Գազանն ու նրա դրոշմը. առեղծվածի բացահայտումը

ՍԻՐՈ՞ՒՄ ես առեղծվածներ բացահայտել։ Այդ նպատակին հասնելու համար դու բանալիներ ես փնտրում, որպեսզի կարողանաս աստիճանաբար գտնել լուծումը։ Սուրբ ոգով ներշնչված իր Խոսքում Աստված տալիս է անհրաժեշտ բանալիները, որոնք օգնում են բացահայտել 666 թվի՝ Յայտնութիւն 13–րդ գլխում նկարագրված գազանի անվան, կամ՝ դրոշմի գաղտնիքը։

Այս հոդվածում կքննարկենք գազանի դրոշմի առեղծվածը բացահայտող չորս հիմնական բանալիներ։ Մենք կպատասխանենք հետևյալ հարցերին. 1) ինչպե՞ս են երբեմն ընտրվել աստվածաշնչյան անունները, 2) ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գազանը, 3) ինչպե՞ս հասկանալ «666–ը «մարդի թիւ է»» արտահայտությունը, 4) ի՞նչ է խորհրդանշում 6 թիվը, և ինչո՞ւ է այն շեշտվում երեք անգամ, այսինքն՝ 600 գումարած 60, գումարած 6, կամ՝ 666 (Յայտնութիւն 13։18)։

Աստվածաշնչյան անուններ. լոկ պիտակներ չեն

Աստվածաշնչում գործածված անունները հաճախ ունեն հատուկ նշանակություն, հատկապես երբ տրվում են Աստծո կողմից։ Օրինակ՝ քանի որ Աբրամը դառնալու էր ազգերի հայր, Աստված փոխեց նահապետի անունը և անվանեց նրան Աբրահամ, որ նշանակում է «Հայր բազմութեան» (Ծննդոց 17։5, ծան.)։ Իսկ Հովսեփին ու Մարիամին Աստված պատվիրեց, որ Մարիամի ապագա երեխային կոչեն Հիսուս, որ նշանակում է «Տերը (Եհովան) փրկություն է» (Մատթէոս 1։21, ԱՆԹ, ծան.; Ղուկաս 1։31)։ Գործելով այդ իմաստալից անվանը ներդաշնակ՝ Եհովան հնարավոր դարձրեց մեր փրկությունը Հիսուսի ծառայության և զոհաբերական մահվան միջոցով (Յովհաննէս 3։16)։

Նմանապես, Աստծո կողմից տրված թվային անունը՝ 666, պետք է խորհրդանշի այն հատկանիշները, որ Աստծո տեսանկյունից բնորոշ են գազանին։ Որպեսզի կարողանանք հասկանալ դրանք, բնական է, որ նախևառաջ պետք է պարզենք, թե ինչ է իրենից ներկայացնում գազանը, և ինչ է նա անում։

Գազանը բացահայտված

Աստվածաշնչի «Դանիէլ» գիրքը բավական լույս է սփռում խորհրդանշական գազանների իմաստի վրա։ Գրքի 7–րդ գլխում վառ կերպով նկարագրված են «չորս մեծամեծ գազաններ»՝ առյուծ, արջ, ինձ և ահազդու մի գազան, որն ուներ երկաթե մեծ ատամներ (Դանիէլ 7։2–7)։ Դանիելը հայտնում է, որ այդ գազանները խորհրդանշում են «թագաւորներ», կամ՝ թագավորություններ, որոնք իրար հաջորդելով՝ տիրել են հսկայական տարածքների վրա (Դանիէլ 7։17, 23)։

