46 СОРВУШИ ТАСЫ
Ҭоҳ Еговин дзар̄аютины ҵир ынтаникин нес ар̄ачин деҳы ылли
«Еговынӓ им ужыс... Ыну вырын гивынмиш гылли им сидыс» (ПС. 28:7).
ЕРК 35 Һаскынҵи вейнӓ ымына гареворы
ТАСИН МИТКЫa
1, 2. а) Ори ынец, вев-ор норын ынтаник газмецин, гареворӓ гивынмиш ыллуш Еговин вырын? (Псалом 37:3, 4). б) Инч менк қынноҳынк ӓс тасин?
ЕТЕ тунк норын ынтаник газмецик гам миткы гынек модиг ыллеликин газмуш ынтаник, һӓлбӓт кузек охчуг ҵир гянкы ҵир һаз ыҳадз маштун ёны ыллуш. Чашадз ӓду, ынтаникин нес шад сыра зорутинни ԥес келлин. Һыну машт у гынеч бидвынагу гаревор ворошумни ынтунуш. Ынди, инчпес машт у гыниг ворошингу уринц зорутиннин, гахвадзӓ ынец ынтаникин бахтавер ыллушы. Ете тунк гивынмиш гыллек Еговин вырын, ӓд яр̄дум гынӓ ҵези хелаци ворошумни ынтунуш һыну ынтаникин нес ҵир һараберутиннин ужеҳ гыллин. Тункӓл авели бахтавер гыллек. Ама Астыдзун хыраднин лысек һечна, ҵир һараберутиннин гайнон ҭулгынал һыну тунк гойсынекку ҵир урахутины. (Гаштыцек Псалом 37:3, 4.)
2 Ӓс тасы, ар̄ачин һер̄тин, верапервигу ынец, вев норын ынтаник газмадзуни. Ама ын зорутиннун һед, верекнун масин гастыви ӓс тасин нес, гайна р̄аст кал ымын мег ынтаникы. Менк қыннинкку тӓ инч гайнонк сорвил Астыдзун һавадарим гындацы һыну дыҳамашткацы оринагнун, верекнор кырвадзин Аствадзашынчин нес. Ӓдти авел, ӓс тасин гаревор мыткеры гарелиӓ понеҵынуш инчпес ынтаникин, ымунӓл охчуг мир гянкин нес. Һымӓл менк гашинк вермы һимигвон ынтаникнун оринагнин.
ИНЧ ЗОРУТИНИ ҺЕД ГАЙНА Р̄АСТ КАЛ НОРЫН ГАЗМЫВАДЗ ЫНТАНИКЫ
Вер ворошумнин гайнон хангарил ҷаһел ынтаникнун ӓл шад дзар̄аюш Еговин? (Ашецек 3, 4 абзацнин)
3, 4. Вер зорутиннун һед гайна р̄аст кал норын газмывадз ынтаникы?
3 Бази гылли, һынор эдр̄афы ыллоҳ маштикы дир̄тмингу ҷаһелнун, һынор ынер абр̄ин инчпес-ор мигӓлнекы. Оринаг, дзыноҳнин гайнон вира асил, һынор кузин ҭор̄ниг оннуш. Гам мигӓл хысумнин һыну ынгейдӓкы гайнон дир̄тмил ҷаһелнун лав дунмы ар̄нуш, войдех-ор ымын десаги һармарутин га абр̄уши дей.
4 Ете машт у гыниг ворошум ынтунушын ар̄ач лавмы митк ынин һеч, ынер гайнон даликнун һыну кредитнун нес хырил. Һыну ӓд аллай даликнин ԥагуши дей, ынец бидвыноҳӓ шад понуш. Гомац-гомац ын жаманагы, вейнор ынер хайджейныгу ар̄анҵин гам ынтаников Аствадзашунчы сорвуши һыну дзар̄аюши һомар, ынец бидвыноҳӓ дывуш ашхаданкин. Ынер гайнон шапат гирагиӓл понил. Һыну ӓду һомар пац ҭоҳул жоҳовнин, һынор авели шад ԥар̄а шинин гам һынор ашхаданкы гойсынин һеч. Вер̄чы вер̄чов ынер чин ар̄нул ын урахутины, вейнор гайнӓйны оннал, ете ӓл шад дзар̄аейны Еговин.
5. Инч тунк сорвекку Клаусин һыну Марисин оринагын?
