Ti Panangmatmat iti Biblia
Ti Kadi Panangammo iti Dios Maipaay kadagiti Sumagmamano a Natatan-ok?
MAYSA a rabii iti Hulio idi 1987 ti nakakita iti nakaskasdaaw nga okasion idiay Palais des Congrès idiay Paris, Francia. Iti uneg ti auditorium, nasaknap dagiti silsilaw ti laser bayat a ti nauneg, sagrado nga elektroniko a timtimek, a naibal-ebal-et kadagiti napipigsa a timek manipud kadagiti kampana, ti nangpunno iti dakkel a kuarto. Iti entablado ket dua a lallaki a nakamaskara iti nangisit a sibabannayat a mangipalpallayog iti nakabitin a pangapuyan a kasla bilog ti itsurana, bayat a ti nakoloran nga asuk ti agpangato iti sikigan ti entablado. Maigiddato iti dayta, dinosena a nakakawes ti puraw a lallaki ken babbai ti nagparang iti sanguanan dagiti managdengngeg nga 4,000.
Ti okasion? Maysa a konsierto ti rock? Saan, maysa a seremonia ti inisasion dagiti Rosicrucians, maysa a movimiento a maipaay iti esoteric wenno nalimed a kinasirib. Nupay kasta, para kadagiti agdadamo iti daytoy a lubong ti nainkabsatan nga orden, daytoy a seremonia ket basta umuna nga addang iti serie dagiti inisasion.
Kadagiti dadduma a pamay-an ti nalimed a sosiedad dagiti Rosicrucians ket umasping kadagiti sekta ti Gnostic a rimmang-ay idi maikadua a siglo K.P. ket dagitoy ti pannakaisubli manen ti Kinakristiano. Dagiti Gnostics patienda a ti pannakaisalakan ket agtaud iti mistiko a pannakaammo ket ti kasta a nalimed a kinasirib ket maipaay laeng kadagiti sumagmamano a napili. Ngem ti kadi panangammo iti Dios maipaay kadagiti sumagmamano a natatan-ok? Dayta kadi ti limitado iti bassit a grupo dagiti naglasat iti inisasion?
Ti Kadi Kinakristiano Maysa a Nalimed a Panagkakabsat?
Dadduma nga autor bigbigenda nga iti dadduma a pamay-an ti Kinakristiano ket napili wenno maipaay laeng kadagiti sumagmamano. Iti librona a L’ésotérisme, ni Luc Benoist, madaydayaw a katulongan a klero iti Museo iti Francia, ti nagsurat: “Dadduma a pagilasinan iti nalimed a sursuro ket masarakan iti sursurat ni San Pablo: ‘Tinaraonankay ti gatas ket saan a ti taraon a nakired. . . . Ta ti tunggal maysa a mangaramat iti gatas laeng awan pannakaawatna kadagiti sasao iti Kinasirib.’ [Naipaulog manipud 1 Corinto 3:2 ken Hebreo 5:13] Ti teksto iti umuna nga Amma ti [Iglesia] tuktukoyenna ti ‘maysa a kinapudno a saan a mabalin a panunoten ti maysa nga agdadamo.’”
Ni kadi apostol Pablo, nupay kasta, agsursurat maipapan iti nalimed a pannakaammo? Saan, ti konteksto dagiti sasao ni Pablo ipakitana nga isut’, kinapudnona, mangbabbabalaw kadagiti Kristiano a kakaduana a saanen a kabbaro a nakumberte. Agsursurat ni Pablo kadagiti Kristiano a saan a rimmang-ay iti naespirituan ken “rebbeng a manursuro koman” kadagiti dadduma a tattao “gapu iti kinabayagen ti tiempo” a kaaddada iti pammati.—Hebreo 5:12.
Gapuna, ni Pablo dina tuktukoyen dagiti kinapudno a tarigagayanna a taginayonen a nalimed no di ket dagiti panangilawlawag a tarigagayanna nga iraman kadakuada, ngem saanda pay a maawatan ti naespirituan a kaipapananna gapu ta saanda a rimmang-ay iti Nainkasuratan a pannakaammo a rebbeng koma nga inaramidda. Mabalintayo nga idilig ti kasasaad ni Pablo iti ummong dagidiay dadduma a Kristiano iti maysa a mannursuro iti matematika nga inanamaenna ti irarang-ay dagiti estudiantena. No saan nga inaramid dagiti estudiante a siuumiso dagiti homeworkda ket ngarud saanda a naawatan a naimbag ti simple a prinsipio ti addition ken multiplication, ti mannursuro ket marigatan a tumulong kadakuada a mangawat kadagiti equation ti algebra.
Pannakaammo Silulukat kadagiti Isuamin
Aminentayo a, ti pannakaammo ti Biblia ket rumangrang-ay. Bayat ti panaglabas ti tiempo ken buyogen ti panangikagumaan posible ti manggun-od iti nasaysayaat a pannakaawat iti kinapudno ken iti naun-uneg a pannakaawat kadagiti naespirituan a bambanag. Nupay kasta, ipakita ti Biblia a ni Jehova kankanayon ti panangipalgakna kadagiti pangpanggepna kadagiti ad-adipenna, ngem pulos a dina dinakamat dagiti aniaman a “nalimed a kinapudno” a mabalin a gun-oden dagiti dadduma ken mailimed kadagiti dadduma a napasnek nga agsapsapul iti kinapudno nga agbibiag iti dayta met laeng a panawen. (Salmo 147:19, 20; Proverbio 2:1-11; 4:18; Isaias 45:19) Pudno daytoy saan laeng nga idi pannakilangen ti Dios iti nasion ti Israel no di ket idi ti Anakna, ni Jesu-Kristo, ipaspasdekna ti pamuon a maipaay iti Kinakristiano.
