20 ՍՈՐՎՈՒՇԻ ՏԱՍԸ
Վեվա̈՞ ա̈կընս «սեվեռնի թակավորը»
«Ընու վեռչը կուկա, հընու հիչ մեգը ուրինը յառդում ընիլ չի» (ԴԱՆ. 11։45)։
ԵՐԿ 73 Դուր մեզի քաջ սիդ
ՏԱՍԻՆ ՄԻՏԿԸa
1, 2. Ի՞նչ մենկ գիմընոնկ ա̈ս տասըն։
Ա̈ԿԸՆՍ մենկ ավելի բառզ դեսնունկկու, հընոր գաբռինկ ա̈ս աշխարին վեռչին օրերը։ Շադ մոդգըցաձա̈ ըն ժամանագը, եպոր Եգովըն հընու Իսուս Խրիստոսը վերածընողըն ալլայ կառավարուտիննին, վերեկնոր հագառագվինգու Աստըձու Թակավորուտինին։ Ամա հընչուկ ա̈դ, սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնին շարունագողըն հագառագվուշ իրար հընու Աստըձուն միլլա̈տին։
2 Ա̈ս տասին մենկ խոսինկկու ընու մասին տա̈, ինչ կըրվաձա̈ Դանիել 11։40—12։1-ին նես։ Մենկ գիմընոնկ, վեվա̈ ա̈կընս սեվեռնի թակավորը։ Հըմա̈լ դեսնունկկու, օրի գայնոնկ, չաշաձ զորուտիննուն, վերեկնոր մեզի բեդ գընին, մընալ հանգիստ հընու գիվընմիշ ըլլիլ Եգովին։
ՓԵՍ ԿԵԼԼԱ̈ ՆԵՐ ՍԵՎԵՌՆԻ ԹԱԿԱՎՈՐԸ
3, 4. Վեվա̈՞ ա̈կընս սեվեռնի թակավորը։ Պածադռեցեկ։
3 1991 թըվին Սավետսկի Սայուզը քագեցավ հընու Աստըձուն ձառայողնուն հոմար, վերեկնոր գաբռեյնը ըն մեձ բեդուտինին, ա̈դ «բիջիգ յառդումմըներ»՝ վերմը ժամանագ ըներ գայնա̈յնը ազադ քարոզիլ հընու ձառաիլ Աստըձուն (Դան. 11։34)։ Շադ օնցավ հեչ հընու ըն բեդուտիննուն, վերեկնոր առաչ մըդնեյնըգու Սավետսկի Սայուզը, գա̈ր քոնիմը հարուր հազար քարոզիչ։ Վերմը չաղ ետկը, Ռուսաստանը հընու ուր տին ըլլող բեդուտիննին ըղոն սեվեռնի թակավորը։ Ինչպես գաստըվեր ա̈ստի առաչ ըլլող տասին, գա իրեկ նըշոն, վերեկնոր յառդում գընին հասկըննուշ, վեվին սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնին. 1) ա̈դ թակավոյնին կառավարինգու ընդեխ, ոյդեխ-օր Աստըձուն ձառայողնուն թիվը շադա̈ գամա̈լ ոյդեխ-օր ընեց էդվոնցը կըյնին; 2) ուրինց կոռձերով ըներ գերեվծընին, հընոր Եգովին հընու ընու միլլա̈տին դուշմոննինին; 3) ա̈դ էրգու թակավոյնին հագառագվինգու իրար։
4 Ըհըն տա̈ օրի մենկ հաշվինկկու, հընոր ա̈կընս սեվեռնի թակավորը Ռուսաստաննա̈ հընու ընու տին ըլլող բեդուտիննին. 1) ըներ փագինգու միր կոռձը հընու կըյնին քոնիմը հարուր հազար քարոզիչնուն էդվոնցը, վերեկնոր գաբռին ա̈դ բեդուտիննուն; 2) ա̈դմուն կոռձերով, ըներ գերեվծընին, ինչկան շադ չին հազ ընիլ Եգովին հընու ուրինը ձառայողնուն; 3) ըներ կուզին յուժնի թակավորըն՝ Անգլա-Ամերիկայըն, ուժեղ ըլլուշ։ Հայդցեկ աշինկ, ինչպես Ռուսաստանին հընու ընու տին ըլլող բեդուտիննուն կոռձերը գերեվծընին, հընոր ըներին սեվեռնի թակավորը։