5 Гянки ԥор̄цы геревҵынӓ, ете машты ԥари эдвонцы ынгадзӓ, ӓд ыну урахутин чи перил. Ӓду нес һамозвеҵон Клаусы һыну Марисынb. Һайснецын еткы ынер эргуснӓл, лав гянков абр̄уши дей, нӓйрецин һинг ор шаптун нес понуш. Ама инкеры гызгӓйны, һынор урахутин ӓд ынец чи перил. Клаусы бадмӓгу: «Мир онныцадзы биду ыҳадзынӓл шадер, ама һокевор менк чейкы ар̄ач эштал. Шидагын астадз, менк инкейс зор тар̄цуцак мир гянкы һыну стреси даг инкейс мези цыкецак». Бӓлкит, тункӓл ҭариф гынек, һынор вира нер пон кынушы урахутин чи перил ҵези. Ама ете ҵир дырутины лымонигу Клаусин дырутинин, мик һусаһадвил. Ӓс тасин нес первадз хыраднин яр̄дум гынин ҵези биду ыҳадз ԥопохутинни ынуш. Ар̄ачин һер̄тин, һайдцек ашинк, инч гайнон сорвил маштикы Иасафат ҭакаворин оринагын.
ГИВЫНМИШ ЫҲЕК ЕГОВИН ВЫРЫН, ИНЧПЕС ИАСАФАТ ҬАКАВОРЫ
6. Инчпес Иасафаты зор жаманаг Притчи 3:5, 6-ин кырвадзин бес ӓрав?
6 Маштик, гылли тӓ ымун, һынор ҵези бидвынагу шад десаги кор̄дзер ынуш һыну тунк ӓдти начарекку? Ӓдмунӓна, ҵези яр̄дум гынӓ Иасафат ҭакаворин оринагы. Ын митк ыноҳер охчуг азгин масин. Инчы ыну яр̄дум гынер ӓд ынуш? Ын гынер аллай, инч-ор гайнӓр, һынор баштпанӓ ур миллӓты. Ын ужеҳҵуц Иудея қаҳакнун баштпанутины һыну медз панагмы жоҳвец, войдех-ор гӓр авел қан тӓ 1 160 000 зимвор (2 Лет. 17:12—19). Қичмы жаманаг еткы, Иасафаты, ыну ынтаникы һыну охчуг азгы медз бели һед р̄аст эгон. Иудейин тем кынац аманитяннун. маавитяннун һыну Сеир ҳашерун абр̄оҳнун медз панагы (2 Лет. 20:1, 2). Инч ӓрав Иасафаты? Ын аҳотец Еговин, һынор яр̄дум ынӓ урины. Ӓдмун ынушӓл дир̄тмӓгу хелаци хырады, вейнор кырвадзӓ Притчи 3:5, 6-ин (гаштыцек). 2 Летопись 20:5—12-ин, кырвадзӓ Иасафатин аҳоткы. Ыну астадз хоскерын геревна, һынор ын охчуг сыйдов гивынмиш гыллер ур ергынкин ыллоҳ Һоры вырын. Инчпес Еговын бадасханец Иасафатин аҳоткин?
7. Инчпес Еговын бадасханец Иасафатин аҳоткин?
7 Еговын левит Яхазиилин мичоцов астав Иасафатин: «Вир элек, гойнадз гецек һыну ашецек, инчпес Еговын халысӓ биди ҵези» (2 Лет. 20:13—17). Чи гарели асуш, һынор ӓд гыр̄ив донуши ынтунвадз ҵевӓ, ама ӓд хоскеры машту хоск чейны, ӓд астав Еговын. Иасафаты охчуг сыйдов гивынмиш ыҳав ур Астыдзун вырын һыну ӓрав ыну астадзин бес. Епор ын һыну ыну миллӓты душмонин тем элон, Ҭакаворы ур панагин ар̄ачин шаркерун тырав һеч ужеҳ зимвойнун. Ама тырав зенк чонноҳ еркоҳнун, верекнор ԥар̄к перейныгу Еговин. Аствадз ур хоск дывадзы ӓрав. Ын вераҵуц душмоннун панагы (2 Лет. 20:18—23).
Ҷаһел ынтаникнун нес Еговин дзар̄аютины ар̄ачин деҳы гылли, ете ынер гаҳотин Астыдзун һыну қыркырингу ыну Хоскы (Ашецек 8, 10 абзацнин)
8. Инч маштикы гайнон сорвил Иасафатин оринагын?
