Panangtaripato iti Pamilia iti Sangalubongan—Panangpadakkel a Buyogen iti Ayat, Disiplina, Ulidan, ken Naespirituan a Pagalagadan
DAGITI nagannak manipud kadagiti sumagmamano a pagilian nangipatulodda kadagiti report iti naballigi a panangpadakkelda kadagiti annakda manipud kinamaladaga agingga kadagiti tawtawen iti kinatin-edyer. Dagitoy amin ket Saksi ni Jehova, ket ngarud ipaganetget ti reportda ti pannakasapul iti panangasikaso kadagiti uppat a banag a nailista iti titulo nga adda iti ngato. Dagiti ababa a pakasaritaan a nailanad ditoy iparangarangna laeng ti sumagmamano a nadumaduma a paset iti panangsanay iti pamilia a sinurotda.
Manipud Hawaii
“Kas ibaga ti Biblia kadatayo, ti ayat ti ‘kadadakkelan’ a kualidad. Ti ayat iti isuamin a napateg a paspasetna masapul a maiparangarang iti intero a pagtaengan ken iti pamilia. Nagramananmi ken ni Carol daytoy nadiosan a kualidad iti panagasawami. Nasingedkami. Pagay-ayatmi ti agkadua. Ipaganetgetko ti panamatik a ti kangrunaan a sekreto iti naballigi a panangpadakkel iti ubing isu ti naragsak a panagasawa.
“Malagipko pay laeng agingga itoy nga aldaw ti nabileg a rikna a nagubbog iti pusok bayat dagiti al-aldaw ken lawlawas kalpasan ti pannakaipasngay ti umuna nga anakmi. Adda panagduadua iti pangrugian iti baro a sibibiag a parsua. Malagipko ti pannakakita a nakaragragsak ken kontento ni Carol bayat ti panangpasusona iti ubing a ni Rachel. Maragsakanak kenkuana, ngem mariknak met ti sangkabassit a panagimon. Nasinged ni Carol ken ni Rachel, ngem ania ti relasionko iti baro nga ubing? Mariknak a kaslaak naiduron—a siaalumamay ngem nupay kasta saan met a naiduron—iti ruar ti pamiliami. Babaen iti tulong ni Jehova naiyebkasko ti rikriknak ken pannakaseknanko ken ni Carol, ket nangipakita iti pannakipagrikna ken panangsuportar kaniak.
“Kalpasanna nagbalinakon a nasinged iti baro nga anakmi babaen ti itutulong kadagiti amin a trabaho a mainaig iti ubing, agraman dagiti dadduma a di kaykayaten—panaglaba kadagiti narugit a lampin ket maysa a naisangsangayan a kapadasan, a di aglablabes a saritaen! Naaddaankam iti lima pay nga annak kalpasan ni Rachel. Ni Rebecca isut’ inaudi, itan walon ti tawenna. Nangiyadalkami iti personal, indibidual a panagadal ti Biblia iti tunggal maysa kadagiti annakmi.
“Adda pay maysa a banag maipapan iti nasapa a panangpadakkel iti anak. Tagtagiragsakenmi ken ni Carol ti makisarita kadagiti maladagami manipud iti pannakaipasngayda. Pagsaritaanmi dagiti isuamin a bambanag. No dadduma pagsaritaanmi ti maipapan ken ni Jehova ken dagiti napintas, nakaskasdaaw nga ar-aramidna. No dadduma pagsaritaanmi dagiti minamaag, pagay-ayaman, nakakatkatawa a bambanag. Siempre, padpadasenmi nga isuro ti maysa a banag kadakuada, ngem saan laeng a dayta no di ket addaankami ti makaay-ayo, makabang-ar, awan pakadandanaganna a tiempo a panagkakadua. Patiek a dagita a panagsasarita dakkel ti naitulongda iti kinasinged dagiti nagannak iti ubing. Awan duadua a dagitoy nakatulongda a mangpataud iti nasayaat a komunikasion nga adda iti pamiliami.
