1924—Magatu nga Dagun Ngana i Nappasa

NAMATADDAG IRA TU ISTASION NA RADIO

Maturu tu tanga-ragun nga nattrabahu i wawwaragi ta Bethel tapenu mepataddag i WBBR nga istasion na radio ta Staten Island, New York City. Kabalidda nga ginappo i kayu ira, namadday ira tu dakal nga balay para ta mattrabahu ira anna tanakuan nga building para ta equipment. Kustu ta nabalidda yatun, ina na brother ira i equipment nga kawagan tapenu maka-broadcast ta radio. Ngem egga ira i mawag tu solbadda.

Narigatan i brother ira nga ibesing i main nga antenna para ta istasion. Mawag gare tu mebesing yatun nga 91 nga metro nga antenna ta nallatanan na dua nga kayu nga poste nga saggi-61 metro i katannang na. Ari da nga nakua yatun turi ta ollu nga pinuruebadda. Ngem ta uffun ni Jehova, nakua da balaman yatun. Istorian ni Brother Calvin Prosser nga nattrabahu tatun nga project: “Nu nebesing mi i antenna ta ollu pagalaman nga pinuruebammi yatun, baka niparayag mi yatun anna kinagi mi, ‘Fu! Kalalaki mi.’” Niyawa natun ira nga brother i dayaw kani Jehova. Ngem egga paga i pinroblema da.

Kapepegafu pagalaman tatun nga tiempo i pab-broadcast ta radio. Yayya nga mariga i makagatang tu equipment para tatun. Ngem nakala i wawwaragi tu dati ngana nga neyusa nga 500 watts nga transmitter nga pinadday na taga-diadda. Imbes gapa tu gumatang ira tu microphone, inusa da i mic na ordinariu nga telefono. Mittan nga gabi ta Pebrero, nanono na brother ira nga i-testing ngamin yatun nga equipment nga niremediu da. Ngem mawag tu egga i programa nga ipaginna da ta radio. Yayya nga nakkaransion i wawwaragi tu Kingdom song. Kinagi ni Ernest Lowe nga egga i kappagalo nga nesimmu. Turi ta makkaransion ngana kanu i wawwaragi, nagagal nira si Judge Rutherford.b Naginna na ta Brooklyn i pakkansiodda ta radio. Ma-25 kilometro i karayyu na dian na ta istasion.

“Iyemmannu i pakkansion nu,” kinagi ni Brother Rutherford. “Gitta nu i matannug nga kitaw! Kallitang!” Gafu ta mappasiran ngana i wawwaragi, ni-shut down da insigida i transmitter. Ngem at least nammuadda nga gumana i istasiodda anna puede ngana ira nga mab-broadcast.

Turi ta Pebrero 24, 1924, ta ollu nga ofisial nga pab-broadcast, kinagi ni Brother Rutherford nga meyusa i istasion “para ta intereses na pappatulan na Mesias.” Kinagi na gapa nga i gakkag natun nga istasion ay “tapenu mepalippawa ta totolay i kagian na Biblia nga kebalinan na tiempo nga pattotolayattam, anni man i relihion onu sekta da.”

Successful yatun nga ollu nga broadcast. Neyusa yatun nga istasion ta tumunug nga 33 nga dagun tapenu ipaginna i programa ira na totolay ni Jehova ta radio.

MAGUTU NGA KINONDENA DA I LIDER IRA NA RELIHION

Turi ta Hulio 1924, nakkombension i Estudiante ira na Biblia ta Columbus, Ohio. Naggafu ta interu mundo i delegadu ira. Naginna da i palappa ira ta lengguahe nga Arabic, English, French, German, Greek, Hungarian, Italian, Lithuanian, Polish, Russian, Ukrainian, anna lengguahe ira ta Scandinavia. Ne-broadcast gapa ta radio i karuan nga parte na programa anna nikiddaw na brother ira ta diariu nga Ohio State Journal nga mattura tu balita meyannung ta kada aggaw nga programa na kombension.

Ta Huebes, Hulio 24, maturu tu 5,000 nga nagatende ta kombension i nallayyagayya tatun nga siudad. Nakepalima ira tu maggi 30,000 nga libru anna rinivu nga Bible study i negafu. Inagalan na The Watch Tower yatun nga aggaw nga “pinakakappagayayya nga parte na kombension.”

