Aniat’ Liwliwa Dagiti Biktima?

PARA kadagidiay mapasanguan iti kellaat a pannakapukaw ti inay-ayatda kadagiti mainaig-alkohol nga aksidente, “saan a daytoy ti tiempo . . . iti panangibaga iti ‘Agpakadaakon,’ . . . wenno ‘Inay-ayatka,’” kuna ni Janice Lord, autor iti Survivor Grief Following a Drunk-Driving Crash.

Kas nakitatayon, dagiti nakalasat adut’ tamingenda: pannakakigtot, panagamak, pungtot, ken pannakaupay. Ti ipapatay ti inay-ayat iti kasta a pamay-an pataudennat’ pannakarikna iti agnanayon a pukaw. Dagiti sibibiag pay mabalin a mariknada a ti pannakadangran a sinagabada pulos a dinton mapasayaat pay.

Babaen iti pannakabigbig iti rigat a patauden ti kasta a pukaw, adu nga autoridad ti mangaramid kadagiti linlinteg wenno kasasaad a mabalin a mangpabassit ti nakaam-amak a bilang dagiti matmatay iti tinawen. Kas pangarigan, maysa nga opisial intudona ti pagkapuyan iti kababalin dagidiay uminom ken agmaneho ket insingasingna ti pannakaipasdek dagiti sentro a papananda a sadiay, babaen iti edukasion ken ti panangbalakad maipapan iti trabaho ken iti droga, ‘mabalin a mapabileg[da] ken mapapigsa[da]’ a mangparmek iti pagkapuyanda.

Aniat’ Pudno a Kasapulan?

Nupay matarigagayan unay daytoy, awan ti tao wenno ahensia ti tao a makapunas iti pannakadangran a sinagaba dagiti biktima, wenno mabalin a mangpagungar kadagiti natay. Ti kasapulan a mangpukaw kadagiti amin a pannakadadael di kabaelan nga ipaay ti tao. Ti pudno a kasapulan isut’ interamente a naiduma nga urnos iti lubong, maysa a di naibatay iti agdama a naagum ken manangdadael a panagpampanunot a ‘pagragsakan aniaman ti pagbanaganna’ isu a mangketkettel iti adu a biag.

Adda kadi natibker a pakaibatayan iti pananginanama iti dayta a kita iti nasaysayaat a lubong a sadiay dagita a didigra naglabasdanton? Wen, adda. Kinapudnona, adda sigurado a namnama iti maysa a baro a lubong ditoy daga a sadiay agpatingganton dagiti trahedia, maysa a lubong a sadiay uray pay dagiti biktima ti aksidente mapagungardanto. Anian a di madeskribir a rag-o no dagitoy maikaykaysadanton iti inay-ayatda! Daytat’ maysanto a baro a lubong a sadiay, iti panaglabas ti tiempo, mapunaston nga agnanayon dagiti nakalkaldaang a pakalaglagipan iti napalabas a didigra.

Dayta a namnama iti maysa a baro a lubong masarakan iti naipaltiing a Sao ti Dios, ti Biblia, a kunkunana: “Ti [Dios] inalimonna nga agnanayon ni patay, ket ti Soberano nga Apo a Jehova punasennanto dagiti lulua kadagiti ruprupada.’” (Isaias 25:8) Daytoy iramannanto ti pannakapagungar dagiti natay manipud kadagiti tanem. Kas insurat ni apostol Pablo: “Nga adda inanamak iti Dios . . . nga addanto panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Aramid 24:15) Indemonstra daytoy ni Jesus ken dagiti apostol babaen ti panangpagungarda kadagiti natay.—Lucas 7:11-16; 8:40-42, 49-56; Juan 11:1, 14, 38-45; Aramid 9:36-42; 20:7-12.

Ti biag iti maysa a baro a lubong, agraman ti biag para kadagiti natay a napagungar manipud tanem, nakapimpintastot’ pannakakoronana iti natauan a kinaperpekto. Ti pannakabalin ti Dios a mangagas pagbalinennanto ti is-isip ken bagi dagiti amin a sibibiag a nakasalsalun-at: “Ket ti agtaeng dinanto kunaen: ‘Masakitak.’” “Iti kasta malukatanton dagiti mata ti bulsek, ken dagiti lapayag ti tuleng malukatandanto. Iti kasta aglagtonto ti pilay a kas maysa nga ugsa, ket ti dila ti umel agkantanto.”—Isaias 33:24; 35:5, 6; kitaenyo met ti Mateo 15:30, 31.

