Ti Panagpabuya ti Diosko

MAAY-AYOAK iti napigsa, napaut a palakpak. Paragsakennak, ket pagbalinenna a nakapatpateg dagiti nakaad-adu nga oras a panagsanayko. Maysaak a managpabuya iti trapeze, ket kasta unay ti ragsakko iti balligik.

Paset ti pabuyak ti panagbalintuagko iti bukot dagiti elepante, agbalinsuek iti tekken a sipepeggad a timtimbengen ti sabali a lalaki, narikut a panangipallatok, ken mangpakatawa kadagiti agbuybuya kas maysa a bulagaw.

Dayta ket 45 a tawen ti napalabasen, idi agedadak pay laeng ti 17. Masmasdaawak itan kadagiti paglaingan ti nasiglat nga agkabanuag a bagi a nainget ti panagsanay ken panangalagadna iti nasalun-at a panagbiag. Ngarud, naipamaysa ti biagko iti panagpabuya, nagbalin a diosko, ket nagtalinaed a kasta iti nasurok a 20 a tawen.

Pannakaiyam-ammok iti Biag iti Sirko

Naipasngayak idiay Kempsey, New South Wales, Australia. Napanglawkami​—nadidingan ti balaymi iti napinturan a sako ti mais ken naatepan kadagiti daanen a lata. Sumagmamano a tawen kamaudiananna, immakarkami a nagpaabagatan, idiay Taree. Saan a relihiuso ti pamiliami, nupay miembrokami iti Church of Christ.

Idi 1939 nakikadua iti buyot ni tatangko. Idin binalkot ni nanang dagiti kakaisuna nga alikamenmi, dagiti kawesmi, ket kaduanakami kadagiti tallo a kabsatko a babbai nga immakar a napan idiay Sydney. Sadiay nagadalak iti eskuelaan dagiti sirkero ken nangipakita kadagiti nakaskasdaaw a naisigud nga abilidad. Iti las-ud laeng ti sumagmamano a bulan, nagbalinak a nalaing a sirkero. Kalpasanna, idi 1946, natukonanak nga agtrabaho iti sirko tapno masursurok ti agpabuya iti trapeze.

Gistay rinabii nga agpabuya ti sirko iti nadumaduma nga ili. Umay kitaen dagiti tao ti kinapintas ti dakkel a sirko, ngem, siempre, di nakita ti kaaduan dagiti panagririri ken panagbarbartek [dagiti agpabpabuya]. Ket dida met ammo ti nalulok a kababalin dagiti adu a pagrayrayuanda a managpabuya.

Kankanayon nga addaak kadagiti padaya ken kanayon a mairamanak kadagiti panagaapa. Agyamanak ta saanak a pulos a naawis iti nakaro a panaginum. Liniklikak met ti agsao iti dakes ket diak palubosan ti siasinoman nga agsapata iti sango ti maysa a babai. Daytoy ti gapu dagiti adu a pannakiapak.

Iti tunggal dakkel nga ili a pagpabuyaanmi, adda maibaon iti Katoliko a padi ti ili a mangited kenkuana iti libre a tiket ken donasion iti simbaan. Naipagarup daytoy a makaipaay iti naimbag a gasat ken ipanamnamana nga adut’ umay agbuya.

Panagpabuya iti Vaudeville

Idi 1952, imbaga dagiti artista ti vaudeville kaniak nga ad-adu ti mabirukan ken nabalballigiak no agpabuyaak iti vaudeville. Gapuna rinugiakon ti adu a panagbiahe nga agpabuya iti vaudeville. Kalpasanna agsusublat a nagpabuyaak kadagiti adu a klab ken kamaudiananna nagpabuyaak kadagiti adu a dadakkel a sinean idiay Australia ken New Zealand. Kaduak nga agpabpabuya dagiti mabigbigbig nga artista, a maigiddato iti dayta, magunggun-odak ti pakabigbigan kas maysa a managpallatok ken sirkero.

Mariknak a ti panagpabuyak iti vaudeville ket umiso unay a pili, ngem maupayak ta dagiti padaya, imoralidad, ken nalabes a panaginum nakarkaroda pay iti vaudeville ngem iti sirko. Ita nakalangenkon dagiti homoseksual ken Lesbian. Nangrugi metten a naiyam-ammo dagiti droga, ngem maragsakanak ta pulos a diak nagusar kadagita.

