ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Իմ ճանապարհորդությունը. ամաչկոտությունից մինչև միսիոներական ծառայություն
ԵՐԵԽԱ ժամանակ ամաչկոտ էի և վախենում էի մարդկանցից։ Բայց ժամանակի ընթացքում Եհովայի օգնությամբ սկսեցի սիրել մարդկանց ու դարձա միսիոներ։ Այդ հարցում շատ բան եմ սովորել հորիցս։ Ինձ համար լավ օրինակ է եղել նաև մի պատանի քույր։ Իսկ հետագայում ինձ շատ են օգնել համբերատար ամուսնուս բարի խոսքերը։ Պատմեմ, թե կյանքի ինչ ճանապարհ եմ անցել։
Ծնվել եմ 1951 թ.-ին Ավստրիայի Վիեննա քաղաքում՝ կաթոլիկների ընտանիքում։ Ուրիշների հետ դժվար էի շփվում, բայց ազատ կարողանում էի աղոթել Աստծուն։ Երբ ինը տարեկան էի, հայրս սկսեց Եհովայի վկաների հետ ուսումնասիրել Աստվածաշունչը։ Ավելի ուշ մայրս էլ միացավ նրան։
Քրոջս՝ Էլիզաբեթի հետ (ձախ կողմում)
Շուտով սկսեցինք հաճախել Վիեննայի «Դյոբլինգ» ժողով։ Մենք ընտանիքով շատ բաներ էինք անում. կարդում և ուսումնասիրում էինք Աստվածաշունչը, մասնակցում էինք ժողովներին և համաժողովների ժամանակ որպես կամավոր ծառայում։ Այդ տարիներին հայրս Եհովայի հանդեպ խոր սեր արմատավորեց իմ սրտում։ Նա միշտ աղոթում էր, որ ես ու քույրս ռահվիրա դառնանք։ Բայց ես այդպիսի ցանկություն չունեի։
ԼԻԱԺԱՄ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ԵՄ ՍԿՍՈՒՄ
1965 թ.-ին՝ 14 տարեկանում, մկրտվեցի։ Այնուամենայնիվ, ամաչում էի քարոզել անծանոթներին։ Նաև թերարժեքության զգացում ունեի և անընդհատ ուզում էի մյուս երիտասարդների կողմից ընդունված լինել։ Ուստի մկրտվելուց կարճ ժամանակ անց սկսեցի շփվել Եհովային չծառայող աղջիկների հետ։ Թեև ինձ դուր էր գալիս նրանց ընկերակցությունը, բայց խիղճս տանջում էր, քանի որ շատ ժամանակ էի անցկացնում նրանց հետ։ Սակայն ուժ չունեի փոփոխություն անելու։ Ի՞նչն օգնեց ինձ։
Ես շատ բան սովորեցի Դորոթիից (ձախ կողմում)
Մոտավորապես այդ ժամանակ Դորոթի անունով 16-ամյա մի աղջիկ տեղափոխվեց մեր ժողով։ Տնետան ծառայության հանդեպ նրա նախանձախնդրությունը տպավորեց ինձ։ Ես տարիքով մի փոքր մեծ էի նրանից, բայց ծառայության մեջ այդքան էլ ակտիվ չէի։ Մտածեցի. «Իմ ծնողները Վկա են, իսկ Դորոթիի ընտանիքում ոչ ոք ճշմարտության մեջ չէ։ Նա ապրում է իր հիվանդ մոր հետ, բայց միշտ ակտիվորեն ծառայում է»։ Նրա օրինակը մղեց ինձ ավելի շատ բան անելու Եհովայի համար։ Շուտով ես ու Դորոթին դարձանք ռահվիրա ծառայակիցներ։ Սկզբում սկսեցինք ենթառահվիրայություն անել, որն այդ ժամանակ կոչվում էր կարճաժամկետ ռահվիրայություն, իսկ հետո ռահվիրայություն սկսեցինք։ Դորոթիի եռանդը վարակիչ էր։ Նրա օգնությամբ ես Աստվածաշնչի ուսումնասիրություն սկսեցի մի անձնավորության հետ։ Ժամանակի ընթացքում ավելի անկաշկանդ էի զրուցում մարդկանց հետ դռան առաջ, փողոցում և այլ իրավիճակներում։