ՍԵՎԵՌՆԻ ՀԸՆՈՒ ՅՈՒԺՆԻ ԹԱԿԱՎՈՅՆԻՆ ՇԱՐՈՒՆԱԳԻՆԳՈՒ ՀԱԳԱՌԱԳՎՈՒՇ ԻՐԱՐ
5. Վե՞ր ժամանագին մասին գաստըվի Դանիել 11։40—43-ին նես հընու ի՞նչ գըլլի ա̈դ ժամանագը։
5 Գաշտըցեկ Դանիել 11։40—43b։ Ա̈ս խոսկերուն նես գաստըվի վեռչին օրերուն մասին հընու կըրվաձա̈ ինչպես սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնին հագառագվողըն իրար։ Դանիիլին կըրաձին բես, վեռչին ժամանագը յուժնի թակավորը հագառագվողա̈ սեվեռնի թակավորին (Դան. 11։40)։
6. Ինչպե՞ս էրգու թակավոյնին շարունագինգու հագառագվուշ իրար։
6 Հըմ սեվեռնի, հըմ յուժնի թակավորը կուզա̈ ըլլուշ աշխարին ըմընա ուժեղ բեդուտինը, ընդիա̈լ ըներ շարունագինգու հագառագվուշ իրար։ Օրինագ, Եգռորտ համաշխարաին գըռվըն ետկը Սավետսկի Սայուզը ուր տին ըլլող բեդուտիննուն հեդ ազդեցուտին օննըծոն Եվռոպին մեձ մասին վըրըն։ Ա̈դու հոմար յուժնի թակավորը գազմագերպեց ՆԱՏՈ-ն՝ ըն բայման գաբեց ուրիշ բեդուտիննուն հեդ միածընուշ ուրինց պանագնին սեվեռնի թակավորին տեմ։ Հըմա̈լ սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնին շադ փարա խայջինգու ըմընա ուժեղ պանագը օննուշի հոմար։ Սեվեռնի թակավորը հագառագվերգու յուժնիին, եպոր յառդում գըներ ընու դուշմոննուն Աֆրիկա, Ազիյա հընու Լատինսկի Ամերիկա ըլլող գըռիվնուն հընու իրար օնծումնուն սըրըն։ Վեռչի դարիկը Ռուսաստանը հընու ուր տին ըլլող բեդուտիննին ա̈լ մեձ ազդեցուտին օննըծոն աշխարին վըրըն։ Ա̈դտի ավել սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնին իրար հեդ գըռիվ դոնինգու կամպյուտերնուն միչոցով։ Մեգը միգա̈լին մեղադռա̈գու, հընոր պոնեծընինգու ըմուն կամպյուտերնի պռագռամնի, վերեկնոր զարար պերինգու ուրինց բեդուտինին էկանոմիկին հընու պալիտիկին։ Ա̈դտի ղաիր, Դանիիլին կըրաձին բես, սեվեռնի թակավորը շարունագա̈գու հառցագվուշ Աստըձուն միլլա̈տին վըրըն (Դան. 11։41)։
ՍԵՎԵՌՆԻ ԹԱԿԱՎՈՐԸ ՄԸԴՆՈՒԳՈՒ «ՇԱԴ ՔԱ̈ՍՈՒԳ ԽԵՂԸ»
7. Ինչընա̈՞ «Շադ քա̈սուգ խեղը»։