“Insuronatayo ni Jehova iti dakdakkel a pateg dagiti naespirituan a bambanag, iti panangipaay iti bagbagitayo. Ni Carol ken siak pulos a dikam naaddaan iti kinawadwad dagiti namaterialan a bambanag, ngem pudno a pulos a dikam sinapul ida wenno naikapiskami kadakuada. No binusbosmi koma ti ad-adu a tiempomi a nagpaadipen iti kinabaknang, mabalin nga awanankam koma ti umdas a tiempo a mangipamaysa ken Jehova ken iti pamiliami. Inaramidmi ti umiso a panagpili.” (Sumaruno ti komento ni Carol.)
“Pagarupek a ti panangpasuso kadagiti annak makatulong iti dakkel iti pannakaisinggalut dagiti ubbing iti inada. Busbosenyo ti adu a tiempo a mangub-ubba ken mangaw-awit iti anakyo ta dikay malapdan ti agbalin a nasinged. Pulos a di mabaybay-an ti ina ti anakna iti nasursurok ngem dua agingga iti uppat nga oras. Ni Ed ken siak kankanayon a naistriktokami unay maipapan iti panangibati kadagiti annakmi kadagiti para-awir. Kankanayon a tinarigagayak ti mangisuro kadagiti annakko ken mangbuya kadakuada bayat ti panagdakkelda. Gapuna bayat ti kabassitda, diak nangala iti trabahok iti ruar. Pagarupek a daytoy ti nangtulong kadakuada a makabigbig no kasano a nagpategda kadakami. Ti kangrunaan a pamay-an ti panagbalin a nasinged kadagiti annakyo isu ti panangbusbos iti tiempo a kaduada. Awan ti maisukat iti kaaddayo a pisikal iti pagtaengan. Amin dagiti namaterialan a bambanag di maisukat kadakayo.
“Narigat laeng dagiti tawtawen iti kinatin-edyer agsipud ta masapul nga agbalbaliwak iti panagdakkel dagiti ubbing. Narigat nga ibturan, ti pannakabigbig a didak unay kasapulanen ken agbalbalindan nga agwaywayas. Daytat’ nakaam-amak a tiempo, ket subokenna amin dagiti inaramidmo a panangisuro, panangdisiplina, ken panangatur nga inaramidmo. Pudno a naladaw unayen ti mangrugi no tin-edyerdan. Naladawen ti panangpadas a mangisuro kadakuada kadagiti kababalin, ti panagayat iti sangatauan, ken nangnangruna ti panagayat ken Jehova. Dagitoy a bambanag masapul a maipasagepsep manipud pay iti pannakaipasngay nga agtultuloy.
“Addaanka iti 12 a tawen a mangileppas iti trabahom sakbay dagitoy a napeggad a tawtawen ti kinatin-edyer. Ngem no nagtrabahoka a sigagaget a nangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia, daytoy ti tiempo ti panagapit iti rag-o ken talna no ikeddengdan a tarigagayanda ti agserbi ken Jehova a naimpusuan.”—Edward ken Carol Owens.
Manipud Zimbabwe
“Dagiti ubbing ket ‘tawid manipud ken Jehova.’ Kasta ti kunaen ti Biblia idiay Salmo 127:3. Ti panangpampanunot itoy tinulongannakami kas nagannak a mangaramid iti amin a kabaelanmi a mangaywan iti daytoy a tawid. Maysa kadagiti kangrunaan a panangikagumaan ti pamiliami isu ti panangaramid kadagiti bambanag nga agkakadua—agkararag a sangsangkamaysa, agadal ti Biblia a sangsangkamaysa, agdayaw a sangsangkamaysa, agtrabaho a sangsangkamaysa, bumisita kadagiti gagayyem a sangsangkamaysa, agay-ayam a sangsangkamaysa.
“Kasapulan ti disiplina no dadduma. Naminsan ti anakmi a lalaki, iti nasapa pay a kinatin-edyerna, naladaw a nagawid. Nadanagankami. Isut’ umik-ikay. Nadlawmi nga adda dakes, ket inkeddengmi a baybay-an dayta agingga iti sumaganad a bigat. Iti agtengnga iti rabii nakangngegkami iti katok iti ruangan ti kuartomi. Dayta ti anakmi a lalaki, nga aglulua.