Իմ ռահվիրայության առաջին տարում մեր ժողով տեղափոխվեց Հայնց անունով ավստրիացի մի եղբայր։ Նա իմացել էր ճշմարտությունը Կանադայում, երբ այցելել էր իր Վկա եղբորը։ Հայնցը նշանակվել էր Վիեննայի մեր ժողով՝ ծառայելու որպես հատուկ ռահվիրա։ Հենց սկզբից համակրեցի նրան։ Սակայն նա ուզում էր ծառայել որպես միսիոներ, իսկ ես այդպիսի մտադրություն չունեի։ Ուստի սկզբում թաքցնում էի զգացմունքներս, բայց հետո սկսեցինք մտերմություն անել, ամուսնացանք և միասին որպես ռահվիրա էինք ծառայում։
ՆՊԱՏԱԿ ԵՆՔ ԴՆՈՒՄ ԾԱՌԱՅԵԼՈՒ ՈՐՊԵՍ ՄԻՍԻՈՆԵՐ
Հայնցը հաճախ էր ինձ հետ խոսում միսիոներ դառնալու իր ցանկության մասին։ Թեև նա ինձ երբեք չի ճնշել, բայց օգնել է մտածել՝ հարցեր տալով։ Օրինակ՝ ինձ հարցնում էր. «Քանի որ երեխաներ չունենք, կարո՞ղ ենք ավելին անել Եհովային ծառայելու գործում»։ Ես վախենում էի միսիոներ դառնալուց, որովհետև բնույթով ամաչկոտ էի, ու թեև ռահվիրա էի, բայց միսիոներ դառնալու միտքն անգամ ճնշում էր ինձ։ Այնուամենայնիվ, Հայնցի սրտում այդ նպատակը միշտ վառ էր մնում։ Նա համբերությամբ հորդորում էր ինձ կենտրոնանալ ոչ թե իմ վախերի վրա, այլ մարդկանց հոգ տանելու։ Նրա խորհուրդն իսկապես օգնեց ինձ։
Հայնցը «Դիտարանի» ուսումնասիրություն է անցկացնում Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքի սերբախորվաթախոս ժողովում, 1974 թ.
Աստիճանաբար միսիոներ դառնալու ցանկություն զարգացրի իմ սրտում, և մենք «Գաղաադ» դպրոցի դիմում լրացրինք։ Սակայն մասնաճյուղի եղբայրներից մեկը հորդորեց, որ նախ բարելավեմ անգլերենս։ Երեք տարի ջանադրաբար անգլերեն սովորեցի, բայց ի զարմանս մեզ՝ նշանակվեցինք Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքի մի ժողով, որն անցկացվում էր սերբախորվաթերենով։ Հաջորդ յոթ տարիներին ծառայեցինք այդ լեզվով խոսող դաշտում, որից մեկ տարին շրջանային ծառայության մեջ էինք։ Սերբախորվաթերեն սովորելը բարդ էր, բայց մենք Աստվածաշնչի շատ ուսումնասիրություններ էինք անցկացնում։
1979 թ.-ին մեզ խնդրեցին «արձակուրդ» գնալ Բուլղարիա։ Այնտեղ քարոզչական գործն արգելված էր։ Ուստի այդ «արձակուրդի» ժամանակ չքարոզեցինք։ Բայց մենք փոքրացված չափի գրականություն գաղտնի տարանք այդ երկիր այն հինգ քույրերի համար, ովքեր ապրում էին մայրաքաղաքում՝ Սոֆիայում։ Ես շատ վախեցած էի, բայց Եհովան օգնեց ինձ կատարել այդ ոգևորիչ հանձնարարությունը։ Այդ քույրերը, չնայած բանտարկվելու վտանգին, քաջ էին և ուրախ։ Դա տեսնելով՝ ավելի մեծ վճռականությամբ լցվեցի լավագույնս անելու, ինչ հանձնարարություն էլ որ Եհովայի կազմակերպությունից ստանամ։