7 Դանիել 11։41-ին կըրվաձեր, հընոր սեվեռնի թակավորը «մըդնողա̈ Շադ քա̈սուգ խեղը»։ Վե՞ր խողուն մասին հոզ գաստըվի։ Ա̈վա̈լը ա̈դ Իզրաիլներ, վեյնոր «ալլայ խողերուն նեսըն ըմընա սիրուններ» (Եզեկ. 20։6)։ Ինչո՞վ ա̈դ խեղը գուրուշվեր միգա̈լնացմըն։ Հուն գաբռեր Եգովին ձառայող միլլա̈տը։ Ամա նա̈յրաձ 33 թըվի Պյատիդեսյատնիցայըն ա̈դ «խեղը» ուրիշ նըշանագուտին ունի։ Ա̈կընս Եգովին միլլա̈տը գաբռի օխչուգ աշխարին։ Միր ժամանագը «Շադ քա̈սուգ խեղը»՝ ա̈դ Աստըձուն միլլա̈տին աբռուշի ծեվնա̈, ա̈դու նես մըդնուգու ընեց ձառայուտինը հընու ժողովնին էշտուշը։
8. Ինչպե՞ս սեվեռնի թակավորը մըդներգու «Շադ քա̈սուգ խեղը»։
8 Վեռչին օրերը սեվեռնի թակավորը քոնիմը բոյ մըդաձա̈ «Շադ քա̈սուգ խեղը»։ Հիշինկ, ինչ ըղաձեր Եգռորտ համաշխարաին գըռվին սըրըն, եպոր սեվեռնի թակավորը նացիստսկի Գեռմանիըներ։ Ա̈դ թակավորը մըդներգու «Շադ քա̈սուգ խեղը», եպոր կըյներ Աստըձուն ձառայողնուն էդվոնցը հընու սպոններգու ընեց։ Եգռորտ համաշխարաին գըռվըն ետկնա̈լ Սավետսկի Սայուզը մըդներգու «Շադ քա̈սուգ խեղը», եպոր կըյներ Աստըձուն ձառայողնուն էդվոնցը հընու ղըրգերգու ընեց Սիբիր։
9. Ինչպե՞ս Ռուսաստանը հընու ուր տին ըլլող բեդուտիննին մըդոն «Շադ քա̈սուգ խեղը»։
9 Քոնիմը դարի առաչ սեվեռնի թակավորը սըրըմընա̈լ մըդավ «Շադ քա̈սուգ խեղը»։ Ինչպե՞ս ա̈դ ըղավ։ 2017 թըվին Ռուսաստանը փագեց Եգովին միլլա̈տին կոռձը հընու խապիս տըրավ վերմը քուրեյդացը հընու ախպըյդացը։ Ըն իրավունկ դալ չի պոնեծընուշ միր գըրագանուտինը հընու Աստվաձաշընչին «Ներ աշխարի թարկմանուտինը»։ Ա̈դտի ավել, ըն առավ Ռուսաստան ըլլող միր ֆիլիալը հընու վերմը Ժողովնին ու Կանգռեսնին օնծընուշի դեղերը։ Ա̈դտի ետկը, 2018 թըվին Ղեգավարող խումպը բառզ դեսավ, հընոր սեվեռնի թակավորը՝ ա̈դ Ռուսաստանը հընու ուր տին ըլլող բեդուտիննինին։ Ամա չաշաձ-օր Եգովին միլլա̈տին էդվոնցը կըյնին, ըներ կառավարուտինին կառշու էլլիլ չին հընու ասիլ չին տա̈ ըն բիդուա̈ փոխուշ։ Հագառագը, Աստըձուն ձառայողնին գընին ինչպես սորվեծընա̈գու Աստվաձաշունչը։ Ըներ գաղոտին «ալլայնացը հոմար, վեվ-օր իշխանուտին ունի», հալա, եպոր ըներ որոշում գընտունին, վեյնոր գայնա ազդիլ Աստըձուն ազադ ձառայուշին վըրըն (1 Տիմոթ. 2։1, 2)։
ՀԱԽՏՈՂԱ̈՞ ՏԱ̈ ՍԵՎԵՌՆԻ ԹԱԿԱՎՈՐԸ ՅՈՒԺՆԻԻՆ
10. Խախտողա̈՞ տա̈ սեվեռնի թակավորը յուժնիին։ Պածադռեցեկ։
