքաշվել։ բ) Ինչո՞ւ նախկինում դրսևորած տոկունության օրինակները պետք է քաջալերեին նրանց ետ չքաշվելու դեպի կործանում։

¹² Սակայն Պողոսը չսահմանափակվեց միայն վերոհիշյալ փաստարկները եբրայեցիներին ներկայացնելով. այդ ամենի հետ միասին նա բերեց դեպի կործանում ետ չքաշվելու մեկ պատճառ ևս։ Դա տարիներ շարունակ տոկունություն դրսևորելու նրանց անձնական փորձառությունն էր։ Նա գրեց. «Յիշեցէ՛ք այն առաջին օրերը, երբ դեռ նոր լուսաւորուած՝ բազմաթիւ ծանր չարչարանքներու տոկացիք»։ Պողոսը հիշեցրեց այն ժամանակները, երբ նրանք նախատինքի ու հալածանքի «առարկայ» էին դարձել. ոմանց բանտ էին նետում, մինչդեռ ուրիշները նրանց հանդեպ կարեկցանք և աջակցություն էին ցուցաբերում։ Այո՛, ժամանակին այդ մարդիկ ընդօրինակության արժանի հավատ և հաստատակամություն էին ցուցաբերել (Եբրայեցիս 10։32—34, ՆԿ–ի նոր աշխարհաբար թարգմ.)։ Այնուհանդերձ, Պողոսն ինչո՞ւ հարկ համարեց հիշեցնել նրանց իրենց կրած նեղությունները։ Մի՞թե այդ հիշեցումը նրանց չէր վհատեցնի։

¹³ Ընդհակառակը, ‘առաջին օրերը հիշելիս’՝ եբրայեցիները պետք է մտաբերեին, թե Եհովան փորձությունների ընթացքում ինչպես էր պաշտպանել իրենց։ Նրա օգնությամբ իրենք կարողացել էին դիմադրել Սատանայի բազմաթիվ գրոհներին։ «Անարդար չէ Աստուած, որ մոռանայ ձեր գործերը եւ սէրը, որ ցոյց տուեցիք իր անունով»,— գրում է Պողոսը (Եբրայեցիս 6։10)։ Այո՛, Եհովան հիշում էր նրանց կատարած անձնուրաց գործերը ու պահում դրանք իր անսահմանափակ հիշողության մեջ։ Սա մեզ հիշեցնում է Հիսուսի հորդորը երկնքում գանձեր դիզելու մասին։ Ոչ ոք ի վիճակի չէ խլելու այդ գանձերը, ոչ էլ ցեցն ու ժանգը կարող են ապականել դրանք (Մատթէոս 6։19—21)։ Քրիստոնյան կկորցնի այդ ամենը միայն այն դեպքում, եթե ետ քաշվի դեպի կործանում. այլ խոսքերով ասած՝ նա շռայլած կլինի երկնքում հավաքած իր բոլոր գանձերը։ Որքան հիմնավոր էր Պողոսի՝ եբրայեցի քրիստոնյաներին ուղղված հիշեցումը, որպեսզի երբեք նման ընթացքի չհետևեին։ Ինչո՞ւ զուր անցնեին հավատարմորեն ծառայած իրենց տարիները։ Ավելի ճիշտ և ավելի լավ կլիներ շարունակ տոկալ։

Ինչո՞ւ չպետք է ‘ետ քաշվենք’ դեպի կործանում

14. Ինչպիսի՞ դժվարությունների ենք հանդիպում այսօր, որոնք նման են առաջին դարի քրիստոնյաների կրած փորձություններին։

¹⁴ Այսօրվա ճշմարիտ քրիստոնյաներն էլ նույնպիսի լուրջ պատճառներ ունեն ‘ետ չքաշվելու’ համար։ Նախ, եկեք մտաբերենք, թե ինչ օրհնություններ ունենք Եհովայի տված մաքուր երկրպագության մեջ։ Առաջին դարի քրիստոնյաների նման մենք էլ ենք ապրում այն օրերում, երբ ժողովրդականություն վայելող կրոնների անդամները արհամարհում են մեզ ու ծաղրում՝ հպարտորեն մատնացույց անելով իրենց արտաքուստ պատկառանք ներշնչող կրոնական շինությունները և իրենց դարավոր ավանդույթները։ Սակայն Եհովան վստահեցնում է, որ իրեն հաճելի է մե՛ր կատարած երկրպագությունը։ Մեզ այսօր ուրախություն են պատճառում այն օրհնությունները, որոնք չունեին առաջին դարի քրիստոնյաները։ Գուցե սա զարմացնի ձեզ ու հարց առաջացնի, թե դա ինչպե՞ս է հնարավոր. չէ՞ որ նրանք ապրում էին այն օրերում, երբ հոգևոր տաճարը սկսել էր գործել։ Մ.թ. 29–ին մկրտվելով՝ Քրիստոսը դարձել էր այդ տաճարի Քահանայապետը։ Այդ մարդկանցից ոմանք տեսել էին Աստծո Որդուն հրաշքներ գործելիս։ Նրա մահից հետո նույնպես հրաշքներ էին գործվում։ Սակայն, ինչպես որ մարգարեացվել էր, նման պարգևները, վերջիվերջո, դադարելու էին (Ա Կորնթացիս 13։8)։