Այդ ընթացքում մենք կրկին Գաղաադի դիմում լրացրինք և այս անգամ հրավեր ստացանք։ Մտածում էինք, որ դասերն անցկացվելու են Միացյալ Նահանգներում անգլերենով։ Բայց 1981-ի նոյեմբերին Գերմանիայի Վիսբադեն քաղաքում գտնվող մասնաճյուղում «Գաղաադի» լրացուցիչ դպրոց սկսեց գործել։ Ուստի դասերն անցկացվեցին գերմաներենով, որն ինձ համար ավելի հեշտ էր հասկանալ։ Իսկ ո՞ւր էինք նշանակվելու։
ԾԱՌԱՅՈՒՄ ԵՆՔ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ ՏԵՍԱԾ ԵՐԿՐՈՒՄ
Մեզ նշանակեցին ծառայելու Քենիայում։ Սակայն Քենիայի մասնաճյուղը հարցրեց մեզ, թե արդյոք պատրաստ ենք ծառայելու հարևան երկրում՝ Ուգանդայում։ Դրանից ավելի քան տասը տարի առաջ գեներալ Իդի Ամինը ռազմական հեղաշրջման ճանապարհով Ուգանդայում եկել էր իշխանության։ Հաջորդող տարիներին նրա բռնատիրության պատճառով հազարավորներ մահացել էին և միլիոնավորներ՝ տառապել։ 1979 թ.-ին Ուգանդայում կրկին հեղափոխություն էր եղել։ Ուստի հասկանալի է, թե ինչու էի վարանում տեղափոխվել մի երկիր, որտեղ ամեն մի անկյունում պատերազմի հոտն էր գալիս։ Բայց Գաղաադը սովորեցրել էր մեզ վստահել Եհովային, և մենք ասացինք՝ այո՛։
Ուգանդայում քաոս էր տիրում։ 2010 թ. «Տարեգրքում» Հայնցը նկարագրել է, թե ինչ իրավիճակ էր այնտեղ՝ պատմելով. «Շատ ենթակառուցվածքներ.... ինչպիսիք են ջրամատակարարումը և կապի միջոցները, խափանված էին.... Կրակոցներն ու գողությունը սովորական բան էին, հատկապես գիշերը.... Ոչ ոք տնից դուրս չէր գալիս՝ հուսալով, որ գիշերը կանցնի առանց անկոչ հյուրերի, և հաճախ աղոթելով այդ մասին»։ Չնայած այս դժվարություններին՝ տեղի եղբայրները ամուր հավատ ունեին և ուրախությամբ ծառայում էին Եհովային։
Կերակուր ենք պատրաստում Վայսվաների տանը
1982 թ.-ին ես ու Հայնցը ժամանեցինք Ուգանդայի մայրաքաղաք Կամպալա։ Առաջին հինգ ամիսների ընթացքում մնացինք Սեմ և Քրիստինա Վայսվաների տանը, ովքեր ապրում էին իրենց հինգ երեխաների և չորս բարեկամների հետ։ Եղբայր և քույր Վայսվաները ընտանիքով հաճախ մեկ անգամ էին ճաշում, բայց միշտ պատրաստակամորեն կիսում էին իրենց ունեցածը մեզ հետ։ Նրանց հետ ապրելու ընթացքում ես ու Հայնցը շատ բաներ սովորեցինք, ինչը մեզ պետք եկավ միսիոներական ծառայության մեջ։ Օրինակ՝ սովորեցինք խնայողաբար օգտագործել ջուրը. ընդամենը մի քանի լիտր ջրով լողանում էինք, հետո այդ ջուրն օգտագործում զուգարանի համար։ 1983 թ.-ին ես ու Հայնցը տեղափոխվեցինք մի բնակարան, որը Կամպալայի համեմատաբար ապահով հատվածում էր։