10 Դանիել 11։40—45-ին ա̈լ շադ գաստըվի սեվեռնի թակավորին մասին։ Նըշանագա̈գո՞ւ տա̈ ա̈դ, հընոր ըն հախտողա̈ յուժնի թակավորին։ Չա̈։ Յուժնի թակավորը «սաղ ըլլողա̈», այսինկըն կառավարողա̈, եպոր Եգովըն հընու Իսուսը Առմագեդոնին սըրըն նա̈յրին վերածընուշ խողուն վըրըն ըլլող ալլայ կառավարուտիննին (Հայտն. 19։20)։ Օրի՞ մենկ ա̈դու նես համոզվաձինկ։ Հայդցեկ աշինկ, ինչ կըրվաձա̈ ըլլելիկին մասին Դանիել հընու Հայտնություն կըրկերուն։
Առմագեդոնին սըրըն Աստըձու Թակավորուտինը, վեյնոր Դանիիլին կըրաձ պռառոչեստվին նեսը նըշանագա̈գու քարը, վեռչ տընողա̈ մաշտկացը կառավարուտինին, վեյնոր նըշանագա̈գու մեձ առծանը (Աշեցեկ 11 աբզացը)
11. Ի՞նչ հասկըննոնկկու, աշինկնա Դանիել 2։43—45-ը։ (Աշեցեկ ժուռնալին վըրաի նըգարը։)
11 Գաշտըցեկ Դանիել 2։43—45c։ Դանիիլը կըրա̈գու շադ մեձ առծանիմը մասին։ Ա̈դ առծանին մասերը շինվաձին դարպեր աբռանկա̈։ Ըներ նըշանագինգու դարպեր ժամանագ կառավարող բեդուտիննին, ոյդեխ-օր շադ Աստըձուն ձառայողնին գաբռեյնը։ Առծանին օտկերուն դաբոննին էրգատա̈ հընու ջոռա̈ շինվաձին։ Ըներ նըշանագինգու վեռչին մեձ ուժ օննող բեդուտինը՝ Անգլա-Ամերիկըն։ Ա̈դտի հասկըննոնկկու, հընոր Անգլա-Ամերիկըն դահա կառավարողա̈, եպոր Աստըձու Թակավորուտինը նա̈յրա̈ վերածընուշ ալլայ կառավարուտիննին։
12. Ի՞նչ նըշանագա̈գու գենտանիին յոտը եռորտ կըլեխը հընու օրի՞ գարեվորա̈ ա̈դ կիդնուշ։
12 Իոաննա̈լ կըրա̈գու ըն բեդուտիննուն մասին, ոյդեխ-օր Աստըձուն ձառայողնուն թիվը շադա̈։ Հովհաննես կըրկին ա̈դ բեդուտիննին նըշանագա̈գու յոտը կըլեխ օննող գենտանիմը։ Յոտը եռորտ կըլեխը՝ ա̈դ Անգլա-Ամերիկընա̈։ Ա̈դ շադ գարեվորա̈, քոնի-օր ընդի ետկը ա̈լ ուրիշ կըլեխ փես էլլող չա̈։ Յոտը եռորտ կըլեխը կառավարողա̈, եպոր Խրիստոսը ուր երգընկին ըլլող պանագին հեդ վերածընա̈գու հըմ ընու, հըմա̈լ ալլայ մաշտկացը կառավարուտիննինd (Հայտն. 13։1, 2; 17։13, 14)։
Ի՞ՆՉ ԸՆՈՂԱ̈ ՍԵՎԵՌՆԻ ԹԱԿԱՎՈՐԸ ՄՈԴԻԳ ԺԱՄԱՆԱԳԸ
13, 14. Վեվա̈՞ «Գոգը Մագոգ խողըն» հընու ինչը՞, գերեվնա տա̈, դիռտմողա̈ ընու հառցագվուշ Աստըձուն միլլա̈տին վըրըն։
13 Եզեկիել 38։10—23-ին նես կըրվաձը յառդում գընա̈ մեզի հասկըննուշ, ինչ գայնա ըլլիլ մինչեվ կա սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնուն վեռչը։ Գերեվնա տա̈ Դանիել 2։43—45-ին; 11։44—12։1-ին հընու Հայտնություն 16։13—16, 21-ին հընու Եզեկիել կըրկին նես խոսկը գեշտա մեգ պոնիմը մասին։ Ա̈դմունա̈նա, ի՞նչ գայնոնկ բեդ ընիլ ըլլելիկին։
