Ti Saem ti Mamalubos
“Pinakdaarannak ni lakayko idi aldaw a naipasngay ti inauna nga anakmi—‘Ti panangpadakkel iti anak, dungngo, ket naunday a pamay-an ti mamalubos.’”—Ourselves and Our Children—A Book by and for Parents.
KAADUAN a nagannak naragsakda—maay-ayatanda pay—no maipasngay ti inauna nga anakda. Agpapan pay kadagiti amin a pakarigatan, pakarurodan, sagabaen, pakaupayan, ken pakadanagan nga iyeg ti panagbalin a nagannak, dagiti annak mabalin a gubuayan iti dakkel a rag-o. Agarup tallo ribu a tawenen ti napalabas, kinuna ti Biblia: “Dagiti annak ket sagut a naggapu iti APO; dagitoy ket pudno a bendision.”—Salmo 127:3, Today’s English Version.
Nupay kasta, ibaga met ti Biblia daytoy mamagpanunot a padto: “Ti lalaki panawannanto ti amana ken ti inana.” (Genesis 2:24) Gapu iti nadumaduma a rason, gagangay a pumanaw dagiti dadakkelen nga annak—tapno manggun-od iti edukasion wenno karera, tapno mangpalawa iti Nakristianuan a ministerioda, tapno agasawa. Ngem kadagiti dadduma a nagannak, daytoy a kinapudno ket talaga a nasaem unay. Palubosanda ti gagangay a panangikagumaan dagiti annakda nga agwaywayas a mangiparikna iti—kas kunaen ti maysa a mannurat—“pannakainsultoda, panagpungtot, panagbain, panagamak wenno pannakabaybay-a.” Daytoy masansan nga agturong iti awan inggana a susik ken riribuk ti pamilia. Gapu ta agkedkedda a mangsango iti aldaw nga ipapanawto dagiti annakda iti balay, dadduma a nagannak saanda a naisagana ida a maipaay iti kinaadulto. Ti resulta ti kasta a panagliway mabalin a nakaam-amak: nalabit tumaud dagiti adulto a saan a nakasagana a mangaywan iti pagtaengan, mangasikaso iti pamilia, wenno makapagtalinaed iti trabaho.
Ti saem ti pannakaisina mabalin a nakaro nangnangruna iti agsolsolo a naganak a pampamilia. Kuna ti maysa nga agsolsolo a naganak nga agnagan Karen: “Nasingedak iti balasangko; nakapataudkami iti pudpudno a panaggayyem. Sadino man ti papanak idi, intugotko.” Ti nasinged a relasion ti naganak ken anak gagangayen kadagiti sangakabbalayan dagiti agsolsolo a naganak. Kaawatan a ti panangpanunot iti pannakapukaw ti kasta a kinasinged mabalin a makapaupay.
Nupay kasta, ti libro a Traits of a Healthy Family palagipanna dagiti nagannak: “Dayta ti ramanen a nangnangruna ti biag ti pamilia: ti panangtaripato iti agdepdepende kenka a maladaga agingga a makapagbukbukoden nga adulto.” Kalpasanna mamakdaar: “Adu ti tumaud a parikut kadagiti pamilia gapu ta saan a kabaelan dagiti nagannak ti mamalubos.”
Sika ngay? Maysaka aya nga ama wenno ina? No kasta, sisasaganaka kadi a maipaay iti aldaw a palubosamton dagiti annakmo? Ket dagiti ngay annakmo? Isagsaganam kadi ida nga agbiag a bukbukodda a sibaballigi?