Apay Kasta Unay Panagsegga iti Baro a Lubong?

Ti Panungpalan ti Lubong​—Kasanot’ Kaasidegna?

ANIAT’ kaipapanan ti panungpalan daytoy a lubong? Pannakadadael ti daga babaen iti apuy, kas isursuro ti dadduma a relihion? Saan; kasano a kasta, yantangay kunaen ti Salmo 104:5: “Dinto maisina uray kaanoman, wenno agnanayon?”

Maammuantayo ti sungbat no subliantay ti lubong idi ugma nga immuna ngem iti daytoy agdama. Dimmakes dayta ken immalsa maibusor iti Dios, gapuna “daydi lubong nga immuna, idinto a natinep iti danum, nadadael.” Ngem idi nadadael dayta a lubong, a buklen ti langlangit ken daga, babaen iti Layus idi aldaw ni Noe, ti literal a langlangit ken daga di napukaw. Ti met ngarud panungpalan daytoy a lubong dina kaipapanan ti pannakadadael ti nabituen a langlangit ken ti planeta a Daga babaen ti apuy.​—2 Pedro 3:5, 6; Genesis 6:1-8.

Masansan nga us-usaren ti Biblia dagiti termino a “langlangit” ken “daga” iti piguratibo a pamay-an. Ti “langlangit” mabalin a mausar ken Satanas, ti dios daytoy a lubong; dagiti agtuturay ti lubong nga adda iti sidong ti panangtengngelna; ken ti puersa dagiti dakes nga espiritu kadagiti nailangitan a disso​—nga amindat’ mangwatwatwat iti demoniko nga impluensia iti intero a sangatauan. (2 Corinto 4:4; Efeso 6:12) Masansan a maus-usar ti “daga” a mangtukoy kadagiti tao ditoy daga. (Genesis 11:1; 1 Ar-ari 2:1, 2; 1 Cronicas 16:31; Salmo 96:1) Dagitoy a simboliko a langlangit ken daga daytoy agdama a nadangkes a lubong ti kunaen ti 2 Pedro 3:7 a madadael babaen iti “apuy.”​—Galacia 1:4.

Mangted itan ni Pedro ti makaparagsak a damag a daytoy daan a lubong masukatanto iti baro: “Ngem kas mayannurot iti karina, datayo urayentayo dagiti babbaro a langlangit ken ti maysa a daga a baro, isuda a pagtaengan ti kinalinteg.”​—2 Pedro 3:13.

Baro a Lubong nga Awanan Lulua Wenno Ipapatay

Maabrasa a damag ti inwaragawag ni Pedro a pagtaengan ti kinalinteg dayta baro a lubong, ngem naan-anay a makaparagsak ti impasarunson ni Juan maipapan iti dayta! Kinunana idiay Apocalipsis 21:3, 4: “Ket nangngegko ti maysa a dakkel a timek a naggapu iti trono nga agkunkuna: ‘Adtoy! Ti tabernakulo ti Dios adda kadagiti tattao, ket isu makipagnaedto kadakuada, ket isudanto dagiti tattaona. Ket ti Dios met laeng addanto kadakuada. Ket punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ket awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Dagiti immuna a bambanag napalabasdan.’”

Imbes a dadaelenna ti daga babaen iti apuy, panggep ni Jehova a mapagtaengan dayta iti agnanayon: “Ta kastoy ti kinuna ni Jehova a Namarsua kadagiti langlangit, Isu ti pudno a Dios, ti Nangbukel iti daga ken Nangaramid iti dayta, Isu a nangipasdek a sititibker iti dayta, a pinarsuana a saan nga ongaong, a binukelna tapno pagnaedan.”​—Isaias 45:18.

Agtaengto ti kinalinteg sadiay agsipud ta awanton sadiay dagiti nakillo: “Ta ti nalinteg agtalinaedto ditoy daga, ket ti napnuan-imbag agtaengto kenkuana. Ngem dagiti nadangkes magudasdanto ditoy daga, ket dagiti nagulib maparutdanto kenkuana.”​—Proverbio 2:21, 22.

Babaen ti paltiing, pasingkedan met daytoy ni salmista a David: “Ta bassit pay a darikmat, ket ti nadangkes awanton; wen, mingmingamto a sigaganetget ti ayanna, ket awanton. Ngem dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.”​—Salmo 37:10, 11.

Ni Jesus pasingkedanna a mismo daytoy [babaen ti] panangikunana iti Sermonna idiay Bantay: “Naragsak dagiti naemma, ta tawidendanto ti daga.” No maipapan iti gobiernoda, mabendisionanto dagitoy a naemma iti nalinteg a baro a langlangit nga ikarkararagda: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, no kasano idiay langit, kasta met koma ditoy daga.”​—Mateo 5:5; 6:10.

Ti aglaplapusanan a talna a tagiragsakento dagiti agnaed iti dayta a baro a lubong iramannanto met dagiti animal: “Ket ti lobo makipagnaedto iti kordero, ket ti leopardo makikaiddanto iti urbon a kalding; ket ti urbon ti baka ken ti urbon ti leon ken ti napalukmeg agkakaiddadanto; ket ti maysa nga ubing idalannanto ida. . . .Didanto mangranggas wenno mangdadael iti amin a bantayko a nasantuan; ta ti daga mapnonto iti pannakaammo ken ni Jehova, a kasla kadagiti dandanum saknapanda ti baybay.”​—Isaias 11:6-9.

Kasanot’ Kaasidegna?