Ti laeng pampanunotek isu ti pananggun-odko ti pakabigbigan ken panangpasayaat iti panagpabuyak. Ti laeng tartarigagayak isu ti panagpabuya ken ti magunggun-odak a pammadayaw. Mangipaay amin dagitoy ti pagragsakan a kasapulak. Inkeddengko pay a pulos a diakto mangasawa. Awan ti responsabilidadko​—nagsayaatan ti biagko. Ti panagpabuya ti diosko. Ngem matungday uray pay dagiti kasayaatan a plano.

Panagasawa

Maysa nga aldaw, bayat nga agbirbirukak kadagiti nalaing a sumasala a kaduak nga agbiahe nga agpabuya iti vaudeville, naam-ammok ti maysa kadagiti kapintasan a babbai a nakitak pay laeng. Robyn ti naganna. Saan laeng nga agsala ti ballet ti kabaelanna no di ket nalaing pay a contortionist. Maragsakanak ta inawatna a dagus ti trabaho ket nagkaduakami iti dua-tao a panagpabuya. Lima a bulan kalpasanna, idi Hunio 1957, nagkasarkamin. Kadagiti sumaganad a tallo a tawen, nagtrabahokami kadagiti klab, pagsinean, ken nagparang iti telebision.

Kalpasan ti panagkasarmi, nagbukbukodkami agingga a kabaelanmi, a liniklikanmi ti nakilanglangen kadagiti dadduma nga artista no mabalin. Uray pay no agpabuyakami kadagiti klab, siniguradok nga agtalinaed ni Robyn iti pagsukatan agingga a mapankamin idiay entablado. Kadagiti panagaangaw adda dagiti dakes nga angaw, ken dadduma a musiko nakatomarda iti droga. Kaaduan kadakuada ti kankanayon a nabartek ken agsaoda ti dakes.

Panagtrabaho Kadagiti Sabali a Pagilian

Idi 1960 naitukon kadakami ti maysa a kontrata nga agpabuya iti ballasiw taaw. ‘Daytoy ket nagsayaatan a gundawaymi nga agballigi,’ kinunak. Ngem idin, adda pampanunotenmin a bassit nga anak a babai, ni Julie. Nupay kasta, inkuykuyogko ti pamiliak iti aglawlaw ti Adayo a Daya, nga itugtugotmi ti aniaman a maawitmi kadagiti maleta, a no dadduma agpabuyaak iti lima a pabuya iti maysa a rabii. Nagpaut daytoy iti nasurok a makatawen, ket kalpasanna nagsublikamin idiay Australia.

Ita ta nagun-odanmin ti kasasaad nga international a managpabuya, adun ti mangayat iti pabuyami. Ngem bassit laeng dagiti gundaway idiay Australia gapu iti bassit a populasionna. Gapuna idi 1965 napankami manen idiay ballasiw taaw. Iti daytoy a tiempo saan laeng a ni Julie ti kaduami no di adda sabali a bassit nga anakmi a babai, ni Amanda. Bayat ti sumaganad a lima a tawen, nagtrabahokami iti 18 a nagduduma a pagilian.

Nakaro dagiti rigat a napasaran ti pamiliak gapu iti pagayatak nga agbalin a kasayaatan. Naminsan nangtangdanak ti maysa a lalaki nga addaan pistol a mangsalaknib kadagiti annakmi, nga 60 metro laeng ti kaadayoda iti pagpabuyaanmi. Masansan a nakiririak kadagiti makinkukua iti klab nga agtarigagay a makikatugaw ni Robyn kadagiti suki tapno paregtaenna ida nga uminom, ngem namnamaen dagidiay nga agraragsak nga agaramid iti imoralidad. Nagtrabahokami kadagiti klab a kaduami dagiti striptease, balangkantis, ken homoseksual, a dadduma kadagitoy ti mangaramid pay kadagiti narugit a singasing kaniak wenno iti asawak. Ket dagiti musiko ti banda iti rock masansan a maulawda iti droga.