Մենք իսկապես վայելում էինք ծառայությունը։ Հիշում եմ՝ եղավ մի ամիս, երբ ավելի քան 4 000 ամսագիր տարածեցինք։ Բայց ամենաուշագրավը մարդկանց արձագանքն էր։ Նրանք հարգում էին Աստծուն և ցանկանում էին զրուցել Աստվածաշնչի մասին։ Սովորաբար ես ու Հայնցը 10-15 ուսումնասիրություն էինք անցկացնում։ Այդ մարդկանցից մենք շատ բան սովորեցինք։ Օրինակ՝ անչափ գնահատում էինք այն, որ թեև նրանք ամեն շաբաթ ոտքով էին գնում ժողով, բայց դրական տրամադրվածություն ունեին, երբեք չէին բողոքում ու միշտ ուրախ էին։
1985 և 1986 թթ.-ին ևս երկու զինված հակամարտություն եղավ Ուգանդայում։ Հաճախ էինք տեսնում ավտոմատներով զինված երեխաների, ովքեր հսկում էին անցակետերը։ Աղոթում էինք, որ ծառայության ժամանակ խորագետ ու հանդարտ լինեինք, և Եհովան պատասխանում էր մեր աղոթքներին։ Երբ հանդիպում էինք մեկին, ով դրական էր արձագանքում բարի լուրին, մոռանում էինք մեր վախերի մասին։
Ես և Հայնցը Տատյանայի հետ (մեջտեղում)
Մենք նաև մեծ հաճույքով քարոզում էինք օտարերկրացիներին։ Օրինակ՝ մի անգամ հանդիպեցինք Թաթարստանից (կենտրոնական Ռուսաստան) եկած մի զույգի՝ Մուրատ և Դիլբար Իբատուլիններին, և նրանց հետ ուսումնասիրություն սկսեցինք։ Մուրատը բժիշկ էր։ Այս զույգը ընդունեց ճշմարտությունը և մինչ օրս ակտիվորեն ծառայում է Եհովային։ Հետագայում պատիվ ունեցա ծանոթանալու Ուկրաինայից եկած մի կնոջ՝ Տատյանա Վիլեյսկայայի հետ, որը մտածում էր ինքնասպանություն գործելու մասին։ Իր մկրտությունից հետո նա վերադարձավ Ուկրաինա և ավելի ուշ սկսեց մասնակցել մեր հրատարակությունների թարգմանությանը։a
ՆՈՐ ԴԺՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1991 թ.-ին, երբ ես ու Հայնցը արձակուրդ էինք գնացել Ավստրիա, տեղի մասնաճյուղը կապ հաստատեց մեզ հետ և տեղեկացրեց մեր նոր նշանակման մասին։ Մենք նշանակվել էինք ծառայելու Բուլղարիայում։ Արևմտյան Եվրոպայում կոմունիստական ռեժիմի անկումից հետո Եհովայի վկաների գործունեությունը օրինականացվել էր այդ երկրում։ Ինչպես արդեն ասացի, ես ու Հայնցը արգելքի տարիներին գաղտնի գրականություն էինք բերել այս երկիր։ Եվ այժմ մեզ ուղարկում էին այնտեղ քարոզելու։
Մեզ ասացին, որ չվերադառնանք Ուգանդա։ Ուստի մենք առանց միսիոներական տնից մեր իրերը վերցնելու և ընկերներին հրաժեշտ տալու գնացինք Գերմանիայի Բեթել և այնտեղից մեքենայով ուղևորվեցինք Բուլղարիա։ Մեզ նշանակեցին ծառայելու Սոֆիայում գործող 20 քարոզչից բաղկացած մի խմբում։
Բուլղարիայում մենք բախվեցինք նոր խնդիրների։ Նախ՝ չգիտեինք լեզուն։ Բացի այդ՝ բուլղարերենով հասանելի էին միայն «Ճշմարտություն, որ հավիտենական կյանքի է առաջնորդում» և «Աստվածաշնչի պատմությունների իմ ժողովածուն» հրատարակությունները։ Մեզ համար դժվար էր Աստվածաշնչի ուսումնասիրություններ սկսել։ Չնայած այս դժվարություններին՝ մեր փոքր, բայց նախանձախնդիր խումբը ակտիվորեն քարոզում էր։ Ուղղափառ եկեղեցու աչքից չվրիպեց դա, և այդ ժամանակ հալածանք սկսվեց։
