Naasawaan a Biag​—Panangparagsak iti Dayta

Aniat’ mamagballigi iti panagasawa?

Ti panangiwanwan ti asino ti makaiturong iti naragsak a panagasawa?

Kasano a marisut dagiti parikut ti komunikasion?

GAPU ta naimpluensiaanda kadagiti libro maipapan iti wayawaya dagiti babbai a binasada, ni Yasuhiro ken ti nobiana, ni Kayoko, nagtiponda, a pampanunotenda a mabalinda laeng ti agsina iti aniaman a tiempo. Kalpasan laeng a nagsikog ni Kayoko a pinagbalinda a legal ti panagasawada. Ni Yasuhiro, nupay kasta, kankanayon a nagduadua iti panagasawada. Idi rimsua dagiti pinansial a parikut ken ti pannakarikna a dida agkabagay, awanen ti makalapped kadakuada nga agdiborsio.

Sumagmamano a tiempo kalpasan ti panagdiborsioda, ken di pagaammo ti maysa ken maysa, agpadpada a nangrugi ni Yasuhiro ken Kayoko a nakipagadal ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Kalpasan ti sumagmamano a tiempo, naammuan ti tunggal maysa daytoy ket napaliiwda dagiti panagbalbaliw iti biag ti tunggal maysa babaen ti panangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Inkeddengda ti panagasawada manen. Itan, buyogen ti nadiosan a panangmatmatda iti panagasawa, situtulokdan nga agsakripisio tapno marisut dagiti parikutda.

Aniat’ namagballigi iti maikadua a panagasawada? Dayta ti panagraemda iti Namunganay ti panagasawa. (Genesis 2:18-24) Ti panangiwanwan nga inted ti kalaingan a manangbalakad iti panagasawa, ni Jehova a Dios, isu ti pamay-an a mangituggod iti naragsak a panagasawa.

Ti Sekreto ti Kinaragsak iti Panagasawa

Mabalin a marisut dagiti parikut iti panagasawa ken maispal ti panagasawa no iyaplikar nga agpadpada dagiti agassawa ti kinuna ni Jesu-Kristo: “‘Ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom ken iti amin a kararuam ken iti amin a panunotmo.’ Daytoy ti kadadakkelan ken umuna a bilin. Ti maikadua, nga umasping itoy, isu daytoy, ‘Ayatem ti kaarrubam kas panagayatmo iti bagim met laeng.’” (Mateo 22:37-39) Adtoy ti sekreto ti kinaragsak iti panagasawa. Agpadpada nga ayaten ti agassawa ni Jehova sakbay iti bagbagida wenno ti tunggal maysa. Mabalin nga ipadis daytoy a relasion iti tinallo a lubid. “Ket no ti maysa a tao agballigi a maibusor iti agwaywayas, dagiti dua dumaerdanto kenkuana; ket ti tinallo a lubid saan a madaras a magsat.”​—Eclesiastes 4:12.

Gapu ta ti ayat iti Dios kaipapananna ti panangtungpal kadagiti bilinna, masapul nga iyun-una ti agassawa dagiti linteg ken prinsipiona maipapan iti kababalin ti tao iti biagda. Babaen ti panangaramid iti kasta, ar-aramidenda dayta a tinallo a lubid a ti kalalagdaan a lubid isu ti panagayatda ken Jehova. Ket “dagiti bilinna saanda a makapadagsen,” kuna ti 1 Juan 5:3.

Daytoy agturong iti panangmatmat iti panagasawa a kas permanente nga urnos. (Malakias 2:16) Babaen iti kasta a pamuon ti panagasawada, matignayto ti agassawa a mangrisut kadagiti parikut ti panagasawada imbes a baybay-anda dayta babaen iti panagdiborsioda.

Panangipakita iti Ayat iti Kaasitgan a Kaarrubayo

Tapno maaddaan iti permanente a singgalut iti asawayo, masapul a pabilgenyo ti ayatyo kenkuana, ti kaasitgan a kaarrubayo. Masapul a saan a naagum daytoy nga ayat. Paliiwenyo no kasano nga iparegta ti Biblia daytoy a prinsipio: “Maaddaan iti maymaysa nga ayat, ta agtitimpuyogkayo iti kararua, a mangsalimetmet iti maymaysa a panunot, nga awan koma ti maaramid gapu iti supiat wenno kinatangsit, no di ket mabuyogan iti kinapakumbaba a ti tunggal maysa padayawanna ti sabali a kas natantan-ok ngem isu met laeng, a saan a kitaen ti tunggal maysa ti personal a pagimbaganna, no di ket ti personal a pagimbagan dagiti sabsabali.”​—Filipos 2:2-4.