14 Մեձ նեղուտինին նա̈յրըվաձըն վերմը չաղ ետկը «օխչուգ խողուն թակավոյնին» միընոնգու ազգերուն կաալիծիին նես (Հայտն. 16։13, 14; 19։19)։ Աստվաձաշունչը ա̈դ կաալիծիին մասին գասա̈ «Գոգը Մագոգ խողըն» (Եզեկ. 38։2)։ Ա̈դ ազգերուն խումպը հառցագվողա̈ Աստըձուն միլլա̈տին վըրըն հընու ա̈մա̈ղ ընողա̈ վերածընուշ։ Օրի՞ ա̈դմուն ըլլի բիդի։ Ա̈դ ժամանագին մասին Իոանը կըրեց, հընոր Աստըձու դուշմոննուն վըրըն «մեձ գարգուդ» ըյնողա̈ (Հայտն. 16։21)։ Ա̈դ գարգուդը գայնա ըլլիլ ըն սա̈ռտ խաբարը, վեյնոր քարոզողըն Եգովին ձառայողնին։ Գըլլի-օր, ա̈դու հոմար Գոգը Մագոգ խողըն ուզողա̈ վերածընուշ Աստըձուն միլլա̈տը հընու հառցագվողա̈ ընու վըրըն։
15, 16. ա) Ինչի՞ մասին գըլլի-օր գաստըվի Դանիել 11։44, 45-ին։ բ) Ի՞նչ բեդ գընա̈ Գոգին Մագոգ խողըն։
15 Գըլլի-օր Դանիել 11։44, 45-ինա̈լe (գաշտըցեկ) կըրվաձա̈ ա̈դ սա̈ռտ խաբարը քարոզուշին հընու Աստըձուն միլլա̈տին վըրըն հառցագվուշին մասին։ Հուն գաստըվի, հընոր «ըն [սեվեռնի թակավորը] մըդորիգու, եպոր լըսա̈ վաստոկըն հընու սեվեռըն էգաձ խաբայնին հընու գադղաձ գինա̈ կելլա̈, շադերուն սպոննուշի հընու վերածընուշի հոմար»։ Ա̈ստեղ «շադերուն» խոսկը գայնա նըշանագիլ Եգովին ձառայողնուն։ Գերեվնա տա̈ ա̈ս խոսկերուն նեսը Դանիիլը կըրա̈գու ընու մասին, ինչպես վեռչին անկամ գադղաձ գինա̈ հառցագվողըն Աստըձուն միլլա̈տին վըրընf։
16 Եպոր սեվեռնի թակավորը հընու միգա̈լ կառավարուտիննին հառցագվին Աստըձուն միլլա̈տին վըրըն, Եգովըն շադ ջըղայննողա̈ հընու նա̈յրըվողա̈ Առմագեդոն գըռիվը (Հայտն. 16։14, 16)։ Ընչաղ, սեվեռնի թակավորին հընու միգա̈լ ազգերուն, վերեկնուն մասին Աստվաձաշընչին գաստըվի Գոգ Մագոգ խողըն, ուվեկ յառդում ընիլ չի գայնի հընու ընեց վեռչը կուկա (Դան. 11։45)։
Առմագեդոնին սըրըն Իսուսը ուր երգընկին ըլլող պանագին հեդը վերածընողա̈ Սադոնին չար աշխարը հընու խալըսողա̈ Աստըձուն միլլա̈տին (Աշեցեկ 17 աբզացը)
17. Վեվա̈՞ Միխաիլը, վերին մասին գաստըվի Դանիել 12։1-ին։ Ի՞նչ ըն գընա̈ հիմի հընու ի՞նչ ընողա̈ մոդիգ ժամանագը։