Ta Biernes, Hulio 25, magutu nga nibibbig ni Brother Rutherford i tadday nga dokumento nga nakkondena ta lider ira na relihion. Kinagi na nga fugu-fugaddan na lider ira na pulitika, relihion, anna negosio i totolay nga mammuan i kinakurug meyannung ta Pappatulan na Dios nga usan saw na Dios tapenu bendisionan i totolay. Kinagi na gapa nga marake i kingngua danatun nga totolay megafu ta sinuportadda i League of Nations anna kakkagiadda nga yatun i pammaguray na Dios ta davvun. Mawag tu magutu anna determinadu i Estudiante ira na Biblia nga iyadde yaw nga mensahe ta totolay.

Kinagi na The Watch Tower nga napasikan i pangurug danuri na nagatende ta Columbus Convention anna pinaggutu ira natun nga mallayyagayya maski anni paga i pangokkontra ta nira. Kunnaw gapa i matandaan ni Leo Claus nga tadday ta delegadu: “Ta pallabbe mi naggafu ta kombension, excited kami ngana nga itaneg i tracts ta teritoria mi.”

Ta Oktubre, pinegafuanan na Estudiante ira na Biblia nga itaneg i minillion nga kopia na tracts nga Ecclesiastics Indicted. Netura tatun nga tracts i nipalappa ni Brother Rutherford. Ta tadday nga baddi nga ili ta Cleveland, Oklahoma, nabalin insigida ni Frank Johnson nga itaneg i tracts ira. Yayya nga mawag na i maginnag tu 20 minuto para ta wawwaragi nga massundu nisa. Ari tu safe nga maginnag yayya ta lawan gafu ta egga ira i magala-aleg nisa. Ikalussoda gare i pinallayyagayya na. Nanono ni Brother Johnson nga mattagu ta simbahan ta aranni laman. Gafu ta awan tu totolay tari, nangibattang yayya tu kopia nari na tracts ta Biblia na gumassermon anna ta kada itubang ta simbahan. Tapus nanaw yayya insigida. Gafu ta egga paga i tiempo, nagali yayya ta dua paga nga simbahan tapus kunnari balaman i kingngua na.

Mabbibibi nga nanoli si Frank tari ta passunduadda nisa. Nattagu yayya ta likug na tadday nga gasolinahan tapus massisigig yayya ta baka egga danuri magala-aleg ta nisa. Nattalebag i takay danatun nga lallaki ngem ari da yayya nga nasingan. Tapus turi ta kapapanaw da laman, zimittal ngana i wawwaragi nga nallayyagayya ta aranni laman. Nitakay da si Frank tapus nanaw ngana ira.

Istorian na tadday tatun ira nga brother: “Ta panaw mi tatun nga ili, natalebagammi yari i tallu nga simbahan. Egga i maggi 50 nga totolay nga agga-taddag ta arubang na kada simbahan. I karuan ta nira ay paddaggunadda nga bibbigan i tracts, i karuan gapa ay agga-tammi da yatun tapus ipasa-pasingadda ta gumassermon ta nira. Mammaggi kami ngana! Ngem mappabalo kami ta prinotektan nakami ni Jehova nga Dios tam anna zinuffunan nakami nga manono i kuammi tapenu matammangngan danatun nga kumokkontra ta Pappatulan.”

MAGUTU GAPA IRA TA TANAKUAN NGA NASION

Ta tanakuan ira nga nasion, magutu balaman nga nallayyagayya i Estudiante ira na Biblia. Ta northern France, magutu nga nilayyagayyan ni Józef Krett i trabahador ira ta pamminan nga naggafu ta Poland. Neyiskediul nga ipalappa na i “Aranni Ngana i Paginnolay na Natay.” Turi ta nangiyawa i wawwaragi tu imbitasion ta totolay ta ili, kinagianan ira na pari da nga ari ira nga umay. Ngem balittag i nesimmu. Maturu tu 5,000 i nagatende tatun nga palappa, pati paga lagu i pari! Kinagi ni Brother Krett tatun nga pari nga idefensa na i pangurug na ira, ngem manaki na pari. Kabalin na palappa, neyawa ni Brother Krett ta totolay i ngamin nga literatura nga egga nisa gafu ta mabisi-bisin ira ta kinakurug.—Amos 8:11.