8 Маштик, тунк гайнӓк шад гаревор пон сорвил Иасафатин оринагын. Тунк митк ыноҳек, һынор ҵир һаразаднин уринц лав згон. Тунк шад понекку, һынор ынец дирек һыну баштпанек. Епор р̄аст кукӓк зорутиннун һед, гайнӓк митк ынил-ор аллай ӓд һахтекку ҵир ужеров. Ама гаҳачинк, умуднид мег тӓ ҵир вырын мик тынил. Аҳотецек Еговин һыну ынди яр̄дум узецек. Һымӓл гынечыд һедӓл аҳотецек. Аҳачецек Еговин, һынор эревҵынӓ ҵези вейнӓ ыну гамкы. Қыркырецек Аствадзашунчы һыну гыраганутиннин, верекнор пац ҭоҳадзуни Астыдзун газмагерпутины. Ӓдти еткы, понеҵуцек Астыдзун дывадз хыраднин ҵир гянкин. Гайна бадаһил, һынор ҵир ыҳадз ворошумнун һед аллайкы ырази ыллил чин. Вермы гайнон асил, һынор ынер хелаци чин. Вермынӓл гайнон асил, һынор ынтаникы лав баштпанвадз ылли дей, бидуӓ һынор машты шад пони һыну шад ԥара онна. Ама инкейд ҵези һишецуцек Иасафатин оринагы. Ын гивынмиш гыллер Еговин вырын һыну ӓд геревнӓр ыну ыҳадз кор̄дзерын. Аствадз вӓйцкец һеч ур һавадарим дзар̄аёҳин. Ын чи вӓйцкил ҵезиӓл! (Пс. 37:28; Евр. 13:5). Ама инч гайнон ынил машт у гыниг, һынор ынец ынтаникы бахтавер ылли?
ҬОҲ ЕГОВЫН ЫЛЛИ ЫМЫНА ГАРЕВОРЫ ҴИР ГЯНКИН, ИНЧПЕС ИСАЙИН ҺЫНУ ЫНУ ГЫНЕЧЫ ҺОМАР
9. Инч менк кидинк пр̄ар̄ок Исайин һыну ыну гынечы масин?
9 Исайин һыну ыну гынечы гянкин, Еговин дзар̄аютины ымына гареворнер. Вусти менк ӓд кидинк? Исайын пр̄ар̄ок дзар̄аергу. Аствадзашынчин нес кырвадзӓ, һынор ыну гынечы мичоцов Еговын гасер ыллеликин масин (Ис. 8:1—4). Стацвигу, һынор уринц охчуг гянкы ынер гонҵынейны Астыдзун дзар̄аютини нес. Ӓд шад лав оринагӓ һимигвон ынтаникнун һомар!
10. Инчпес Аствадзашынчин пр̄ар̄очествынин қыркырушы яр̄дум гынӓ машт у гынеч Еговин дзар̄аютины тынуш ар̄ачин деҳы?
10 Һимигвон ынтаникнин оринаг гар̄нун Исайын, епор Еговин дзар̄аютинин нес гынин уринц ужерын эгадзы. Епор машт у гыниг мекһед қыркырингу Аствадзашынчин пр̄ар̄очествынин һыну һамозвингу, һынор ынер ымунӓл ымун гадарвингу, ӓд яр̄дум гынӓ ынец авели шад гивынмиш ыллуш Астыдзун вырын (Титу 1:2)c. Һымӓл машт у гыниг окут гар̄нун, митк ынинна инч ынер гайнон уринц ҭарафын ынил, һынор вермы Аствадзашынчин пр̄ар̄очествынин гадарвин. Оринаг, Исусин астадз хоскеры, минчев-ор ӓс ашхарин вер̄чы ка «Ҭакаворутинин масин ӓс пари хабары қарозви биди охчуг ашхарин» (Матф. 24:14). Инчкан бар̄з машт у гыниг деснун, һынор Аствадзашынчин пр̄ар̄очествынин кырвадзин бес келлин, ынкан медз цангутин ынер гоннон ӓл шад дзар̄аюш Еговин.
ҴИР ГЯНКИН АСТЫДЗУН ҬАКАВОРУТИНЫ АР̄АЧИН ДЕҲЫ ТЫРЕК, ИНЧПЕС ПРИСКИЛЫН ҺЫНУ АКИЛЫН
11. Инч дзар̄аюши һынараворутин онныҵон Прискилын у Акилын һыну ори?