17 Գաշտըցեկ Դանիել 12։1-ըg։ Ա̈ս խոսկը յառդում գընա̈ մեզի ա̈լ շադ իմընուշ ընու մասին, ինչպես էգողա̈ սեվեռնի թակավորին հընու ուր տին ըլլող բեդուտիննուն վեռչը հընու ինչպես մենկ խալըսվողընկ։ Հայդցեկ աշինկ, ի՞նչ նըշանագուտին ունի ա̈դ խոսկը։ Միխաիլը՝ ա̈դ միր կառավարող Թակավորին, Իսուս Խրիստոսին, օնուննուն մեգնա̈։ 1914 թըվըն, երգընկին թակավոր տառցաձըն ետկը, ըն «գըռնագ գոյնիգու» Աստըձուն միլլա̈տին հոմար։ Շադ մոդիգա̈ ժամանագը, եպոր ըն «գըռնագ գոյնողա̈» Աստըձուն միլլա̈տին հոմար Առմագեդոն գըռվին սըրըն հընու վերածընողա̈ ալլայ ուր դուշմոննուն։ Ա̈դ գըռվով բաշ գըլլի մաշտկացը բադմուտինին նես բինդ զոր ժամանագը։ Ա̈դ ժամանագը «մեձ նեղուտիննա̈», վերին մասին կըրեց Իոանը (Հայտն. 6։2; 7։14)։
ԿԸՐՎՈՂԱ̈՞ ՏԱ̈ ԾԻՐ ՕՆՈՒՆԸ ԳՅԱՆԿԻ «ԿԸՐԿԻՆ» ՆԵՍ
18. Ինչը՞ յառդում գընա̈ մեզի, հընոր հանգիստ ըլլինկ միր ըլլելիկին հոմար։
18 Դանիել հընու Հովհաննես կըրկերուն նեսը գաստըվի, հընոր Եգովըն հընու Իսուսը խալըսողըն ուրինց ձառայողնուն մեձ նեղուտինին սըրըն։ Ընդի, մենկ գայնոնկ հանգիստ ըլլիլ միր ըլլելիկին հոմար։ Դանիիլը աստավ, հընոր «խալըսվիգու ըմըն մեգը, վում օնունը կըրվաձա̈ կըրկին նես» (Դան. 12։1)։ Ի՞նչ մեզի բիդուա̈ ընուշ, հընոր միր օնուննա̈լ կըրվաձ ըլլի ա̈դ «կըրկին» նես։ Մենկ էրեվծընողընկ, հընոր հավդոնկկու Իսուսին (Հովհ. 1։29)։ Մեզի բիդուա̈ պաշխուշ միր գյանկը Աստըձուն հընու գընկըվուշ (1 Պետ. 3։21)։ Հըմա̈լ մենկ ըլլողընկ Աստըձուն Թակավորուտինին թարաֆը։ Ա̈դու հոմար գայցաձնուս չակ յառդում ընողընկ ուրիշնուն իմընուշ Եգովին մասին։
19. Ի՞նչ մեզի բիդուա̈ ընուշ հիմիգեց հընու օրի՞։
19 Հիմիա̈ սըրըն ուժեղծընուշ միր հավատկը Եգովին հընու ուր գազմագերպուտինին հանդեպ։ Հիմիգեց բիդուա̈ Աստըձուն Թակավորուտինին թարաֆը ըլլուշ։ Մեգ ա̈դ յառդում գընա̈ մեզի խալըսվուշ, եպոր Աստըձուն Թակավորուտինը վերածընա̈ սեվեռնի հընու յուժնի թակավոյնուն։
ԵՐԿ 22 Կատո՜ղ Աստըձուն Թակավորուտինը
a Վեվա̈՞ ա̈կընս «սեվեռնի թակավորը» հընու ինչպե՞ս ընու վեռչը էգողա̈։ Ա̈դ հառցերուն բադասխաննին գուժեղծընին միր հավատկը հընու յառդում գընին հազըր ըլլուշ ըն փոռցուտիննուն, վերեկնոր ըլլողըն մեձ նեղուտինին սըրըն։