Ta Africa, niyadde ni Claude Brown i mapia nga dumug ta Gold Coast nga Ghana ngana sangawe. Nakaduffun i palappa na ira anna i literatura ira nga nitaneg na tapenu mabi nga mawwara i kinakurug tatun nga nasion. Tadday si John Blankson, nga magiskuela tu pharmacy, ta nakaginna ta palappa ira ni Brother Brown. Insigida nga nalippawa na nga nalegan na i kinakurug. Kagian na, “Excited ngà turi ta nakannammuakku i kinakurug, yayya nga kanayukku nga nipakibbida yatun ta eskuela mi.”

Nalippawa ni John nga ari tu ituddu na Biblia i Trinidad yatutta minay yayya ta tadday nga simbahan na Anglican tapenu pakkiavutan i pari meyannung tatun. Ta poray na pari, kinukkulletan na yayya. Kunna nisa: “Ari ka tu Cristiano. Kukua naka na Diablo. Manaw ka tawe!”

Ta pallabbe ni John, nattura yayya ta pari. Inimbita na i pari ta tadday nga publiko nga paggarammammung tapenu idefensa na pari i Trinidad. Gafu tatun, nipagal na pari si John ta ofisina na mestru ta eskuela da. Pinakkiavutan na mestru si John nu talaga kari nga nattura yayya ta pari.

“Wan Sir,” kunni John.

Minanduan na si John nga mattura ta pari tapenu makkiddaw tu dispensa. Yayya nga nitura ni John:

“Sir, minanduan nà na mestrù nga mattura tu pappadispensa nikaw. Kuakku yatun basta aminammu nga falsu ira i doktrina nga ituttuddum.”

Nakaddagan i mestru anna niyavu na, “Blankson, yaw talaga i kayà mu nga itura?”

“Wan Sir. Yatun laman i kayà ku nga ikagi.”

“Ma-kick out ka taw nga eskuela. Abbo mu kari tu puede ka nga makkagi tu marake ta pari na simbahan nga suportadu na gobiernu tapus ari daka lapa papanawan taw?”

“Ngem Sir, . . . ari kari nga nu tuttudduan nakami tapus egga i ari mi mantindian, makkiavu kami niko?”

“Siempre.”

“Kunnatun i nesimmu, Sir. Manuddu nikami yari pari tu Biblia tapus nakkiavu ngà nisa. Nu ari na matabbag i pakkiavu, mawag kari tu makkiddaw ngà tu sorry ta nisa?”

Ari nga na-kick out si Blankson. Ari gapa nga mawag tu mas-sorry yayya.

MAGIDDANAMA TA MAPPANGE

Kinagi na The Watch Tower meyannung ta nesimmu ta interu dagun: “Talaga umanugu ittam kani David taw nga kinagi na: ‘Iniddam-mà tu sikan ta pakiggerra.’ (Salmo 18:39) Makapasikan talaga ta pangurug yaw nga dagun gafu ta nasingattam i lima na Yafu . . . I matalo ira nga aripan na . . . ay magayayya nga mallayyagayya.”

Ta pangultimu natun nga dagun, plinano na brother ira nga manga paga tu tadday nga istasion na radio. Pinegafuanadda nga pataddagan yatun aranni ta Chicago, U.S.A. Nagalan yatun nga bagu nga istasion tu WORD nga i kayà na kagian ay uvovug, megafu ta ilayyagayya natun i Uvovug na Dios ta radio. Nangusa yatun tu mas advance nga equipment nga 5,000 watts nga transmitter tapenu meyadde i mensahe na Pappatulan ta mas arayyu ira nga lugar, magadde ta Canada nga north na U.S.A.

Ta dagun 1925, zinuffunan ni Jehova i wawwaragi nga malippawa i bagu nga informasion meyannung ta Nepakannammu kapitulo 12. Nesiddukal i karuan tatun. Ngem aru gapa i magayayya ta mas malippawa da ngana i nesimmu ira ta langi anna nu kunnasi nga afektan natun i totolay na Dios ta davvun.