Ịbụ Ndị ‘Ezi Onyenwe ahụ’ Kpere Ikpe

18. (a) Banyere ọbịbịa ònye ka Jehova na-adọ aka ná ntị? (b) Olee mgbe a bịara n’ụlọ nsọ ahụ, ònye bịara, ọ̀ bụkwa gịnị ka ọ rụpụtaara Israel?

¹⁸ Jehova site n’ọnụ Malakaị dọkwara aka ná ntị na ya gaje ịbịa ikpe ndị ya ikpe. “Lee, mụ na-eziga onye ozi m, ọ ga-edozikwa ụzọ n’ihu m: Onyenwe unu ahụ unu onwe unu na-achọ ga-abịaru ụlọ ukwu Ya na mberede; ọbụna onye ozi ọgbụgba ndụ ahụ, onye ihe ya na-atọ unu ụtọ, lee, ọ na-abịa.” (Malakaị 3:1) Olee mgbe ọbịbịa ahụ e kwere ná nkwa a ga-abịa n’ụlọ nsọ weere ọnọdụ? Na Matiu 11:10, Jisọs hotara amụma Malakaị banyere onye ozi nke ga-akwadebe ụzọ ma jiri ya mee ihe n’ọnọdụ Jọn Onye Na-eme Baptism. (Malakaị 4:5; Matiu 11:14) Ya mere n’afọ 29 O.A., oge ikpe ahụ eruwo! Ònye bụ onye ozi nke abụọ, bụ́ onye ozi nke ọgbụgba ndụ ahụ, onye ga-esonyere Jehova, bụ́ ‘ezi Onye­nwe ahụ,’ bịa n’ụlọ nsọ? Ọ bụ Jisọs n’onwe ya, ugbo abụọ, ọ bịakwara n’ụlọ nsọ ahụ dị na Jerusalem wee mee ka ọ dị ọcha n’ụzọ na-akpali akpali, na-achụpụ ndị ahụ na-agbanwe ego na-adịghị eme ihe n’eziokwu. (Mak 11:15-17; Jọn 2:14-17) Banyere oge ikpe nke narị afọ mbụ a, Jehova na-ajụ n’ụzọ amụma, sị: “Ònye ga-anagide ụbọchị ọbịbịa ya? Ọ̀ bụkwa onye ga na-eguzogide mgbe a na-ahụ ya anya?” (Malakaị 3:2) N’ezie, Israel eguzoghị. E nyochara ha, hụ na ihe kọrọ ha, n’afọ 33 O.A., a chụpụkwara ha dị ka mba Jehova họọrọ.—Matiu 23:37-39.

19. N’ụzọ dị aṅaa ka otu ihe fọdụrụ si laghachikwute Jehova na narị afọ mbụ, ngọzi dịkwa aṅaa ka ha nwetara?

¹⁹ Otú ọ dị, Malakaị dekwara, sị: “[Jehova] ga-anọdụkwa ala dị ka onye nnụcha ọlaọcha nke na-eme ka ọ dị ọcha, ọ ga-emekwa ka ụmụ Livaị dị ọcha, sichakwa ha dị ka ọlaedo na ọlaọcha; ha ga na-eweta nso Jehova onyinye ịnata ihu ọma n’ezi omume.” (Malakaị 3:3) N’ikwekọ na nke a, ọ bụ ezie na a chụpụrụ ihe ka n’ọnụ ọgụgụ nke ndị na-azọrọ na ha na-ejere Jehova ozi na narị afọ mbụ, e mere ka ụfọdụ dị ọcha, ha wee bịakwute Jehova, na-achụ àjà a na-anara nke ọma. Olee ndị? Ndị ahụ ṅaworo Jisọs ntị, bụ́ onye ozi nke ọgbụgba ndụ ahụ. Na Pentikọst 33 O.A., a kpọkọtara 120 n’ime ndị a ṅara ntị n’otu ụlọ elu dị na Jerusalem. N’ịbụ ndị e mere ka ha dị ike site na mmụọ nsọ, ha malitere inye onyinye n’ezi omume, ngwa ngwa ọnụ ọgụgụ ha mụbakwara. Ozugbo, ha gbasara n’akụkụ nile nke Alaeze Ukwu Rom. (Ọrụ 2:41; 4:4; 5:14) Otú a, ihe fọdụrụnụ laghachikwutere Jehova.—Malakaị 3:7.