b Դանիել 11։40—43. «Վեռչին ժամանագը յուժնի թակավորը ընու հեդ իրար հագառագվողըն, հընու սեվեռնի թակավորը ընու կառշու էլլողա̈ արաբով, ծիավեյներով հընու շադ բառախոտներով։ Ըն մըդնողա̈ խողերը հընու ճըրեղենի բես օսնողա̈ ընեց նեսըն։ 41 Հըմա̈լ ըն մըդնողա̈ Շադ քա̈սուգ խեղը, հընու շադ խողերը ա̈դ գըռվին սըրըն կըյնին։ Ամա ընու ծեռկըն խալըսվինգու Էդոմը, Մաավը հընու օնուն օննող ամանիտյաննին։ 42 Ըն ուր ծեռկը լարա̈գու խողերուն վըրըն։ Եգիպտը բիլլա̈ չի գայնի խալըսվիլ։ 43 Ըն պոնեծընա̈ բիդի բա̈հվաձ հարըստուտինը՝ օսկին հընու այձատը հընու ալլայ Եգիպտին ըլլող բահալի պոները։ Լիվիյցիկ հընու էֆիոպնին էշտողըն ընու էդվոնցը»։
c Դանիել 2։43—45. «Ըն-օր տուն դեսար փապուգ ջոռին հեդ խարըվաձ էրգատը նըշանագա̈գու, հընոր ըներ խարըվինգու մաշտկացը հեդ։ Ամա ինչպես ջոռը չի գայնի գըբչիլ էրգատին, ըմունա̈լ ըներ իրարմա̈ պըռըվիլ չին գայնի։ 44 Ըն թակավոյնուն օրերը, երգընկին Աստվաձը տընա̈ բիդի ըմուն թակավորուտինմը, վեյնոր հիչ քագող չա̈։ Ա̈դ թակավորուտինը ուրիշ ազգի դըվվըվող չա̈։ Ըն քագդըրողա̈ հընու վերածընողա̈ ալլայ ա̈դ թակավորուտիննին, ամա ինկը ըլլողա̈ ըմըն սըրա։ 45 Ընու հոմար-օր տուն դեսար, ինչպես քարը փեդվեցավ քա̈հըն հընու գոդըռտեց էրգատը, բակըրը, ջոռը, այձատը հընու օսկին, ամա ա̈դ մաշտու ծեռկով ըղավ հեչ։ Ըմընա մեձ Աստվաձը գերեվծընա̈ թակավորին, ինչ ըլլողա̈ ըլլելիկին։ Ա̈դ ներազը շիդագա̈, ընու պածադռուտինին գարելիա̈ հավդուշ»։
d Դանիել 2։36—45-ին հընու Հայտնություն 13։1, 2-ին կըրվաձը ա̈լ լավ հասկըննուշի հոմար գայնա̈կ գաշտալ 2012 թըվի հունիսի 15-ին «Հովվուշի բաշնիըն», 7—11, 12—13, 14—18, 19 էջերը (ռուսերեն)։
e Դանիել 11։44, 45. «Ամա ըն մըդորիգու, եպոր լըսա̈ վաստոկըն հընու սեվեռըն էգաձ խաբայնին հընու գադղաձ գինա̈ կելլա̈, շադերուն սպոննուշի հընու վերածընուշի հոմար։ 45 Ըն տընա̈գու ուր թակավորագան պալատկընին մեձ ձովուն հընու Շադ քա̈սուգ խողուն սուրպ սըռտին արա դեղը։ Ընու վեռչը կուկա հընու հիչ մեգը ուրինը յառդում ընիլ չի գայնի»։
f Ա̈դու մասին ա̈լ շադ իմընուշի հոմար գայնա̈կ աշիլ 2015 թըվի մաիսի 15-ին «Հովվուշի բաշնիըն», 29—30 էջերը (ռուսերեն)։
g Դանիել 12։1. «Ըն սըրըն վիր կելլա̈ Միխաիլը, մեձ իշխանը, վեյնոր գըռնագ գոյնիգու քու միլլա̈տիդ հոմար։ Հընու կուկա մաշտկացը բադմուտինին նես բինդ զոր ժամանագը։ Ա̈դ սըրըն քու միլլա̈տըդ խալըսվիգու, խալըսվիգու ըմըն մեգը, վում օնունը կըրվաձա̈ կըրկին նես»։