ISTORIA NA PATTOLAY
Nasingakku nga Duffunan ni Jehova Danuri Matalo
BAKA egga ira i manono mu nga paggiristoria nga ari mu makattaman. Nu ta nio, nesimmu yatun ma-50 dagun ngana i nappasa. Egga kami bi na kofukku ta Kenya. Nangngisi kami ngana anna piga vulakkami ngana nga makabibiahe. Agga-itubang kami ta biko na guggullayag nga afi. Nakka-istoriammi i tadday nga pelikula nga mediu konektadu ta relihion. Tapus kunna na kofukku, “Ari tu yatun i ituttuddu na Biblia.”
Ginalo ku ta nisa. Kakku gare abbattan tu relihioso balo i kofukku. “Anni gapa i ammum ta Biblia?” niyavu ku nisa. Kanna insigida simibbag ngem kinagi na balaman nga Saksi ni Jehova balo i yena na, yayya nga egga ira i ammu na meyannung ta Biblia. Gafu ta interesadu ngà, nikiddò ta nisa nga magistoria paga yayya.
Maggi tanga-gabi kami nga nakka-istoria. Kunna nio nga ta Biblia, si Satanas i mammaguray ta mundo. (Juan 14:30) Baka nabayag mu ngana nga ammu yatun, ngem ta nio, bagu yatun nga ideya anna maguluan ngà. I dati gare nga magigginnà ay masippo anna patas nga Dios i makkokkontrol ta mundo. Ngem ari tu kunnatun i masingi-singakku ta pattolay. Bente sais pagalaman i dagukku ngem kakkaru ngana i masingakku nga makadismaya ta nio.
Tadday bi nga piloto ta United States Air Force i yamà, yari tu dati ngana nga ammù ta kabbikku nga baka makka-nuclear war. Maski anni nga oras gare, puede nga mangidanna i suddalu ira tu nuclear nga bomba. Turi ta kolehio ngà ta California, maddaggun i gerra na US anna Vietnam. Nakisali ngà ta protesta na estudiante ira. Zinaddag kami na suddalu ira nga konsu batuta yatutta makkakarela kami. Ari kami makenango anna maggi kammi masingan i pallevu megafu ta tear gas. Kitaggulu yatun nga tiempo anna aru i marrebelde. Egga ira i pulitiko nga patayadda, tapus mapprotesta anna mamanggulu i totolay. Kokkomforme laman i opinion na totolay nu anni i mawag nga makua. Maguluan ngà tatun.
Maggafu ta London mappa-Central Africa
Ta 1970, nattrabahu ngà ta parte norte na Alaska aranni ta bebay tapus aru i nonnug ku nga kuartu. Yayya nga nappa-London ngà tapus giminatang ngà tu motor anna nabbiahe ngà mappa-zita maski nu awan tu manono ku nga angngayan. Pappasa na piga vulan, nakadde ngà ta Africa. Ta pabbiahè, nakilalà i totolay nga kayà da gapa nakuan nga matammangngan i problema da.
Megafu ta nasingakku anna ta nagigginnà, mediu mangurug ngà ngana nga tadday nga marake nga espiritu nga pinaratu i makkokkontrol ta mesissimmu ta mundo. Ngem anni gafu gapa i kukukuan na Dios? Kayà ku nga ammuan yatun.
Ta tumunug ira nga vulan, nalegakku i tabbag. Tapus pappasa na tiempo, nakilalà anna iniddu ku i aru nga lallaki anna babbay nga matalo ta tattadday nga kurug nga Dios ta maski anni nga situasion.
NORTHERN IRELAND—“I LUGAR NA BOMBA ANNA NA BALAS”
Ta panolì ta London, inangngayakku i yena na kofukku anna niddan nà tu Biblia. Tapus kustu kua, minay ngà ta Amsterdam, the Netherlands. Nasingan nà tari na tadday nga Saksi nga bibbibbigakku i Biblia ta gabi ta dala-dalan. Inuffunan nà nga mas makagigiammu paga. Tapus naffunta ngà ta Dublin, Ireland, anna nalegakku tari i branch office na Saksi ira ni Jehova. Nattotto ngà ta arubang nga puerta. Tatukku nga nakilala si Arthur Matthews. Ma-uto anna ekspiriensadu yayya nga brother. Nikagì nisa nga kayà ku i mappa-Bible study anna minanugu yayya.
