Pannakatakuat iti Napateg a Paset ti Biblia

GINASGASUT a tawen sakbay ti kaaldawantayo, saan a kas iti kalaka ita ti maaddaan idi kadagiti materiales a pagsuratan. Dagiti piliego ti pergamino ket nausar manen a pagsuratan kalpasan a dagiti din kasapulan a teksto a naisurat kadagita babaen iti tinta ket nakuskos wenno nabura iti nabasa nga espongha. Dagita a pagsuratan ket naawagan iti palimpsest, maysa a sao a nagtaud iti Griego a ti kayuloganna ket “nakuskos manen.” Uray dagiti teksto ti Biblia a naisurat kadagiti lalat a panid ket nabura tapno mausar manen dagita a pagisuratan iti sabali nga impormasion.

Ti maysa a napateg a palimpsest ti Biblia ket ti Codex Ephraemi Syri rescriptus, a ti kayat a sawen ti rescriptus ket “nasuratan manen ti rabawna.” Nakapatpateg dayta a codex ta maysa dayta kadagiti adda pay la ita a kabayaganen a kopia ti paspaset ti Kristiano a Griego a Kasuratan. Gapuna, maysa dayta kadagiti kasayaatan a reperensia tapno mapaneknekan ti kinaumiso daytoy a paset ti Sao ti Dios.

Ti teksto ti Biblia nga orihinal a naisurat iti daytoy a codex idi maikalima a siglo ket nabura idi maika-12 a siglo K.P. sa nasuratan manen iti Griego a patarus ti 38 a sermon ti Siriano nga eskolar a ni Ephraem. Idi arinunos ti maika-17 a siglo, iti umuna a gundaway, nadlaw dagiti eksperto a teksto ti Biblia gayam ti dati a naisurat iti dayta. Iti simmaganad a sumagmamano a tawen, adda rimmang-ayan ti panangammo kadagiti orihinal a naisurat iti dayta a manuskrito. Ngem nakarigrigat a basaen amin dayta gapu ta nakusnaw ken din malasin ti nabura a tinta, mapirpirgisen ti adu a binulongna, ken naminduan a nasuratan dagita. Inkagumaan dagiti eskolar nga ammuen ken basaen ti teksto ti Biblia isu nga adda dagiti kemikal nga inkabilda iti dayta a manuskrito ngem saanda unay a naballigi. Gapuna, patien ti kaaduan nga eskolar a didan pulos maammuan ti amin a nabura a teksto.

Ngem idi rugrugi ti dekada 1840, ni Konstantin von Tischendorf, maysa nga Aleman a nalaing iti nadumaduma a lenguahe, inkagumaanna nga ammuen no ania idi ti immuna a naisurat iti dayta a manuskrito. Dua a tawen ti binusbos ni Tischendorf a nangibuksil iti orihinal a naisurat iti dayta. Ania ti nakatulong kenkuana nga agballigi idinto ta saan a naaramidan dayta ti sabsabali?

Eksperto ni Tischendorf iti manomano a wagas ti panagsurat dagiti Griego.a Gapu ta nalawag ti panagkitana, nabasana ti orihinal a naisurat iti pergamino idi insarangna dayta iti lawag. Dagiti eskolar a mangar-aramid ita iti kasta ket agus-usar kadagiti instrumento a mangpaminar a kas iti infrared, ultraviolet, ken polarized light.

Impablaak ni Tischendorf ti naibuksilanna a Codex Ephraemi idi 1843 ken 1845. Gapu iti dayta, isu ket nagbalin a mabigbigbig a nangirusat iti tay-ak ti paleograpia wenno nagkauna a sursurat dagiti Griego.

Ti Codex Ephraemi ket agarup 30 a sentimetro por 25 a sentimetro (12 a pulgada por 9 a pulgada), ken dayta ti kabayaganen a pagarigan dagiti manuskrito a naisurat iti maysa laeng nga intar tunggal panid. Kadagiti 209 nga adda pay laeng a binulongna, 145 kadagita ket paspaset ti amin a libro ti Kristiano a Griego a Kasuratan malaksid iti 2 Tesalonica ken 2 Juan. Ti dadduma pay a panid ket Griego a patarus dagiti paset ti Hebreo a Kasuratan.

Dayta a codex ket adda itan idiay National Library iti Paris, Francia. Saan nga ammo no sadino ti naggapuan ti manuskrito, nupay patien ni Tischendorf a naggapu dayta idiay Egipto. Dagiti eskolar ibilangda ti Codex Ephraemi a karaman iti maysa a grupo a buklen ti uppat a napateg a manuskrito ti Griego a Biblia a manomano ti pannakaisuratna. Ti tallo pay a manuskrito ket ti Sinaitic, ti Alexandrine, ken ti Vatican 1209, nga amin dagita ket naisurat idi maikapat ken maikalima a siglo K.P.

Ti mensahe ti Nasantuan a Kasuratan ket naisangsangayan ti pannakaitalimengna agpaay kadatayo iti adu a kita a pakairamanan dagiti palimpsest. Nupay ti di mangapresiar a tao binurana ti teksto ti Biblia, nagtalinaed ti mensahe dayta. Daytoy ti ad-adda pay a mangpatalged iti kinaumiso dagitoy a kinuna ni apostol Pedro: “Ti sasao ni Jehova agtalinaed iti agnanayon.”​—1 Pedro 1:25.

[Footnote]

[Diagram/Ladawan iti panid 16]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Ti Codex Ephraemi Syri rescriptus ket maysa a napateg a “palimpsest” nga imbuksilan ni Tischendorf (1815-1874)

ORIHINAL A TEKSTO TI BIBLIA

GRIEGO A SERMON A NAISURAT ITI RABAW TI NABURA A TEKSTO

[Credit Line]

© Bibliothèque nationale de France

[Ladawan iti panid 17]

Ti Codex Sinaiticus a nasarakan idiay St. Catherine’s Monastery

[Ladawan iti panid 17]

Ni Tischendorf