MARSO 9-15, 2026
KANTA 45 Ti Ut-utoben ti Pusok
Kayam a Labanan Dagiti Negatibo a Rikriknam
“Kakaasiak a tao!”—ROMA 7:24.
TI MASURSUROTAYO
Ammuentayo dagiti aramidentayo tapno malabanantayo dagiti negatibo a pampanunot ken rikriknatayo.
1-2. Ania idi ti marikna ni apostol Pablo no dadduma, ken apay a posible a mariknatayo met dayta? (Roma 7:21-24)
ANIA ti mapanunotmo no mangngegmo ti nagan nga apostol Pablo? Baka mapanunotmo ti maysa a natured a misionero, epektibo a mannursuro, wenno nalaing a mannurat ti Biblia. Agpayso amin dagita. Ngem ammom kadi a narikna met ni Pablo no dadduma ti malidayan, maupay, ken madanagan? Kas met laeng iti adu kadatayo, linabananna met dagiti negatibo a rikriknana.
2 Basaen ti Roma 7:21-24. Idi sinuratan ni Pablo dagiti taga-Roma, inyebkasna ti dadduma a marikriknana a posible a marikriknatayo met ita. Matalek a Kristiano ni Pablo, ken talaga a kayatna ti agtulnog iti Dios. Ngem gapu ta imperpekto, adda dagiti gundaway a marigatan a mangaramid iti umiso. Kasta met, sumiplot no dadduma iti panunot ni Pablo dagiti inar-aramidna sakbay a nagbalin a Kristiano, isu a madudog ti konsiensiana. Maupay met no mapanunotna a kasla saan met laengen nga agsarsardeng ti dadduma a problemana.
3. Ania ti pagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo? (Kitaen met ti “Kaipapanan ti Termino.”)
3 Uray no adda dagiti negatibo a rikriknaa ni Pablo, saanna nga impalubos a dagita ti mangkontrol iti pampanunotna. Iti daytoy nga artikulo, pagsasaritaantayo dagitoy a saludsod: Apay a naibaga ni Pablo a ‘kakaasi’ isuna no dadduma? Ania ti inaramidna tapno makontrolna dagiti negatibo a rikriknana? Ken kasanotayo met a malabanan dagiti negatibo a rikriknatayo?
NO APAY NGA ADDA DAGITI NEGATIBO A RIKRIKNA NI PABLO
4. Apay nga adda dagiti negatibo a rikrikna ni Pablo?
4 Gapu kadagiti inaramidna iti napalabas. Sakbay a nagbalin a Kristiano ni Pablo a pagaammo idi kas Saulo, adda dagiti naaramidna a pinagbabbabawyanna idi agangay. Kas pagarigan, inaprobaranna ti pannakaubor ti matalek a ni Esteban isu a natay. (Ara. 7:58; 8:1) Kasta met, isu ti nangisungsong iti pannakaidadanes ti adu a Kristiano ken rinanggasanna ida.—Ara. 8:3; 26:9-11.
5. Ania ti narikna ni Pablo gapu iti inar-aramidna iti napalabas?
5 Idi nagbalinen a Kristiano ni apostol Pablo, adda dagiti gundaway a makonkonsiensia latta gapu kadagiti inar-aramidna idi. Ti rigatna, bayat ti panaglabas ti tiempo, lallalo a maduddudog ti konsiensiana. Kas pagarigan, iti umuna a suratna para kadagiti taga-Corinto idi agarup 55 C.E., imbagana: “Saanak a maikari a maawagan iti apostol ta indadanesko ti kongregasion ti Dios.” (1 Cor. 15:9) Kalpasan met ti agarup lima a tawen, idi sinuratanna dagiti taga-Efeso, imbagana nga isu ti “kanunumuan iti amin a nasantuan.” (Efe. 3:8) Idi sinuratanna ni Timoteo, imbagana nga ‘agsasao idi iti maibusor iti Dios ken manangidadanes ken natangsit’ isuna. (1 Tim. 1:13) Isu nga idi binisita ni Pablo dagiti kongregasion tapno paregtaenna dagiti kakabsat, nagrigat la ketdi para kenkuana idi makitana manen dagiti kakabsat nga indaddadanesna wenno uray dagiti kapamiliada.
