Nagbassit ti Maipapaay a “Nakapatpateg a Tiempo”
MAMMANO a nagannak ti mangipapaay iti umdas a tiempo iti annakda kadagitoy nga aldaw. Adu ti agsolsolo ken mangikagkagumaan a mangipaay iti kasapulan dagiti annakda nga awan ti tulong ti asawada. Ket gapu iti rumigrigat a kasasaad ti biag, umad-adu a nagannak ti makaamiris a masapul a mangged ti ama ken ina tapno adda umdas a pinansial a kasapulan ti pamilia. Saan ngarud a pakasdaawan a bimmassit ti maipapaay a nakapatpateg a tiempo.
Kas pangkaaduan a pannakaawat, masansan a ti nakapatpateg a tiempo iramanna ti panangiskediol iti tiempo agpaay iti anak, masansan a babaen iti panangiplano ti maysa nga espesipiko nga aktibidad—kas pangarigan, ti espesial a panagpasiar idiay zoo. Nalawag nga adda pagimbagan ti panangipaay iti nakapatpateg a tiempo. Kasapulan dagiti annak ti naisangsangayan nga atension. Nupay kasta, agminminar kadagiti eksperto iti panangaywan iti annak a saan a nasayaat ti pannakaipaay ti nalatak a kapanunotan maipapan iti nakapatpateg a tiempo.
Agparang nga adu nga okupado, mangipatpateg iti karerada a nagannak ti mangal-alagad iti mangallilaw a kapanunotan a ti panangilasin, panangiyurnos iti sumagmamano a tiempo iti anak umdasen a mangpennek kadagiti kasapulanna nga asikaso dagiti nagannakna. Gapuna, adawen ti Daily News ti New York ti kinuna ni Dr. Lee Salk, maysa a propesor idiay Cornell University Medical School sadi Estados Unidos: “Awan mamaay ti kapanunotan maipapan ti nakapatpateg a tiempo.” Ilawlawagna: “Timmaud ti termino gapu iti basol dagiti nagannak. Palpalugodan dagiti [nagannak] ti bagbagida a di mangipaay iti umdas a tiempo kadagiti annakda.”
Ngem saan kadi a nasaysayaat laengen nga ipaay ti nakapatpateg a tiempo, a maipamaysa ti atension ti nagannak iti anak ngem iti saan a pulos a panangipaay iti dayta? Saan, gapu ta ad-adda a maisuro dagiti nagannak ti annakda babaen iti ulidan. Naiyilustrar iti maysa a nabiit pay a panagadal maipapan iti agtutubo kadagiti iskuater dagiti siudad ti nakalkaldaang a paset daytoy a kinapudno. Dakdakkel ti posibilidad a dagidiay addaan naibalud a kabagian bayat a dumakdakkelda ti agbalinto met a balud inton agangay. Kasta met a dagiti dumakkel iti poder dagiti alkoholiko wenno manangabuso ti droga ti sigurado a mangtuladto met kadagitoy a makapapatay a bisio.
Nabileg unay ti nasayaat nga ulidan dagiti nagannak. Ti parikut a ta ti panangipaay iti nasayaat nga ulidan kasapulanna ti tiempo, naunday a tiempo, saan laeng a sumagmamano. Kas kunaen ti Daily News ti New York: “Saan nga agkurri ti nakapatpateg a tiempo gapu ta dagiti kapatgan a gundaway ti nagannak iti anak—dagiti panagpapatang ken panagdesision a mangipanamnama iti kinatalged, nasayaat a kababalin ken panagraem iti bagi—ket di mapakpakadaan.” Awan ti makaiskediol iti di mapakpakadaan a tiempo. Mabalin a mangbusbos ti maysa a naganak iti 15 minuto kada aldaw a kadua ti anakna, ngem masigurado kadi a nasayaatto ti panaglangen ti nagannak ken anak iti dayta a gundaway? Ken kasano a makasursuro ti anak babaen iti ulidan no dagidiay laeng a minuto ti binusbos ti nagannak iti dayta nga aldaw?
