Ti Panangmatmat ti Biblia

Dagiti Kararag—Maulit-ulit Wenno Naimpusuan?

AGTAYTAYAB ti maysa a nagdakkelan nga eroplano iti kangato a 12,500 a metro. Matannawagan iti baba ti nalamiis a dandanum ti Pacifico. Kellaat a nagsardeng ti maysa a makina. Kalpasanna, natay met dagiti tallo pay a makina. Nagsuek ti eroplano iti 10 a kilometro iti dua a minuto! Ngem idi 2,700 a metro laengen ti kangatona nagandar manen ti eroplano ket natalged a nagdisso sadi San Francisco. Insennaay ti maysa a pasahero: “Idi laeng a nagkararagak iti kasta unay.”

Iti tiempo ti didigra, peggad, wenno nakaro a ladingit, adu a tattao, uray dagidiay saan a relihiuso, ti umararaw iti Mannakabalin-amin maipaay iti tulong. Maigiddiat iti dayta, dagiti relihiuso masansan nga ulit-ulitenda dagiti pormal a kararag kadagiti simbaan ken templo wenno iti pagtaengan. Babaen ti panagusarda kadagiti rosario, dagdagulliten dagiti adu ti Amami ken Ave Maria. Dagiti dadduma agusarda kadagiti misal. Riniwriw nga Oriental ti mangpusipos kadagiti rueda nga addaan kadagiti karga a karkararag kas napardas a pamay-an iti panangulit kadagiti kararag.

Insaludsodyon aya, ‘Kasanot’ rumbeng a panagkararagtayo? Rumbeng kadi a dagiti kararag ket maulit-ulit wenno naimpusuan?’

No Aniat’ Kayarigan ti Kararag

Ipapantayo a ti ipatpategyo unay nga ama, nga adda iti sabali a pagilian, paregtaennakayo nga agtelepono kaanoman a kayatyo—libre. Dikay kadi umawag a masansan? Dikay kadi maragsakan iti panangtaginayon, uray pay panangpatibker, iti napateg a relasionyo? Dikay kadi iyebkas dagiti pakadanaganyo ken ti nalaus a panagyamanyo gapu iti tulong ken pammaregta nga impaayna kadakayo iti unos ti panagbiagyo? Saan kadi a napateg unay kadakayo dayta a relasion?

Iti panagteleponoyo, mabalin a dagullitenyo ti sumagmamano a bambanag, ngem basaenyo aya iti libro wenno ulit-ulitenyo dagita? Saan met koma ngarud a kasta ti kararag ti maysa a Kristiano. Kinapudnona, kinuna ni Jesu-Kristo a di rumbeng a kasta dagiti kararag.

Aniat’ Kuna ni Jesu-Kristo?

“No agkararagkayo, diyo sawen dayta isu met la a banag a maulit-ulit, a kas iti ar-aramiden dagiti tattao kadagiti nasnasion, ta pagarupenda a maipangagda gapu kadagiti adu a sasao.”a (Mateo 6:7) Kastoy ti panangiyebkas ti dadduma a patarus: “Iti kararagyo, dikay agsalsalawasaw a kas ar-aramiden dagiti pagano.” (The New English Bible) “Iti panagkararagyo dikay agibassawang kadagiti ubbaw a sasao a kas ar-aramiden dagiti Gentil.”—Revised Standard Version.

Dadduma a tattao inaigda ti adu unay a sasao iti kinasanto, kinatalabit iti debosion, panangulit-ulit ken kaatiddog iti mainanama a sungbat. Nupay kasta, saan a rukoden ti Dios ti pateg ti kararag babaen ti kaatiddogna. Nalawag a di tinarigagayan ni Jesus dagiti pasurotna nga agusarda kadagiti nainget a pormula wenno inkabesa a karkararag. Gapuna, ania komat’ manayon a pateg dagiti rosario, misal, wenno rueda a pagkararagan?

Kalpasan ti panangisaona iti adda iti ngato, impaayan ni Jesus dagiti adalanna iti pagwadan a kararag—ti nalatak a Kararag ti Apo. (Mateo 6:9-13) Ngem inrantana aya nga ulit-ulitenda dagidiay met laeng a sasao? Saan. Kinapudnona, idi dinakamatna manen dayta nasurok maysa a tawen kalpasanna, saan nga inusar ni Jesus dagiti isu met laeng a sasao. (Lucas 11:2-4) Adda aya rekord maipapan kadagiti immuna a Kristiano a nangaramid iti kasta wenno maipapan iti panangulit-ulitda kadagiti dadduma pay a pormal a kararag? Manen, awan.