6. Ania ti sabali pay a nangparigat ken Pablo? (Kitaen met ti footnote.)
6 Gapu iti siit ti lasag. Impada ni Pablo ti pakarigatanna iti “siit ti lasag.” (2 Cor. 12:7) Saanna nga eksakto a dinakamat ti makagapu, ngem ipakita dagita nga imbagana a ti posible a nangparigat kenkuana ket maysa a sakit, problema iti emosion, wenno sabali pay.b
7. Apay a narigatan ni Pablo a kanayon a mangaramid iti umiso? (Roma 7:18, 19)
7 Gapu iti kinaimperpektona. Narigatan la ketdi ni Pablo a manglaban iti kinaimperpektona. (Basaen ti Roma 7:18, 19.) Uray no kayatna nga aramiden ti umiso, saanna a maaramid dayta gapu iti kinaimperpektona. Inaminna a kanayon nga aglablaban dagiti tarigagay ti lasagna ken ti tarigagayna a mangaramid iti umiso. Ngem inkarigatan ni Pablo ti agbalbaliw tapno sumayaat ti personalidadna. (1 Cor. 9:27) Maimadyinyo kadi ti pannakaupayna kada agsubli manen dagiti dakes nga ugalina?
DAGITI INARAMID NI PABLO TAPNO MAKONTROLNA DAGITI NEGATIBO A RIKRIKNANA
8. Ania dagiti inaramid ni Pablo tapno mapasayaatna ti personalidadna?
8 Pinampanunot a naimbag ni Pablo no kasano a makatulong ti espiritu ti Dios tapno malabanan dagiti Kristiano dagiti dakes a tarigagayda ken mapasayaatda ti personalidadda. Makitatayo dayta kadagiti suratna. (Roma 8:13; Gal. 5:16, 17) Masansan a dinakamatna dagiti saan a nasayaat nga ugali ken tarigagay a masapul a labanan dagiti Kristiano. (Gal. 5:19-21, 26) Ipakita ngarud dayta a pinampanunot ni Pablo no kasano a mapasayaatna ti personalidadna. Inadalna la ketdi ti Kasuratan tapno makitana dagiti balbaliwanna ken no kasano nga aramidenna dayta. Isu a no adda mabasatayo nga imbalakad ni Pablo iti dadduma, masiguradotayo nga inaramidna a mismo dayta.
9-10. Ania dagiti nakatulong ken Pablo tapno malabananna dagiti negatibo a rikriknana? (Efeso 1:7) (Kitaen met ti ladawan.)
9 Nakapagtalinaed latta a positibo ni Pablo uray no adda dagiti gundaway a naupay. Kas pagarigan, naragsakan idi nakadamag kadagiti nasayaat a report maipapan kadagiti kongregasion. (2 Cor. 7:6, 7) Naragsakan met ta nagbalin a gagayyemna dagiti kakabsat. (2 Tim. 1:4) Ken naragsakan ta agserserbi iti Dios nga addaan iti “nadalus a konsiensia.” (2 Tim. 1:3) Isu nga ammona a maparparagsakna ni Jehova. Uray idi nakabalud ni Pablo idiay Roma, pinaregtana latta dagiti kakabsat nga ‘agragsakda iti Apo.’ (Fil. 4:4) Saanmo man la a madlaw kadagita nga imbagana nga adda dagiti negatibo a rikriknana. Ngem no mapanunotna dagita, dagus nga agpokus kadagiti positibo a bambanag tapno rumagsak manen.
10 Adda pay sabali a nakatulong ken Pablo tapno agtalinaed a naragsak ken malabananna dagiti negatibo a rikriknana. Kanayon a pinampanunotna a ti subbot ket personal a regalo ni Jehova kenkuana. (Gal. 2:20; basaen ti Efeso 1:7.) Isu a masiguradona a pinakawanen ni Jehova gapu iti subbot ni Jesu-Kristo. (Roma 7:24, 25) Nakatulong amin dagita ken Pablo tapno agtultuloy a naragsak a ‘makaipaay iti sagrado a panagserbi’ iti Dios.—Heb. 9:12-14.
Uray no makonkonsiensia ni Pablo gapu iti napalabasna, nalabananna dagiti negatibo a rikriknana ta pinampanunotna ti subbot (Kitaen ti parapo 9-10)
11. Apay a makaparegta ti kapadasan ni Pablo?
11 Kas ken Pablo, mabalin a kanayon nga adda dagiti mapanunot, maibaga, wenno maaramidtayo a mangpaliday ken Jehova. Kasla aglablaban ti naimbag ken dakes iti un-unegtayo. Baka maibagatayo met, ‘Kakaasiak a tao!’ Ni Elizac ket maysa a sister a nasurok a 20 ti tawenna. Imbagana maipapan iti negatibo a rikriknana: “Maparparegtaak no pampanunotek ti napadasan ni Pablo. Saan la gayam a siak ti kasta ti marikriknana. Isu a kanayon a laglagipek a talaga nga ammo ni Jehova ti mapadpadasan dagiti adipenna.” Kas ken Pablo, ania dagiti mabalintayo nga aramiden tapno naragsak ken nadalus ti konsiensiatayo uray no adda dagiti negatibo a rikriknatayo?