20. Mgbe e bibiri Jerusalem na ụlọ nsọ ahụ, gịnị mere Israel ọhụrụ nke Chineke?

²⁰ Ihe a fọdụrụ n’Israel, nke mesịrị gụnye ndị Jentaịl e webatara, dị ka a pụrụ isi kwuo ya, n’ùkwù mkpọrọgwụ nke Israel, bụ “Israel nke Chineke” ọhụrụ, mba nke ihe mejupụtara ya bụ ndị Kraịst e ji mmụỌ nsọ tee mmanụ. (Ndị Galetia 6:16; Ndị Rom 11:17) N’afọ 70 O.A., “ụbọchị . . . na-ere dị ka ite ọkụ ukwu” bịakwasịrị Israel anụ ahụ mgbe e bibiri Jerusalem na ụlọ nsọ ya site n’aka ndị agha Rom. (Malakaị 4:1; Luk 19: 41-44) Gịnị mere Israel ime mmụỌ nke Chineke? Jehova gosiri “ọmịiko n’ahụ ha, dị ka mmadụ si enwe ọmịiko n’ahụ nwa ya nke [na-ejere ya ozi, NW].” (Malakaị 3:17) Ọgbakọ ndị Kraịst ahụ e tere mmanụ ṅara ntị n’ịdọ aka ná ntị amụma nke JISỌS. (Matiu 24:15, 16) Ha lanarịrị, ngọzi Jehova nọgidekwara na-eme ha ọgaranya n’ụzọ ime mmụọ.

21. Ajụjụ ndị dị aṅaa fọdụrụ banyere Malakaị 3:1 na 10?

²¹ Lee aha iwepụ Jehova n’ụta nke ahụ bụ! Otú ọ dị, olee ụzọ e si emezu Malakaị 3:1 n’oge a? Oleekwa ụzọ onye Kraịst kwesịrị isi zaghachi n’agbamume ahụ dị na Malakaị 3:10 nke iweta otu ụzọ n’ime ụzọ iri ahụ dum n’ụlọ akụ ahụ? A ga-atụle nke a n’isiokwu na-esonụ.

1. (a) Na narị afọ nke ise T.O.A., ọkpụkpọ òkù dị aṅaa ka Jehova nyere ndị ya? (b) Na narị afọ mbụ O.A., gịnị ka a rụpụtara site na Jehova ịbịa n’ụlọ nsọ maka ikpe ikpe?

NA NARỊ afọ nke ise T.O.A., ndị Israel abụwo ndị na-ekwesịghị ntụkwasị obi nye Jehova. Ha kwụsịrị inye otu ụzọ n’ụzọ iri ma weta anụmanụ ndị na-ekwesịghị ekwesị n’ụlọ nsọ ahụ dị ka onyinye. Otú o sina dị, Jehova kwere nkwa na Ọ bụrụ na ha ga-ewebata otu ụZỌ n’ụzọ iri ahụ dum n’ime ụlọ akụ ya, Ọ ga-awụsa ha ngọzi ruo mgbe ọnọdụ na-agaghị ezu ịnagide ya. (Malakaị 3:8-10) Mgbe ihe dị ka 500 afọ gasịrị, Jehova, onye Jisọs nọchiri anya ya dị ka onye ozi Ya nke ọgbụgba ndụ, bịara n’ụlọ nsọ ahụ dị na Jerusalem maka ikpe ikpe. (Malakaị 3:1) A hụrụ na ihe kọrọ Israel dị ka mba, ma a gọziri ndị ahụ laghachikwutere Jehova n’ụba. (Malakaị 3:7) E tere ha mmanụ ịghọ ụmụ ime mmụọ Jehova, okike ọhụrụ, “Israel nke Chineke.”—Ndị Galetia 6:16; Ndị Rom 3:25, 26.

2. Olee mgbe oge ruru ka Malakaị 3:1-10 nwee mmezu nke ugbo abụọ, gịnịkwa ka a kpọrọ anyị òkù ime n’ihe banyere nke a?

² Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 1,900 afọ mgbe nke a gasịrị, na 1914, Jisọs nọkwasịrị n’ocheeze dị ka Eze nke Alaeze eluigwe Chineke, okwu ndị ahụ e kwuru n’ike mmụọ Chineke na Malakaị 3:1-10 eruwo oge inwe mmezu nke ugbo abụọ. N’ikwekọ n’ihe omume nke a na-akpali akpali, a na-akpọ ndị Kraist òkù taa iwebata otu ụzọ n’ụzọ iri dum n’ime ụlọ akụ ahụ. Ọ bụrụ na anyị emee otú ahụ, anyị onwe anyị ga-enweta ngọzi ruo mgbe ọnọdụ na-agaghị ezu ịnagide ya.

3. Ònye bụ onye ozi ahụ nke na-akwadebe ụzọ n’ihu Jehova (a) na narị afọ nke mbụ? (b) tupu agha ụwa mbụ?