Յայտնութիւն 13։1, 2–ում նկարագրված գազանի վերաբերյալ աստվածաշնչյան մի բառարանում ասվում է. «[Այն] համատեղում է Դանիելի տեսիլքում հայտնված չորս գազանների հատկանիշները.... Ուստի այս առաջին գազանը [«Յայտնութիւն» գրքի] խորհրդանշում է աշխարհում գոյություն ունեցող բոլոր աստվածընդդեմ քաղաքական ուժերը՝ միասին վերցրած» («The Interpreter’s Dictionary of the Bible»)։ Այս միտքը հաստատում է Յայտնութիւն 13։7 համարը, որտեղ գազանի մասին ասվում է. «Իշխանութիւն տրուեցաւ նորան ամեն ցեղի եւ լեզուի եւ ազգի վերայ»։a

Ինչո՞ւ է Աստվածաշունչը գազանների միջոցով ներկայացնում մարդկային կառավարությունները։ Առնվազն երկու պատճառով։ Առաջին՝ այդ կառավարությունները դարեր շարունակ վայրի գազանների նման արյուն են հեղել։ «Պատերազմը պատմության անփոփոխ առանձնահատկությունն է,— գրում են պատմաբաններ Ուիլ և Արիել Դյուրանտները,— ո՛չ քաղաքակրթությունը և ո՛չ էլ ժողովրդավարությունը չեն մեղմել այն»։ Որքա՜ն ճշմարիտ է, որ «մարդ մարդի վերայ իշխում է իր վնասի համար» (Ժողովող 8։9)։ Երկրորդ պատճառն այն է, որ «վիշապը [Սատանան] տուաւ նորան [գազանին] իր զօրութիւնը եւ իր աթոռը եւ մեծ իշխանութիւն» (Յայտնութիւն 12։9; 13։2)։ Հետևաբար մարդկային կառավարումը Բանսարկուի գործունեության հետևանքն է և արտացոլում է նրա գազանային, վիշապանման գծերը (Յովհաննէս 8։44; Եփեսացիս 6։12)։

Բայց սա չի նշանակում, թե ամեն մի մարդկային ղեկավար անմիջականորեն Սատանայի գործիքն է։ Իրականում, մարդկային կառավարությունները որոշ իմաստով ծառայում են որպես ‘Աստծո սպասավորներ’ (ԱԱ)՝ հասարակության մեջ կարգ ու կանոն հաստատելով, առանց որի՝ քաոս կտիրեր։ Որոշ ղեկավարներ նույնիսկ պաշտպանել են մարդու հիմնական իրավունքները, այդ թվում նաև ճշմարիտ երկրպագության մեջ մասնակցություն ունենալու իրավունքը. մի բան, որ հակառակ է Սատանայի կամքին (Հռովմայեցիս 13։3, 4; Եզրաս 7։11–27; Գործք 13։7)։ Սակայն Սատանայի ազդեցության պատճառով ոչ մի մարդ կամ մարդու կողմից ստեղծված կազմակերպություն երբեք ի վիճակի չի եղել հարատև խաղաղություն և ապահովություն բերել մարդկանցb (Յովհաննէս 12։31)։

«Մարդի թիւ»

Վերծանման երրորդ բանալին այն է, որ 666–ը «մարդի թիւ է», կամ՝ ինչպես ասվում է մեկ ուրիշ թարգմանության մեջ, «մարդկային թիվ է» («The Amplified Bible»)։ Այս արտահայտությունը չի կարող վերաբերել առանձին մարդու, քանի որ գազանի վրա իշխանություն ունի Սատանան և ոչ թե մարդ (Ղուկաս 4։5, 6; Ա Յովհաննէս 5։19; Յայտնութիւն 13։2, 18)։ Բայց այն, որ գազանը «մարդի թիւ», կամ՝ դրոշմ ունի, ցույց է տալիս, որ նա բնույթով մարդկային է և ոչ թե ոգի է, կամ՝ դև, ու հետևաբար արտացոլում է մարդուն բնորոշ որոշակի առանձնահատկություններ։ Ինչպիսի՞։ Ահա թե ինչ պատասխան է տալիս Աստվածաշունչը. «Ամենքը [բոլոր մարդիկ] մեղանչեցին, եւ Աստուծոյ փառքիցը պակասուած են» (Հռովմայեցիս 3։23)։ Ուստի գազանի՝ «մարդի թիւ» ունենալը մատնանշում է, որ կառավարությունները արտացոլում են մարդկանց ընկած վիճակը. մի բան, որ մեղքի և անկատարության նշան է։