Bayat dagiti panagbiahemi, adut’ tiempok nga agpasiar iti aldaw. Kankanayon a bisitaek dagiti zoo, mosque, templo, simbaan, wenno dagiti piesta ti relihion. Bisitaek dagitoy tapno agusiuso, ta saanak met a relihiuso. Nasdaawak ta nakaad-adu dagiti bambanag a madaydayaw. Adda dagiti estatua a tao a ti uloda ket ayup, ken dagiti ayup a ti uloda ket lalaki ken babai. Iti maysa a pagilian, dayawen pay dagiti tao dagiti mabagbagi ti lallaki ken babbai, a nalawag a patienda a daytoy pabilgenna ti seksual a pannakabalin ken kinabunga ti managdayaw.

Iti sabali a pagilian, dagiti barito ken lallaki sugatenda dagiti bagida iti tallot’-tademna a kutsilio agingga nga agsayasay ti dara. Idi aldaw a kaaddak sadiay, natay ti tallo a lallaki gapu ta nagsayasay ti adu unay a dara. Iti maysa a nalatak a katedral, naupayak a nakakita itoy a karatula iti kahon a pagkumpesaran: “Maysa a kumpesar, 1 a franc; dua a kumpesar, 2 a franc; tallo a kumpesar, 2.50 a franc.” Kinunak iti bagik: ‘No kasta ti relihion, diak kayat dayta!’

Panagsubli Idiay Australia

Idi 1968 pinagawidmin ni Julie, ngem limmabas pay ti 18 a bulan tapno makaurnongkami ti umdas a kuarta a pagpletemi tapno makaawidkami. Idi 1970 simmangpetkami a bassit laeng ti kuartami wenno dayaw kas banag ti isuamin a nagaget a panagbannogmi. Kaaduan iti kuartami ti nagastos agpaay kadagiti kawes (costume), musika, panagbiahe, pagdagusan, ken dagiti naagum nga ahente ti panagpabuyami. Ti laeng ikutmi isu dagiti maaw-awit nga alikamen a pagpabuya ken dagiti maawitmi kadagiti maletami.

Kalpasan ti panagawidmi idiay Australia, pinalawak ti trabahok ket nagbalinak nga ahente ti teatro. Nakitulagak kas maysa a bulagaw iti napaut a pabuya ti telebision a naawagan The Yellow House. Nagsurat ken nangpartuatak kadagiti pantomime agpaay kadagiti ubbing ken dagiti pabuya ti bulagaw kadagiti nadumaduma a klab, bayat a kakuyogko ni Robyn iti panagpabuyami. Ti panagpabuya pay laeng ti diosko. Nagsagaba ni Robyn ken dagiti ubbing; kasla saanak nga asawa ken ama.

Ti Karit iti Relihion

Maysa nga aldaw, ti katugangak a babai a makipagnanaed kadakami, nangipakita ken Robyn ti libro a Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana. “Basaem daytoy,” kinunana. “Maipapan ti relihion dayta, ngem daytat’ naiduma.” Nagkedked ni Robyn, a kunana a kadagiti nakitami iti ganggannaet a pagilian a napananmi, saan nga interesado iti relihion. Ni nanangna, nupay kasta, saan a naupay. Makalawas a sinursurotna ni Robyn, a pilpilitenna a basaenna ti libro. Kamaudiananna immanamongen ni Robyn, tapno pagustuanna laeng ni nanangna.

Inlawlawag ni Robyn kamaudiananna a kasla kellaat a nalukatan dagiti matana. Naawis kadagiti sungbat dagiti nakaad-adu a saludsodna ta kayatna a maammuan ti ad-adu pay. Dua a lawas kalpasanna inyurnos ni nanangna ti dua a Saksi ni Jehova a sumarungkar iti pagtaenganmi. Kalpasan ti dua nga isasarungkar, inawisdakami iti maysa kadagiti asambleada a naaramid iti asideg laeng. Immanamongak a mapan. Kinapudnona, naallukoyak unay ta rinugianmin ti tumabuno kadagiti gimong idiay Kingdom Hall.

Kaskasdi, ti panagpabuya pay laeng ti diosko, isu a di nagbayag nabigbigkon nga awan ti masakbayak no makikaduaak kadagiti Saksi. Nupay kasta, tarigagayan ni Robyn nga ituloy ti panangammona kadagiti kinapudno ti Biblia, uray no diak agtuloy. Nakapungtotak. ‘Ania ti kalintegan dagitoy a tattao a makibiang kaniak ken ti asawak, a pumpunuenda ti isipna kadagiti narelihiusuan a basura?’ kinunak.

