Iddukan na Totolay ni Jehova i Kinatunung

1. Anni nga kapurueba i neparubang kani Jose, anna anni i kingngua na tatun?

NEPARUBANG ta mariga nga kapurueba i ana ni Jacob nga si Jose. Kinagi na tadday nga babay ta nisa, “Durugan nà” onu kibbikattammà. Yatun nga babay i atawa na yafu na nga si Potifar. Nanakitan ni Jose yatun. Awayya na nga egga i makkagi sangawe, ‘Ngatta ta pinanakitan ni Jose yatun nga tentasion?’ Awan si Potifar ta balena. Fuera tatun, tadday laman nga aripan si Jose ta tangabbalayan ni Potifar. Siguradu nga pabbalinan naw nga babay tu miserable i pattolay ni Jose gafu ta pammanaki na. Ngem kanayun lagapa nga nanakitan ni Jose i tentasion na babay nga makibbiko nisa. Ngatta? Kinagi na: “Kunnasì nga makua yaw nga kinamarake anna makaliwa kontra ta Dios?”​—Gen. 39:7-12.

2. Ngatta ammu ni Jose nga kinamarake para ta Dios i pakibbiko ta ari nga atawa?

² Ngatta ammu ni Jose nga “kinamarake” para ta Dios i pakibbiko ta ari nga atawa? Tatun nga tiempo, ari paga nga netura i manawag nga bilin ta Mosaiko nga Dob nga “ari ka nga manallaw onu makidallaw.” Gare, dua gatu labbi nga dagun i nappasa nige nga netura yatun. (Ex. 20:14) Ngem ammammu tu mapia ni Jose si Jehova yari tu nalippawa na nga ikalussaw ni Jehova i imoral nga annangngua. Angngarigan na, siguradu nga ammu ni Jose nga niyunnug ni Jehova i pagatawa para laman ta tadday nga lalaki anna tadday nga babay. Siguradu gapa nga naginna na nga namiddua nga nagguyu si Jehova tapenu protektan si Sara nga yena na kakay na tapenu ari yayya tukkallan na tanakuan nga lalaki. Nagguyu gapa i Dios tapenu protektan i atawa ni Isaac nga si Rebeka. (Gen. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Pinannonopan ni Jose yatun ira nga nesimmu yari tu nalippawa na nu anni i fustu anna nu anni i ugal ta pagimamma na Dios. Iddukan ni Jose si Jehova nga Dios na yari tu iddukan na gapa i estandarte na ta pabbalin tu matunung anna determinadu yayya nga mattolay segun tatun.

3. Anni i gigiammuattam taw nga artikulo?

³ Siguradu nga iddukammu i kinatunung. Ngem imperfekto ittam ngamin anna nu ari ittam nga magimmugug, posible nga mafektan ittam na pagimamma na mundo meyannung ta kinatunung. (Isa. 5:20; Roma 12:2) Yayya nga gigiammuattam nu anni i kinatunung anna nu kunnasi ittam mammakapia nu iddukattam yatun. Ammuattam gapa i tallu nga makua tam tapenu mas iddukattam i estandarte ira ni Jehova.

ANNI I KINATUNUNG?

4. Anni i mali nga nononopan na magaru meyannung ta kinatunung?

⁴ Nu matunung kanu i tadday nga tolay, manono na magaru nga tadday yayya nga minappakatannang, minakkritika, onu minappakatunung. Ngem manaki na Dios danatun nga kualidad. Ta kegga ni Jesus ta davvun, nivuya na i lider ira na relihion megafu ta namadday ira tu sarili da nga estandarte ta pabbalin tu matunung. (Ecl. 7:16; Luc. 16:15) Dakal i nadduman na kurug nga matunung ta minappakatunung.