Պատմությունը փաստում է այս բանի ճշմարտացիությունը։ «Ցանկացած քաղաքակրթություն, որ երբևէ գոյություն է ունեցել, ի վերջո կործանվել է,— ասում է Միացյալ Նահանգների նախկին պետական քարտուղար Հենրի Քիսինջերը։— Պատմությունը մի վեպ է ձախողված ջանքերի, չիրականացած ձգտումների մասին.... Ուստի պատմաբանը պետք է ընդունի, որ ողբերգությունն անխուսափելի է»։ Քիսինջերի անկեղծ գնահատականը փաստում է Աստվածաշնչի հետևյալ հիմնական ճշմարտությունը. «Մարդինը չէ իր ճանապարհը, որ գնացող մարդի բանը չէ, որ ուղղէ իր գնացքը» (Երեմիա 10։23)։

Այժմ, երբ բացահայտեցինք գազանի ինքնությունը և հասկացանք, թե ինչպես է նրան վերաբերվում Աստված, կարող ենք քննարկել մեր առեղծվածի վերջին մասը՝ վեց թվի նշանակությունը, և թե ինչու է այն շեշտվում երեք անգամ՝ 666, այսինքն՝ 600 գումարած 60, գումարած 6։

Վեց՝ երեք անգամ. ինչո՞ւ

Գրություններում որոշ թվեր ունեն խորհրդանշական իմաստ։ Օրինակ՝ յոթ թիվը հաճախ խորհրդանշում է մի բան, որ Աստծո աչքում ամբողջական է, կատարյալ։ Այսպես՝ Աստծո արարչագործական շաբաթը ընդգրկում է յոթ ‘օր’։ Այդ օրերից յուրաքանչյուրը տևական ժամանակահատված է, որի ընթացքում Աստված ամբողջովին կիրագործի իր արարչագործական նպատակը երկրի առնչությամբ (Ծննդոց 1։3–2։3)։ Աստծո «խօսքերը» նման են «եօթն անգամ», այսինքն՝ կատարելապես զտված արծաթի (Սաղմոս 12։6; Առակաց 30։5, 6)։ Բորոտությամբ տառապող Նեեմանին ասվեց, որ նա յոթ անգամ ընկղմվի Հորդանան գետը, ինչից հետո նա ամբողջովին բուժվեց (Դ Թագաւորաց 5։10, 14)։

Վեց թիվը մեկով պակաս է յոթից։ Արդյոք դա Աստծո տեսանկյունից անկատար, պակասավոր ինչ–​որ բանի հարմար խորհրդանիշը չէ՞։ Իհարկե այո (Ա Մնացորդաց 20։6, 7)։ Ավելին, 6 թիվը երեք անգամ կրկնելը՝ 666, մեծապես ընդգծում է այդ անկատարությունը։ Այս բանի ճշմարտացիությունը ապացուցվում է նաև նրանով, որ 666–ը «մարդի թիւ» է, ինչպես արդեն քննարկեցինք։ Այսպիսով՝ գազանի նկարագիրը, նրա «մարդի թիւ[ը]» և հենց 666–ը, բոլորն էլ հանգեցնում են հետևյալ անսխալ եզրակացությանը. վերին աստիճանի անկատար ու պակասավոր վիճակ Եհովայի աչքում։