Gapu ta bassit a tiempo ti maipaay dagiti nagannak, aniat’ solusion? Awan simple a sungbat. Awan ti makabalbaliw iti kinapudno a pinagbalin daytoy a lubong a narigat ti mangpadakkel iti annak. Mabalin a pabassiten ti dadduma a nagannak ti tiempoda idiay panggedanda. Maysa nga autor ti maysa a nabiit pay a libro maipapan iti panangaywan iti anak idagadagna kadagiti nagannak a mabalinda a makissayan ti tiempo idiay panggedanda—nga agtalinaedda idiay balay a kadua dagiti annakda. Ngem iti kaaduan a nagannak, dida kayat dayta. Ken uray dagidiay nasayaat ti iskediolda idiay pagtrabahuan wenno dagidiay di mangmangged ti awan unay tiempoda kadagiti annakda.
Paregtaen ti dadduma nga eksperto dagiti nagannak a tinongenda no mabalinda ti makipagtrabaho kadagiti annakda idiay balay kas ti panagdalus, panagluto, panagtarimaan, panangdalus ti lugan, panaglaba, ken pannakitienda. Ti panagtrabaho a sangsangkamaysa, uray kadagiti kadawyan a trabaho, wenno panagaliwaksay a sangsangkamaysa mabalin a makaipaay ti gundaway kadagiti nagannak nga ipaayan ti tiempo a kasapulan tapno mapagtalinaedda a silulukat ti linea ti komunikasion ken makaipaay iti nasayaat nga ulidan. Addaan pay dagiti Kristiano a nagannak iti dadduma a trabaho a kayatda nga aramiden a kadua dagiti annakda. Dagiti Nakristianuan a gimong, panangasaba, sangapamiliaan a panagadal ti Biblia, pannakilangen kadagiti pada a manamati—amin dagitoy ti mangipaay kadagiti nagannak iti kapatgan a gundaway a makilangen iti annakda.
Makapainteres ta ti Linteg ti nasion ti Israel ti nangaramid iti isu met laeng a pagalagadan iti agarup 3,000 a tawen a napalabasen. Idiay Deuteronomio 6:6, 7, mabasatayo: “Ket dagitoy a sasao nga ibilinko kenka iti daytoy nga aldaw, agyandanto ita pusom; ket isuromto a siaagawa dagitoy kadagiti annakmo ket dagitoy ti sasawem kadakuada no situtugawka iti balaymo ken no magmagnaka iti dalan ken no agiddaka ken no bumangonka.” Saan a nanamnam-ay ti biag idi ugma. Panunoten ti amin a tiempo a kasapulan tapno tamingen ti inaldaw a kasapulan—nakaad-adu ti trabaho ti ama tapno ipaayan ti kasapulan ti pamiliana, wenno nakaad-adu ti panawen a mabusbos iti panagluto wenno panaglaba! Ngem dagiti nagannak a nagayat ken Jehova inaramidda ti amin a kabaelanda a kadua dagiti annakda ken naiyurnosda ti adu a kanito iti kada aldaw nga ipaganetget ti Linteg ti Dios kadagiti naganus a puso ti annakda.
Masapul a kasta met ti aramiden ita dagiti Kristiano a nagannak. No maipapan iti panangbusbos ti tiempo iti annakda, saan koma nga inton nawayada laeng. Ti kadaanan a pannao a “Saan a ti kantidad, no di ket ti kalidad,” saan a maiyaplikar iti panangpadakkel iti annak. Nangruna kabayatan iti naganus a tawenda, saan laeng nga espesial a tiempo ti kasapulan ti annak no di ket ti tiempo a “panagkakaduada.”
[Ladawan iti panid 17]
Pamilia nga okupado idiay pagtaengan a nairaman dagiti annak
[Ladawan iti panid 17]
Panagserbi ken Jehova a sangsangkamaysa