³ Banyere ọbịbịa ya n’ụlọ nsọ ahụ, Jehova sịrị: “Lee, mụ na-eziga onye ozi m, ọ ga-edozikwa ụzọ n’ihu m.” (Malakaị 3:1) Iji mezuo nke a na narị afọ mbụ, Jọn Onye Na-eme Baptism bịara n’Israel na-ekwusa nchegharị nke mmehie. (Mak 1:2, 3) È nwere ọrụ nkwadebe n’ihe banyere ọbịbịa nke ugbo abụọ nke Jehova ga-abịa n’ụlọ nsọ ya? Ee. N’ọtụtụ iri afọ tupu agha ụwa nke mbụ, Ndị Mmụta Bible pụtara ìhè n’ụwa, na-akụzi ozizi Bible dị ọcha ma na-ekpughe okwu ụgha ndị na-adịghị enye Chineke nsọpụrụ, dị ka ozizi Atọ n’Ime Otu na ọkụ ala mmụọ. Ha dọkwara aka ná ntị banyere ọbịbịa nke ọgwụgwụ Oge Ndị Jentaịl na 1914. Ọtụtụ ṅara ndị a na-enye ìhè nke eziokwu ntị.—Abụ Ọma 43:3; Matiu 5:14, 16.

4. Ajụjụ ndị dị aṅaa ka a na-aghaghị ịza n’ụbọchị Onyenwe anyị?

⁴ Afọ 1914 malitere ihe Bible kpọrọ ‘ụbọchị Onyenwe anyị.’ (Mkpughe 1:10) Ihe omume ndị na-akpali akpali gaje iwere ọnọdụ n’ụbọchị ahụ, gụnyere nkọwapụta nke “ohu ahụ kwesịrị ka a tụkwasị ya obi, nke nwekwara uche” na ịhọpụta onye ahụ ilekọta “ihe nile [Onyenwe ya] nwere.” (Matiu 24:45-47) Laa azụ na 1914, ọtụtụ puku chọọchị zọọrọ na ha bụ ndị Kraịst. Olee ìgwè nke Onyenwenụ ahụ, bụ́ Jisọs Kraịst, ga-amata dị ka ohu ya kwesịrị ntụkwasị obi, nke nwekwara uche? A gaje ịza ajụjụ ahụ mgbe Jehova bịara n’ụlọ nsọ ahụ.

Ịbịa n’Ụlọ NSỌ Ime Mmụọ

5, 6. (a) Olee ụlọ nsọ nke Jehova bịara na ya maka ikpe ikpe? (b) Ikpe dị aṅaa ka Krisendọm natara site n’aka Jehova?

⁵ Otú ọ dị, n’ụlọ nsọ dị aṅaa ka Ọ bịara? O doro anya na Ọ bụghị n’ụlọ nsọ nkịtị dị na Jerusalem. E bibiri ihe fọdụrụ n’ụlọ nsọ ahụ laa azụ n’afọ 70 O.A. Otú Ọ dị, Jehova nwere ụlọ nsọ ka ukwuu nke Jerusalem ahụ sere onyinyo ya. Pọl kwuru okwu banyere ụlọ nsọ nke a ka ukwuu ma gosi ịdị ukwu ya n’ezie, na-enwe ebe nsọ ya n’eluigwe na otu ogige n’ebe a n’elu ala. (Ndị Hibru 9:11, 12, 24; 10:19, 20) Ọ bụ n’oké ụlọ nsọ ime mmụọ nke a ka Jehova bịara maka ọrụ ikpe ikpe.—Tụlee Mkpughe 11:1; 15:8.

⁶ Olee mgbe nke a mere? Dị ka ihe àmà zuru ezu e nwere si dị, ọ bụ na 1918.a Gịnị si na nke ahụ pụta? Nye Krisendọm, Jehova hụrụ nzukọ nke aka ya na-atapụta ọbara, usoro okpukpe rụrụ arụ nke soroworo ụwa nke a kwaa iko, na-eme onwe ya enyi nke ndị nwere akụ ma na-emegbu ndị ogbenye, na-akụzi ozizi ndị ọgọ mmụọ kama ijigide ofufe dị ọcha. (Jemes 1:27; 4:4) Site n’ọnụ Malakaị, Jehova adọworị aka ná ntị, sị: “M ga-abụkwa onye àmà dị ngwa megide ndị mgbaasị, na imegide ndị na-akwa iko, na imegide ndị na-aṅụ iyi ụgha, na imegide ndị na-emegbu onye e goro ọrụ n’ụgwọ ọrụ ya na nwanyị di ya nwụrụ na nwa mgbei.” (Malakaị 3:5) Krisendọm emewo ihe ndị a nile nakwa nke ka njọ. Ka ọ na-erule 1919 ọ bụ ihe doro anya na Jehova amawo ya ikpe mbibi, ya na ndị ọzọ so na Babilọn Ukwu ahụ, bụ́ ihe owuwu zuru ụwa ọnụ nke okpukpe ụgha. Site na mgbe ahụ gaa n’ihu, a kpọkuru ndị obi ha ziri ezi, sị: “Ndị nke m, sinụ n’ime ya pụta.”—Mkpughe 18:1,4.