Deskribiren ti Biblia ti masanguanan a kasasaad iti sangatauan ditoy daga babaen ti panagkunana a ti Dios “punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanton ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Dagiti immuna a banag napalabasdan.” (Apocalipsis 21:4) Ti Manangipaay kadagiti nakaskasdaaw a gunggona ken makaparagsak a kasasaad nga umayto kunana: “Dagiti immun-una a bambanag didanto malagipen, didanto mapanunoten. Ngem agragsakkayo ken agrag-okayo iti agnanayon iti daydiay parsuaek.”—Isaias 65:17, 18.

Makin-autoridad a mapasamakto amin daytoy? Babaen iti autoridad ken pannakabalin ti naindaklan a Mannangted namnama, ti Namarsua iti uniberso, ni Jehova a Dios. Ipanamnamana iti Saona a ti kasta a baro a sistema a “pagtaenganto ti kinalinteg” sukatannanto iti mabiiten daytoy agdama a naagum ken naranggas a sistema dagiti bambanag, maysa a sistema a nabayagen nga adda iti “maudi nga al-aldawna.”—2 Pedro 3:13; 2 Timoteo 3:1-5, 13; Proverbio 2:21, 22.

Liwliwa Manipud Sao ti Dios

Dagiti Saksi ni Jehova, kas kadagiti dadduma a tattao, saanda a nailaksid kadagiti didigra iti tiempotayo, wenno dagitoy, iti daytoy napeggad a lubong, inanamaenda ti pannalaknib ti Dios manipud iti ipapatay, aksidente wenno dadduma pay. Ammoda a daytoy saan nga isut’ agdama a pagayatan ti Dios. Kunaen ti Eclesiastes 9:11: “Ti panawen ken ti di mapakpakadaan a pasamak mapasamakda kadakuada amin.” Kaskasdi, dagiti Saksi nabayagen nga iturturongda ti atension iti Sao ti Dios, bayat a dagiti karkarina mangipaayda iti napaut a liwliwa kadagiti amin a mangabrasa kadakuada.

Maysa kadagiti Saksi ni Jehova nakarot’ pannakaapektarna idi maysa a nakainum a tsuper ti nangpapatay iti bayawna ket nabati ti asawana (ti kabsatna) a nakapuyen panagis-isipna gaput’ nakaro a pannakasugat ti ulona, isut’ gapuna a kasapulannat’ kankanayon a panangaywan. Dagitoy Saksida met ni Jehova. Insalaysayna:

“Iti kaaduan a paset ti tawen, kankanayon nga agsangsangitak, ket makapungtotak. Makapungtotak iti agtutubo a lalaki a namataud iti trahedia, makapungtotak kadagiti dadakkelna iti saanda a panangsipsiput a naimbag kenkuana. No dadduma ti pungtot naiturong pay iti Dios ken dagiti anghel gaput’ dida pananglapped a mapasamak daytoy. Daytat’ pannakasayang dagiti dua a nagsayaatan a tattao nga agserserbi kenkuana!

“Pudno, ammok a saan a direkta a biang ti Dios dayta ket dina met tinarigagayan a mapasamak dagita a banag. Ngem mariknak nga iturturongna ti tunggal addangmi ket salaknibannakami manipud iti kasta a pannakadangran. Itan mabigbigkon a masapul a maaddaanak iti ad-adda a natimbeng a panangmatmat itoy, ket rinugiak ti nagsapul kadagiti sungbat.

“Nabayag bassit sakbay a napunitan ti pannakadangran ket mabalinkon nga irasonan dayta. Nariknak ti kas iti rikna ni Asap, isu a nagkuna idiay Salmo 73 a dagiti nadangkes kasla mapabpaboranda. Ngem iti dayta met laeng a salmo, ipakita ti Sao ti Dios a saan a kasta, a ti Dios dina pabpaboran dagiti nadangkes, ket iti umiso a tiempona, madadaeldanto.