5. Segun ta Biblia, anni i kinatunung? Mangiyawa tu angngarigan.

⁵ Makakkasta nga kualidad i kinatunung. Yatun i pagangngua tu fustu ta pagimamma ni Jehova nga Dios. Ta Biblia, i uvovug ira nga neyusa para ta “kinatunung” ay tumukoy ta pattolay segun ta katannangan nga estandarte​—i estandarte ni Jehova. Angngarigan na, nidob ni Jehova nga mangusa nakuan tu “mapattalakkan nga akkilowan” i negosiante ira. (Deut. 25:15) I orihinal nga Hebreo nga uvovug nga ne-translate tu “mapattalakkan” ay awayya na gapa nga me-translate tu “matunung.” Nu kayà gafu na tadday nga Cristiano nga mabbalin yayya tu matunung ta pagimamma na Dios, mawag nga mapattalakkan yayya ta ngamin nga pannegosio na. Iddukan gapa na matunung nga tolay i hustisia. Mallussaw yayya nu makasingan yayya tu tolay nga ari tu patas i katratu na. Nonopan gapa na tolay nga kurug nga matunung i pagimamma ni Jehova ta desision ira nga kuan na tapenu ‘mapagayayya’ na yayya.​—Col. 1:10.

6. Ngatta mapattalakkattam i estandarte ira ni Jehova ta fustu anna ta ugal? (Isaias 55:8, 9)

⁶ Deskriban na Biblia si Jehova bilang Paggafuan na kinatunung. Megafu tatun, nagalan yayya tu “paddianan na kinatunung.” (Jer. 50:7) Bilang Namaratu, si Jehova laman i egga autoridad na nga mangipay tu estandarte nu anni i fustu anna nu anni i ugal. Imperfekto ittam yatutta awan tu abilidad tam nga ammuan nu anni i fustu anna ugal. Ngem megafu ta perfekto si Jehova, egga abilidad na nga ammuan nu anni i fustu anna ugal. (Prov. 14:12; bibbigan i Isaias 55:8, 9.) Naparatu ittam segun ta imahe na Dios yayya nga makapattolay ittam segun ta estandarte na ta pabbalin tu matunung. (Gen. 1:27) Kakayà tam nga kuan yatun. Megafu ta ayatattam i Yama tam, kuattam i ngamin nga mawayya tam tapenu maparigan yayya.​—Efe. 5:1.

7. Ngatta mawag tam i mapattalakkan ira nga estandarte? Iyilustra.

⁷ Mammakapia ittam nu tuttulattam i estandarte ni Jehova ta fustu anna ugal. Ammum nu ngatta? Imajinammu yaw. Anni tamma i mesimmu nu egga lapa i kaniya-kaniya nga estandarte na kada bangku ta balor na panali da ta kuartu onu nu tuttulan lagapa na kada kumpania na construction i sarili da nga estandarte na paggukug? Siguradu nga magulu yatun. Nu ari gapa tuttulan na doktor anna nars ira i estandarte na panguru, posible nga matay i karuan nga pasiente. Ipasingan gafu natun nga proteksion i kapeggan tu mapattalakkan nga estandarte. Proteksion gapa para ta nittam i estandarte na Dios ta fustu anna ugal.

8. Anni ira nga bendision i malawa danuri na iddukadda i kinatunung?

⁸ Bendisionan ni Jehova danuri ikagumadda nga mattolay segun ta estandarte na. Nipromesa na: “I matunung ira ay irensiad-da i davvun, anna maddian ira taw tu mannanayun.” (Sal. 37:29) Maimajimmu kari sonu tuttulan ngana na ngamin nga totolay i estandarte ira ni Jehova? Siguradu nga mattaradday, memammo, anna magayayya i totolay. Kayà ni Jehova nga maekspiriensa tam i kunnatun nga pattolay. Talaga aru i rasottam tapenu iddukan i kinatunung! Kunnasi tam nga mas iddukan yatun nga kualidad? Ikonsidera tam i tallu nga makua tam.

PADAKALLAMMU I PANGAYA MU TA ESTANDARTE IRA NI JEHOVA

9. Anni i makoffun ta nittam tapenu iddukattam i kinatunung?

⁹ Ollu nga dakkua: Iddukan i Persona nga nangiyawa tu estandarte. Tapenu iddukattam i kinatunung, mawag gapa nga mas iddukattam i Nangiyawa ta estandarte na fustu anna ugal. Nu mas iddukattam si Jehova, mas kayà tam nga mattolay segun ta matunung nga estandarte na ira. Nonopan yaw: Nu iniddu da Adan anna Eva si Jehova, sinuttul da nakuan i matunung nga bilin na.​—Gen. 3:1-6, 16-19.