Ngem uray dagiti pammutbutengko a makisina awan naaramidanna. Nagtalinaed a natibker ni Robyn ket intuloyna ti nakipagadal. Rinugianna payen ti rimmuar a nangisarita iti pammatina kadagiti dadduma iti ruruangan. Ti nangnangruna a makaupay isu idi imbagana a tarigagayanna ti agbautisar ken agbalin a dedikado a Saksi. Nupay kasta, nabalakadan nga aguray agingga nga isardengnan ti panagtrabahona kas managpabuya.

‘Aha!’ kinunak. ‘Nangabakakon. Di makikadua kadakuada. Dinanto idian a pulos ti panagpabuyana.’ Ngem nagbiddutak. Inikkannak ni Robyn ti makatawen, ket kalpasanna, kinunana, agsardengen. Nagkatawaak, a patiek a dina pulos baybay-an ti agpabuya ta pagay-ayatna dayta. Ngem nagbiddutak manen. Maysa a tawen kalpasanna pinanawannan ti panagpabuya ket nabautisaranen. Ket nabautisaran met ti balasangmi a ni Julie ken ti nanang ni Robyn.

Ti Pannakidangadangko a Maibusor iti Kinapudno

Kalpasan dayta pinagsasawak ni Robyn, nga imbagak kenkuana a dinak sarsaranayen, a dinak ipatpateg. “Naipamaysa iti panagpabuya ti biagko. Awan ti sabali pay a maaramidko,” insennaayko. “Basolmo dagiti panagrigrigatko.” Binutbutengko pay a pang-orek dagiti Saksi, a pinabasolko a nangdadael iti panagpabuyami ken nangpataud kadagiti amin a parikutmi.

Rinugianen ni Robyn ti nagibati kadagiti magasin maipapan iti Biblia iti aglawlaw ti balay, a manginanama a basaek ida. Saan a nagkurri daytoy, gapuna nga insardengnan. Ngem di pulos simmardeng a nagkarkararag ken Jehova nga addanto tiempo a maammuak ti kinapudno ket agkaykaysakaminto kas maysa a pamilia idiay baro a lubong.

Kabayatanna, binaybay-akon dagiti Saksi no sumarungkarda idiay balay, ket no dadduma palubosak dagiti ubbing a mangpilit kaniak a makikuyog kadakuada iti gimong. Ngem babalawek dagiti amin a mangngegko sadiay. Kaskasdi, aminek a dagiti tao idiay Kingdom Hall, a nangiraman kadagiti adu a nasionalidad​—Arabo, Griego, Italiano, Ingles, ken kasta met dagiti Australiano​—aminda nagsayaatan ti panagtitimpuyogda. Kankanayon a mannakigayyemda, ket awan ti agsasao ti dakes wenno imoral ti pagsasaritaanda.

Tinulongannak ti Pudpudno a Kristiano

Kamaudiananna immanamongak iti regular a pannakiadal ti Biblia ken Ted Wieland, maysa a nakaan-anus, napakumbaba a lalaki. Isut’ agserserbi idiay Bethel, ti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. Naminsan idi kasta unayen ti kinaulpitko ken ni Robyn, dinawatna a mapanak iti ayan ti kotsena, kinautna ti kargadera, ket inikkannak ti maysa a kahon a mangga. Naiparparna a pagay-ayatko ti mangga, ngem pagarupek a di ammo ni Ted dayta. Nagtultuloy daytoy iti adu a lawas: maysa a kahon ti mangga tunggal sumarungkar ni Ted. Maysa nga aldaw kinautna ti kargadera ket impagarupko a daytat’ gagangay a maysa a kahon a prutas, ket siaalumamay a timmaliaw ket kinunana: “Mabalin kadi nga ibitinmo daytoy iti diding?” Daytat’ teksto ti Biblia iti tawen, isu a makita iti pagtaengan dagiti Saksi. Makapagkedkedak kadi? Imbitinko dayta iti diding.

Bayat a rimmang-ay ti pannakiadalko ken Ted iti Biblia, impakitana kaniak iti Biblia nga awan ti pudno a masanguanan nga itukon ti panagpabuya. Inlawlawagna a ti kakaisuna a sierto a namnama iti naragsak a masanguanan adda iti kaitungpalan dagiti padto ti Biblia maipapan iti Pagarian nga insuro ni Kristo nga ikararagtayo. (Mateo 6:9, 10) Nupay adda pay laeng dagiti kontrata a leppasek, rinugiakon ti regular nga itatabuno kadagiti gimong ti kongregasion. Nagpalistaak iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro ken rinugiak payen ti makiraman iti ministerio a panagbalaybalay.