Գազանի թերի՝ պակասավոր կողմերի նկարագրությունը հիշեցնում է այն խոսքերը, որ ասվեցին հին Բաբելոնի Բաղդասար թագավորին։ Դանիելի միջոցով Եհովան այդ ղեկավարին ասաց. «Կշռուաեցար կշիռքով եւ պակաս գտնուեցար»։ Հենց այդ նույն գիշեր Բաղդասարը սպանվեց, և Բաբելոնյան հզոր կայսրությունը տապալվեց (Դանիէլ 5։27, 30)։ Նույնպես և այս դեպքում. քաղաքական բնույթ ունեցող գազանի, ինչպես նաև նրա դրոշմը կրողների նկատմամբ Աստծո դատաստանը խորհրդանշում է այդ կազմակերպության և նրա աջակիցների վերջը։ Այս անգամ, սակայն, Աստված կջնջի ոչ թե մի քաղաքական համակարգ, այլ մարդկային կառավարման բոլոր հետքերը (Դանիէլ 2։44; Յայտնութիւն 19։19, 20)։ Ուստի որքա՜ն կարևոր է, որ մենք հրաժարվենք գազանի մահացու դրոշմը կրելուց։

Դրոշմի վերծանումը

666 թիվը հայտնելուց անմիջապես հետո «Յայտնութիւն» գիրքը խոսում է Գառի՝ Հիսուս Քրիստոսի 144 000 հետևորդների մասին, որոնք նրա և նրա Հոր՝ Եհովայի անունը գրած ունեն իրենց ճակատներին։ Այս անունները մատնանշում են, որ դրանք կրողները պատկանում են Եհովային և նրա Որդուն, և նրանց մասին հպարտությամբ վկայություն են տալիս։ Նմանապես, գազանի դրոշմն ունեցողները բացեիբաց հայտնում են, որ ծառայում են նրան։ Այսպիսով՝ դրոշմը՝ լինի այն աջ ձեռքին թե ճակատին, փոխաբերական իմաստով նշանն է այն բանի, որ տվյալ անհատը երկրպագում և աջակցում է աշխարհի գազանանման քաղաքական համակարգին։ Այդ դրոշմն ունեցողները «կայսրին» տալիս են այն, ինչն արդարացիորեն պատկանում է Աստծուն (Ղուկաս 20։25; Յայտնութիւն 13։4, 8; 14։1)։ Ինչպե՞ս։ Երկրպագության աստիճանի փառաբանություն մատուցելով քաղաքական իշխանությանը, նրա խորհրդանիշներին և զինված ուժերին, որոնց հետ կապում են իրենց հույսն ու փրկությունը։ Աստծուն ուղղված ցանկացած երկրպագություն, որ նրանք մատուցում են, զուտ ձևական բնույթ է կրում։

Դրան հակառակ՝ Աստվածաշունչը քաջալերում է մեզ. «Մի յուսաք իշխաններին՝ մարդի որդիին, որի մօտ փրկութիւն չ’կայ։ Նորա հոգին դուրս կ’գայ, նա դէպի իր հողը կ’դառայ, նոյն օրը կը կորչեն նորա խորհուրդները» (Սաղմոս 146։3, 4)։ Այդ իմաստուն խորհրդին հետևողները հուսախաբ չեն լինում, երբ կառավարությունը թերանում է իր խոստումները կատարելու մեջ, կամ երբ նշանավոր առաջնորդները կորցնում են իրենց դիրքը (Առակաց 1։33)։

Սա չի նշանակում, թե ճշմարիտ քրիստոնյաները, ձեռքերը ծալած, ոչինչ չեն անում մարդկանց վիճակը թեթևացնելու համար։ Ընդհակառակը՝ նրանք ակտիվորեն հռչակում են այն միակ կառավարության մասին, որը կլուծի մարդկության խնդիրները։ Այդ կառավարությունը Աստծո Թագավորությունն է, և քրիստոնյաները նրա ներկայացուցիչներն են (Մատթէոս 24։14)։