Pudno, saan a mabalin nga awan koma ti maaramid a gapu iti supiat wenno kinatangsit iti daytoy naagum a lubong. No di umuna a mangipakita ti asawayo iti ayat, narigrigat pay [nga ipakita] ti kinaawan agum; ngem babaen ti panangikawes iti kinapakumbaba, a padayawanyo ti asawayo a kas natantan-ok ngem dakayo, nalaklakayonto a panunoten ti pagimbagan ti asawayo. Balakadannatayo ti Biblia a maaddaan iti nakem nga adda met ken Kristo Jesus. Isut’ maysa a mannakabalin nga espiritu, ngem “innalana ti galad nga adipen,” a nagbalin a tao. Saan laeng a dayta, idi adda ditoy daga, isu “nagpakumbaba ket nagtulnog agingga ken patay,” isu a nanggunggona uray pay kadagiti tao a di nangawat kenkuana. (Filipos 2:5-8) Babaen ti panangipakita iti daytoy a kababalin, naallukoy ni Jesus dagiti adu a bumusbusor, ket babaen ti panangtulad ken Jesus, naallukoy met dagiti adalanna dagiti bumusbusor. (Aramid 6:7; 9:1, 2, 17, 18) Kasta met laeng ti mabalin a mapasamak kadakayo. Babaen ti panangmatmatyo iti asawayo a natantan-ok ngem dakayo ken ti panangkita iti personal a pagimbagan ti asawayo, mabalin a main-inot a maallukoyyo.

Nupay kasta, ti panangmatmat iti asawayo a kas natantan-ok dina kasapulan ti itutulok ti babai iti kinadangkok ti asawana, kas ti mapaspasamak iti Daya. Rumbeng nga agpadpada a matmatan ti agassawa ti tunggal maysa a kas natantan-ok a tunggal maysa situtulok nga agsakripisio agpaay iti sabali. No pagsaritaan dagiti agassawa dagiti parikutda buyogen ti kinapakumbaba, nga iparangarangda ti awan agumna a panaginteres iti maysa ken maysa, ken surotenda ti nadibinuan a balakad, pudno a marisutdanto dagiti parikutda. Usigentayo itan ti dadduma a balakad ti Dios.

“Ti Pagiddaan Awan Koma ti Tulawna”

Ni Jehova, a namunganay ti urnos ti panagasawa, addaan pagannurotan nga agpaay iti umiso a relasion iti nagbaetan ti lalaki ken ti asawana. Idi napagsaludsodan no nainkalintegan ti panangidiborsio ti maysa a lalaki iti asawana iti amin a gapu, kinuna ni Jesu-Kristo: “Ti pinagtipon ti Dios a maymaysa saan koma a pagsinaen ti tao.” Impamatmatna a maymaysa laeng ti pakaibatayan a maipalubos ti diborsio ken panangasawa manen babaen ti panagkunana pay: “Ket siak kunak kadakayo a siasinoman a mamagtalawto iti asawana a babai, no saan a maipuon iti pannakiabig, ket makiasawanto iti sabali makabasol iti pannakiabig.”​—Mateo 19:3-9.

Ti pannakiabig, uray pay no maaramid dayta iti nagan ni ayat, ket saan a naayat a pulos, agpaay iti tunggal agassawa. Maysa a lalaki idiay makintengnga a Japan nakikamalala kadagiti sumagmamano a babbai. Nagsuspetsa ti asawana ket naupay. Sinagrap ti panagasawada ti rigat. Idi agangay imbaga ti maysa kadagiti kaayan-ayatna nga ipudnona ti relasionda iti asawana ket dinawatna ti panangikasarna kenkuana. “Awan ti maragsakan iti kasta a relasion,” malagipna a buyogen ti panagbabawi. Nakalapsut laeng itoy a nakailumluman kalpasan a nasaktannan ti nakem ti tunggal maysa a nairaman. Nalawag ti pagalagadan ti Biblia maipapan itoy a banag. “Ti panagasawa nadayaw koma kadagiti isuamin, ket ti pagiddaan awan koma ti tulawna, ta ti Dios ukomennanto dagiti mannakiabig ken dagiti mannakikamalala.” (Hebreo 13:4) Babaen ti panangalagad iti daytoy a bilin, maliklikan ti maysa dagiti sakit a maiyakar babaen iti sekso, ti pakarigatan iti panagasawa, ken ti rigat iti nalimed nga ayan-ayat.