15. Ներկայիս ճշմարիտ քրիստոնյաները ո՞ր մարգարեության կատարման ականատեսներն են, և ի՞նչ նշանակություն ունի այն նրանց համար։

¹⁵ Բայցևայնպես, մենք ապրում ենք այն օրերում, երբ Եզեկիելի 40—48 գլուխներումa պատկերված տաճարի մասին մանրամասնորեն նկարագրված մարգարեությունը իր ակնառու կատարումն է ունենում։ Այսպիսով, մենք մաքուր պաշտամունքի համար Աստծո կարգադրության վերականգնման ականատեսներն ենք։ Այդ կարգադրությունը կամ հոգևոր տաճարը ժամանակի ընթացքում մաքրվել է կրոնական ամեն տեսակ ապականումից ու կռապաշտությունից (Եզեկիէլ 43։9; Մաղաքիա 3։1—5)։ Մտածեք այն մասին, թե ինչ օգուտներ է մեզ տվել այս մաքրումը։

16. Առաջին դարի քրիստոնյաներն ինչպիսի՞ հուսալքված վիճակի մեջ ընկան։

¹⁶ Առաջին դարի քրիստոնեական ժողովի ապագան մռայլ էր երևում։ Հիսուսը մարգարեացել էր, որ քրիստոնյա ժողովը նմանվելու էր նոր ցանված ցորենի արտի, որտեղ, ցորենից բացի, որոմ էլ էր ցանվելու, և հնարավոր չէր լինելու դրանք զանազանել (Մատթէոս 13։24—30)։ Կատարվեց այնպես, ինչպես որ մարգարեացել էր Հիսուսը։ Առաջին դարի ավարտին ժողովի ապականումը, տարեց Հովհաննես առաքյալից բացի, ոչ մեկի կողմից չէր կասեցվում, և, արդյունքում, սկսել էր ծաղկել հավատուրացությունը (Բ Թեսաղոնիկեցիս 2։6; Ա Յովհաննէս 2։18)։ Առաքյալների մահից շատ չանցած՝ գլուխ բարձրացրեց մի առանձին հոգևորական դասակարգ, որը և՛ ճնշում էր բանեցնում հոտի վրա, և՛ առանձնահատուկ հագուստ էր կրում։ Հավատուրացությունը փտախտի պես տարածվում էր։ Կարելի է պատկերացնել, թե ի՜նչ հուսալքված վիճակում էին գտնվում հավատարիմ քրիստոնյաները։ Նրանց աչքերի առաջ մաքուր պաշտամունքի համար վերջերս հաստատված կարգավորման վրա գլուխ էր բարձրացրել այդ անբասիր կրոնի մի ինչ–որ աղավաղված կրկնօրինակ։ Եվ սա կատարվում էր Քրիստոսի հիմնած ժողովից ընդամենը մեկ դար էլ չանցած։

17. Ի՞նչ առումով է այսօրվա քրիստոնեական ժողովն ավելի երկար գոյատևել, քան առաջին դարինը։