Nangrugin a makitak nga awan ti maitukon ti panagpabuya. Diak bimmaknang iti material kadagiti adu a tawen a panangipamaysak iti nagbalin a diosko idi. Nagsagaba ti pamiliak​—nga intugtugotko iti aglawlaw ti lubong ken binusbosmi ti amin a tiempomi iti panagbibiahe ken panagnaed kadagiti otel. Kinapudnona, ti panagpabuya dandaninan dinadael ti panagasawak. Ngem Daydiay Katan-okan iti uniberso ituktukonna kaniak ti panagbiag nga agnanayon iti maysa a paraiso a daga iti sidong ti panagturay ti Pagarianna.

Gapuna nangaramidak ti kapapatgan a pangngeddeng iti biagko. Idi naileppaskon dagiti kontratak iti panagpabuya, pinugsatkon a naan-anay dagiti amin a pannakaisinggalutko iti lubong ti paglinglingayan. Saanakon a simmubli iti maysa a klab wenno nakilangen manen kadagidiay a nangaramid iti dayta a negosio a wagas ti panagbiagda. Rinepaso ni Ted kaniak dagiti saludsod nga us-usigen dagiti kandidato ti bautismo. Nupay kasta, natay ni Ted, ket di nagbayag kalpasanna nabautisaranak, idi Hulio 26, 1975. Inanamaek a masabetkonto dayta a nagsayaatan a lalaki idiay baro a lubong inton isut’ mapagungar.​—Juan 5:28, 29.

Di Nagkurang Kadagiti Bendision

Nangipaay ni Jehova ti ad-adu pay ngem dagiti inawatmi kadagiti amin a tawtawen a panagpabuyami. Winayawayaannak manipud iti dakes, imoral a lubong ti paglinglingayan. Ginunggonaanna dagiti kararag ti matalek nga asawak, isu a nagtalinaed iti sibayko ken di pulos naupay. Binendisionannakami iti panagbalin ti nanang ti asawak ken dagiti dua a nataenganen a babbalasangmi ken dagiti assawada nga aktibo iti Nakristianuan a ministerio. Ti inaudi a balasangmi, ni Letitia, ken ti inauna kadagiti tallo nga apokomi, ni Micah, agpadada a di nabautisaran a manangiwaragawag iti naimbag a damag. Binendisionannak met ni Jehova iti pribilehio nga agserbi kas panglakayen iti kongregasion Kristiano.

Pulos a ni Robyn ken siak dikamto mabayadan ni Jehova iti inaramidna kadakami. Nupay kasta, mabalinmi a pakdaaran dagiti dadduma​—nangruna dagiti agtutubo​—kadagiti peggad ti lubong ti panagpabuya ken ti dakes a kita ti paglinglingayan. Mapakdaaranmi ida, manipud iti personal a kapaliiwanmi, ken ti rigat a kakkakuyog ti imoralidad, droga, nalabes a panaginum, di umiso a kita ti musika, kankanta a mangipaganetget iti dakes a panagdenna, ken dagiti peggad a nairaman no kankanayon a mapan ti maysa kadagiti klab ken konsierto ti rock. Amin dagitoy a banag ket paset iti lubong a naan-anay a tengtenglen ni Satanas a Diablo.​—2 Corinto 4:4.

Nalaka laeng ti masiluan iti panagdayaw ken Satanas a di ipagpagarup, a kas kaniak idi pinagbalinko ti panagpabuya a diosko. Itan, nupay kasta, maragsakankam ken baketko a mangparegta kadagiti amin nga agtutubo nga agdayaw ken Jehova, ti maymaysa a Dios a makapennek kadagiti amin a tarigagay ti puso​—ti Dios a pudno a mangipateg kadatayo iti isuamin a pamay-an.​—Kas insalaysay ni Vivian A. Weekes.

[Ladawan iti panid 14]

Ti babai nga inkasarko ket maysa a contortionist

[Ladawan iti panid 15]

Ni Robyn ken siak itatta