10. Anni i kingngua ni Abraham tapenu mas malippawa na i appana-panono ni Jehova?

¹⁰ Manaki tam nga parigan i mali nga kikkingngua da Adan anna Eva. Ari nga mesimmu yatun nu tulu-tuloy tam nga ammuan si Jehova, appresiattam i kualidad na ira, anna ikagumattam nga alippawatan i appana-panono na. Nu kuattam yatun, siguradu nga dumakal i pangaya tam kani Jehova. Kunnatun si Abraham. Talaga iddeddu na si Jehova. Maski nu mariga ta nisa nu karuan nga alippawatan i desision ira ni Jehova, siminuttul lagapa yayya. Mas gapa nga kinilala na si Jehova. Angngarigan na, turi ta nammuan ni Abraham i desision ni Jehova nga daralan i Sodoma anna Gomora, navurung yayya ta baka metangisipo i matunung ta panaral na “Hues na interu davvun” ta marake. Para kani Abraham, imposible nga kuan ni Jehova yatun. Yayya nga mapakalinno nga nakkiavu yayya kani Jehova tu matturunug ira nga pakkiavu. Mapasensia nga sinabbag yayya ni Jehova. Nalippawa gabbalaman ni Abraham nga iinnan ni Jehova i futu na kada tolay anna ari Na vuluvuga isipo i matunung ta panaral ta marake.​—Gen. 18:20-32.

11. Kunnasi nga nipasingan ni Abraham nga iddukan na si Jehova anna mattalo yayya ta Nisa?

¹¹ Dakal i efekto kani Abraham na pinakibbida na kani Jehova meyannung ta siudad na Sodoma anna Gomora. Siguradu nga mas iniddu anna nirespeto na i Yama na. Piga ragun i nappasa, napurueban i pattalo ni Abraham kani Jehova. Nikiddaw ni Jehova ta nisa nga itavvung na i meddu nga ana na nga si Isaac. Mas nga ammammu ngana ni Abraham i Dios na yatutta ari ngana yayya nga nakkiavu. Basta sinuttul na i nipakua ni Jehova ta nisa. Ngem magga mataka-taki lagapa yatun ta nisa durante nga mapprepara yayya para tatun. Awayya na nga pinannonopan tu mapia ni Abraham i ammu na ngana meyannung kani Jehova. Ammu na nga ari vuluvuga magangngua si Jehova tu ari nga matunung onu makataki ta tanakuan. Segun kani apostol Pablo, nangurug si Abraham nga paginnolayan ni Jehova i iddeddu na nga ana nga si Isaac. (Heb. 11:17-19) Ammu na gare nga nipromesa ni Jehova nga maggaka si Isaac tu tadday nga nasion maski nu tatun nga tiempo, awan paga tu ana ni Isaac. Iddeddu ni Abraham si Jehova. Nattalo yayya nga kuan na Yama na nu anni i matunung. Megafu ta pangurug na, nattuppal yayya maski nu mariga nga kuan yatun.​—Gen. 22:1-12.

12. Kunnasi tam nga maparigan si Abraham? (Salmo 73:28)

¹² Kunnasi tam nga maparigan si Abraham? Mawag nga tulu-tuloy tam nga ammuan si Jehova. Durante nga kuattam yatun, mas maddukko ittam ta nisa anna mas iddukattam yayya. (Bibbigan i Salmo 73:28.) Masanay gapa i konsensia tam nga tumuttul ta appana-panono na Dios. (Heb. 5:14) Megafu tatun, nu egga i manenta ta nittam, panakitattam yatun. Maski ta nono tam laman, manaki tam nga mangngua tu maski anni nga makataki ta Yama tam anna posible nga manaral ta relasiottam ta nisa. Kunnasi tam paga mepasingan nga iddukattam i kinatunung?