Talaga magaganassan ngà ta pab-Bible study anna kakayà ku nga bibbigan i ngamin nga libru anna magazina nga nipublisa na Saksi ira. Siempre, bibbibbigakku i Biblia. Kessaya yatun! Ta study ira, nasingakku tu maski i abbarabbing ammu da i tabbag taw ira nga pakkiavu nga nabayag ngana nga nononopan na edukadu nga totolay: ‘Ngatta egga i marake? Sinni i Dios? Anni i mesimmu nu matay ittam?’ Puru Saksi i nabbalin tu kokkofukku. Magga kunnatun ngana ngay ta awan mabba tu tanakuan nga kakilalà tatun nga nasion. Inuffunaddà nga iddukan si Jehova anna karagatan nga kuan i urena.
Si Nigel, si Denis, anna sakan
Ta 1972, na-baptize ngà. Pappasa na tanga-ragun, nappayunir ngà anna nagali ngà ta baddi nga kongregasion ta Newry, Northern Ireland. Narrenta ngà tari tu batu nga balay nga nesisina ta aggig na vukig. Ta koman ira ta pallevu natun, egga ira i baka anna mappraktis ngà nga mappalappa ta arubadda. Gitta na maggigginna gapa ira tu mapia habang ngangngotadda i kaddo nga kinadda. Awan tu me-counsel da nio ngem dakal nga uffun ira tapenu mapraktis ku i audience contact. Ta 1974, natunno ngà bilang espesial payunir tapus vinulu nà ni Nigel Pitt nga nabbalin tu kofukku namegafu tatun nga tiempo.
Tatun nga tiempo, kitaggulu ta Northern Ireland. Egga i karuan nga agaladda yatun tu “i lugar na bomba anna na balas.” Maski sitaw gare i diammu, egga ira i maggurulu ta dalan, pangatake na sniper, papparalattug, anna pabbomba tutakay ira. Maruddu nga konektadu ta pulitika anna ta relihion i problema ira. Ngem parehu nga ammu na Protestante anna na Katoliko ira nga awan tu panigan na Saksi ira ta pulitika, yayya nga awan tu makefugag nikami nga mallayyagayya anna safe kami. Ammu gapa na makabbalay ira nu kanni anna sitaw i dian na gulu-gulu anna kagianaddakami tapenu malisiammi danatun.
Ngem egga lagapa ira i delikadu nga situasion. Mittan, namala-balay kami na payunir gapa nga si Denis Carrigan ta aranni nga ili. Awan tu Saksi tari anna mittan mi pagalaman nga nangngayan. Egga i babay tari nga inakusan nakami nga suddalu kami kanu na Britain nga magespiya. Nanono na siguru yatun gafu ta parefu nga akkan tu Irish i accent mi nu mabbida. Nanassingakkami tatun nga akusasion. Maski laman gare makikkofukka ta suddalu ira, puede daka ngana nga patayan onu palattugan ta tug mu. Habang agga-taddag kami ta lawan nu sitaw malallamming anna sikami laman i maginnag ta dattal na bus, egga i nasingammi tu kotche nga napparada tari ta pakkananan nga dian nari na babay. Nallawan yayya tapus kinibbida na yari dua nga lalaki ta kotche, anna fermi i pangituttuddu na nikami. Tapus nagandar uli i kotche anna minaranni ta nikami. Egga ira i niyavu da meyannung ta iskediul na bus. Kustu zimittal ngana i bus, kinibbida da i driver. Kammi maginna i nabbiridadda. Awan gapa tu tanakuan nga pasaheru yayya nga nanono mi tu siguradu nga pinlano da ngana nu kunnasi dakami nga i-ambush ta lawan na ili. Ngem ari tu nesimmu yatun. Ta pakkazza ku ta bus, niyavu ku ta driver: “Yari ira lallaki ta naggafuattam, nakkiava-avu kari ira meyannung ta nikami?” Ngem kunna nikami: “Ammammu takamu anna kinagì ta nira yatun. Kannu ngana mavurung. Safe kamu ngana.”
Ta aggaw na kasal mi turi ta Marso 1977
Ta 1976, ta tadday nga district assemblya ta Dublin, nammammù si Pauline Lomax nga espesial payunir ta England. Matalo yayya nga sister, mapakalinno, anna guapa. Ammu da ngana i kinakurug namegafu paga ta kabbidda na urian na nga si Ray. Nappasa i tanga-ragun, nakkasal kami ni Pauline tapus nitulu-tuloy mi i pagespesial payunir ta Ballymena, Northern Ireland.
