Ti Nabayagen a Selebrasion ti Krismas ken Baro a Tawen
Ni Aleksander Krawczuk, propesor iti historia ken dati a ministro iti kultura idiay Poland, nangisurat ti maysa nga artikulo maipaay iti Polityka, maysa a linawas a magasin iti dayta a pagilian. Kalpasan ti panangisalaysayna iti nalikudan a historia iti selebrasion ti Baro a Tawen, kinunana:
“Dagiti kadi Romano idi ugma ammoda ti selebrasion ti Baro a Tawen? Awan duadua, nangnangruna no usigen ti maysa ti imperial a Roma. . . . Dagita a pagraragsakan ket okasion iti dakkel a rag-o ken wayawaya. Daytoy met ti nangimpluensia iti kababalin dagiti Kristiano idi ugma iti panangselebrar iti opisial a Baro a Tawen. Ibilangda ti ugali a nakababain ken naan-anay a pagano, gangannaet ti pormana ken espirituna kadagiti managdaydayaw iti nalawlawagan a relihion. Ta, maidaton dagiti datdaton kadagiti didiosen. Gapu itoy nalawag nga iparit ti simbaan dagiti managdaydayawna a maaddaanda ti pannakibiang iti aniaman a paset iti selebrasion ti Baro a Tawen, nangnangruna kadagiti ragragsakna.”
Inlawlawag ngarud ti propesor ti pannakaituding ti petsa iti Krismas:
“Ti ugali a Romano a panangselebrar iti Disiembre 25 nagsaknap laeng manipud idi maikapat a siglo. Ngarud posiblen a pagbalinen a Kristiano ti nalatak a piesta iti Di Maparmek nga Init.
“Nupay narbek ti imperio, nagin-inot ken kankanayon a pinilit ti Roma ti Makinlaud a sibilisasion ken kamaudiananna ti intero a lubong a mangawat iti tradisionna ken pagayatanna maipapan kadagiti dua a petsa iti kalendario. Ti panangikeddeng iti Enero 1 kas ti pangrugian ti baro a tawen, nupay kasta, kaipapananna ti panagballigi ti tradision dagiti daydaya, pipiesta, ragragsak iti panagboda, pannangted-regalo, ken kablaaw, ket maaramid daytoy nupay adda nakaro a pananggura dagiti Kristiano idi ugma.”
Gaput’ naipasdeknan a ti selebrasion ti Baro a Tawen timmaud iti pagano, kasano ti panagrikna ni Propesor Krawczuk maipapan iti pannakiraman dagiti Kristiano kadagitoy a pipiesta? Ti tarigagayna a mismo para kadagiti Kristiano ket:
“A dagiti [Kristiano] masapul nga addada iti sasaaden a mabalin nga ulitenda dagiti sasao dagiti padada a manamati idi ugma. Idi linais ida dagiti pagano a nagkuna: ‘Ania a kita ti relihion dayta, awanan kadagiti napipintas a templo a naglaon kadagiti ladladawan, awan napateg a kawes wenno dagiti alikamen iti ritual?’ simmungbat dagiti immuna a Kristiano: ‘Pudno a napanglawkami. Ngem ti templomi isu dagiti puspuso a napno iti panagayat iti Dios ken kaarruba; dagiti kawesmi iti ritual ket kinaemma, kinagaget, panagpaituray ken kinapakumbaba; ket dagiti alikamenmi isu dagiti naimbag nga ar-aramid.’”
Direkta, kunaen ti Biblia idiay 2 Corinto 6:14-18 a dagiti Kristiano “saanda [koma] nga isangol ti bagbagi[da] iti grupo dagiti di kapammatian; ta kasano ti panagkadua ti kinalinteg ken ti kinakillo, wenno ania ti pakipadaan ti lawag iti sipnget? Kasano ti panagtunos ni Kristo ken ni Belial ken ania ti pakibiangan ti mammati ken ti saan a mammati? Ti templo ti Dios saan a mainugot kadagiti ulbod a didiosen, ket kastakami—ti templo ti Dios a sibibiag. . . . ‘Pumanawkayo iti nagtetengngaanda, agdaluskayo,’ kuna ti Apo. ‘Dikay sagiden ti aniaman a narugit.’”—The New Jerusalem Bible, maysa a patarus a Katoliko.