“Nabigbigko a ti panagpampanunotko, saan a ti Dios, ti biddut. Di umiso ti panangiyaplikarko iti kasuratan. Saan nga ipanamnama ti Dios ti pannakailisi manipud kadagiti aksidente, sakit, wenno ipapatay iti daytoy a tiempo no di ket ikarina dagita a bendision maipaay iti masanguanan, maipaay iti baro a lubongna. Idi naawatakon no aniat’ pudno a sasawen ti Sao ti Dios maipapan iti panangsalaknib kadatayo ita iti naespirituan a pamay-an, saan nga iti pisikal, nagin-inoten a napukaw ti pungtotko. Ita mabalinkon nga itudo ti pudno a gubuayan dagita a kalamidad, ni Satanas a Diablo, nga isu ti mamapatay ken managulbod nanipud idi tiempo ti iyaalsana a maibusor iti Dios. Inlatak ti Biblia a ni Satanas isut’ dios daytoy a lubong a napnot’ panagsagaba.—Juan 8:44; 2 Corinto 4:4.

“Idi naan-anayen nga inapresiarko ti kinapudno no apay nga adda panagsagaba, no apay a palubosan ti Dios dayta, ken no kasanonto ti panangpukawna iti dayta, nalawagen kaniak a saan a ti Dios ti kabusortayo, no di ket isu ti pakaisalakanantayo!

“Kasta met, dakkel a pakaliwliwaantayo ti pannakaammo a babaen iti nasantuan nga espirituna, taginayonen ni Jehova dagidiay agserserbi kenkuana. Ipanamnama ti Biblia kadatayo a ti nasantuan nga espiritu ipaaynanto ‘ti pannakabalin a nabilbileg ngem ti gagangay.’ Babaen itoy ikkannatay ti bileg a mangibtur iti di maibturan. Ket liwliwaennatay met babaen iti namnama a pannakakitanto iti inay-ayattayo iti panagungar. Gapuna makapagballigitayo iti rigat.”—2 Corinto 4:7.

Nagsayaat a Masanguanan

Dagiti nadumaduma a trahedia napasamaken kadagiti adu, agraman dagiti Saksi ni Jehova, bayat dagiti adu a tawen. Daytoy patalgedanna ti kinapudno iti Sao ti Dios a ti tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak mapasamakda kadatay amin. (Eclesiastes 9:11) Ngem dagiti kapadasan dagiti adipen ti Dios patalgedanna met ti kinapudno iti Sao ti Dios a liwliwaen ni Jehova ken taginayonenna ti ilina iti tiempo ti pannakasapulda ken ipanamnamana met ti maysa a nagsayaat a masanguanan iti baro a lubongna, a sadiay dagita a kalamidad naglabasdanton.

Pudno a makaliwliwa a maammuan nga iti nalinteg a baro a lubong ti Dios, addanto pudpudno nga ayat kadagiti pada a tattao ken panagraem iti napateg a sagut ti biag. Dagitoy a nagsayaatan a kualidad sukatandanton ti kinaagum ken ti pananggundaway kadagiti pagkapuyan ti tao a maipaay iti ganansia isu a nagsaknapen itoy a lubong. Awanton dagiti pakadanagan, pakarigatan, ken pagbutbutngan daytoy a lubong a mangiduron kadagiti adu a makarikna iti pannakasapul iti nakaro a panagusar iti alkohol wenno ti panagtomar kadagiti dadduma a droga.

Uray pay itan, dagiti Saksi ni Jehova buklenda ti sangalubongan a panagkakabsat a pinagkaykaysa ti mamagkaykaysa a puersa iti ayat. (Juan 13:34, 35) Dagidiay paset daytoy a panagkakabsat mangipaaydat’ nabileg a a sistema iti panangtulong kadagiti indibidual a nagsagaba iti kasta a pukaw. Maragsakanda a tumulong iti siasinoman nga agtarigagay a maliwliwa a kas met iti pannakaliwliwada.—2 Corinto 1:3, 4.

[Ladawan iti panid 13]

Ikari ti Biblia nga addanto panagungar dagiti natay