Nas-circuit work kami labbi. Nasserbi kami ta wawwaragi ta Belfast, Londonderry anna ta karuan paga nga delikadu nga lugar. Napagaram kami na pangurug na wawwaragi nga nilikuradda i nabayag da ngana nga relihioso ira nga pangurug kunne na gapa i pangireruma anna pallullussaw. Talaga binendisionan anna pinrotektan na ira!
Mafulu ragun ngà ta Ireland. Tapus ta 1981, nembitakkami ta meka-72 nga klase na Gilead. Kabalin na graduation mi, neyasayn kami ta Sierra Leone, West Africa.
SIERRA LEONE—MATALO I WAWWARAGI MASKI POBRE IRA
Naddiakkami ta missionary home kavulu i 11 nga brother anna sister. Tadday laman i kusina mi, tallu nga CR, dua nga shower, tadday nga telefono, tadday nga washing machine, anna tadday nga dryer. Makkara-brownout tari. Egga ira i balakag ta dian na ato mi tapus tallungan na cobra ira i basement mi.
Paddaki ta bannag mappange ta kombension ta Guinea
Kitazziga i paddia-paddian tari, ngem kitessaya i ministerio. Irespeto na totolay i Biblia anna magginna ira tu mapia. Aru i nappa-Bible study anna nabbalin tu Saksi. “Mister Robert” i agal ta nio na taga-tari ira tapus “Missus Robert” gapa kani Pauline. Ngem turi kua, gafu ta mas aru ngana i tiempò nga mattrabahu ta branch office anna ari ngà ngana kuruga makalawan, nabbalin ngana tu “Missus Pauline” i agal da kani Pauline tapus sakan ngana gapa si “Mister Pauline.” Guggustu ni Pauline yatun!
Mappange ta Sierra Leone tapenu mallayyagayya
Aru ta wawwaragi i pobre ngem kanayun lagapa nga iyawa ni Jehova i pakawagadda. Nu mittan, ari mu nga ekspektan i kuan na ira. (Mat. 6:33) Manono ku bi i tadday nga sister nga makalanno laman i kuartu na nga paggatang tu makadda na ána na para tatun nga aggaw. Ngem niyawa na ngamin yatun ta mataki nga brother nga awan tu kuartu na nga paggatang tu uru nga pang-malaria. Tatun balaman nga aggaw, egga i babay nga gavva nga nappa-ayus tu vu na ta sister tapus pinagan na yayya. Kakkaru i ekspiriensa nga kagitta natun.
NIGERIA—PAGGIGIAMMU TU BAGU NGA KULTURA
Siam nga ragun kami ta Sierra Leone. Tapus neyali kami ta Bethel ta Nigeria. Dakal i branch office da tari. Parefu laman nga trabahu ta office i kukukuakku kagitta na ta Sierra Leone. Ngem dakal i nangulian na trabahu ni Pauline anna narigatan yayya. Dati bi, 130 nga oras yayya nga mamministerio kada vulan anna progresibo i Bible study na ira. Ngem neyasayn yayya ta sewing room nu sitaw inaggaw yayya nga mar-repair tu nadaral ira nga sinnun. Nabayag bi nige na nga naka-adjust ngem ammu na nga kuruga appresian na tanakuan i trabahu nga kukukuan na. Yatutta naffokus ngana laman yayya ta pangngua na ta adde na mawayya na tapenu pagaramman i kasi-Bethelite na ira.
Ari kami familiar ta kultura na Nigerian ira anna aru i mawag tu gigiammuammi. Mittan, minay ta office ku i tadday nga brother. Tapus niyammammu na i tadday nga sister nga katatallung laman ta Bethel. Kustu iyalawa ku i limà tapenu alamannuan i sister, gavva yayya nga nakkummag ta takkì. Nakaddagan ngà! Nanono ku insigida i dua nga teksto: Kingngua 10:25, 26 anna Nepakannammu 19:10. Kukku ta nono ku, ‘Mawag ku kari ikagi ta nisa nga ari na nga kuan yari?’ Ngem nanono ku gabbalaman nga sabagay, nakatallung yayya ta Bethel, magga ammu na nu anni i ituttuddu na Biblia.
Nappasiran ngà ta pakibbidà ta nira. Ngem kabalin natun, nar-research ngà. Nammuakku tu i kingngua balo na sister ay tadday nga nabayag ngana nga kostumbre nga tatun nga tiempo ay kukukuan lagapa na totolay ta karuan nga parte na nasion. Maski gapa i lallaki, makkummag tu kunnari. Pangipasingadda yatun tu respeto, ari tu paddayaw. Egga gapa ira i mabibbig ta Biblia nga kunnatun gapa i kingngua da. (1 Sam. 24:8) Mapia ngana laman ta ari ngà nakkagi tu maski anni nga mangipepasiran ta wagì, jebi ta awan mabba tu ammù.