Աստծո Թագավորություն՝ մարդկության միակ հույս

Երկրի վրա եղած ժամանակ Հիսուսն Աստծո Թագավորությունը դարձրեց իր քարոզչության գլխավոր թեման (Ղուկաս 4։44)։ «Հայր մեր» աղոթքում, որ երբեմն կոչվում է նաև «Տերունական աղոթք», Հիսուսը սովորեցրեց իր հետևորդներին աղոթել, որ այդ Թագավորությունը գա, և այստեղ՝ երկրի վրա, կատարվի Աստծո կամքը (Մատթէոս 6։9, 10)։ Թագավորությունը կառավարություն է, որը ղեկավարելու է ողջ աշխարհը ոչ թե երկրագնդի վրա գտնվող ինչ–​որ մայրաքաղաքից, այլ երկնքից։ Այդ իսկ պատճառով Հիսուսը այն անվանեց ‘երկնքի արքայություն’ (Մատթէոս 11։12)։

Ո՞վ կարող է լինել այդ Թագավորության Թագավորը դառնալու ավելի հարմար թեկնածուն, քան Հիսուս Քրիստոսը. մի անձնավորություն, որ իր կյանքը տվեց հօգուտ իր ապագա հպատակների (Եսայիա 9։6, 7; Յովհաննէս 3։16)։ Շուտով այս կատարյալ Ղեկավարը, որ ներկայումս հզոր ոգեղեն անձնավորություն է, կնետի գազանին, նրա թագավորներին և զորքերին «կրակի լիճի մէջը որ ծծմբով այրվում է», ինչը հավիտենական ոչնչացման խորհրդանիշ է։ Բայց դա դեռ ամենը չէ։ Հիսուսը նաև Սատանային կվերացնի. մի բան, որ ոչ մի մարդ երբեք չի կարող անել (Յայտնութիւն 11։15; 19։16, 19–21; 20։2, 9, 10)։

Աստծո Թագավորությունը խաղաղություն կբերի իր բոլոր հնազանդ հպատակներին (Սաղմոս 37։11, 29; 46։8, 9)։ Վերջ կդրվի նույնիսկ տխրությանը, ցավին ու մահին։ Ինչպիսի՜ փառավոր հեռանկար նրանց համար, ովքեր մերժում են գազանի դրոշմը (Յայտնութիւն 21։3, 4)։

[ծանոթագրություններ]

[5–րդ էջի վրայի շրջանակը]

666–ի վերծանման բանալիները

1. Աստվածաշնչյան անձնանունները հաճախ ինչ–​որ բան են հայտնում տվյալ անհատի բնավորության կամ կյանքի մասին։ Այսպես է Աբրահամի, Հիսուսի և շատ ուրիշների դեպքում։ Նմանապես, գազանի թվային անունը նրա հատկանիշների ծածկագիրն է։

2. Աստվածաշնչի «Դանիէլ» գրքում նկարագրված տարբեր գազանները ներկայացնում են իրար հաջորդող մարդակերտ թագավորություններ, կամ՝ կայսրություններ։ Այդ գազանների հատկանիշները համատեղող այս գազանը, որ նկարագրված է Յայտնութիւն 13։1, 2–ում, խորհրդանշում է Սատանայի կողմից իշխանություն ստացած և նրա վերահսկողության տակ գտնվող համաշխարհային քաղաքական համակարգը։

3. Այն, որ գազանն ունի «մարդի թիւ», խոսում է նրա մարդկային և ոչ թե դիվական բնույթի մասին։ Ուստի այդ թիվը մեղքի ու անկատարության հետևանքով մարդկանց ձախողումների արտահայտումն է։

4. Աստծո աչքում վեց թիվը, որ պակաս է Աստվածաշնչի տեսանկյունից ամբողջական, կամ՝ կատարյալ յոթ թվից, ցույց է տալիս անկատարություն։ 666 դրոշմը եռապատիկ շեշտում է այդ պակասավորությունը՝ կրկնելով թիվը երեք անգամ։

[նկարներ 6–րդ էջի վրա]

Մարդկային կառավարումը փաստել է իր անլիարժեքությունը, և 666 թիվը շատ լավ խորհրդանշում է դա

[թույլտվությամբ]

Starving child: UNITED NATIONS/Photo by F. GRIFFING

[նկարներ 7–րդ էջի վրա]

Հիսուս Քրիստոսը կատարյալ իշխանություն կհաստատի երկրի վրա