No naruamkay a di mamati iti daytoy a kas ket maysa a namnama a dinto pumayso, kasla di nakapapati, agsarimadengkayo manen ken agpanunot. Kas kanayonan kadagiti pasamak ti ragup a pagilasinan ti kaadda ni Kristo Jesus, adda kronolohia ti Biblia a mangitudo iti 1914 kas ti pangrugian ti kaaddana. Inwaragawag dagiti Saksi ni Jehova ti 1914 kas naisangsangayan a tawen iti irarang-ay ti panagturay ti Pagarian ni Jehova ditoy daga babaen iti Hulio 1879 a magasin a Watch Tower. Umanamong ti adu a historiador ken managpaliiw kadagiti kasasaad ti lubong nga inwayat ti tawen 1914 ti maysa a naiduma unay ken kapatgan a panawen iti historia ti tao, kas ipamatmat ti naikuyog a kahon.

Ti sabali pay a pasamak nga inted ni Jesus ket masarakan idiay Mateo 24:21, 22: “Ta addanto dakkel a rigat, a nanipud idi punganay ti lubong agingga ita, awan pay kasta a napasamak, ket awanto metten iti uray kaano. Kinapudnona, no saan a napaababa dagita nga aldaw, awan koma ti lasag a maisalakan; ngem gapu kadagiti napili, dagita nga aldaw mapaababadanto.”

Impakita met ni Jesus a makompletonto daytoy a ragup a pagilasinan kabayatan ti panagbiag ti kaputotan a nakaimatang iti panangrugina idi 1914. Kinunana idiay Mateo 24:32-34: “Ita iti kayo ti higos ti pagsursuruanyo ti pangariganna: Intono ti sangana gumanusen, ket patubbuenna dagiti bulbulong, ammoyo a ti tikag asideg metten. Kastakayo met, inton makitayo amin dagitoy, ammuenyo nga isu asidegen kadagiti ruangan. Pudno kunak kadakayo a dinto pay lumabas daytoy a kaputotan, maaramidton amin dagitoy a banag.”

Ti pannakakita iti daytoy daan a lubong​—iti amin a gubatna, bisin, sakit, ken ipapatay​—a nagpatinggan ket maysanto a pagrag-oan. Ti pannakakita iti dayta a sukatan ni Jehova a Dios iti baro a lubong ti kinalinteg​—nga awanan sasaibbek, lulua, sakit, ken ipapatay​—agbanagto iti agnanayon a pananglaglagip ken rag-o ken agnanayon a pammadayaw ken Jehova a Dios, ti Naindaklan a Namarsua ken Soberano iti Uniberso.

Babaen daytoy a namnama iti masanguanan, di pagduaduaan nga adut’ sigagagar a ti baro a lubong ti kinalinteg ni Jehova umay koman iti mabiit ken sukatannan daytoy daan a napnuan ladingit, krimen, sakit, ken ipapatay! Isu met la a napalaus unay ti kinagagarda nga uray la agannayasda a mangikeddeng kadagiti nasapa a petsa iti idadateng ti baro a lubong! Ita, nupay kasta, saanda a nasinasina a paset ti pagilasinan iti iyaayna a mangallukoy kadatayo nga ipakaammo dagiti ulbod a pakdaar. Makitkitatayon ti pannakailawlawag ti kompleto a ragup a pagilasinan a mangted iti natibker a pakaibatayan ti sigagagar a panagseggatayo iti panungpalan daytoy nadangkes a lubong ken ti baro a lubong ni Jehova a mangsukat iti dayta.

[Kahon iti panid 11]

1914​—Nangbalbaliw iti Historia

URAY kalpasan ti maikadua a gubat sangalubongan, adut’ mangitudo iti 1914 kas ti kangrunaan a nangbalbaliw iti agdama a historia:

“Kinapudnona ti ketdi tawen 1914 imbes a ti napasamak idiay Hiroshima ti mangtanda ti panagbalbaliw iti tiempotayo.”​—René Albrecht-Carrié, The Scientific Monthly, Hulio 1951.

“Nanipud pay 1914, isuamin a maseknan iti ayus ti lubong ti madanagan unay gapu ta kasla naikeddeng ken naiyurnos nga immuna ti kasasaad nga agtungpal iti nakarkaro pay a didigra. Adu a managpanunot a tattao ti makarikna nga awan ti makabalin a mangpasardeng iti kasasaad nga agturong ti pannakadadael.”​—Bertrand Russell, The New York Times Magazine, Setiembre 27, 1953.

“Ti agdama a panawen . . . a nangrugi idi 1914, ket awan makaammo no kaano wenno kasano nga agngudo daytoy. . . . Mabalin nga agtungpal daytoy iti naan-anay a pannakatalipupos.”​—The Seattle Times, Enero 1, 1959.

“Talaga a bimtak iti intero a lubong idi Gubat Sangalubongan I ket kaskasdi a ditay pay ammo no apay. . . . Paspasungadentay idin ti maysa a naan-anay a gobierno. Adda idi talna ken kinarang-ay. Idi kuan bimtak dagiti isuamin a banag. Addatayon iti agngangabit a kasasaad nanipud idi.”​—Dr. Walker Percy, American Medical News, Nobiembre 21, 1977.

“Idi 1914, napukaw ti lubong ti panagkaykaysa a dinan pulos napasubli nanipud idi. . . . Panawenen daytoy ti naisangsangayan unay a kinariribuk ken kinaranggas, agpadpada ti panagririnnupak dagiti nasion ken kadakuada met laeng.”​—The Economist, London, Agosto 4, 1979.

“Sumaysayaat idi dagiti isuamin a banag. Daytoy ti lubong a nakaipasngayak. . . . Giddato, di ninamnama, iti maysa a bigat idi 1914 nagngudo dagiti isuamin a bambanag.”​—Estadista ti Britania a ni Harold Macmillan, The New York Times, Nobiembre 23, 1980.

[Ladawan iti panid 10]

Naruay a talna agpaay iti amin idiay naikari a baro a lubong