Adda Kadi Biblia ni Jesus?

NI Jesus awan ti bukodna a Biblia, agsipud ta awan pay ti kompleto a Biblia idi panawenna. Nupay kasta, adda dagiti lukot a naglaon kadagiti surat a nagbalin idin a paset ti Biblia a naidulin kadagiti sinagoga. Binasa ni Jesus ti lukot ni Isaias iti sinagoga ti Nazaret. (Lucas 4:16, 17) Nangngeg ni apostol Pablo ti “publiko a pannakaibasa ti Linteg ken dagiti Mammadto” idiay Antioquia sadi Pisidia. (Aramid 13:14, 15) Ken imbaga ni adalan a Santiago a ni Moises ‘nagbasa a sipipigsa kadagiti sinagoga iti tunggal Sabbath.’​—Aramid 15:21.

Addaan kadi dagiti tattao idi umuna a siglo kadagiti lukot ti Nasantuan a Kasuratan? Nalawag nga addaan iti lukot ti eunuko nga Etiope iti sangakabbalayan ni Reyna Candace, ta idi nasabet ni Felipe iti dalan nga agturong iti Gaza, ‘basbasaenna a sipipigsa ti lukot ni mammadto nga Isaias bayat a nakatugaw iti karuahena.’ (Aramid 8:26-30) Kiniddaw ni apostol Pablo ken Timoteo nga itugotna “dagiti lukot nangnangruna dagiti pergamino.” (2 Timoteo 4:13) Nupay di imbaga ni Pablo no ania dagitoy a lukot, posible a dagitoy ket paset ti Hebreo a Kasuratan.

Sigun ken Alan Millard, a propesor iti lenguahe dagiti Judio, dagiti lukot ti Kasuratan ket agpaay laeng “kadagiti natan-ok iti kagimongan idiay Palestina, kadagiti de adal, iti sumagmamano a Fariseo ken dagiti mannursuro a kas ken Nicodemo.” Nangina ngamin dayta. Pattapattaen ni Millard nga “innem agingga iti sangapulo a denario ti maysa a kopia ti Isaias” ken kunana a ti kompleto a Hebreo a Biblia ket “mabalin a 15 agingga iti 20 a lukot,” wenno mabalin a kagudua ti makatawen a sueldo ti gatadna.

Saan nga ibaga ti Biblia no ni Jesus wenno dagiti adalanna addaanda iti personal a kopia dagiti lukot ti Biblia. Ngem awan duadua a kabesado ni Jesus ti Kasuratan, ta mabalinna a tukoyen wenno adawen dagiti teksto. (Mateo 4:4, 7, 10; 19:4, 5) Saan kadi a daytoy ti mangtignay met kadatayo nga agbalin a nasigo a mangusar iti Biblia, tangay nalakan a magun-odan dayta?