11 Норын газмывадз ынтаникнун һомар шад лав гылли Прискилин һыну Акилин оринагы. Ынер габр̄ейны Р̄имин. Ынер евреейны, ама епор лысецин Исусин масин пари хабары, тар̄ҵон христианин. Ынец гянкин ымын инчы лавер. Ама сырымы дырутины мегынӓ мег ԥохвецав. Импер̄атыр̄ Клавдийы стибец, һынор еврейнин эллин Р̄имын. Мемы митк ӓрек, инч ӓд нышанагергу Прискилин һыну Акилин һомар? Прискилын у Акилын шинейныгу палатка. Ынец бидвыцав вӓйцкуш уринц дуны һыну кор̄дзы, деҳаԥохвуш уриш қаҳак һыну норын нӓйруш уринц гянкы. Инчпес ӓд ԥопохутиннин аздецин Прискилин һыну Акилин вырын? Ӓд ԥопохутиннун батҷар̄ов, онцав тӓ Ҭакаворутинин кор̄дзы ынец гянкин егр̄орт деҳы? Геревна-ор тунк кидек ӓд һар̄церун бадасханнин. Каринф қаҳакин Акилын һыну Прискилын нӓйрецин ашхуж дзар̄аюш ыдеҳи жоҳовин һед. Һымӓл ынер Павелин һед сид гудӓйны мигӓл ахпыйдацы. Қичмы жаманаг онцадзын еткы, ынер қонимы бойӓл деҳаԥохвеҵон уриш қаҳак, войдех-ор қарозичнун гарикы гӓр (Деян. 18:18—21; Рим. 16:3—5). Һа, ынец гянкы һедақыркир һыну урах госнер!
12. Ори гареворӓ, һынор машт у гыниг мекһед һокевор ныбадагни тынин?
12 Прискилин һыну Акилин оринагы шад лавӓ һимигвон ынтаникнун һомар, һынор ынер уринц гянкин Ҭакаворутинин кор̄дзы ар̄ачин деҳы тынин. Шад лавӓ, ете һайснецын ар̄ач ынер мекһед митк ынин, инч ныбадаг тыноҳын уринц гянкин. Ете ынер мекһед һокевор ныбадагни тынингу һыну ӓмӓҳ гынин ынец һаснуш, ӓдмунов ҭоҳунгу, һынор Астыдзун сурп ужы авели шад аздӓ уринц гянкин вырын (Эккл. 4:9, 12). Ӓду нес һамозвеҵон Р̄асселы һыну Элизабеты. Р̄асселы гасӓ: «Менк хосецак мир һокевор ныбадагнун масин мир һайснецын ар̄ач». Элизабеты шарунагӓгу: «Ӓд яр̄дум ӓрав мези соҳы, епор мег ынтаникмы ыҳак. Менк гынтунинк аллай ворошумнин, һашви ар̄нелов мир һокевор ныбадагнин һыну чинк ҭоҳул-ор инчимы хангарӓ ынец һаснуш». Ӓду хатер Р̄асселы һыну Элизабеты гайцин деҳаԥохвил Микронезия, войдех-ор қарозичнун гарикы гӓр.
Ҷаһел ынтаникнун нес Еговин дзар̄аютины ар̄ачин деҳы гылли, ете ынер һокевор ныбадагни тынингу (Ашецек 13 абзацы)
13. Ашинкна Псалом 28:7-ы, епор машт у гыниг гивынмиш гыллин Еговин вырын, инч окут ӓд ынец перӓгу?
13 Р̄асселин һыну Элизабетин бес шад ынтаникнин ворошецин һасараг гянков абр̄уш. Ӓду хатер ынер гайнон авели шад жаманаг хайджил қарозуши һыну ашагер̄т бадр̄астуши кор̄дзин дей. Епор машт у гыниг тынингу лав ныбадагнин Еговин дзар̄аютинин нес һыну мекһед ӓмӓҳ гынин ынец һаснуш, ӓдти ынер мег тӓ окут гар̄нун. Ынер амбайман деснунгу, инчпес Еговын яр̄дум гынӓ ынец. Ӓду хатер ынер авели шад нӓйрингу гивынмиш ыллуш Астыдзун вырын һыну искабес бахтавер гыллин (Гаштыцек Псалом 28:7.)