“‘Tatang, Nanang, diak makaturog iti napalabas nga uppat nga oras, agsipud ta diak immimdeng kadakayo idi binalakadandak manipud iti Biblia maipapan iti dakes a pannakikuyog. Kalpasan ti klase itatta dadduma nga ubbing ti nangpilit kaniak a makikuyog kadakuada nga aglangoy, ket maysa kadagiti ubbing a lallaki ti nangiguyod kaniak iti uneg ti danum. No dinak tinulongan ti maysa nga ubing a lalaki, nalmesakon. Kinatawaandak ket inawagandak a takrot. Nagawidak a dagus, ngem nagianak iti ruar ti balay agsipud ta mariknak a nakabasolak. Ladingitek ta diak immimdeng kadakayo idi binallaagandak maipapan iti dakes a pannakikuyog, kas naipakita idiay Biblia.’—1 Corinto 15:33.
“Nagsangit ket nagsangitkami met. Maay-ayokami ta nakasuro iti leksion, ngem isut’ dinisiplinami tapno ad-adda a maipasagepsep kenkuana. Ipakita ti Exodo 34:6, 7 a naasi ni Jehova ket mamakawan iti salungasing, ngem kaskasdi ‘pulos a di mangilaksid iti pannakadusa.’”—David ken Betty Mupfururirwa.
Manipud Brazil
“Maysaak a balo ket masapul a padakkelek ti anakko a lalaki a bukodko. Maigiddato iti dayta, agtrabahoak kas maysa a mannursuro. Saan a nalaka ti panangisuro ken panangdisiplina kadagiti ubbing. Ti kasapulan isu ti agtunos a panangisuro ken natimbeng a disiplina, ken maysa a nasayaat nga ulidan iti biang dagiti nagannak. Marigatanak nga agbalin a nainget ken maigiddato iti dayta mannakipagrikna. Masapul a parang-ayek ti arte iti panagimdeng, nangnangruna ti naimpusuan a panagimdeng. Napateg ti makisarita, saan laeng a makisao, no di ket iraman ti ubing, masapul a tignayem ti emosionna. Pinadasko nga iparikna nga isut’ paset ti pamilia babaen ti panangiramanko kenkuana iti badyet ti pamilia. No dumteng ti babayadan iti silaw ken danum, wenno no ngumina ti presio ti kawes wenno sapatos, pagsaritaanmi dagitoy a bambanag.
“Napateg ti panangkomendar a buyogen ti kinapasnek kadagiti amin a bambanag a nasayaat ti pannakaaramidna. Bayat a rumsua dagiti gundaway, ipakitak kenkuana ti pateg ti panangsurot kadagiti linteg ken prinsipio ti Dios. Naminsan, kalpasan ti panangbalakadko kenkuana iti namin-anon a daras, masapul nga usarek ti literal a baot. Anian a nagrigat para kaniak, ngem anian, dagiti bendision a nagbanaganna! Iti kinabarito addaankami kadagiti naimbag ken dakes a tiempo, ngem makitami ti pateg iti panangisuro ken disiplina. Ibagana kaniak dagiti personal a parikutna ken iyebkasna dagiti rikriknana.
“Masapul nga alertoak a mangtaginayon iti nasayaat a komunikasion. Gapuna padpadasek ti agbalin a saan unay a maigamer iti trabahok a sekular tapno kanayon nga adda tiempok iti anakko a lalaki. No adda parikutmi, padasek ti umimdeng a sipapasnek, ket babaen iti tulong ni Jehova, maparmekmi ida. Ipakaammok kenkuana nga agbiddutak met. Naminsan makapungtotak unay, ket imbagak kenkuana nga ‘agulimek.’ Imbagana kaniak a ti panangibaga iti maysa nga ‘agulimek’ mangipakita iti kinakurang iti ayat. Isut’ umiso. Iti dayta a malem pudno a nakawatwatiwat ti panagsaritami.”—Yolanda Moraes.