1994 թ.-ին Վկաներին զրկեցին պետական գրանցումից և սկսեցին վերաբերվել որպես արգելված աղանդի։ Եղբայրներից ոմանք ձերբակալվեցին։ Լրատվամիջոցները սարսափելի ստեր էին տարածում մեր մասին՝ պնդելով, թե Եհովայի վկաները երեխաների են սպանում և մյուս Վկաներին դրդում ինքնասպանության։ Ես ու Հայնցը դժվարանում էինք քարոզել։ Հաճախ հանդիպում էինք ագրեսիվ մարդկանց, ովքեր բղավում էին մեզ վրա, ոստիկանների կանչում և անգամ իրեր շպրտում մեզ վրա։ Երկիր գրականություն ներմուծելը անհնար էր, իսկ հանդիպումների համար սրահներ վարձելը՝ դժվար։ Մի անգամ ոստիկանները նույնիսկ ընդհատեցին համաժողովը։ Ես ու Հայնցը սովոր չէինք նման ատելության։ Այդտեղի մարդիկ բոլորովին տարբերվում էին Ուգանդայի բնակիչներից, ովքեր ընկերական էին և պատրաստ ուսումնասիրելու Աստվածաշունչը։ Ի՞նչն օգնեց մեզ հաղթահարել այդ դժվարությունները։
Մենք ուրախություն էինք ստանում՝ շփվելով տեղի եղբայրների ու քույրերի հետ։ Նրանք երջանիկ էին, որ գտել են ճշմարտությունը, և գնահատում էին մեր աջակցությունը։ Բոլորը մտերիմ էին միմյանց հետ և թիկունք էին կանգնում իրար։ Սովորեցինք, որ կարող ենք ուրախ լինել ցանկացած նշանակման մեջ, եթե կենտրոնանանք մարդկանց վրա։
Բուլղարիայի մասնաճյուղում, 2007 թ.
Ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ փոխվեց դեպի լավը։ 1998 թ.-ին կազմակերպությունը կրկին պետական գրանցում ստացավ, և շատ հրատարակություններ հասանելի դարձան բուլղարերենով։ Իսկ 2004 թ.-ին եղավ մասնաճյուղի նոր շենքի նվիրումը։ Այսօր Բուլղարիայի 57 ժողովներում ծառայում է 2 953 քարոզիչ։ Անցած ծառայողական տարի Հիշատակի երեկոյին ներկա եղավ 6 475 մարդ։ Մի ժամանակ Սոֆիայում ընդամենը հինգ քույրեր կային, իսկ այժմ գործում է ինը ժողով։ Մենք իսկապես ականատես եղանք, թե ինչպես «քիչը հազար դարձավ, աննշանը՝ զորավոր ազգ» (Ես. 60։22)։
ՀԱՂԹԱՀԱՐՈՒՄ ԵՆՔ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Ես առողջական շատ խնդիրների եմ բախվել։ Տարիների ընթացքում բժիշկները մի քանի ուռուցքներ են հայտնաբերել իմ օրգանիզմում, այդ թվում՝ մի ուռուցք գլխուղեղում։ Ճառագայթային թերապիա անցա, ապա Հնդկաստանում վիրահատություն տարա։ Այն տևեց 12 ժամ, և ուռուցքների մեծ մասը հեռացրին։ Հնդկաստանի մասնաճյուղում հետվիրահատական խնամքից հետո վերադարձանք Բուլղարիա և շարունակեցինք մեր ծառայությունը։