¹⁷ Իսկ այժմ նկատի առնենք տարբերությունը։ Այսօր մաքուր պաշտամունքն ավելի երկար տարիներ գոյություն ունի, քան այն տևել էր նախքան առաքյալների մահը։ 1879 թ.–ից ի վեր՝ այն ժամանակից, երբ սկսեց լույս տեսնել այս հրատարակության առաջին համարը, Եհովան ավելի ու ավելի առատորեն է մեզ օրհնում մաքուր երկրպագությամբ։ 1918 թ.–ին Եհովան և Հիսուս Քրիստոսը «մտան» հոգևոր տաճար՝ այն սրբելու նպատակով (Մաղաքիա 3։1—5)։ Իսկ սկսած 1919 թ.–ից՝ աստիճանաբար բարելավվում են Եհովա Աստծու երկրպագության հետ կապված տարբեր կարգավորումները։ Աստվածաշնչի մարգարեությունների ու սկզբունքների մեր հասկացողությունն ավելի է պարզվել (Առակաց 4։18)։ Իսկ այս ամենի համար ո՞վ է պատվի արժանի. մի՞թե անկատար մարդիկ։ Ո՛չ։ Միայն Եհովան, իր Որդուն ունենալով որպես ժողովի Գլուխ, կարող էր այս «մեռնող» օրերում իր ժողովրդին պահպանել ապականությունից։ Հետևաբար, եկեք երբեք չմոռանանք մեր երախտագիտությունը ցույց տալ Եհովային, որ թույլ է տվել մեզ այսօր մասնակցելու մաքուր երկրպագությանը։ Եկեք վճռական լինենք և երբեք ետ չքաշվենք դեպի կործանում։

18. Ի՞նչ հիմնավոր պատճառներ ունենք երբեք ետ չքաշվելու դեպի կործանում։

¹⁸ Եբրայեցի քրիստոնյաների նման մենք ևս ունենք վախկոտ ու երերող ընթացքը մերժելու երկրորդ պատճառը։ Դա մեր ձեռք բերած տոկունության օրինակն է։ Անկախ այն բանից, թե երբ ենք սկսել Եհովային հավատարմորեն ծառայել՝ վերջին տարիներս, թե արդեն տասնամյակներ, միևնույն է, երկու դեպքում էլ քրիստոնյային վայել շատ գործեր ենք կատարել։ Մեզանից շատերը դաժանորեն հալածվել են, բանտարկվել, արգելվել է մեր գործունեությունը, վարվել են մեզ հետ գազանաբար, կողոպտել են մեր ունեցվածքը։ Մի մասն էլ դիմադրել է ընտանիքի անդամների կողմից եղող հակառակությունը, արհամարհանքն ու ծաղրանքը, բախվել մարդկանց անտարբերության հետ։ Բայց, անկախ այն բանից, թե ամեն մեկիս կյանքի դժվարությունների ու փորձությունների ինչ բաժին է հասել, ամուր ենք մնացել՝ շարունակելով հավատարմորեն ծառայել Եհովային։ Այսպիսով՝ մենք տոկունություն ենք ցուցաբերել, մի հատկություն, որը Եհովան երբեք չի մոռանա, այսինքն՝ գանձեր ենք դիզել երկնքում։ Ուստի, հիմա ժամանակը չէ ետ դառնալու դեպի ետևում թողած ապականված, հին համակարգը։ Ինչո՞ւ անարժեք դարձնենք մեր ողջ տքնաջան աշխատանքը։ Սա շատ կարևոր է հիշել հատկապես այսօր, երբ նախքան ավարտը մնացել է «մի փոքր, շատ փոքր ժամանակ» (Եբրայեցիս 10։37)։

19. Ի՞նչ ենք քննարկելու հաջորդ հոդվածում։

¹⁹ Այո՛, եկեք վճռական լինենք, որ ‘չկորչենք ետ քաշվողների’ նման։ Փոխարենը եկեք մեր ‘հավատքը պահպանողներից’ լինենք (Եբրայեցիս 10։39, ՆԿ–ի նոր աշխարհաբար թարգմ.)։ Իսկ ինչպե՞ս կարող ենք այս խոսքերի համաձայն ապրել և ինչպե՞ս կարող ենք օգնել մեր հավատակիցներին նույն կերպով վարվելու։ Այս հարցերը կքննարկվեն հաջորդ հոդվածում։

[ծանոթագրություն]

Հիշո՞ւմ եք

• Ի՞նչ է նշանակում, թե «ետ քաշուողներիցը չենք որ կորչենք»։

• Ի՞նչ ճնշումների տակ էին եբրայեցի քրիստոնյաները, որոնց էլ Պողոսն ուղղեց իր նամակը։

• Պողոսը եբրայեցիներին դեպի կործանում ետ չքաշվելու ի՞նչ պատճառներ ներկայացրեց։

• Մենք ի՞նչ պատճառներ ունենք, որ վճռական լինենք և խուսափենք դեպի կործանում ետ քաշվելուց։

[նկարներ 7–րդ էջի վրա]

Վախի մեջ ընկնելը Պետրոսին չդարձրեց այն ‘ետ քաշվողներից, որոնք կորչելու էին’։