NO KASANOTAYO A MALABANAN DAGITI NEGATIBO A RIKRIKNATAYO
12. Ania ti maitulong ti nasayaat a naespirituan a rutina tapno malabanantayo dagiti negatibo a rikriknatayo?
12 Itultuloymo ti nasayaat a naespirituan a rutinam. Panunotem daytoy: Sumayaat ti riknatayo no mangantayo iti nasustansia, regular nga agehersisiotayo, ken husto ti turogtayo. Kasla kasta met laeng iti naespirituan. Maparegtatayo no inaldaw a basaentayo ti Biblia, mangasabatayo, ken no agsagana, umatender, ken agkomentotayo kadagiti gimong. No itultuloytayo nga aramiden dagita, naragragsaktayo ken makapagpokustayo kadagiti positibo a bambanag, imbes a kadagiti negatibo a rikriknatayo.—Roma 12:11, 12.
13-14. Kasano a nakatulong iti dadduma a matalek a kakabsat ti nasayaat a naespirituan a rutina?
13 Kitaentayo ti kapadasan ni John. Idi 39 ti tawenna, nadayagnos nga addaan iti naidumduma a kanser. Idi naammuanna nga adda kanserna, mabutbuteng ken madandanagan unay. ‘Apay a siak ket nakaub-ubingak pay?’ napanunotna. Tallo pay laeng idi ti tawen ti putotna a lalaki. Ania ti nakatulong ken John tapno malabananna dagiti negatibo a rikriknana? “Uray no agkakapsutak, sigsiguraduek a regular ti naespirituan a rutinami,” imbagana. “Saankami a naglanglangan kadagiti gimong, linawas a mangasabakami, ken regular ti family worship-mi uray no narigat dayta para kadakami.” Imbaga pay ni John: “Agpayso a mapabutngan ken madanaganka iti damo. Ngem intono kuan, mariknam nga agkalmaka gapu ta papigsaennaka ni Jehova ken ipasiguradona nga ay-ayatennaka. Kayanaka met a papigsaen ni Jehova, kas iti inaramidna kaniak.”
14 Imbaga ni Eliza a nadakamaten: “No makigimgimongak ken agper-personal study-ak, maipalpalagip kaniak a dengdenggen ni Apo Jehova dagiti kararagko ken talaga nga ay-ayatennak, isu a naragsakak.” Ni Nolan ket maysa a manangaywan iti sirkito idiay Africa. Imbagana ti makatultulong kadakuada ken ni baketna a ni Diane: “Uray no adda dagiti tiempo a maup-upaykami, saan a mabalin a saankami nga agkararag, agadal iti Biblia, makigimong, ken mangasaba. Intono kuan, mariknami a pinaragsaknakami ni Jehova. Ipalpalagipmi iti bagimi a saannakaminto pulos baybay-an ken bendisionannakami. Saanmi nga ammo no kasano, ngem siguradokami nga aramidenna dayta.”
15. Ania pay dagiti mabalintayo nga aramiden tapno malabanantayo dagiti negatibo a rikriknatayo? Mangted iti pagarigan.
15 Adda pay ti masapul nga aramidentayo tapno malabanantayo dagiti negatibo a rikriknatayo. Kas pagarigan, agsaksakit ti likudmo. Baka makatulong no agpagnapagnaka iti inaldaw. Ngem saan nga umanay dayta. Tapno maammuam ti makagapu, baka kasapulan nga ag-research ken agpa-checkup-ka. Kasta met laeng ti aramidem tapno malabanam dagiti agsublisubli a negatibo a rikriknam. Baka kasapulam ti ag-research iti Biblia ken kadagiti publikasiontayo. Baka makatulong met no makisaritaka kadagiti nataengan iti naespirituan a kakabsat. Kitaentayo ti dadduma pay a makatulong.
16. Ania ti makatulong kenka tapno maammuam no apay nga adda dagiti negatibo a pampanunotmo? (Salmo 139:1-4, 23, 24)
16 Ikararagmo ken Jehova a tulongannaka a mangammo kadagiti talaga a kasapulam. Agtalek ni Ari David nga am-ammo unay isuna ni Jehova. Isu a nagpatulong ken Jehova tapno maammuanna no apay a “madandanagan.” (Basaen ti Salmo 139:1-4, 23, 24.) Mabalinmo met ti agpatulong ken Jehova tapno maammuam no apay a madandanaganka ken dagiti aramidem tapno malabanam dayta. Mabalinmo met nga isaludsod dagitoy: ‘Apay ngata a kastoy ti mapampanunotko? Ania ngata manen ti nangrugianna? Dayta kadi ti sangkapanunotko wenno ikagkagumaak ti agpokus iti positibo?