13. Kunnasi ittam mappursigi tapenu mabbalin tu matunung? (Proverbio 15:9)

¹³ Mekadua nga dakkua: Ikaguman nga sanayan i baggim nga iddukan i kinatunung ta kada aggaw. Nu kayà tam nga massikan i muscle tam, mawag nga sanayattam i baggi tam nga magexercise ta kada aggaw. Mawag gafu gapa nga inaggaw nga sanayattam i baggi tam nga iddukan i estandarte ni Jehova ta pabbalin tu matunung. Ari tu imposible yatun yari tu makua tam yatun ta kada aggaw. Rasonable si Jehova. Ari na nga ipakua ta nittam i ari tam nga makua. (Sal. 103:14) Ipasiguradu na ta nittam nga “iddukan na i mappuppursigi nga mabbalin tu matunung.” (Bibbigan i Proverbio 15:9.) Nu egga i gawa-gawatattam tu goal ta passerbi tam kani Jehova, mappursigi ittam tapenu madde tam yatun. Kunnatun gapa ta pappursigi tam nga mabbalin tu matunung. Siguradu nga mapasensia ittam nga duffunan ni Jehova tapenu sisinu ngem tulu-tuloy ittam nga mapprogreso.​—Sal. 84:5, 7.

14. Anni i ‘kinatunung nga panakkag ta gakaw,’ anna ngatta mawag tam yatun?

¹⁴ Meddu nga niperaddam nittam ni Jehova nga ari nga mamakadammo i pabbalin tu matunung. (1 Juan 5:3) Protektan paga lagu ittam natun anna mawag tam yatun ta kada aggaw. Nonopan i armas nga niyawa na Dios nga dineskriba ni apostol Pablo. (Efe. 6:14-18) Anni nga parte natun nga armas i mapprotekta ta futu na suddalu? Yatun i ‘kinatunung nga panakkag ta gakaw’ nga mangirepresenta ta matunung ira nga estandarte ni Jehova. Nu kunnasi nga protektan na panakkag ta gakaw i literal nga futu, protektan gapa na matunung nga estandarte ira ni Jehova i figuratibo nga futum onu i kata-katolem. Siguraduammu gafu nga parte na armas mu i kinatunung nga panakkag ta gakaw!—Prov. 4:23.

15. Kunnasim nga meyellung i kinatunung nga panakkag ta gakaw?

¹⁵ Kunnasim nga meyellung i kinatunung nga panakkag ta gakaw? Ikonsideram ta paddesisiommu kada aggaw i estandarte ira na Dios. Nu maddesisiokka nu anni i iyistoriam, i music nga ginnammu, i girawammu, onu i bibbigammu, iyavu mu labbi ta baggim: ‘Anni tamma i patallungakku ta futù nu kuakku yatun? Magayayya kari taw si Jehova? Nakivuan kari yaw tu gannug nga imammatan ni Jehova nga ari tu matunung, kagitta na imoralidad, kinavayolente, pagagum, anna pabbalin tu makasarili?’ (Fil. 4:8) Nu piliammu i gannug ira nga makapagayayya kani Jehova, maprotektan i futum ta marake ira nga influwensia.

16-17. Base ta Isaias 48:18, ngatta makasiguradu ittam nga makapattolay ittam segun ta estandarte ira ni Jehova adde ta mannanayun?

¹⁶ Mavurukka kari nga ta tumunug ira nga aggaw onu dagun ay baka ari ka ngana makapattolay segun ta matunung nga estandarte ira ni Jehova? Ikonsidera i ilustrasion nga niyusa ni Jehova ta Isaias 48:18. (Bibbigan.) Nipromesa ni Jehova nga i kinatunung tam ay mabbalin tu “kagitta na pala-palung na bebay.” Imajinammu nga agga-taddag ka ta pipi na bebay. Memammo i pallevu. Masingi-singammu i matturunug anna ari magimmang nga pappala-palung. Mavurukka kari nga duttal noka i aggaw nga magimmang yatun ira nga pala-palung? Ari! Ammum tu rinivu dagun ngana nga mappala-palung tatun nga bebay, yayya nga siguradu ka nga ari vuluvuga magimmang yatun.

¹⁷ I kinatunung mu ay awayya na nga mabbalin tu kagitta na pala-palung na bebay! Kunnasi? Nu magangngua ka tu desision, ikonsideram labbi i kayà ni Jehova nga kuammu. Tapus tuttulammu yatun. Maski nu kunnasi paga kaziga yatun nga desision nga kuammu, kanayun nga pasikannan naka na minaggiddu nga Yamam anna duffungan naka nga makapattolay kada aggaw segun ta matunung nga estandarte na ira.​—Isa. 40:29-31.

