Ammoyo Kadi?

Talaga kadi a nasurot dagiti prinsipio iti Mosaiko a Linteg iti panangsolbar iti inaldaw a legal a di pagkikinnaawatan iti nagkauna nga Israel?

WEN, no dadduma. Kitaentayo ti maysa a pagarigan. Kuna ti Deuteronomio 24:14, 15: ‘Dika mangsaur iti patangtangdanan a trabahador a marigrigatan ken napanglaw, uray no iti kakabsatmo wenno kadagiti ganggannaet nga agnanaed kenka tapno saan nga umkis ken Jehova maibusor kenka, ket agbalinto a basolmo.’

Adda rekord ti maysa nga apela mainaig iti kasta a kaso a naisurat sakbay ti 600 B.C.E. Nasarakan dayta iti asideg ti Ashdod. Posible a naisurat dayta para iti maysa a mannalon a napabasol a saan a nakaited iti naituding a kaadu ti bukel nga itedna. Naisurat dayta a dokumento kadagiti ribak ti damili a kunana: “Kalpasan nga impempen ti adipenyo [ti nagapelar] dagiti naapit sumagmamano nga aldaw ti napalabas, immay ni Hoshayahu nga anak ni Shobay ket innalana ti kawes ti adipenyo. . . . Pasingkedan ti amin a kaduak idi nga agan-ani iti kapudotan . . . a pudno dagiti imbagak. Awan ti aniaman a basolko. . . . No saan nga ibilang ti gobernador nga obligasionna a paisubli ti kawes ti adipenyo, aramidenyo koma dayta gapu iti asi! Saankayo koma nga agulimek lattan no saan a maisubli ti kawes ti adipenyo.”

Kuna ti historiador a ni Simon Schama a “saan laeng a ti kinadesperado ti maysa a trabahador a mangbawi [iti kawesna]” ti ipakita dayta nga apela. “Ipasimudaagna met nga adda ammo ti nagapelar maipapan iti linteg iti Biblia, nangruna kadagiti bilin iti Levitico ken Deuteronomio maibusor iti di nasayaat a panangtrato iti napanglaw.”