Pakkiavu na Mabbibbig Ira
Sinni i “babay” nga nakagi ta Isaias 60:1, anna kunnasi yayya nga “tumaddag” anna ‘mangiyawa tu nawag’?
Mabibbig ta Isaias 60:1: “Tumaddag ka, O babay, mangiyawa ka tu nawag, ta zimittal ngana i nawag mu. Nannawag nikaw i gloria ni Jehova.” Nu bibbigattam i konteksto natun, mammuattam nga i “babay” ay i Sion onu i Jerusalem nga kabisera na Juda tatun nga tiempo.a (Isa. 60:14; 62:1, 2) Irepresenta na siudad na Jerusalem i interu nga nasion na Israel. Egga i dua nga pakkiavu nga tabbagattam meyannung tatun nga teksto: Ollu, kanni anna kunnasi nga ‘siminaddag’ i Jerusalem anna nangiyawa tu espiritual nga nawag? Mekadua, egga kari i mas dakal nga ketuppalan na profesiya ni Isaias?
Kanni anna kunnasi nga ‘siminaddag’ i Jerusalem anna nangiyawa tu espiritual nga nawag? Naaripan i Israelita ira ta Babilonia ta unag na 70 nga dagun. Yatutta napagurayan i Jerusalem anna i templo tatun. Ngem turi ta inaffu na Medo anna Persiano ira i Babilonia, makatoli ngana ta Jerusalem i Israelita ira nga maddian ta Imperio na Babilonia tapenu itoli i kurug nga paddayaw tari. (Ezra 1:1-4) Namegafu turi ta 537 B.C.E., egga ira i matalo nga Israelita maggafu ta 12 nga tribu na Israel i nanoli. (Isa. 60:4) Nangitavvung ira uli kani Jehova tari, nasselebra tu fiesta, anna pinataddag da uli i templo. (Ezra 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Nannawag mangana i gloria ni Jehova ta Jerusalem, kayà na kagian ta totolay na. Megafu tatun, nakeyawa ira tu espiritual nga nawag ta nasa-nasion nga maribbo i paddia-paddiadda ta espiritual.
Ngem i profesiya ira ni Isaias meyannung ta ketoli ay ari nga kumpleto nga natuppal ta tiempo na Jerusalem gari. Magaru gare ta Israelita ira i nagimmang nga tumuttul kani Jehova. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Turi kua, ari da paga lagu nga inalawa nga si Jesu-Cristo i Mesias. (Mat. 27:1, 2) Turi ta 70 C.E., nadaral mana i Jerusalem anna i templo natun.
Dati ngana nga kinagi ni Jehova nga mesimmu yatun. (Dan. 9:24-27) Manawag gafu nga ari nga gakkag ni Jehova nga matuppal ta Jerusalem gari i kada detalye na profesiya ira meyannung ta ketoli nga mabibbig ta Isaias kapitulo 60.
Egga kari i mas dakal nga ketuppalan na profesiya ni Isaias? Wan, ngem matuppal yatun ta tadday paga nga simboliko nga babay—“i Jerusalem nga egga ta langi.” Kunnaw i nitura ni apostol Pablo meyannung tatun nga babay: ‘Yayya i yena tam.’ (Gal. 4:26) I Jerusalem nga egga ta langi i nelangitan nga parte na organisasion na Dios, nga vukallan na matalo ira nga espiritu. I ána natun nga babay ay si Jesus anna i 144,000 nga nazelugan nga Cristiano nga nelangitan i iddanama da kagitta gapa ni Pablo. I nazelugan ira nga Cristiano i mabbuu ta “masanto nga nasion”—“i Israel na Dios.”—1 Ped. 2:9; Gal. 6:16, NW.
Kunnasi nga ‘siminaddag’ anna ‘nangiyawa tu nawag’ i Jerusalem nga egga ta langi? Kingngua na yatun gukaban na nazelugan nga ána na taw ta davvun. Anni i napparehuan na nesimmu ta nira ta neprofesiya ta Isaias kapitulo 60?