Lallaki, Ayaten ken Ipategyo Dagiti Assawayo

Ti prinsipio ti kinaulo iti uneg ti pamilia ket imbalabala met ti Dios. “Agpaituray koma dagiti babbai kadagiti assawada a kas iti Apo, ta ti asawa a lalaki isu ti ulo ti babai a kas met ni Kristo isu ti ulo ti kongregasion,” kuna ti Efeso 5:22, 23. Saan a nalaka nga iyaplikar daytoy a balakad. “Daytat’ kasla bantay a karit kaniak,” inamin ni Shoko, isu a mangag-agaw iti kalintegan ti asawana a mangaramid iti ultimo a pangngeddeng. Gaput’ pampanunotenna a ti maysa a lalaki masapul a gumatang iti balay no dandanin agedad iti 30, pinilitna ti asawana a gumatang iti balay a nasarakannan. Idi naammuanna dagiti prinsipio ti Biblia a nairaman, nupay kasta, sabalin ti panangmatmatna iti asawana. Ti kasla tumultulok ken di malalaki a kababalin, no matmatan iti umiso a pamay-an, ket mannakaawat, napakumbaba, ken naemma.

Daytoy a prinsipio sapulenna a dagiti assawa a lallaki pagaammoda nga addada iti sidong ti nangatngato a kinaulo ni Kristo Jesus. (1 Corinto 11:3) Gapu ta addada iti sidong ti kinaulo ni Kristo, ti asawa a lalaki masapul nga ayaten ken ipategna ti asawana a kas met ti panagayat ni Jesus kadagiti pasurotna. (Efeso 5:28-30) Gapuna, ti maysa a Kristiano nga asawa a lalaki sipapanunot nga usigenna dagiti rikrikna, pagayatan, ken limitasion ti asawana sakbay a mangaramid kadagiti pangngeddeng.

“Natimplaan ti Asin”

Parikut ni Hisako ti makikomunikar iti asawana. No padasenna ti makisarita maipapan iti maysa a banag kenkuana, liklikanna ti makisarita babaen ti panagkunana: “Aramidem ti kayatmo.” Malagip ni Hisako: “Pagarupek a ti kurang a panaglailo iti biangko ti gapu iti parikutmi. Nalabit nasaysayaat no naal-alumamay ti panagsaok.” Itatta, isu ken ti asawana pagsaritaanda dagiti bambanag a siraragsak. Adda panagbalbaliw idi inyaplikar ni Hisako ti sumaganad a balakad: “Ti saoyo kankanayon koma a makaay-ayo, a kas la natimplaan ti asin, tapno ammoyo no kasano ti isusungbat ti tunggal maysa kas maiparbeng.” (Colosas 4:6) Kas iti taraon a naim-imas no natimplaan ti asin, ti pinanunot a naimbag a sasao a maiyebkas buyogen ti kinadayaw ket nalaklaka nga awaten. (Proverbio 15:1) Kinapudnona, ti basta kaadda ti konsiderasion iti panagsaoyo, masansan a lapdanna ti panagsupiatyo nga agassawa.

Wen, ti panagayat ken Jehova a Dios ken ti panagraem kadagiti prinsipiona pudno nga epektibo. Ti panagayat ken Jehova tignayennakayo a mangmatmat iti panagasawayo a kas permanente a singgalut ket tulongannakayo nga agbalin a determinado a mangitalimeng iti dayta. Nangipaayen ti Dios kadagiti nagsayaat a pakaiwanwanan a tumulong kadakayo a mangtaming kadagiti amin a panagsupiat iti panagasawa ken panangrisut kadagiti parikutyo, kasanoman ti kadakkel dagitoy. Saan, iti kaaduan a kaso ti diborsio saan a pamay-an nga agturong iti naragragsak a biag, no di ket ti panangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Mabalinyo a magun-odan dayta a pamay-an babaen ti panangsukayyo iti panagayat ken ni Jehova. Apay a dikay ammuen ti ad-adu pay maipapan iti balakadna manipud iti katan-okan a libro a mangiwanwan iti panagasawa, ti Biblia?

[Kahon iti panid 9]

No Pilien ti Diborsio

NUPAY ipalubos ti Biblia ti diborsio ken ti panangasawa manen a maibatay iti pannakiabig, ti pannakikamalala dina automatiko nga ipatingga ti relasion dagiti agassawa. Ti awan basolna nga asawa mabalin a pilienna ti makidiborsio wenno saan a makidiborsio.​—Mateo 19:9.