Kayat a sawen kadi daytoy a ditay mabalin a dakamaten ti umasping a punto wenno dawat iti adu a daras? Saan, ta kuna met ni Jesus: “Itultuloyyo ti agdawat, ket maikkankayto; itultuloyyo ti agsapul, ket makasarakkayto.” (Mateo 7:7) Masansan a nasken a dakamatentayo ti isu met laeng a kiddaw iti adu a daras. Kitaen ngarud ni Jehova no kasano kapasnektayo nga agdawat ken no kasano kauneg ti pannakaseknantayo iti dayta a banag.

Kas pangarigan, idi maikalima a siglo K.K.P., agnanaed ti maysa a nadiosan a lalaki, ni Nehemias, kas maysa kadagiti nakayawan a Judio sadi Babilonia. Isut’ parayawat ti kopa iti ari ti Persia. Idi naammuanna a dakes ti sasaaden dagiti kailianna, dagiti agnanaed sadi Judea, isut’ nagkararag “iti aldaw ken rabii” maipaay iti pannakabang-arda. (Nehemias 1:6) Naipangag dagiti kararagna. Tinignay ni Jehova ti mannakipagrikna nga agturay ti Persia a nangipalubos ken Nehemias a mapan sadi Jerusalem tapno isimpana dagiti bambanag. Inaramidna daytoy, ket nagbanag iti panagrag-o dagiti kailianna ken iti pannakataginayon ti pammatida.—Nehemias 1:3–2:8.

No Kasano a Makatulong ti Naimpusuan a Kararag

Nupay isut’ Katan-okan a Pannakabalin iti uniberso, paregtaen ni Jehova “dagiti annakna” nga umadanida kenkuana buyogen amin a puso. “Umadanikayo iti Dios, ket isu umasidegto kadakayo,” kuna ti adalan ni Jesus a ni Santiago. (Santiago 4:8) Ngem kasano? Ay ket, nasken nga agkararagtayo iti nagan ni Jesus. (Juan 14:6, 14) Mainayon pay, kas kinuna ni Pablo: “No awan ti pammati saan a mabalin nga ay-ayuen, ta ti umadani iti Dios masapul a patienna nga adda ket isu ti manggunggona kadagidiay sigaganetget a mangsapul kenkuana.”—Hebreo 11:6.

Dagidiay addaan parikut, uray dagidiay nakaro ti naaramidda a basol, mabalinda ti agkiddaw ken umawat iti tulong ken pammakawan. Inyilustrar daytoy ni Jesus iti estoriana maipapan iti maysa a pangulo ti relihion isu, nga idi agkarkararag, nagyaman iti Dios ta isut’ nasansanto kano ngem dagiti dadduma; ngem ti maysa nga agsingsingir iti buis (magurgura ken mamatmatan a managbasol unay a tao kadagidi nga al-aldaw) kunana laeng: “O Dios, mangngaasika kaniak a managbasol.” Saan la ketdi a nagtaud iti libro dayta a simple, naimpusuan a kararag. Ket kinondenar ni Jesus ti relihiuso a managinsisingpet ngem kunana maipapan iti sabali: “Ti agpakumbaba maitan-okto.”—Lucas 18:10-14.

Dagiti nakaay-ay-ay a kasasaad ti lubong pagdanagenda ken paglidayenda dagiti adu. Mabalin a madanagan uray dagiti Kristiano maipapan iti takderda iti Dios. Ngem ti regular, naynay, naimpusuan a panagtaklin ken Jehova maipaay iti tulong manggunggona iti labes ti namnamaentayo. Insurat ni Pablo: “Dikay madanagan iti uray ania no di ket kadagiti isuamin maipakaammo koma dagiti dawdawatyo iti Dios gapu iti kararag ken araraw agraman panagyaman; ket ti kinatalna nga adda iti Dios a mangringbaw iti isuamin a pampanunot aywanannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalinyo nga agpanunot babaen ken Kristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.

Ti araraw kayatna a sawen napasnek a pakaasi, panagdawat iti Dios maipaay iti tulong, panangiparukpok iti pusotayo kenkuana a kas iti ubing iti naayat unay ken mannakaawat a naganak. Dagita a kararag saan nga agtaud kadagiti libro, wenno maulit-ulit. Aggubuayda iti puso a makasapul iti tulong ken addaan pudno a pammati ken Jehova, ti “Manangdengngeg iti kararag.”—Salmo 65:2.

[Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 20]

Drowing ni Albrecht Dürer/Dover Publications, Inc.