ПЁТЫР̄ИН ҺЫНУ ЫНУ ГЫНЕЧЫ БЕС ҺАВДЫЦЕК, ҺЫНОР ЕГОВИН ХОСК ДЫВАДЗЫ ГЫЛЛИ
14. Инчпес Пётыр̄ы һыну ыну гынигы эревҵуцин, һынор гивынмиш гыллин ыну, инч-ор кырвадзӓ Матфея 6:25, 31—34-ин?
14 Машт у гыниг гайнон шад пон сорвил Пётыр̄ин һыну ыну гынечы оринагын. Гес дари гам даримы онҵадз чер, инчпес Пётыр̄ы ар̄ачин анкам десывецав Исусин һед. Исусы астав, һынор ын гайна ыну ашагер̄ты ыллил. Епор Пётыр̄ы миткы гынер инч ворошум ынтунуш, ыну бидуер һашви ар̄нуш гаревор помы. Ын дироҳер ур ынтаникы. Ӓду һомар ын ҵуг пыр̄нергу (Луки 5:1—11). Чашадз ӓду, ын ворошец Исусин эдвонцы эштуш һыну ӓд хелаци ворошумер. Геревнӓ-ор Пётыр̄ин гынигы ыразиер ыну ворошумин һед. Аствадзашынчын менк гимынонк, һынор Исусин саҳцадзын еткы, вермы сыра Пётыр̄ин гынигы ыну һед джомпа гештӓр (1 Кор. 9:5). Ӓд геревҵынӓ, һынор ын лав христианкаер һыну һавадарим гынигер Пётыр̄ин һомар. Ынди Пётыр̄ы жоҳовин ыллоҳ ынтаникнун хырад дывуши иравунк унер (1 Пет. 3:1—7). Бӓллиӓ, һынор һым Пётыр̄ы, һым ыну гынигы гивынмиш гыллейны Еговин хоск дывадзин вырын. Ынер һавдӓйныгу, һынор Аствадз яр̄дум гынӓ ынец, вев-ор Астыдзун Ҭакаворутины ар̄ачин деҳы тынингу уринц гянкин. (Гаштыцек Матфея 6:25, 31—34.)
15. Инч менк гайнонк сорвил Тиагоин һыну Эстырин оринагын?
15 Ете тунк қонимы дари ар̄ач ынтаник газмадзунек, инчы гайна яр̄дум ынил ҵези, һынор гойсынек һеч цангутины дзар̄аюш һыну ынуш ынкан шад инчкан-ор гайнӓк Еговин дей? Тунк гайнӓк хосил мигӓл ынтаникнун һед, верекнор ӓл шад гянки ԥор̄ц унин. Оринаг ӓдмун қурейдацы һыну ахпыйдацы масин бадмывигу «Һоввуши башнин» нес «Они с готовностью предоставили себя для служения» р̄убрикинd. Ӓд темынун хатер Тиагон һыну Эстеры, ынтаникы вейнор габр̄и Бр̄азилия, онныҵон цангутин деҳаԥохвуш һун, войдех-ор қарозичнун гарикы га. Тиагон паҵадр̄ӓгу: «Менк гаштӓйкыгу бадмутиннин ыну масин тӓ, инчпес Еговын яр̄дум гынӓ ур дзар̄аёҳнун мир ореры. Һыну менкӓл узецак ӓду нес һамозвуш. Менк узецак ынец бес згацумни оннуш һыну һаскыннуш тӓ, инчпес Еговын мези ар̄ач доноҳӓ һыну митк ыноҳӓ мир ынтаникин масин». Онцав жаманаг һыну ынер деҳаԥохвеҵон Парагвай. 2014 ҭывын ынер қарозингу һун абр̄оҳ машткацы, верекнор хосингу пар̄тугалски лизвов. Эстеры гасӓ: «Мези эргусисӓл шад дур кукон Эфесянам 3:20-ин кырвадз хоскеры. Менк дзар̄аинкку Еговин һыну ымын анкам деснункку инчпес мир гянкин нес келлин ӓд хоскеры». Ӓс хоскеров Павелы һамозвеҵынӓгу, һынор Еговын «гайна хелмы авел ынил, қан тӓ менк кузинк». Инчкан шидагин ӓд хоскеры.
Ҷаһел ынтаникнун нес Еговин дзар̄аютины ар̄ачин деҳы гылли, ете ынер хырад кузин ԥор̄ц онноҳ христианнун (Ашецек 16 абзацы)
16. Вев гайна яр̄дум ынил ҷаһел ынтаникнун һокевор ныбадагни тынуш?