Naipasango ken Yasuko daytoy a pangngeddeng. Ti asawana makikabkabbalay iti keridana. Ti ina ti asawana pinabasolna ni Yasuko ket kinunana: “Basolmo amin daytoy a kababalin ti anakko.” Kankanayon nga agsangsangit ni Yasuko. Adut’ nangbalakad kenkuana, ngem awan ti nangkondenar iti pannakikamalala ni lakayna. Kalpasanna, ti inana met laeng, a nangrugin a nakipagadal iti Biblia, ti nangibaga kenkuana: “Idiay Biblia, nalawag a kinunana a dakes ti makikamalala.” (1 Corinto 6:9) Nabang-aran iti kasta unay ni Yasuko a makaammo nga adda pay laeng pagalagadan ti naimbag ken dakes iti daytoy a lubong itatta.

Ita addan pili ni Yasuko. Nupay no pinanunotna nga idiborsio ti asawana, kalpasan ti pannakiadalna ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova makitana nga isu a mismo dina met ar-aramiden ti pasetna. Gapuna inkeddengna a suboken dagiti prinsipio ti Biblia a mangrisut kadagiti parikutna. Rinugianna nga iyaplikar ida. (Efeso 5:21-23) “Saan a nalaka,” malagipna. “Kankanayon a mapadasak ti panagsubli. Adu a daras a nagkararagak ken Jehova buyogen dagiti lua.” Bayat ti panagbalbaliwna, nagin-inut met a nagbaliw ni lakayna. Lima a tawen kalpasanna, impatinggan ni lakayna ti relasionna iti keridana. Kuna ni Yasuko: “Nakumbinsirak a ti panagtulnog iti Sao ti Dios pudno a makagunggona.”

[Kahon iti panid 11]

Di Panagkabagay iti Sekso ken Diborsio

ADU nga agassawa ti mangikuna a ti dida panagkabagay iti sekso ti rason ti panagdiborsioda. Iti panangitudona no sadino ti ayan ti parikut, kunaen ti maysa a libro a mangtamtaming iti agbaliwbaliw nga urnos ti pamilia itatta, a napauluan Sekkushuaritii to Kazoku (Seksualidad ken Pamilia): “Ti urnos a maymaysa ti asawa iti panagasawa ken ti naderrep a pannakaammo iti sekso saan nga agkuyog. Dadaelen ti adu nga impormasion maipapan iti sekso ti Eros iti panagasawa ket perdienna ti kadawyan a panangipateg. Saan laeng a ti panangilako iti sekso no di ket dagiti pornograpiko a videotape ken comic books a mangiladawan kadagiti bagi dagiti babbai kas tagilako ti mangdadael iti rikna ken puso dagiti tao. Gapuna, sagabaen dagiti assawa a babbai ti panangpilit [dagiti assawada] a makidenna kadakuada, ket dagiti di mapatgan nga assawa a lallaki kumapuydan a makidenna.”

Dagiti imoral a publikasion, video, ken programa ti TV dadaelenda ti sekso. Dida isuro no ania ti ramanen ti pudpudno a kinaragsak iti panagasawa. Dadaelenda met ti panagtalek a masapul a sukayen ti agassawa tapno maaddaan iti naballigi a panagasawa. Kunaen ti Psychology Today: “Ti panagtalek ipalubosna ti panangitalekyo iti kaunggan a rikrikna ken panagamakyo iti parehayo, gapu ta ammoyo nga annadannanto ida. Nupay ti pannakarikna iti ayat ken ti kinaragsak iti sekso mabalin a kumaro wenno kumapuy bayat ti panaglabas ti tiempo, gagangayen a mataginayon ti panagtalek.”

Saan laeng a naibatay iti sekso ti naballigi a naasawaan a biag. Kunaen ti maysa nga asawa a babai a nakapasar kadagiti narikut a problema ti panagasawa: “Ti ad-adda a nangparegta kaniak isu dagiti sasao iti libro a Panangparagsak ti Biag ti Pamiliayo: ‘Iti kaaduanna, no nasayaat amin dagiti dadduma a pannakirelasion iti panagasawa, no adda ayat, respeto, naimbag a komunikasion ken pannakaawat, mammano a ti sekso agbalin a parikut.’”a

Ti ngarud pudpudno a mamagsinggalut iti agassawa saan a ti sekso no di ket ti ayat. Ti sekso nga awanan ayat awan mamaayna, ngem adda ayat uray awan ti sekso. Babaen ti panangikabil iti sekso iti lugarna, a di aramiden dayta a sentro ti biagda, ti agassawa tagiragsakenda ti panagkaduada ken marisutda ti parikut ti di panagkabagay iti sekso.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 10]

Ti panagraem kadagiti prinsipio ti Biblia tulongannanto ti agassawa a makikomunikar a siwayawaya