Mawag nga “tumaddag” i nazelugan ira nga Cristiano megafu ta nabbalin tu maribbo i paddia-paddiadda ta espiritual turi ta nawwara i apostasia nga kagitta na kaddo ta mekadua nga siglo C.E. (Mat. 13:37-43) Tatun nga tiempo, nabbalin ira tu aripan na Babilonia nga Dakal, i imperio na falsu nga relihion ta interu nga mundo. Nattulu-tuloy ira nga naaripan adde ta “panuppalan na mundo” nga namegafu turi ta dagun 1914. (Mat. 13:39, 40) Ari nabbayag, turi ta 1919, napalubbangan ira anna insigida da nga pinegafuanan nga mangiyawa tu espiritual nga nawag gukaban na mallallappo nga pallayyagayya.b Aru nga dagun ngana nga umaranni tatun nga nawag i totolay maggafu ta ngamin nga nasion, kasali ngana i nabattang ira nga parte na Israel na Dios—i “patul ira” nga nakagi ta Isaias 60:3.—Nep. 5:9, 10.
Ta mappange, mas paga saw nga mangiyawa tu nawag naggafu kani Jehova i nazelugan ira nga Cristiano. Kunnasi? Sonu matay ira taw ta davvun, mabbalin ira tu parte na ‘Bagu nga Jerusalem’ onu na nobia ni Cristo nga 144,000 nga kavulu na nga mappatul anna mabbalin tu papari.—Nep. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Daka-dakal noka i papel na Bagu nga Jerusalem ta ketuppal na Isaias 60:1. (Ikumpara i Isaias 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ta Nepakannammu 21:2, 9-11, 22-26.) Nu kunnasi tu i Jerusalem gari i sentro na gobiernu na Israel, i Bagu nga Jerusalem gapa anna si Cristo i mabbuu saw ta gobiernu na bagu nga sistema na ganna-gannug. Kunnasi nga ‘mappagukag nga naggafu ta langi nga naggafu ta Dios’ i Bagu nga Jerusalem? Ngamin saw nga kuan natun ay para ta pammakapianan na davvun. ‘Lumakag noka ta nawag na’ i minagganassing ta Dios nga totolay maggafu ta ngamin nga nasion. Mapalubbangan paga lagu ira ta liwa anna patay. (Nep. 21:3, 4, 24) Anni saw i resulta natun? Kumpleto nga “ketoli na ngamin nga gannug” kagitta na niprofesiya ni Isaias anna na karuan nga profeta. (King. 3:21, NW) Namegafu yatun nga kumpleto nga ketoli turi ta nabbalin tu Patul si Cristo anna mangultimu yatun sonu mabalin i Marivu Dagun nga Pammagurena.
a Ta Isaias 60:1, inusa na New World Translation i “babay” imbes tu “Sion” onu “Jerusalem” megafu ta i Hebreo ira nga verb para ta “tumaddag” anna ‘mangiyawa tu nawag’ ay pambabay, gitta lagapa na neyusa para ta uvovug nga “nikaw.” I uvovug nga “babay” ay makoffun ta mabbibbig tapenu mammuadda nga simboliko nga babay i tukuyan naw nga teksto.
b I ketoli na marenu nga paddayaw turi ta 1919 ay nedeskriba gapa ta Ezekiel 37:1-14 anna Nepakannammu 11:7-12. Niprofesiya ni Ezekiel i panoli na ngamin nga nazelugan nga Cristiano ta marenu nga paddayaw kabalin na apaddu nga tiempo na nika-aripadda. I profesiya gapa ta Nepakannammu ay tumukoy ta simboliko nga keyana uli na tadday nga baddi nga grupo na nazelugan ira nga brother nga nangirollu kabalin na ababba nga tiempo nga ari ira nga aktibo nga nakapasserbi kani Jehova megafu ta ari patas nga nikefuku da. Turi ta 1919, natunno ira bilang “i mekatalo anna nannono nga doroban.”—Mat. 24:45; innan i Ibinalik ang Dalisay na Pagsamba kay Jehova, p. 118.