16 Норын газмывадз ынтаникнин гайнон яр̄дум узил ԥор̄ц онноҳ қурейдацмын һыну ахпыйдацмын, верекнор лав һараберутин унин Еговин һед. Оринаг, вермы христиански ынтаникнин дасняк даринер палнавременна дзар̄аингу. Ете тункӓл миткы гынек инчи пашхуш ҵир гянкы, тунк гайнӓк хырад узил ӓдмун қурейдацмын һыну ахпыйдацмын. Ӓдмунов тунк геревҵынек, һынор гивынмиш гыллек Еговин вырын (Прит. 22:17, 19). Һымӓл ҷаһел ынтаникнун гайнон яр̄дум ынил ирицнин, һынор ынер тынин һокевор ныбадагни һыну гайнон ынец һаснил.
17. Инч ыҳав Марисин һыну Клаусин гянкин нес һыну инч тунк сорвекку ынец бадмутинын?
17 Бази гылли, һынор менк унинк цангутин ӓл шад ынуш Еговин дей, ама ӓд мир бед ыҳадзин бес чи ыллил. Ӓдмун ыҳав Марисин һыну Клаусин һед, вум масин гастывер ӓс тасин. Һайснецын ирек дари еткы, ынер деҳаԥохвеҵон Финляндия, һынор яр̄дум ынин шинуш филиалы. Ама қичмы соҳы ынер имаҵин, һынор ындех дзар̄аёҳын садӓ вец омис. Мемы ынер һусаһадвеҵон, ама шад чонцадз ынец астин, һынор ынер гайнон сорвил арабски лизун. Һими ынер медз урахутинов дзар̄аингу уриш ергри һыну қарозингу ын машткацы, верекнор хосингу арабски лизвов. Һишелов онцадзы, Марисын гисвигу: «Ҭоҳуш һармар гянкы һыну гивынмиш ыллуш Еговин вырын ҳолай чер. Ама ес деса, һынор Еговын ымын сыра яр̄дум гынӓ, һыну ын ҵевов, инчпес-ор менк бед ынил чинк. Ӓд депкерын еткы, ес нӓйреци авели шад гивынмиш ыллуш Астыдзун вырын». Марисин һыну Клаусин оринагы геревҵынӓ, һынор Еговын амбайман яр̄дум гынӓ ынец, вев-ор охчуг сыйдов гивынмиш гылли ыну вырын.
18. Инчы яр̄дум гынӓ машт у гынеч ымын сыра гивынмиш ыллуш Еговин вырын?
18 Еговын пашхец машткацы һынараворутин ынтаник газмуш (Матф. 19:5, 6). Һыну ын кузӓ-ор машт у гыниг мекһед урах абр̄ин (Прит. 5:18). Ҷаһел ынтаникни митк ӓрек, инчи выра тунк хайджекку ҵир гянкы? Гынек тӓ тунк аллай инч-ор гайнӓк, һынор эревҵынек Еговин ҵир шынорагал ыллушы ыну пашхишнун һомар? Хосецек Еговин һед аҳоткнун нес, қыркырецек ыну Хоскы, һынор кыднек ын принципнин, верекнор гайнӓк понеҵынил ҵир гянкин. Һыну соҳы понеҵуцек хыраднин, верекнор Аствадз ҵези гуда. Һамозвадз ыҳек, ете ҵир гянкин Еговин дзар̄аютины ар̄ачин деҳнӓ, тунк бахтавер һыну урах гыллек!
ЕРК 132 Һими менк мег марминмынинк
a Ворошумнин, верекнор менк гынтунинк шад сыра газдин ыну вырын тӓ, инчкан уж һыну жаманаг менк хайджинкку Еговин дзар̄аютини дей. Вермы мир ворошумнин гайнон аздил охчуг мир гянкин вырын. Ӓд авели гареворӓ һишуш ынец, вев-ор норын ынтаник газмадзуни. Ӓс тасы яр̄дум гынӓ ынец хелаци ворошумни ынтунуш, верекнун хатер ынец гянкы бахтавер гылли һыну митк гонна.
b Вермы онуннин ԥохвадзин.
c Оринаг, гайнӓк қыркырил «Чистое поклонение Иегове восстановлено!» кыркын 6, 7 һыну 19 кылхынин.
d Ар̄ач ӓд темынин кырвейныгу «Һоввуши башнин» нес. Һими ынер гон jw.org сайтин «Гянкын ар̄ывадз депкеры» вкладкин нес.