Anni i Efekto na Gadyet ta Pannono Mu?

Ari tam nga magiggimmang nga maggigiammu—para ta eskuela, ta trabahu, onu ta karuan paga. Makoffun tatun i gadyet tam. Sangawe, alalistu tam ngana laman nga ma-access i aru nga informasion maski nu egga ittam laman ta balay onu naka-itubang ittam laman.

Ngem naobserba danuri sossobra i pangusa da ta gadyet nga . . .

marigatan ira nga mac-concentrate ta pabbibbig da.
ari ira makafokus ta maddaggun nga kukukuadda.
alistu ira nga ma-boring nu magitetadday ira.

I MAWAG NGA MAMMUAMMU

Tinedyer nga paggiriddangan na i kukukuan na. Mat-text yayya, ka-video call na i friend na, anna agga-vuka i computer anna libru na nga giggigiammuan na.

PABBIBBIG

I-browse onu i-scan laman na karuan i bibbibbigadda imbes nga bibbigadda i interu.

Puede gapa yatun nu kayà mu laman mammuan insigida i tabbag. Ngem baka marigatakka nga malippawa tu mapia i bibbibbigammu.

NONOPAMMU: Makayam kari i mabbibbig tu apiddu? Kunnasi makaduffun yatun tapenu mas matindiammu i bibbibbigammu?—PROVERBIO 18:15.

PAFFOKUS

Abbo na karuan nga makaduffun i gadyet tapenu mapaggiddadda i kukukuadda—angngarigan na, paggiddanadda i mat-text anna maggigiammu. Ngem nu gaddua i atensiommu, arim makua tu mapia i maski anni ta kukukuammu megafu ta ari ka nga nakafokus.

Mawag nga disiplinammu i baggim tapenu makapaffokus ka, ngem makasta i resulta natun. Kagian na tinedyer nga si Grace: “Mas malillitammu i makkamali anna ma-stress. Nasingakku nga mas makasta nu naka-concentrate ka ta tadday nga kukukuammu tapenu ari ka nga ma-distract.”

NONOPAMMU: Marigatakka kari nga matindian anna matandaanan i giggigiammuammu nu paggiriddanammu i kukukuammu?—PROVERBIO 17:24.

PAGITETADDAY

Mangusa tu gadyet i karuan tapenu ari da nga matageno nga magitetadday ira. “Maboring ngà nu arì nga i-check i cellphone ku onu tablet onu nu ari ngà maggiraw tu TV maski nu 15 minuto laman,” kunni Olivia.

Ngem ta paggigiammu, mawag mu i tiempo nga magitetadday ka tapenu makapannono ka tu mapia.

NONOPAMMU: Nu tattaddem, usu-usammu kari yatun nga tiempo tapenu mannono?—1 TIMOTEO 4:15.

I MAKUAM

OBSERBAMMU I PANGUSAM TU GADYET

Kunnasim usan i gadyet mu tapenu makaduffun nikaw ta paggigiammum? Kunnasi nga maka-istorbo i gadyet mu ta paffokus mu anna paggigiammum?

PRINSIPIO NA BIBLIA: “Immugurammu i praktikal nga ka-uto anna i abilidad nga mannono.”—PROVERBIO 3:21.

IYAVU MU TA BAGGIM . . .

Marigatan ngà kari nga mac-concentrate nu mabbibbig ngà ta gadyet ku? Nu wan, anni ira i maka-istorbo niakan?
Anni ira i makuà tapenu mapakarianan onu mawawan yatun ira nga maka-istorbo?

Tip: Baddi-baddi labbi i bibbigammu ta gafu tapus sisinu nga ammungammu. Iyassikammu i pabbibbig mu tapenu makapaffokus ka ta bibbibbigammu.

Egga kari i tiempò nga pannonopan tu mapia i bibbibbigakku?

Tip: Usammu i nabattang nga mafulu minuto ta paggigiammum tapenu repasuan i nabibbig mu.

Ta anni ira nga situasion nga neyugaliakku nga paggiriddanang i kukukuakku?
Anni ira i awayyà nga kuan tapenu makapaffokus ngà?

Tip: Nu maggigiammu ka, alsammu i gannug ira nga maka-istorbo ta pabbibbig mu.

PRINSIPIO NA BIBLIA: “Manga ka tu sirib, manga ka tu pakalippawa.”—PROVERBIO 4:5.