17. Ania dagiti topiko a mabalinmo nga adalen tapno makapagpokuska kadagiti positibo a bambanag? (Kitaen met ti ladawan.)
17 Adalem dagiti topiko a makatulong iti situasionmo. Mabalin a makatulong no sagpaminsan nga adalem ti maysa kadagiti kualidad ni Jehova. Kas pagarigan, narikna ni apostol Pablo nga ay-ayaten isuna ni Jehova idi pinampanunotna ti subbot ken ti pammakawanna. Mabalinmo met nga aramiden dayta. Usarem ti Giya iti Panagsukimat Para Kadagiti Saksi ni Jehova, ti Watch Tower Publications Index, wenno dadduma pay a katulongan iti panagadal iti Biblia iti lengguahem tapno maadalmo dagiti topiko a kas iti asi, pammakawan, ken napudno nga ayat ti Dios. No nabirokamon dagiti artikulo a makatulong kenka, ilistam dagita sa ikabilmo iti lugar a nalakam a makita. Adalem dagita no negatibo manen ti mapampanunotmo ken ikagumaam nga iyaplikar iti situasionmo.—Fil. 4:8.
Adalem dagiti topiko a makatulong tapno malabanam dagiti negatibo a pampanunot ken rikrikna (Kitaen ti parapo 17)
18. Ania dagiti topiko a nakita ti dadduma a kakabsat a makatulong?
18 Inadal ni Eliza a nadakamaten ti maipapan ken Job. Imbagana: “Nakitak nga adu ti pagpadaanmi ken Job. Nagsasaruno dagiti problema iti biagna. Ngem uray idi kasla kayatnan ti sumuko, saanna a pinanawan ni Jehova uray no saanna nga ammo no apay a mapadpadasanna dagita.” (Job 42:1-6) Imbaga ni Diane a nadakamaten: “Inadalmi ken ni lakayko ti libro nga Umadanika ken Jehova. Agyamyamankami ta kaslakami iti pila a suksukogen ni Jehova. Imbes a maupaykami gapu kadagiti kamalimi, ibilbilangmi dagita a tsansa a moldiennakami iti tao a kayatna a pagbalinanmi. Gapu iti dayta, nasingsingedkamin kenkuana.”—Isa. 64:8.
MANGNAMNAMAKA ITI NASAYAAT A MASAKBAYAN
19. Ania ti realistiko a namnamaentayo?
19 Uray no ikagkagumaantayo nga aramiden dagiti napagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo, addanto latta dagiti tiempo a makapanunot ken makariknatayo iti negatibo. Baka addanto dagiti aldaw a mariknatayo a kakaasitayo. Ngem iti tulong ni Jehova, kayatayo a labanan dagita a negatibo a rikrikna. Manamnamatayo nga ad-adunto dagiti aldaw a naragsaktayo gapu ta nadalus ti konsiensiatayo nga agserserbi ken Jehova ken maparparagsaktayo isuna.
20. Ania ti itultuloymo nga aramiden?
20 Itultuloytayo koma nga aramiden ti amin a kabaelantayo tapno saannatayo nga abaken dagiti negatibo a rikrikna. Dayta man ket gapu iti napalabastayo, kadagiti problematayo, wenno iti kinaimperpektotayo. Tulongannatayo ni Jehova tapno agkalma ti riknatayo uray no madandanagantayo. (Sal. 143:10) Nagmayat a panunoten ti aldaw inton awanen dagiti negatibo a pampanunot ken rikrikna a masapul a labanantayo. Imadyinem ti biagmo inton kada agriingka iti bigat, awanton ti aniaman a pagdanagam. Agnanayonton a naragsakka nga agserbi iti naayat a Diostayo a ni Jehova!
KANTA 34 Pannagna nga Awan Pagkuranganna
a KAIPAPANAN TI TERMINO: Iti daytoy nga artikulo, ti sasao a “negatibo a rikrikna” ket tumukoy iti sagpaminsan a pannakarikna iti liday ken panagbaliwbaliw iti emosion. Saan a tumukoy daytoy iti nakaro a depresion a kasapulan ti panagpaagas.
b Ipakita dagiti insurat ni Pablo nga adda sakitna iti mata, isu a marigatan nga agaramid kadagiti surat, agdaliasat, ken mangasaba. (Gal. 4:15; 6:11) Wenno mabalin met a ti tuktukoyen ni Pablo ket ti panagdandanagna gapu iti ibagbaga dagiti ulbod a mannursuro maipapan kenkuana. (2 Cor. 10:10; 11:5, 13) Aniaman kadagita ti rason, adda dagiti tiempo a nalidayan ni Pablo.
c Nabaliwan ti dadduma a nagan.