Manipud Republika iti Korea
“Sigagagar nga inyaplikarko dagiti prinsipio iti Biblia iti biag ti pamiliak. Naimpusuan unay a nangnangruna ti Deuteronomio 6:6-9. Gapuna pinadasko ti nakikadua kadagiti annakko agingga iti kabaelak, ti agbalin a nasinged kadakuada, ti pangipasagepsep kadagiti prinsipio ti Sao ti Dios iti isip ken pusoda. Nagawisak met kadagiti amin-tiempo a misionero ken miembro ti pamilia ti Bethel iti pagtaenganmi tapno maiyam-ammo kadagiti annakko ti amin-tiempo a panagserbi.
“Ti umuna nga aramiden dagiti nagannak no mangipaay iti parikut dagiti annak isu ti panangiparangarang kadagiti bungbunga ti espiritu. Nalaka laeng ti maupay kadagiti annak ken nalaka a makapungtot. Datayo a nagannak, nupay kasta, masapul a naanus ken mangipakita iti mapagulidanan a kababalin. Napateg ti panagraem kadagiti annak ken ti mangipaay kadakuada iti gundaway a mangilawlawag iti kasasaad. No awan ti nalawag a pammaneknek iti biddut, ngarud talken ida ket kanayon a paregtaen ida. No masapul a disiplinaen ti ubing, umuna a makirinnason kenkuana, ipakita kenkuana no aniat’ dakes nga inaramidna, ken itudo no kasano a di makaay-ayo ti tignayna ken Jehova ken kadagiti dadakkelna. Iti daytanto laeng a mabalin ti mangdisiplina. Masansan dagiti anakko a lallaki kunaenda kalpasan ti panangdisiplina: ‘Tatang, diak maawatan ti bagik, no apay a nasukirak. Kasta unay ti kinamaagko.’ Apresiarenda dagiti nagannak a mangikagumaan a mangdisiplina kadakuada.
“Masapul nga agalerto dagiti nagannak iti panangrugi pay laeng ti dakes nga ugali. Idi ti inauna nga anakko a lalaki adda iti junior haiskul, nangngegko ti napigsa a musika a rock manipud iti kuartona. Naammuak a nakikadua iti grupo dagiti mapagulidanan nga estudiante a mangbalakad kadagiti dadduma nga estudiante, ket naisarangen kadagiti nailubongan nga impluensia. Naammuak a gapu iti agtultuloy a panangpilit dagiti miembro ti grupo ken gapu iti panagusiuso, isut’ nagsigarilion. Nakirinnasonak kenkuana maipapan iti peggad ti panagsigarilio, ket inkeddeng ti anakko a lalaki a bukodna a masapul nga agikkat iti grupo, ket inaramidna ti kasta. Tapno mapunnuan ti lugar ti di nasayaat nga ar-aramid idiay eskuelaan, nangiyurnoskami iti nasayaat a paglinglingayan a kadua ti pamilia ken dagiti miembro ti kongregasion.
“Kamaudiananna, kunaek a ti kapapatgan a banag isu ti panangipaay dagiti nagannak iti nasayaat nga ulidan. Kankanayon nga ibagbagak kadagiti dua nga annakko a lallaki a tarigagayak ti agserbi iti Dios iti amin-tiempo kas ministro a mangikaskasaba iti naimbag a damag. Idi nagturposen a nageskuela ti maikadua nga anakko a lalaki, nakapagretiroakon iti trabahok idiay paktoria ti seda ket nagbalinak nga amin-tiempo a ministro. Dagiti dua nga annakko a lallaki nakitada ti determinasionko ket tinuladda ti ulidanko. Kalpasan ti pannakaibaludda gapu iti isyu iti neutralidad, isuda a dua simrekda iti amin-tiempo a panagserbi ket nagtultuloyda agingga itoy nga aldaw.”—Shim Yoo Ki.