Bayat ti tallo ket kagudua a tawen a ministeriona, sinaknapan ni Jesus ti dakkel a paset iti teritoria ti Israel. Inaramidna kadi daytoy iti nalimed a pamay-an wenno sinarungkaranna laeng ti napili a grupo dagiti naglasat iti inisasion? Saan. Isu inkasabana ti mensahena iti publiko, masansan iti sanguanan dagiti bunggoy. Di nagbayag kasanguanan la unay ti ipapatayna, idi pinagsaludsodan dagiti Judio a relihiuso nga autoridad maipapan iti pamay-an ti panangisurona, inlawlawagna: “Siak nagsaoak iti napanayag iti lubong. Siak agnanayon a nangisursuroak idiay sinagoga ken idiay templo, isu a paguurnongan amin dagiti Judio; ket awan ti sinaok a nailemmeng.”—Juan 18:20.
Nadlawyo kadi a ti mensahe ni Jesus ket naiturong iti ad-adu pay a managdengngeg ngem ti basta Palestina laeng? Dayta ti naiturong iti intero a lubong! Saan a kinuna ni Jesus: ‘Siak nagsaoak kadagiti amin a tao,’ kayatna a sawen, kadagiti amin a Judio. Imbes ketdi, gaput’ propetiko, pinilina ti espesipiko a sao a maipaay iti “lubong.”a Gapuna, saan nga inkasaba ni Jesus ti nalimed a doktrina; no di ket maipaay iti tunggal maysa, iti sadinoman.
Pudno, nagusar ni Jesus kadagiti piguratibo a pagsasao, nangnangruna idi nangisuro babaen kadagiti pangngarig, wenno ilustrasion. Ngem daytoy a pamay-an ti basta namagbalin kenkuana a mangaramid iti panangpili kadagiti managdengngegna. Dagidiay a saan a pudno nga interesado iti pannursuro ni Jesus ti basta nagimdeng kadagiti pangngarigna ket napandan a saandan a sinukimat dagiti naun-uneg a kaipapanan ti banag. Dagidiay a mawaw iti pannakaammo nagtalinaedda a maipaay iti ad-adu pay a panangilawlawag. Capuna, ti pannakaammo ket adda a magun-odan dagiti amin a sipapasnek a mangsapul iti dayta.—Mateo 13:13, 34-36.
Ti kinapudno a ti Kinakristiano ket silulukat kadagiti amin ket nalawag manipud iti kaipapanan a naiyebkas iti dadduma met iti Kasuratan. Kas pangarigan, maysa kadagiti maudi a bersikulo iti Biblia naglaon iti imbitasion nga ‘umay ket awaten ti danum ti biag nga awan baybayadna.’ Ket espesipiko a kunaenna: “Ket siasinoman a mawaw umay koma; ket siasinoman a mayat awatenna ti danum ti biag nga awan baybayadna.” Gapuna, manen, ti pannakaammo ti Biblia ket mabalin a magun-odan dagiti isuamin.—Apocalipsis 22:17; idiligyo iti Isaias 55:1.
Nupay ti pannakaammo iti Dios ket silulukat kadagiti amin, nupay kasta kasapulan ti panangikagumaan a manggun-od iti dayta. Mamaregta ti Biblia kadatayo nga “itultuloytayo a sapulen dayta a kas iti pirak, ken tuntonen dayta . . . nalmeng a gamgameng.” (Proverbio 2:4) Kas banagna, ti pannakaammo masapul a gun-oden manipud iti Sao ti Dios, ti Biblia, ket kalpasanna naiparangarangton ti kinasirib no dagiti prinsipiona ken bilbilinna ket ar-aramideen.
Napateg kadi ti panangikagumaan? Wen, ta ti kasta a kinasirib mangiyeg iti “naimbag a nakem manipud ken Jehova” ken mangiturong iti biag nga agnanayon. Anian a gameng! Personal kadi a rinugianyon ti nangsapul itoy a nakapatpateg ngem ti isuamin a pannakaammo?—Proverbio 8:34-36; Salmo 119:105.
[Footnote]
a Saan nga inusar ni Jesus dagiti grupo dagiti sasao a (panti’ toi laoi’) “kadagiti amin a tao,” kayatna a sawen, dagiti amin a naguurnong wenno dagiti amin nga isu met laeng a rasa; no di ket (toi ko’smoi) “iti lubong,” kayatna a sawen, ti natauan a rasa, ti sangatauan. Makapainteres, ti A Critical and Exegetical Commentary on the Cospel According to St. John kunaenna maipapan iti Juan 18:20: “Nakapatpateg ta ti kabibilgan a pananggura iti Ebanghelio iti nailemmeng wenno nalimed a sursuro kadagiti sasao ni Jesus ket masarakan iti Jn [Juan].”
[Blurb iti panid 18]
Iti entablado ket dua a lallaki a nakamaskara iti nangisit a sibabannayat a mangipalpallayog iti nakabitin a pangapuyan a kasla bilog ti itsurana