Այդ ընթացքում Հայնցի մոտ հայտնաբերեցին Հենթինգթոնի հիվանդություն, որը ժառանգաբար է փոխանցվում։ Նա դժվարանում էր քայլել, խոսել և ղեկավարել իր շարժումները։ Հիվանդության զարգացմանը զուգընթաց նա ավելի ու ավելի շատ էր ունենում իմ օգնության կարիքը։ Երբեմն ուժասպառ էի լինում ու անհանգստանում էի, թե ինչպես են զարգանալու դեպքերը։ Սակայն Բոբի անունով մի երիտասարդ եղբայր Հայնցին կանոնավոր հրավիրում էր իր հետ քարոզելու։ Բոբին չէր ամաչում Հայնցի խոսելաձևից և նրա անկառավարելի շարժուձևից։ Երբ ի վիճակի չէի լինում օգնել Հայնցին, հույսս միշտ Բոբիի վրա էի դնում։ Ես ու Հայնցը որոշել էինք այս համակարգում երեխաներ չունենալ, բայց Եհովան Բոբիին մեզ որպես որդի տվեց (Մարկ. 10։29, 30)։
Հայնցը նաև քաղցկեղ ուներ։ Ցավոք, 2015 թ.-ին իմ սիրելի ամուսինը մահացավ։ Նրա մահից հետո ես ինձ անապահով էի զգում, չէի հարմարվում նրա կորստին։ Հիշողությանս մեջ նա դեռ կենդանի է (Ղուկ. 20։38)։ Օրվա ընթացքում հաճախ պարզ հիշում եմ նրա բարի խոսքերը և իմաստուն խորհուրդները։ Անչափ շնորհակալ եմ Եհովային, որ երկար տարիներ ամուսնուս հետ հավատարմորեն ծառայել ենք նրան։
ԵՐԱԽՏԱՊԱՐՏ ԵՄ ԵՀՈՎԱՅԻՆ ՆՐԱ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ
Եհովան անկասկած կողքիս է եղել իմ բոլոր փորձությունների ժամանակ։ Նա նաև օգնել է ինձ հաղթահարել ամաչկոտությունս ու դառնալ միսիոներ, ով հետաքրքրված է մարդկանցով (2 Տիմոթ. 1։7)։ Եհովայի շնորհիվ ես ու փոքր քույրս այժմ լիաժամ ծառայություն ենք կատարում։ Այսօր նա ամուսնու հետ, ով շրջանային վերակացու է, այցելում է Եվրոպայի սերբախոս ժողովներ։ Տարիներ առաջ հորս արած աղոթքները անպատասխան չեն մնացել։
Աստվածաշունչը ուսումնասիրելը ինձ ներքին խաղաղություն է տալիս։ Դժվարին ժամանակներում սովորել եմ «ավելի ու ավելի ջերմեռանդորեն» աղոթել, ինչպես Հիսուսն էր անում (Ղուկ. 22։44)։ Աղոթքներիս պատասխանը հաճախ ստանում եմ Սոֆիայի Նադեժդա շրջանի ժողովում ինձ հետ ծառայող ընկերներիս միջոցով։ Նրանք սեր ու բարություն են դրսևորում իմ հանդեպ, հավաքույթների են հրավիրում, ինչպես նաև իրենց գնահատանքն են արտահայտում, ինչը ուրախացնում է ինձ։
Հաճախ մտորում եմ հարության մասին։ Պատկերացնում եմ ծնողներիս՝ մեր տան առաջ կանգնած. նրանք նույնքան գեղեցիկ են, որքան իրենց ամուսնության օրը։ Քույրս կերակուր է պատրաստում։ Հայնցն էլ կանգնած է իր ձիու կողքին։ Այդ պատկերները վանում են բացասական մտքերս և սիրտս լցնում Եհովայի հանդեպ անսահման երախտագիտությամբ։
Խորհելով կյանքիս մասին և պատկերացնելով ապագան՝ լցվում եմ այն նույն զգացումներով, որոնք Դավիթն ուներ, երբ ասաց Սաղմոս 27։13, 14-ում տեղ գտած խոսքերը. «Որտե՞ղ կլինեի, եթե չհավատայի, որ Եհովայի բարությունը կվայելեմ, քանի դեռ ողջ եմ։ Հույսդ Եհովայի վրա դիր, քաջ եղիր և սրտապնդվիր։ Այո՛, հույսդ Եհովայի վրա դիր»։