Manipud Sweden
“Pinadakkelmi dagiti pito nga annak, lima a lallaki ken dua a babbai. Itan dadakkeldan, ket aktiboda amin iti panangikasaba iti naimbag a damag iti Pagarian ti Dios. Manipud iti nasapa nga edad, dagiti ubbing agatenderda kadagiti gimong ti kongregasion ket makikuyogda kadakami iti panagserbi iti tay-ak. Agsasaganad a nasursuroda ti panangasaba—panangitalmeg ti doorbell, mangkablaaw, mangibaga ti naganda, ken mangitukon iti handbill, tract, wenno magasin. Idi ubingda pay laeng, mangipaayda iti palawag iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro.
“No dadduma dagiti narikut a parikut sapulenna ti naisangsangayan a panangasikaso. Ti panangipakita iti ayat ken anus ngarud napateg—awan ti panangbugkaw wenno panagaapa. Dagiti parikut narisotda babaen ti pannakirinnason kadagiti bambanag ken panangipaganetget iti panangmatmat ni Jehova. Sinanaymi ida kadagiti bambanag a mainaig iti kuarta. Idi agmatmataengandan, nagtrabahoda nga agiwaras iti diario, agani iti peat, panaghardin, ken dadduma pay. Ti panagbisita kadagiti appoda a lallakay ken babbaket nga adayo iti pagtaengan ti nangipabigbig kadakuada kadagiti parikut dagiti nataengan a tattao ken makipagrikna kadakuada.
“Iti maika-30 nga anibersario ti kasarmi, naawatmi ti sumaganad a surat:
“‘Kadagiti Ingungotenmi a Nagannak:
“‘AGYAMANKAMI KADAGITI ISUAMIN! Ti nabara nga ayat nga aglaplapusanan nga impaayyo kadakami, ti napudno a pammati nga impasagepsepyo kadakami, ti nagsayaatan a namnama nga intedyo kadakami—daytoy di magatadan ti sasao wenno kuarta. Nupay kasta, inanamaenmi a babaen itoy bassit a pakalaglagipan, maawatanyonto no kasano ti riknami kadakayo, nga ingungotenmi nga ama ken ina. [Pirma] Dagiti annakyo.’
“No sublianantayo dagitoy amin a ‘20-tawen a proyekto,’ mariknatayo ti kasta unay a panagyaman ken Jehova, ti nailangitan nga Amatayo, a naasi unay kadatayo.”—Bertil ken Britta Östberg.
Nadumaduma a Babassit a Bambanag
“Ti panagpasuso ti ina ti pamay-an ni Jehova a mamagbalin a nasinged ti ubing iti inana, ngem mabalin a nayonan ti ama dayta iti rocking chair. Personal a pagragsakak ti mangubba kadagiti annakmi ket ililik ida a paturogen iti rinabii.”
“Kas amada, saanak a pisikal a nakabalan a mangpasuso kadakuada ngem digosek ida a rinabii. Para kaniak ken para kadakuada, daytat’ tiempo ti ragsak!”
“Sagpaminsan, sinaggaysa nga iruarko dagiti annakmi, tapno mangan iti ruar a siak laeng ti kaduada. Pagay-ayatda ti sinaggaysa a makikadua ken Daddy.”
“Bayat ti panaglabas ti tiempo, nain-inot nga inikkanmi ida iti wayawaya ken rebbengen. Ti napetpetan nga spring iti maysa nga ima masapul a mawarwaran a main-inot tapno maliklikan ti di magawidan a pannakaipurruakna.”
“Mangipakita iti adu a panangipateg. Awan pay ti ubing a natay iti aglaplapusanan a bisong ken ungngo—ngem mapukaw ti riknada no awan dagitoy.”
“Aganuskayo, dikay pagleddaangen ida. Dikay kankanayon a sermonan ida. Bay-anyo a parang-ayenda ti panagraem iti bagida. Iti tunggal pammabalaw mangipaay iti uppat a pammadayaw!”
“Ipaayyo ti kasayaatan a kabaelanyo kadakuada, tapno pagbalinenyo ida a kasayaatan.”
[Ladawan iti panid 9]
Dagiti ubbing a kas ken ni Rebecca kasapulanda ti napudno a panangipateg
[Ladawan iti panid 10]
Ti panangipaay iti tiempo a panangaramid a sangsangkamaysa kadagiti bambanag makatulong a mangipaay iti nabileg a singgalut ti pamilia