18. Ngatta ibita tam nakuan nga husgan i tanakuan base ta sarili tam ira nga estandarte?

¹⁸ Mekatallu nga dakkua: Pagurayammu nga si Jehova i mamanunnu onu ma-husga. Ikagumattam ngamin nga mattolay segun ta matunung nga estandarte ira ni Jehova. Yari tu ibita tam nakuan nga husgan i tanakuan anna mabbalin tu minappakatunung. Ari tam nakuan tagibadditan i tanakuan gafu ta awan tu autoridad tam nga husgan ira base ta sarili tam ira nga estandarte. Daddammattam nga si Jehova i “Hues na interu davvun.” (Gen. 18:25) Ari na ittam niddan tu autoridad nga ma-husga. Kakurugan na, nidob ni Jesus: “Ari kamu nga mamanunnu tapenu arian nakamu nga panunnutan na Dios.”​—Mat. 7:1.b

19. Kunnasi nga nipasingan ni Jose nga mattalo yayya ta pamanunnu ni Jehova?

¹⁹ Ikonsidera tam uli i ehemplo na matunung nga lalaki nga si Jose. Nibita na nga panunnutan i tanakuan maski danuri marake i pinattratu da ta nisa. Pinlano na manung na ira nga patayan yayya, nilaku da yayya tapenu mabbalin tu aripan, anna nilogo da i yama da gafu ta kinagi da nga natay ngana kanu si Jose. Nappasa i piga ragun, nasingan uli ni Jose i kafamilia na ira. Tatun nga tiempo, makapangngua ngana nga mammaguray si Jose. Puede nakuan nga pinanunnutan na tu madammo i manung na ira tapenu makabalo yayya. Maganassing i manung na ira nga baka kunnatun mismu i kuan ni Jose maski nu kurug mabba nga mabbabawi ira ta kingngua da. Ngem siniguradu ni Jose ta nira: “Arian nu maganassing. Sakan kari i Dios?” (Gen. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Sigga-pakalinno nga nitalo ni Jose kani Jehova i pamanunnu.

20-21. Kunnasi tam nga ibita i pabbalin tu minappakatunung?

²⁰ Gitta ni Jose, italo tam i pamanunnu kani Jehova. Angngarigan na, ari tam nakuan nga nonopan nga ammu tam i motibo na wawwaragi ta pagangngua da ta tadday nga gannug. Ari ittam gare nga makabibbig tu futu. ‘Si Jehova laman i makosito ta motibo ira.’ (Prov. 16:2) Ayatan na i ngamin nga klase na tolay maski nu nadduruma i naggafuadda anna i kultura da. Kayà ni Jehova nga ‘vukatattam ta mapia i giffutuattam.’ (2 Cor. 6:13) Ikagumattam nga ayatan i ngamin nga kapangngurug tam, imbes tu husgan onu panunnutan ira.

²¹ Ibita tam gapa nga husgan i ari tam nga kapangngurug. (1 Tim. 2:3, 4) Husgammu kari i kafamiliam onu kaparientes mu nga ari mu nga kapangngurug? Kagiammu kari, “Ari vuluvuga nga mabbalin tu Saksi yatun nga tolay”? Siempre ari. Ta nu kunnatun i kuattam, mabbalin ittam tu mina-husga anna minappakatunung. Adde sangawe, iddan paga ni Jehova “ngamin i totolay ta ngamin nga lugar” tu chansa tapenu mabbabawi. (King. 17:30) Kanayuttam nakuan nga daddamman nga para kani Jehova, nu minappakatunung ittam ari ittam nga matunung.

22. Ngatta determinadu ka nga ayatan i kinatunung?

²² I pangaya tam nakuan ta estandarte ira ni Jehova ta pabbalin tu matunung i mamagayayya ta nittam anna manguffun ta nittam nga mabbalin tu makasta nga ehemplo ta tanakuan. Megafu gapa tatun, mas iddukan ittam na tanakuan anna na Dios. Ari ittam nakuan vuluvuga magimmang nga “makkaraga nga mangngua ta ikaya na Dios.” (Mat. 5:6) Makasiguradu ka nga masingi-singan ni Jehova i pangikagumammu nga kuan i ikaya na anna kanayun yayya nga magayayya tatun. Ari ka mavurung maski mas maddake i totolay ira ta mundo. Kanayummu nga daddamman nga “ayatan [ni Jehova] i matunung nga totolay.”​—Sal. 146:8.