Aru nga Nigerian i nakilala mi nga kappabbaw i kinamatalo nga nepasingadda ta pappasa na daga-ragun. Tadday tatun si Isaiah Adagbona.b Nagigiammu na i kinakurug turi ta mabbing paga yayya ngem na-diagnose tu egga i ketong na. Neyangay yayya ta tadday nga kampu nga dian na egga ira i ketong na. Yayya laman i Saksi tari. Maski nu egga ira i nangokkontra ta nisa, maturu tu 30 nga egga i ketong na i noffunan na nga mabbalin tu Saksi anna nakabuu yayya tu tadday nga kongregasion tatun nga kampu.
KENYA—PINASENSIAN NÀ NA WAWWARAGI
Tadday nga rhino ta Kenya nga nawanan tu magana
Ta 1996, neyali kami ta branch ta Kenya. Yatun pagalaman i panolì tatun nga nasion namegafu turi ta niyistorià ta gafu. Naddiakkami ta Bethel. Tadday ta mabbibbisita ta sular tatun ay danari vervet nga ayong. Aga-agawadda yari ira i frutas nga akkakkatan na sister ira. Mittan, nattaman na tadday nga sister ta Bethel nga iserra i benta na. Ta pallabbe na, nadanganan na i kakkaru nga ayong nga enjoy da i kuman tari ira ta makan nga egga ta kuarto na. Nakkukkulle i sister anna nakkarela ta puerta. Nanassingan yari ira i ayong tapus nallalattu ira ta benta.
Nagali kami ni Pauline ta Swahili nga kongregasion. Ari nabbayag, sakan i neyasayn nga mangikondukta ta Paggigiammu na Kongregasion tu Libru (magalan sangawe tu Paggigiammu na Kongregasion tu Biblia). Ngem ari ku paga talaga mebida i lengguahe da. Yayya nga dati ngana nga ipreparà i magigiammu tapenu mabibbig ku i pakkiavu ira. Ngem nu mediu nanguli ngana tu baddi i komento na wawwaragi kumpara ta mabibbig ta publikasion, kakku ngana ira mantindian. Kappasirang yatun! Ikallo ku i wawwaragi, ngem talaga naappresià tu pinasensiaddà anna mapakalinno ira gafu ta niyanugu da nga sakan i mangikondukta ta paggigiammu.
UNITED STATES—MATALO I WAWWARAGI MASKI NU MARIRIKU IRA
Maggi tanga-ragun kami laman ta Kenya. Tapus ta 1997, nembitakkami ta Bethel ta Brooklyn, New York. Kitarriku ta material yatun nga nasion. Posible nga paggafuan na problema yatun. (Prov. 30:8, 9) Ngem maski nu kunnatun i situasion tatun, aru nga wawwaragi i matalo. Usu-usadda i tiempo anna pakkukua da, ari tu tapenu marriku, nu ari, tapenu suportan i mapia nga trabahu na organisasion ni Jehova.
Ta pappasa na aru nga dagun, nasingammi i kinamatalo na kaparehu mi ira nga Saksi ta madduruma nga situasion. Ta Ireland, matalo ira maski nu kitaggulu tari. Ta Africa, matalo ira maski nu pobre anna ira-ira laman i Saksi. Ta United States, matalo ira maski nu kitarriku ira. Siguradu nga magayayya si Jehova nu masingi-singan na i totolena taw ta davvun nga mangipasingan tu pangaya da ta nisa ta maski anni nga situasion!
With Pauline at Warwick Bethel
Paspas nga nappasa i daga-ragun. ‘Mas paspas paga yatun anne ta palligo na kureng na mallaga.’ (Job 7:6) Mattrabahu kami ngana sangawe ta world headquarters ta Warwick, New York, nu sitaw magayayya kami nga massesserbi kavulu i totolay nga kurug tu makka-aya-aya. Masaya kami, kontentu, anna kakayà mi nga kuan i maski anni nga makua mi tapenu suportan i Patul tam nga si Jesu-Cristo, nga aranni ngana nga mamala-balo ta napakaru nga matalo nga totolay.—Mat. 25:34.
a Dati nga district assembly i pagagal ta rehional ira nga kombension.
b I istoria na pattolay ni Isaiah Adagbona ay mabibbig ta Abril 1, 1998 nga isyu na Ang Bantayan, p. 22-27. Natay yayya turi ta 2010.